De Revisor. Jaargang 36

[p. 66]

Fenno Groenwold
Spelen met passie

Rustig liep ik over de stoep. Ik hield halt bij de grote weg. Zowel van de linker- als de rechterkant kwam geen verkeer, ik stak over.

‘Het is rustig vandaag,’ zei ik tegen de kat, die ik hier wel vaker was tegengekomen. De kat hield zich stil en keek mij aan of ik te dom was om te begrijpen dat katten niets snappen van mensentaal, en al helemaal niet van de taal van kinderen. Ik haalde mijn schouders op en vervolgde mijn weg. Even verderop waren twee buren ruzie aan het maken. Ik ving iets op over een regenpijp die volgens de ene buurman door de andere naar de tering was geholpen. Ik kende deze uitdrukking toen nog niet, maar dat het niet positief bedoeld was, hoorde ik wel aan de intonatie. Dit alles boeide mij echter allerminst, mijn gedachten waren ergens anders, waarschijnlijk bij de kennismaking met onze nieuwe schoolmeester, de vader van Stefan. Na een minuut of tien te hebben gelopen, doemden er twee naast elkaar gelegen schoolgebouwen voor mij op. In het linkergebouw was mijn eigen school gevestigd, de openbare basisschool van het dorp waarin ik opgroeide. Het andere gebouw, dat als twee druppels water op mijn eigen schooltje leek, was de hoofdvestiging van de katholieke school. De bewoners of leerlingen hiervan werden door mij en mijn schoolgenoten consequent aangeduid als ‘katholieke stinkfabrieken’, waarop deze godvrezende leeftijdgenoten steevast antwoordden met ‘openbare stinksigaren’. Als het op een vechtpartij uitliep, was de kans groot dat wij in de pan werden gehakt. De kinderen van de Paus Josephschool waren veel agressiever ingesteld. Van de andere kant kwam mijn klasgenoot en beste vriend Martin aangelopen.

‘Hé Erwin! Hoe gaat het?’ Deze vraag gaf mij een ongemakkelijk gevoel, we hadden elkaar de vorige dag nog gezien en gesproken. Waarom zou het nu slecht gaan?

‘Wat bedoel je?’ vroeg ik. Martin keek verbaasd.

‘Nou ja, gewoon,’ antwoordde hij. Ik wist mij met de situatie geen raad, uit wanhoop zei ik dat het goed ging. Martin leek tevreden met dit antwoord, ik hoefde mijn hoofd niet te breken over een gedetailleerde uiteenzetting van mijn geestelijke toestand. Samen liepen we naar ons lokaal, waar we naast elkaar plaatsnamen.

‘Ik ben benieuwd hoe het is om les te krijgen van de vader van Stefan,’ zei ik.

‘Ja, ik ook. Volgens mijn zus is hij een lui,’ antwoordde Martin, die bij het uitspreken van het woord lui net zo keek als ik, wanneer ik mijn kamer op moest ruimen, of wegens wangedrag voor straf op de gang moest staan. Dit laatste was overigens nog nooit gebeurd.

‘Dat lijkt me toch vreselijk, bij je vader in de klas zitten. Hoewel je waarschijnlijk wel minder straf krijgt.’ Martin knikte instemmend.

‘Ja, volgens mij heeft het juist alleen maar voordelen.’ Hij begreep waarschijnlijk niet dat iedereen zou denken dat Stefan zijn goede resultaten alleen aan zijn vader te danken had. Dat deze resultaten goed zouden zijn, stond bij voorbaat vast, Stefan had in de voorgaande jaren laten zien dat hij niet dom was. Cijfers kregen we niet, maar ik vermoed dat zijn gemiddelde een acht zou zijn geweest, als

[p. 67]

men zich op onze school wél had beziggehouden met het verpesten van onschuldige zieltjes door hun prestaties te beoordelen met zoiets eenzijdigs en simpels als schoolcijfers. Mijn gemiddelde was een negen. De beoordelingen op mijn school bestonden altijd uit een korte maar krachtige term, zoals ‘goed’, ‘voldoende’ of ‘slecht’. Daarnaast stond er vaak een persoonlijke opmerking bij, die zelfs de slechtste beoordeling een positieve of in elk geval stimulerende lading mee gaf. Op deze manier bleven matige leerlingen altijd gemotiveerd. Nadeel van deze zachtaardige aanpak was dat ik en mijn klasgenoten zelf ook een beetje zachtaardig werden, ik bedoel: niet zo gericht op prestatie en succes.

