De Revisor. Jaargang 34

[p. 11]

Wim T. Schippers
Veelbelovend

Het afgewogen gat dat Harry en Hein lieten vallen in hun door anderhalve man en een paardenkop op gepaste afstand beluisterde tweespraak over Hegeliaanse dialectiek in het denken van Marx, werd prompt opgevuld met de zinsnede ‘en dan heb je nog je gas en je licht!’, toegevoegd door de aanschuivende, gemoedelijk ogende oude dikke gedragskunstenaar Gras Heyen. ‘Als het ware,’ nuanceerde een uit Gras Heyens schaduw opduikende magere jonge veelbelovende kunstenaar. Daar hadden de grote denker en de beroemde schaker niet van terug. ‘Eenieder wordt vriendelijk verzocht nu op te rotten, uw portier heeft ook recht op een seksleven,’ klonk aansluitend door het onherbergzame sociëteitslokaal. Hier en daar wat protest. Geruzie met de barman. Een gerenommeerd dichter sloeg met nieuwe vriendin en barkruk en al ruggelings tegen de vloer.

Lang geen gekke avond, stelde de veelbelovende kunstenaar vast. Veel onzin uitgekraamd, nog meer onzin opgevangen, een uur lang tot ergernis van velen weer eens fijn quatre-mains gespeeld met Gras Heyen, en passant gewonnen met sjoelbakken, mooie dingen bedacht - ook weer vergeten, maar toch. Geflikflooid met vrouwvolk. Misschien was zijn aanpak op het laatst te abrupt en/of te doortastend geweest want ze was er ineens vandoor, maar dat was voor een volgende keer dan wel weer een mooi aanknopingspunt, al had hij daar nu natuurlijk niet veel aan. En er viel niks te betalen want hij had hier en daar goed getimed een praatje aangeknoopt en onopvallend van rondjes geprofiteerd.

Weer eens als laatste kloste hij de steile houten trap af. Uitdagend gloorde de ochtend hem tegemoet. Hij schopte een berg kartonnen dozen vol horeca-afval van de stoep. Hij miste het geruststellende geritsel van de twee grote populieren die tot voor kort sinds jaar en dag, ver verheven boven het lamlendig struikgewas en het sleetse gras met in perkjes gevangen timide bloeiende plantjes, het aanzien van het pleintje bepaalden. De gemeentelijke plantsoenendienst had kennelijk ingezien dat die populieren er wel wat raar bij stonden en gedacht die misstand te kunnen rechtzetten, niet met het verplaatsen van de laag-bij-de-grondse begroeiing, maar met het omzagen van de hoge bomen. Daarmee waren ook de traditionele spreeuwen beroofd van een riante verzamelplek voor de trek. Eens, in een heldere okto-

[p. 12]

bernacht, had hij Gras Heyen gewezen op zo'n bijeenkomst. Die wendde zich tot het vogelvolk, sprak en zei: ‘Dondert op met uw gekwetter! Vliegt op! En wel nu!’ En zie, zij vlogen op, scheerden in duikvlucht om de mannen heen en trokken zuidwestwaarts. Waarop Gras riep: ‘Niet zo bedoeld, kom maar weer terug, het spijt me!’ Maar ze wilden hem niet meer horen. Of ze hoorden hem echt niet. Die spreeuwen, welteverstaan. Want her en der werden ramen opengeschoven.

‘Wat is dat voor geschreeuw, godverdomme!’

Gras schudde het hoofd, ‘Gespreeuw is het. En wat is dat voor gevloek, godverdomme!’

‘Weet u wel hoe laat het is?’

De veelbelovende kunstenaar: ‘Nee!’

‘Het is drie uur in de nacht!’

‘Dankuwel!’

Vandaag was het halfvijf. Waar was zijn auto. Niet zoals gebruikelijk half op de stoep voor de deur. Ook niet een eindje verderop met twee wielen in het gras.

Ach! Hij had 'm gisterenochtend vroeg total loss gereden, was hij even vergeten. Terwijl het toch geen geringe klap was. Meteen maar zelf de politie gebeld. ‘Betrokken geraakt bij een aanrijdinkje. Zouden we best samen zonder uw medewerking kunnen regelen, u heeft het tenslotte vast druk genoeg, nietwaar. Toch zou ik graag zien dat u gauw kwam, anders ben ik bang dat dit niet tot blikschade beperkt blijft maar dat er ook een ambulance aan te pas moet komen. Heb me hier verschanst want... Laat me met rust! Au! Niet doen! Blijf van me af!’

Hij had gejammerd, en geklapperd met de ijzeren deur van de telefooncel. ‘Waar? Achter het Paleis! Help!’ Hij hing op, belde een taxi en liep kalm terug naar zijn oude Toyota, die uit elkaar was gevallen. Een gezette vijftiger in een te krap pak monsterde de glimmende Mercedes die slechts een geschonden neus leek te hebben opgelopen. De man, een louche zakentype met zorgvuldig over de kalende schedel gedrapeerde haarsliertjes, kwam op hem af en beet hem toe: ‘Lijkt mij een duidelijke zaak, misselijk stuk langharig werkschuw tuig.’

