De Revisor. Jaargang 35

[p. 70]

Ilja Leonard Pfeijffer
Met veel lief wuiven

Ik moet het eerlijk toegeven. Ik had nog nooit van Georges Rodenbach gehoord. Nou zijn er natuurlijk wel meer mensen van wie ik nog nooit heb gehoord, maar in dit geval moest ik mij schamen, want Georges Rodenbach is een belangwekkende en boeiende dichter en als Vlaming zo goed als een landgenoot. Het enige excuus dat ik had om hem niet te kennen, is dat hij in het Frans dicht. Maar dat is geen excuus.

Rodenbach (1855-1898) is een van de zogenaamde Gentse symbolisten, een groep dichters aan het einde van de negentiende eeuw tot wie ook dichters behoren als Charles van Lerberghe, Grégoire Le Roy en de enige laureaat uit de Lage Landen van de Nobelprijs voor de literatuur, Maurice Maeterlinck. Rodenbachs grote succes was zijn symbolistische novelle Bruges-la-morte uit 1892. Als dichter schreef hij onder andere de bundels Les Tristesses, La Mer élégante, La Jeunesse blanche en Le Rouet des brumes.

Ik kwam met zijn werk in aanraking toen het Gentse cultuurfestival Verrukte monden vorig jaar een avond organiseerde over de Gentse symbolisten en een aantal dichters, waaronder mij, had gevraagd een paar gedichten te vertalen en een hommage te brengen aan de dichters. Misschien niet zozeer vanwege de kwaliteit van mijn vertaling, als wel veeleer vanwege het belang van Rodenbachs poëzie bied ik hier de twee gedichten die ik voor Verrukte monden heb geselecteerd, tezamen met het ‘Decadent gedicht’ dat ik bij wijze van hommage aan Rodenbach heb geschreven.

[p. 71]

Ilja Leonard Pfeijffer
Decadent gedicht

Terwijl de wrede wereld zich aan mij onttrekt,
die ondroom, platgetreden door een opgewekt
en grofgebekt gedierte dat zich mensen noemt
en voor de zilverlingen van een lach verdoemd
zich breeduit wegen baant ten koste van de rest
- hun poten pletten pracht, hun dorst is nooit gelest -,
zo droom ik stil mijn eigen zachte onbestaan
en laaft mijn ziel zich aan de mist van de varaan
die ademt in mijn weke, ziekelijke longen,
die zoete zalving aan de oriënt ontwrongen,
de adem van de draak, die mij ontdoet van mij,
zo rook ik opium en lig ik op mijn zij.

Mijn schildpad heet Clarice. Zij sleept zich door het leven
met prachtig schild van jade, gouddraad ingeweven,
belegd met parelmoer en bloedrode robijnen;
zij zou het liefste in haar kostbaar schild verdwijnen.
De albatros heeft eenzaam ijle lucht verkozen;
aan dek wordt hij verdoemd tot spot van de matrozen.
Zo staat de dauw als tranen op geknakte rozen,
die evenmin als ik bestaan hebben gekozen.
En als ik schip was, zou ik nooit zijn uitgevaren
voor lading, vracht of rijkdom over woeste baren
naar verre, vreemde havens, doemend in de nacht,
maar ik zou ankers lichten, zeilen reven, zacht
gewiegd op dromen drijven van het niet meer zijn
en met mijn witte zakdoek wuiven naar de pijn.

[p. 72]

Georges Rodenbach
Uit: Vers d'amour

Dis, les commencements d'amour sont les meilleurs!
C'est une impression, une réminiscence
De souffrance finie et de convalescence,
De malades guéris qui reviennent d'ailleurs.

Qui reviennent chez eux, dans leur maison rouverte,
S'appuyant l'un sur l'autre, incertains de leurs pas;
Ils vont se regardant et parlant encor bas
A travers le jardin dont la pelouse est verte.

Ils gardent dans leurs yeux le soleil du Midi
Et dans l'eau du bassin ils se trouvent moins pâles,
Mais ils ont peur encore et se couvrent de châles
Lorsque le soir descend dans le parc attiédi.

Car sont-ils bien guéris? Ne sont-ils plus malades
Du mal d'être trop seul et de ne pas aimer?
Et leurs coeurs, doucement inquiets, vont semer
Leurs rêves dans le vent comme des sérénades!

[p. 73]

[Vertaling]

Je weet het wel: van liefde is begin het beste.
Het is een indruk, een herinnering aan pijn
die eindelijk voorbij is, aan genezen zijn
van zieken die geheeld, gezond ten langen leste

naar huis toe mogen, waar vertrouwd het leven was.
Ze steunen op elkaar, hun stappen zijn onvast,
ze kijken elkaar aan en spreken nog steeds zacht,
zo gaan ze door de tuin, zo lopen zij op gras.

In ogen van elkaar zien zij de middagzon.
In vijvers zien ze dat ze minder bleekjes zien.
Ze hullen zich in sjaals, ze zijn nog bang misschien,
totdat de avond neerdaalt op het lauw gazon.

Waarom zijn zij genezen? Zijn ze niet meer ziek
van eenzaamheid, van pijn, van liefdes die niet komen?
Hun harten, heerlijk zacht onrustig, zaaien dromen
op wind zoals verwaaide middernachtmuziek.

[p. 74]

Uit: Mélancholie de l'art (La jeunesse blanche)

[Origineel]

Loin des villes, des quais, des marchands et des grèves,
Mon vaisseau revenu des plus lointains climats,
Pour que rien ne se mêle aux songes de ses mâts,
S'isole dans la mer qui respecte ses rêves.

Aucune cargaison n'en a rempli les bords,
Il n'a jamais connu le feu des abordages
Et met tout son orgueil à laisser ses cordages
Reposer sur le pont comme des serpents morts!

Mon navire inutile et superbe sommeille,
Sans que jamais pour un trafic il appareille
Vers quelque port lointain entrevu dans le soir.

Et seul, sans matelots, ayant cargué ses voiles,
Il dérive au milieu d'un mirage d'étoiles
Dans une mer propice à son grand nonchaloir!

[p. 75]

[Vertaling]

Ver van de steden, kaden, kooplui en de stranden
is mijn schip uit de verste landen thuisgekomen,
opdat er geen gedruis zich mengen kan met dromen
van wind. Wie droomt zal midden op de zee belanden.

Geen vracht heeft ooit het ruim gevuld, geen brandend pek
van enterend gespuis kreeg mijn schip te verstouwen.
Zijn trots was altijd om tuigage en de touwen
te laten zijn als dode slangen op het dek.

Mijn schip, zo nutteloos en trots op kalme baren,
is voor geen dure lading ooit nog uitgevaren
om 's avonds in een verre haven aan te komen.

En eenzaam, zonder schipper, met gestreken zeilen,
en afgedreven naar een zee om te verwijlen
van sterren, wiegt het nonchalant op al zijn dromen.