Voor mij zat Maaike, een meisje met een engelengezicht en lang blond haar. Verder was ze slank, op het magere af. Het begin van wat later een riante boezem zou worden was al te zien. Ik wist dat Martin haar erg leuk vond en zelf had ik ook moeite mij te concentreren als ze naar me keek. Toen ik een jaar of tien later in een tijdschriftenwinkel een Playboy doorbladerde, meende ik haar te herkennen. Oude gevoelens kwamen omhoog en ik begon het artikel te lezen. Ik bleek het bij het juiste eind te hebben, Maaike was erotisch model geworden. Vroeger had ik nog met haar gestoeid, als ik toen geweten had wat ik nú wist... Maar goed, ik dwaal af.

Naast Maaike zat Sabrina. Sabrina was een beetje mollig en werd regelmatig gepest. Ik deed hier meestal aan mee, uit angst mijn toch al wankele positie, ergens halverwege de sociale ladder, kwijt te raken. Haar heb ik nooit in een blad als Playboy gezien, maar toen ik haar jaren later tegenkwam op een feest in het dorp waar wij samen waren opgegroeid, zag ik dat ook zij was veranderd in een adembenemende schoonheid. Ik durf te bestrijden dat de dingen in de jeugd het ergst zijn, het is alleen zo dat wij ze pas later op hun juiste waarde weten te schatten.

De klas stroomde langzaam vol en toen de zoemer ging was er nog geen meester te bekennen. Zou er iets aan de hand zijn? Zouden we op deze eerste schooldag al vrij krijgen omdat er een wc was verstopt? Onze hoop werd de grond ingeslagen toen meester De Boer nog geen minuut later binnen kwam lopen. Ik draaide mij om.

‘Daar is je vader eindelijk,’ zei ik tegen Stefan. Hij keek me geërgerd aan.

‘Hou je bek, op school is hij mijn vader niet.’ In de voorgaande jaren had hij meester De Boer altijd ‘papa’ genoemd, maar nu hij zelf bij hem in de klas zat, was de situatie natuurlijk compleet anders.

‘Allemaal stil en achter een tafeltje gaan zitten.’ De stem van meester De Boer klonk streng maar lang niet zo rechtvaardig als men zou verwachten. Ik had moeite mijn lachen in te houden. ‘Dit is de eerste dag van wat hopelijk jullie laatste jaar op O.B.S. De Zwaluw zal zijn, het begin van het einde, zeg maar. Zoals jullie weten is dit jaar anders dan alle vorige jaren bij elkaar. We gaan kamperen met groep 7, maar dat kennen jullie nog van vorig jaar. Verder is er het afsluitende toneelstuk, daar zal ik jullie morgen alles over vertellen. Het belangrijkste is natuurlijk de toets, om te bepalen naar welke school jullie volgend jaar kunnen en mogen.’ Ik draaide mij om en keek naar Stefan. Hij had zijn blik op het plafond gericht, alsof hij dit alles allang wist. Waarschijnlijk was dit ook zo, maar onbeschoft tegenover zijn medeleerlingen was het wel. Ik draaide mij weer om en zag dat Martin bezig was de vader van Stefan na te tekenen. Duidelijk was te zien dat meester De Boer grote oren had.

‘Dat ziet er leuk uit,’ zei ik tegen Martin. ‘Waar heb je eigenlijk geleerd zo te tekenen?’ Martins gezichtsuitdrukking veranderde niet.

‘Gewoon, van mijzelf, thuis. Nou ja, mijn moeder kan ook goed tekenen.’ Zelf heb ik ook wel eens geprobeerd te tekenen, maar verder dan huisje, boompje en het onvermijdelijke beestje ben ik nooit gekomen. Later, op de middelbare school, werd dit iets beter, maar dat ik nooit de stiekem gekoesterde droom een kunstenaar te worden zou

[p. 68]

verwezenlijken, wist ik al op jonge leeftijd. Het potlood, de houtskool en de kwast bleken niet de attributen te zijn die ik kan gebruiken om mijn passie tot uiting te brengen, om mijn ziel de uitlaatklep te geven waar ik zo naarstig naar op zoek ben, om mijn leven op het goede spoor te krijgen.