‘Moet u kijken hoe mijn auto erbij ligt. U reed veel te hard!’

‘Kan wel zijn, maar ik werk ook hard en ben elke dag vroeg op pad om zelf mijn brood te verdienen.’

‘Ik had wel dood kunnen zijn.’

‘Dat was dan mooi je eigen schuld geweest. Want jij sloeg links af en ik kwam voor jou van rechts, dus. Nietsvermoedend.’

‘Nietsvermoedend? Je had gewoon beter uit je doppen moeten kijken, lul. Ik zat al lang en breed in die bocht toen jij met een noodgang kwam aanzetten.’

‘En volgens mij heb jij een flinke slok op.’

[p. 13]

‘Jij ook. Kunnen we gevoeglijk tegen elkaar wegstrepen. Halve gare. Met je gore kop. Uilskuiken. Lul-de-behanger. Patser. Brokkenpiloot. Schijtbak. Klotebibber. Kaalknars...’

Wat hij verder nog allemaal te berde had gebracht wist hij niet meer, hij wist wel dat hij de man zo kwaad had gemaakt dat twee uit de kluiten gewassen politiemannen zich de grootste moeite hadden getroost de hardwerkende zakenman van hem los te trekken.

Een alleraardigste blonde agente met een dikke kont had hem vervolgens opgevangen.

‘Heeft-ie je erg te pakken gehad?’

‘Valt mee, hoor.’

‘Jouw voertuig, als je die schroothoop daar nog als zodanig wilt aanmerken, gaat dus definitief van de weg af,’ formuleerde ze, wijzend op een arriverende takelwagen.

‘Tja.’

Ze bekeek zijn papieren. Het kentekenbewijs stond niet op zijn naam.

‘Dat een garagebedrijf je auto niet op tijd klaar heeft is tot daar aan toe, maar om

[p. 14]

mij dan voor zolang een wrak mee te geven...’ zei hij hoofdschuddend.

Was onverantwoord, vond zij ook.

Dat hij er al zo lang mee rondreed omdat hij zijn eigen mooie vintage Alfa Romeo - hij liet haar het bijbehorende kentekenbewijs zien - pas terugkreeg na het voldoen van een stapel achterstallige rekeningen, liet hij buiten beschouwing.

‘Vroeg op pad of...?’ informeerde ze.

‘Ach ja, we krijgen het niet voor niks, hè. Ik wou voor de spits de stad uit zijn. Bespreking, in... eh.. Maastricht. Ben ontwerper en maak kans op een grote opdracht. Ben ik best trots op.’

De politiemannen wisten de hard tegenwerkende zakenman niet tot bedaren te brengen maar wel in de boeien te slaan.

‘Wat moeten we daarvan denken,’ dacht de agente hardop.

Dat-ie mi gauw moest maken dat-ie wegkwam, dacht-ie ervan. Temeer daar hij een braakgolf voelde opkomen. ‘Weet je, ik hou wel van dat voor dag en dauw. Wat is er mooier dan het krieken van de dag?’ hoorde hij zichzelf met overslaande stem zeggen.

Daar zou zijn taxi zijn, gauw d'r op af. Eigenlijk best een leuke meid. Hij draaide zich nog even om en wuifde naar haar. Die dikke kont, daar was wel overheen te komen. En weer eens wat anders.

‘Moet je mij hebben of sta je zomaar wat te zwaaien?’

‘Hè?’

Hij draaide zich om, een taxichauffeur hing half uit zijn autoportierraam.

‘Moet ik dat bloemperk plat rijden om je op te pikken, of wat!’

‘Mij best. Ik bedoel...’

Hij stapte achterin.

‘Sorry, maar ik was even afgedwaald...’

‘Waarheen?’

‘Naar gisteren.’

‘Voor tijdreizen bent u bij mij aan het verkeerde adres.’

‘O, ja, nee, in gedachten was ik even ergens anders. Maar ook van hier nu weer gewoon naar hetzelfde adres.’

De chauffeur draaide zich om.

‘Waar wil je nou naartoe.’

‘Ik wou alleen maar zeggen dat ik toevallig net dacht dat ik gisteren, eh...’

Hij keek in een groot, wit, tobberig gezicht. ‘Laat ook maar zitten.’

‘Je ziet er verder vanaf?’

‘Waar vanaf?’

[p. 15]

‘Van deze rit!’

‘Deze rit vanaf hier, zou ik zeggen. Om nou eerst naar waar ik gisteren was te gaan om daar met deze rit te beginnen...’

‘Naar?’

‘Naar Prinseneiland alstublieft.’ Hij liet zich onderuitzakken.

Na even wat gesuft te hebben veerde hij op en inspecteerde zijn zakken.

‘Hebt u wel eens mensen in de auto die blijken niet te kunnen betalen en wat doet u dan?’

