De Revisor. Halfjaarboek voor nieuwe literatuur 4-5

[p. 48]

John Schoorl
De papieren maan

Ik word afgeluisterd. Ik hoorde het van R. die het van B. te horen had gekregen. Er worden veel mensen afgeluisterd, dus heel vreemd is het niet dat ik word afgeluisterd.

R. kreeg bericht van K. dat er stront zou zijn, vanwege S. Uit een later telefoontje bleek dat S. wist dat ik word afgeluisterd, en hij ook.

Ze waren ons op het spoor, en hadden aanwijzingen, maar wie ze waren en waar het spoor naartoe leidde, was niet duidelijk.

Ik word afgeluisterd, en als ik word afgeluisterd dan wordt T. ook afgeluisterd.

Wat ik weet weet hij ook. We delen de informatie. We schrijven er zelfs over.

Altijd al dachten we dat we werden afgeluisterd, we maakten er zelfs grappen over met P. die altijd denkt dat zijn vuilniszakken niet zomaar opengesneden worden, dat er een chip in het riool ligt, het elektriciteitsbedrijf opeens duizenden euro's hoger berekent, en hij mannen ziet lopen die geen mannen zijn die daar horen te lopen.

Wat ik weet, dat ben ik zelf te weten gekomen. Dat zou een probleem kunnen zijn geworden, omdat ik er ook over schrijf, en ook nog voor een krant, net als T. en Q. en Z. en die andere B.

It's a Barnum and Bailey world
Just as phony as it can be.

Luister me maar af, en schrijf maar uit wat ik zeg, wat wij zeggen met zijn allen, om uiteindelijk al die tapverslagen naast elkaar en over elkaar te leggen, er een groot complex geheel van gesprekken van te maken, te laten zien. Een ruimte vol woorden, van woorden

[p. 49]

die door elkaar lopen, die elkaar raken, met elkaar in verbinding staan, van elkaar houden, elkaar beetpakken, en samen met elkaar zinnen vormen die zin geven.

Ik word afgeluisterd, en ik hoor woorden voorbijkomen die niet langer van mij alleen zijn. Alles wat ik voel en denk en schrijf is van ons allemaal, want het gaat om ons allemaal, wat ik je zeg. Het is in het belang van ons allemaal, alles wat ik zeg, en dat zullen we allemaal moeten weten.

Alles wat ik zeg wordt opgeslagen in een grote loods, die weer past in nog grotere loodsen, om te eindigen in kolossaal grote loodsen. Alle woorden blijven bij elkaar, niets gaat zomaar verloren - wat een prachtige en ontroerende gedachte.

Alle woorden zijn verbroederd, samengebracht om van elkaar te houden, er zit niks anders op.

Yes, it's only a canvas sky
Hanging over a muslin tree

Een grote parkeerplaats vol woorden, parkeerplaatsen vol woorden - een metropool vol parkeerplaatsen vol woorden van afgeluisterde ikken.

Ik word afgeluisterd en ik hoop dat ik mezelf kan terugluisteren. Ik kan mezelf terugluisteren om te horen wat ik eigenlijk bedoel. Ik kan mijn woorden heroverwegen, herinterpreteren en herschikken. Als ik mezelf terugluister, kan ik opnieuw beginnen, zo simpel is het.

Ik wil mijn afgeluisterde ik horen, ik wil horen wat een afluisteraar hoort als hij mij afluistert.

Hij hoort mij praten met F., met J., met G. en R. We praten over de liefde, over vriendschap, over Chinese poëzie, over Sherwood Anderson en John Fante, over de loopgraven van het leven, over de ziel der dingen, over de Ramones, over die godverse Knut Hamsun, over bekentenissen op het strand, over wielrennen, over de stand van de sterren, over geclassificeerde militaire kwesties van staatsbelang, over de drankzucht van Ring Lardner, over langspeelplaten van Art

[p. 50]

Pepper met Chet Baker, en dat de oermens Ardi toch niet op een chimpansee lijkt.

We praten over vertrouwelijke informatie, over geheime zaken die niet mogen worden ontsluierd, maar die iedereen moet weten.

We praten over het grote niets, dat in verband staat met het zwarte gat waarin je zomaar kan verdwijnen.

Hou toch op.

Stop ermee.

Ga door.

Vrees niet.

Alles wat ik zeg staat in een groter verband, dat pas later zal blijken, en dat zorgt ervoor dat alles blijft zoals het is.

Ik: Ik word afgeluisterd.

Wij: Wij worden afgeluisterd.

Ik: Waar zit je?

Wij: We zijn op weg.

Ik: Waar ga je heen?

Wij: Naar een bestemming.

Het is het beste voor ons allemaal dat iedereen alles te weten komt, alles ligt open, de lijnen staan open. We zijn allemaal op weg naar iets groots, als we maar afluisteren, gericht natuurlijk. Het doel ligt open, de bedoeling staat vast, hou er rekening mee dat het gebeurt.

You say it's only a paper moon
Sailing over a cardboard sea

Als je me afluistert, ben je rijk. Je hoort waar ik naar luister. Ik luister naar lieve kinderstemmen, naar kwakende eenden, hartstochtelijke zuchten en het klepperen van de brievenbus.

Ik luister naar grote geluiden, grote woorden en grote mensen.

Ik luister naar The Big Beat, naar Art Blakey and The Jazz Messengers. Ik luister naar het laatste nummer van The Big Beat: ‘It's Only a

[p. 51]

Paper Moon’, geschreven door Harold Arlen, maar hier zonder lyrics.

Lee Morgan op trompet zet de boel op scherp, Wayne Shorter valt in met zijn tenorsaxofoon en Blakey geeft zijn bekken ervan langs - op een novemberdag in 1959, in een jaar dat er veel werd afgeluisterd.

Wat een geluid, van die trompet!

Ik hou het vast, dat geluid. Ik hou het vast, zodat het me niet ontsnapt.

Ik luister mezelf terug, en nog een keer, en nog een keer, om mezelf niet te verliezen, om Lee Morgan niet te vergeten. Die arme sloeber, zomaar vermoord door zijn grietje, in een jazzclub.

Het had voorkomen kunnen worden, als ze was afgeluisterd. Als haar woorden waren vastgehouden, geketend, opgeslagen in diepe kerkers, op water en brood, maar wel hardop rondzoemend, zodat iedereen ze zou kunnen horen.

Lazer toch op.

Misschien is het allemaal niet echt, het afluisteren, en net als de papieren maan, geplakt op een kartonnen hemel, in een door kermisklanten gecreëerde wereld. Het zou zomaar kunnen, en dan zitten we er allemaal naast, vooral R. en Z. en W. Dan worden we helemaal niet afgeluisterd, omdat we niet interessant zijn, niks te melden hebben en niets dan dromerige en vage geluiden voortbrengen. Het is maar net wat je gelooft, als je gelooft in de waarheid, de leugen of de verbeelding. Ik geloof in de papieren maan, net als wij allemaal.

But it wouldn't be make-believe
If you believed in me

Ik zou mezelf ook afluisteren.

Ik ben de moeite waard.

Ik geloof in mezelf.