Ik was erg onder de indruk van Martins tekentalent. ‘Waarom teken je niet voor de schoolkrant?’ vroeg ik hem.

‘De schoolkrant? Hebben we die dan?’ Ik wist niet of hij dit nu meende of dat hij bezig was een bizar spel met mij te spelen. Intussen was de meester bezig met het uitdelen van rekenboekjes. Toen hij bij de tafels van mij en Martin kwam, keek hij mij serieus aan.

‘Ik hoop dat jullie je een beetje stil kunnen houden, ik wil niet zo'n rel als jullie vorig jaar bij juf Betty hebben veroorzaakt.’ Ik wist wel waar hij op doelde en ik keek Martin aan. Volgens mij begreep hij het ook, maar hij borg zijn tekenschrift niet op.

Meester De Boer keek bewonderend in dit schrift. ‘Als je het bij zulke tekeningen houdt en je schoolwerk er niet onder te lijden heeft, vind ik het prima.’ Toen hij alle boekjes had uitgedeeld en weer achter zijn tafel zat, zei de meester: ‘Goed, als jullie allemaal de eerste bladzijde voor jullie willen nemen.’ Ik deed het boekje open en zag gelijk allemaal van die rottige staartdelingen, wat had een mens eraan? Een rekenmachine werkte een stuk eenvoudiger en sneller, maar in die tijd was zo'n wonderdoosje onbetaalbaar. Bovendien, zo was ons verteld, is het altijd handig om terug te kunnen vallen op de basistechnieken van de edele rekenkunst. ‘Begin maar met het oplossen van de sommetjes op de eerste twee bladzijden, om er weer een beetje in te komen. Ik ben nog even naar de koffiekamer, als er iets ernstigs is kom je me maar halen.’

De herfst verliep zoals gewoonlijk. Ik was dan ook blij toen het weer vakantie was. Geen gezeur meer over op tijd naar school gaan, geen last meer van huilende kinderen, die om onduidelijke redenen altijd op mij af leken te komen. Geen gefingeerde vechtpartijen met leerlingen van de Josephschool meer. Op de eerste maandag van de vakantie werd ik om negen uur wakker gemaakt door mijn moeder. Tot nu toe heb ik verzuimd te vertellen over mijn moeder, maar nu ontkom ik er niet aan. Mijn moeder heet Margreet en op het moment waarover ik schrijf was ze nog geen veertig. Ze had kort donker haar en bruine ogen. Dat laatste is bij mijn weten nooit veranderd, haar gewicht wel. Naar mijn idee was ze niet gelukkig met mijn vader. Ze bevestigde de theorie dat ongelukkige mensen te veel eten.

‘Erwin, telefoon voor je. Het is Martin.’

‘Martin? Wat moet die nou op dit duivelse uur?’ Ik negeerde mijn eigen ergernis, stond op en deed mijn ochtendjas aan. ‘Ja, met Erwin,’ zei ik toen ik de telefoon in mijn hand had. ‘Waarom bel je zo vroeg?’ voegde ik er kwaad aan toe.

‘Sorry, ik wil gaan kijken hoe het is met de hut die we van de zomer hebben gebouwd. Misschien staat hij er nog.’ De hut, daar had ik de afgelopen weken totaal niet aan gedacht. Ik vond het sowieso geen goeie hut, het was niet veel meer dan een kuil met wat planken erin. Het jaar daarvoor hadden we een prachtexemplaar gebouwd, tegen de spoordijk aan. Die was echter op last van de spoorwegpolitie gesloopt.

‘Geen hutten hier, wat denk je dat er gebeurt als er een trein langskomt met hoge snelheid?’ had de man gezegd die ons op een mooie zomerdag kwam vertellen dat we moesten oprotten. Onze smeekbeden hadden niet geholpen, de volgende dag mochten we toekijken hoe een graafmachine onze jongensdroom aan gruzelementen sloopte. Achteraf ben ik blij, het was daar levensgevaarlijk. Maar op die leeftijd denk je daar niet aan.

‘Het zou kunnen dat hij er nog staat, wil je gaan kijken?’ Het bleef een tijdje stil.

‘Ja, misschien kunnen we hem mooier maken,’ zei Martin.

[p. 69]

Het mooiste zou zijn om hem vol zand te gooien, vond ik. Mijn wil om te creëren won het echter van mijn neiging tot destructie.

‘Ik kom net uit bed, maar ik ga mij zo douchen en over een uurtje ben ik bij je.’ Martin leek teleurgesteld, hij wilde waarschijnlijk dat ik meteen kwam, veel keuze had hij echter niet.

‘Oké, ik zie je over een uur.’ Ik ging mij douchen en merkte dat ik mij steeds meer ging haasten. Voor die stomme hut? Hoe eerder dit gezeur erop zat, dacht ik, hoe eerder ik weer verder kon met mijn leven. Ruim een uur later kwamen we aan bij de kuil met planken. Mijn geheugen had mij niet in de steek gelaten, het was inderdaad een treurig bouwsel.

‘Ziet er nog goed uit, misschien kunnen we wel vannacht hier slapen,’ zei Martin. Volgens mij was hij gek geworden.

‘Ben je gek geworden? Het is koud, vies en er is geen wc.’ Dit laatste vond ik nog het ergste.

‘Nou ja, ik zei maar wat,’ zei Martin, in een poging de domheid van zijn eerdere opmerking te verdoezelen. Ik wist niet wat we hier verder nog moesten doen, deze hut voelde als een station dat we gepasseerd waren, als een jeugdzonde haast. ‘Wat zullen we doen?’ vroeg Martin.

‘Ik heb geen idee, we kunnen hem net zo goed slopen.’ De waarheid moest gezegd worden. Martin keek weer teleurgesteld. Zelf was ik ook teleurgesteld, maar dan in hem. Wie gaf er nou iets om een stel planken in een kuil, schots en scheef aan elkaar getimmerd? Het leek er haast op dat Martin moest huilen. Ik wilde het liefst wegfietsen, maar de traan die ik over zijn wang zag lopen weerhield mij. ‘Laat maar, Martin, van de zomer gaan we er wel weer aan verder.’ Martin veegde de eenzame traan weg en haalde zijn neus op.

‘Ja, we gaan wel wat anders doen. Zullen we voetballen?’ Voetballen was zo ongeveer het laatste wat ik wilde doen, waarom liet die stomme Martin mij niet met rust? Ik wou mijn bed weer in. Slapen is altijd al mijn grootste hobby geweest.

‘We kunnen ook kijken of Stefan al wakker is,’ zei ik.

‘Stefan? Wat is daar nou aan, volgens mij ligt die de hele dag in bed.’ Ik werd jaloers op Stefan. Hij woonde met zijn moeder in een groot vrijstaand huis. Enige jaren daarvoor had zijn vader, meester De Boer, zijn vrouw en zoon verlaten omdat hij zich ‘beperkt voelde in zijn ontwikkeling’. Ik hield het erop dat hij een stagiaire zover had weten te krijgen hem in haar flatje in de nabijgelegen stad A. in te laten trekken. Met Stefan praatte ik hier nooit over, het waren mijn zaken niet.

‘Hij woont hier vlakbij, we kunnen toch even kijken?’ zei ik.

‘Je doet maar, ik ga naar huis, met mijn broertje spelen.’

Zelf had ik geen broertje, ik had alleen een zus. Met je zus spelen is nooit leuk. Ik liep in mijn eentje door en bereikte de villa van Stefan. Het huis was oud en zag er vervallen uit. Toen ik aanbelde deed Stefans moeder open. Ze zag er een stuk jonger uit dan mijn eigen moeder. In die periode uit mijn leven schonk ik weinig aandacht aan het uiterlijk van een vrouw, maar ik denk dat ik nu spontaan verliefd zou worden als ik haar tegen zou komen. Helaas heb ik geen idee waar ze nu woont.

‘Hoi Erwin, Stefan is zich nog aan het douchen. Je kunt wel binnen wachten als je wilt.’ Ik ging akkoord en stapte naar binnen. ‘Zal ik je jas aannemen?’ Toen we allebei in de keuken zaten en van een kopje koffie genoten, kwam Stefan binnenlopen. Hij had een lange ochtendjas en slippers aan.

‘Hallo Stefan,’ zei ik. Stefan leek verbaasd noch blij mij te zien.

‘Hé Erwin, wat brengt jou hier?’ Deze begroeting begreep ik niet, ik had mijzelf toch gebracht?

‘Ik ben hier zelf gekomen, lopend.’ Stefan keek mij aan of ik niet helemaal lekker was. ‘Of bedoel je dat niet?’ voegde ik er voorzichtig aan toe.

‘Nee, laat maar. Wat kom je doen?’ Ik wist niet wat ik moest zeggen. Vond hij het niet gewoon leuk dat ik onverwacht langskwam?

[p. 70]

‘Zomaar, als je wilt ga ik wel weer,’ zei ik, een beetje teleurgesteld. Ik zag dat dit Stefan in vertwijfeling bracht.

‘Nou ja, blijf dan maar even. Nog wat leuks gedaan?’ Ik hoorde aan zijn stem dat hij een nee verwachtte. Ik vertelde het verhaal over de hut en mijn plannen hem vol zand te storten.

‘Is er nog wat van over dan?’ vroeg Stefan.

‘Ja, hij was nog helemaal heel,’ zei ik. ‘Die rare Martin wou er vannacht gaan slapen.’ Stefans gezicht klaarde op, alsof hij blij was dat Martin en ik ook wel eens een meningsverschil hadden, blij dat ik Martin raar had genoemd.

‘Dat is wel stom ja, het is toch veel te koud 's nachts?’

‘Dat zei ik ook al tegen Martin, ik zei dat hij gek geworden was.’ Het voelde alsof ik Martin aan het verraden was. Martin, sinds jaren mijn beste vriend. Misschien was het ook wel tijd voor een andere beste vriend, vond ik. Stefan had tenslotte een groter huis en zijn moeder was een stuk aardiger dan die van Martin. ‘Mag ik de rest van je huis zien?’ vroeg ik aan Stefan. Ik denk dat dit moment van doorslaggevend belang is geweest in mijn beslissing Martin als beste vriend aan de kant te schuiven. Stefan ging akkoord en toen ik had gezien hoe ruim en comfortabel Stefan en zijn moeder woonden, was het een verloren zaak voor Martin. Stefan mocht mijn beste vriend zijn, voor altijd. Als ik hieraan terugdenk, bekruipt mij een gevoel van zelfhaat. Was ik vroeger echt zo oppervlakkig?

De spanning steeg tot grote hoogte toen we begonnen met de voorbereidingen voor het toneelstukje, dat als afsluiting van de basisschoolperiode moest dienen. Ik wilde de hoofdrol spelen, helemaal toen bleek dat het om een liefdesverhaal ging, een verhaal met niemand minder dan de door mij aanbeden Maaike in de vrouwelijke hoofdrol van prinses Sofie. Om de mannelijke hoofdrol, ridder Melvin, werd gestreden door Martin, mijzelf en een onbeduidend figuur genaamd Koos. Hoe deze strijd verliep is verder onbelangrijk, feit is dat Koos en ik het onderspit moesten delven. Martin had nu volop kans Maaike in te palmen, het laatste bedrijf van het toneelstuk bevatte zelfs een zoenscène! Ik ging sinds het incident bij de hut al niet veel met Martin meer om, maar nu was de maat vol. Martin moest pijn lijden door mijn toedoen, dat was zeker. Ik kreeg de rol van Bart, de ridder die de prinses ontvoert. Nadere bestudering van het script leerde mij dat ridder Melvin alleen in het laatste bedrijf contact zou hebben met de prinses, om haar van ridder Bart te redden. Ik kreeg het idee om ervoor te zorgen dat dit hem niet zou lukken, sabotage dus. Ik wou bijvoorbeeld mijn houten zwaard vervangen door een echte, zodat ik Martin kon doden. Ik had helaas geen idee hoe ik aan een echt zwaard moest komen, dus dit plan viel af. Een ander en praktischer idee was om hem in het laatste gevecht te verslaan met mijn houten zwaard en hem dáármee te doden. Dit kon niet moeilijk zijn, dacht ik. Martin wist van niets en zou totaal verrast zijn door mijn plotse agressie. Ik moest mij tijdens de repetities laten verslaan, zodat niemand kon vermoeden dat ik tijdens de uitvoering zou toeslaan. Achteraf kan ik zeggen dat dit idee een duidelijk signaal was en dat ik op dat moment al professionele hulp nodig had om mijn zieke geest te genezen, of in elk geval tot bedaren te brengen.

De repetities verliepen vrij goed. Ik wist mij in te houden. Martin moest blijven leven tot de uitvoering. Over de gevolgen die mijn moord zou hebben dacht ik niet echt na. De hele wereld zou er bij gebaat zijn als Martin stierf, vond ik, de politie zou dit toch wel inzien?

‘Jongens, we gaan nog één keer de laatste scène oefenen,’ zei meester De Boer op de ochtend van de dag waarop de uitvoering zou plaatsvinden. Nog één keer moest ik mijn agressie in bedwang houden, nog één keer moest ik mij laten verslaan door Martin. In de weken daarvoor was dit aardig

[p. 71]

gelukt, hoewel het mij steeds meer moeite was gaan kosten. Martin en Maaike leken steeds intiemer te worden tijdens de zoenscène aan het eind.

Ik stond naast de kartonnen boom waar ik prinses Sofie aan had vastgebonden. Op dat moment had ik met haar kunnen doen wat ik wilde, hoewel de aanwezigheid van meester De Boer en alle andere leerlingen dit bemoeilijkte. Bovendien was het mij niet om seks te doen, ik wist amper wat dat was. Nee, het enige wat ik voelde voor Maaike was liefde. Pure liefde, zoals je dat in die dagen zelden tegenkwam. Martin kwam van de andere kant van het toneel, met dat zielige houten zwaardje in zijn hand.

‘Geef je over, stomme ridder Bart! Laat de prinses vrij of ik zal je doden!’ zei Martin. Ik had moeite mijn lachen in te houden.

‘Nee, stomme Melvin, ik verdedig haar met mijn leven!’ Erg origineel was het script niet. Martin ging voor mij staan en hield zijn zwaard omhoog. Met mijn eigen zwaard sloeg ik tegen dat van hem, een beetje te hard waarschijnlijk. Martin liet zijn zwaard op het toneel vallen.

‘Au! Waarom sla je zo hard?’ Ik schrok van mijn eigen krachten. Waarom zou ik hem niet nú doden, bedacht ik mij, in plaats van wachten tot vanavond? Martin stond een beetje huilerig te doen, als een klein kind. Meester De Boer werd kwaad op mij, in het script stond immers niets over deze actie.

‘Sorry, ik liet mij even gaan,’ zei ik. De meester en Martin namen hier genoegen mee en we begonnen de scène opnieuw.

Die avond was de zaal gevuld met publiek. Ik stond achter het toneel en ik kon mijn vader en moeder net zien zitten. Mijn zus had geen zin om mij te zien afgaan, zoals ze zelf had gezegd. Ik was bloedzenuwachtig. Niet alleen was dit de eerste keer dat ik op een podium voor een volle zaal stond, ik moest straks ten overstaan van ongeveer honderd mensen, onder wie mijn trotse ouders, de jongen ombrengen die tot een halfjaar daarvoor mijn beste vriend was geweest. Op het toneel stonden grote kartonnen platen met het kasteel erop geschilderd, gemaakt door leerlingen van lagere groepen. De koning, gespeeld door Stefan, kwam van de linkerkant het toneel op lopen. Hij keek erg droevig en probeerde te huilen. In zijn linkerhand hield hij een stuk papier. Van de andere kant kwam Sabrina het toneel op. Ik had haar nog niet eerder in haar koninginnenpakje gezien en ik moet zeggen dat ze er aanbiddelijk uitzag.

‘Wat is er, Willem?’ vroeg ze toen ze Stefan zag huilen.

‘Ze hebben haar ontvoerd! Ridder Bart heeft onze Sofie te pakken.’ Ook Sabrina probeerde nu uit alle macht te huilen.

‘Waarom? Wat heeft ze ooit misdaan?’

‘Dat staat niet in de brief. Er staat alleen dat hij duizend goudstukken wil hebben en dat hij haar anders zal vermoorden.’

‘Wat moeten we doen?’ zei Sabrina, die nog steeds niet overtuigend huilde.

‘We moeten ridder Melvin inhuren om haar te redden,’ antwoordde Stefan. ‘Dat is een stuk goedkoper!’ Sabrina kalmeerde wat.

‘Je hebt gelijk,’ zei ze. ‘Melvin!’ riep ze hard in de richting van de coulissen. Als door een wonder stond Martin meteen voor haar neus. Ik voelde de woede al in mij opkomen, het liefst was ik het toneel op gestormd en had ik hem in elkaar geslagen. Dat kon echter niet, ik moest mij klaarmaken voor mijn debuut als acteur. Ik liep naar de kleedkamer en liet mij opmaken door de daar aanwezige moeders. Ik werd steeds zenuwachtiger. Na een paar minuten was het eindelijk zover. De kinderen van de lagere groepen waren bezig het decor te veranderen voor het tweede bedrijf. Toen dat gebeurd was, was ik aan de beurt. Ik liep het toneel op, samen met Maaike, die haar handen vastgebonden op haar rug had. Ze zag er verrukkelijk uit in haar mooie, witte prinsessenjurk en met een gouden kroontje op haar hoofd. Het was moeilijk, maar

[p. 72]

volgens het script moest ik gemeen tegen haar zijn.

‘Zo prinses, ik heb je gevangen en ik laat je pas vrij als je vader duizend goudstukken betaalt,’ zei ik. Maaike begon te huilen, er liepen levensechte tranen over haar wangen. Wat een talent was Maaike toch!

‘Duizend goudstukken? Dat heeft hij vast niet voor me over, wat ga je met me doen?’

‘Ik hou je gevangen tot hij betaalt, en anders...’ zei ik. Maaike bleef huilen en toen ik recht in haar vochtige ogen keek, leek het of haar emotie niet gespeeld was. Hoewel ik mijzelf erg gemeen vond, wond deze aanblik mij ook wel op. De rest van het tweede bedrijf verliep goed, ik zal de lezer hier dan ook niet mee vervelen. Na een korte pauze begon het derde bedrijf, de scène die ik in mijn dromen al honderd keer had gespeeld. De scène die het definitieve einde van Martin moest betekenen.

‘Geef je over, stomme ridder Bart! Laat de prinses vrij of ik zal je doden!’

‘Nee, stomme Martin, ik ga jou doodmaken!’ Mijn improvisatie, die als laatste waarschuwing was bedoeld, werd volgens mij niet opgemerkt door Martin. Hij ging wijdbeens voor mij staan met dat kinderachtige zwaardje in de aanslag. Even overwoog ik hem een schop in zijn kruis te geven. Dit zou misschien een beter idee zijn geweest. Ik hield mij echter aan het door mij bedachte plan. Met twee handen pakte ik mijn zwaard vast en met een kracht die nog groter was dan de kracht waarmee ik het zwaard van Martin dezelfde ochtend uit zijn hand had geslagen, wist ik het voor elkaar te krijgen dat het zwaard van ridder Melvin het publiek in vloog. Iedereen schrok zich een ongeluk, een vrouw in het publiek werd getroffen door het houten zwaard, waarop ze begon te gillen.

‘Jij rotjoch, ben je gek geworden?’ Ik liet mij echter niet tegenhouden door deze uitbarsting. Martin stond huilend op het toneel, ik sloeg met mijn wapen hard tegen zijn linkerschouder. Uit mijn ooghoek zag ik dat meester De Boer op het punt stond in te grijpen, om een einde aan mijn razernij te maken. Dit was het moment geweest waarop ik voor eens en voor altijd duidelijk had kunnen maken dat er met mij niet te spotten viel, ik had hem moeten afmaken. Achteraf ben ik blij dat dit er niet van is gekomen, ik liet mij overmeesteren door de meester en een man uit het publiek. Deze man had alle gevaren getrotseerd, was het podium op geklommen en had het zwaardje van mij afgepakt. Wat er verder gebeurde weet ik niet zo goed meer. Ik weet alleen nog dat ik de krant heb gehaald met mijn actie en dat ik de laatste weken van het schooljaar thuis moest blijven. Van Martin heb ik niets meer vernomen. Het feit dat ik hem nooit mijn excuses heb kunnen maken, kwelt mij tot op de dag van vandaag. Martin, het spijt mij.