De chauffeur stond boven op zijn rem.

‘Ik zeg toch niet dat ik niet kan betalen, ik ben gewoon benieuwd hoe u zoiets dan aanpakt.’

‘Je betaalt niet?’

‘Tuurlijk wel. Het is alleen zo dat ik op het moment even niet...’

De man begon zachtjes te huilen.

‘Wat is er nou?’

‘Ik kan het niet meer aan.’

‘Hoor nou even...’

‘Mijn vrouw is lesbisch geworden of iets dergelijks en heeft mij afgedankt.

En laat mij het huis uitzetten.

Mijn zoon is werkloos en aan de drugs.

Mijn dochter speelt de hoer.

Ik ben aan de drank en zit diep in de schulden. Ik zie geen uitweg.

Voor mij heeft het leven geen zin meer, ik maak me van kant.’

‘Is dat niet wat overdreven?’

‘Er is geen woord van gelogen.’

‘Maar...’

‘Niks maar. Ik heb het gehad, kan niets meer hebben en nergens meer tegen. Voor je eigen veiligheid verzoek ik je nu mijn voertuig te verlaten.’

‘Ik heb een voorstel. U gaat weer rijden. En ik vrolijk u op. Als ik aan het einde van de rit voor elkaar heb gekregen dat u er weer zin in hebt, of op z'n minst er weer tegen kan, beschouwt u dat als betaling van de vervoerskosten...’

‘Laat me niet lachen.’

‘Wel! Maar u hoeft daarbij niet direct op uw dijen te slaan of zo...’

‘Maak je geen zorgen.’

‘Hebben we een overeenkomst?’

‘Je mag het proberen, maar als het je niet lukt kom je met geld over de brug.’

‘En wie zal ik dan wel betalen?’

‘Als ik het goed begrijp, zit jij altijd goed, vuile kleine oplichter.’

[p. 16]

‘Maar hoe het ook uitpakt, daar kan u dan niet meer mee zitten.’

Dat moest de man toegeven. Hij zette de boel weer in beweging. ‘Met een lekker vaartje of juist kalm aan?’

‘Iets daartussenin?’

Na een tijdje stilzwijgen wilde de uit het veld geslagen chauffeur wel eens weten of hij nog wat te horen kreeg.

‘Ik denk na.’

We gaan de goede kant op, dacht de veelbelovende jonge kunstenaar, hij is nieuwsgierig.

Het zoemen in zijn hoofd vermengde zich met het snarkende geluid van de dieselmotor. Toen de chauffeur daarbij met zijn linkerhand op het stuurwiel trommelend begon aan een beguine, schraapte hij de keel en stak van wal. ‘U kunt er wel tussenuit knijpen, maar al die narigheid die u opsomde bestaat nog steeds als u er niet meer bent.’

‘Zodra ik de pijp uit ben is voor mij alles afgelopen.’

‘Dat denkt u maar. Of nee...’

‘Als ik niet meer besta kan ik niet meer denken en weet ik van niks meer, dacht ik zo.’

‘Als je niet meer bestaat ben je er niet meer, dat is alles. Dat je als je dood bent niet meer kan denken of nergens meer van weet is kletskoek. Denken en van iets weten kan je alleen maar doen of laten zolang je leeft. En ga er maar van uit dat de wereld nog wel even doordraait als jij er de brui aan hebt gegeven. Dus wat dacht u daar eigenlijk mee op te schieten?’

‘Misschien is er wel een soort hiernamaals, weet je veel...’

‘Als u dat gelooft zult u nog raar opkijken.’

‘Waarvan.’

‘Dat zoiets helemaal niet blijkt te bestaan.’

Getoeter achter hen.

‘Ja ja ja!’ Hij zette er de spurt in door het van geel naar rood springende verkeerslicht.

‘Moet je horen, als het ten slotte op niets uitloopt dan is het hele leven toch een zinloze zaak?’

‘Is ook zo. Maar wat wou u daaraan doen?’

‘En daarmee dacht je mij op te vrolijken.’

‘Je kan evengoed toch proberen er wat van te maken? 't Is het enige wat we hebben, daarmee zal je het moeten doen. En al sta je er nog zo rot voor, het is altijd beter dan niets want van niets valt niks te maken,’ draafde hij door. ‘Weet je dat het eigenlijk heel bijzonder is dat jij leeft? Hier rechtsaf.’

[p. 17]

‘Hoezo?’

‘Daarachter ligt Prinseneiland.’

‘Hoezo bijzonder dat je er bent! Je komt toch om van de mensen op de wereld!’

‘Toch is het zo dat de meeste mensen helemaal niet eens worden geboren!’

‘Die hebben dan ook nergens last van.’

‘Wij hebben overal last van, dat is waar. Maar daar kunnen wij wat mee doen.’

‘Wat dan?’

‘Maak van de last een vreugde. En treuzel niet, het is sneller met je gedaan dan je denkt. Het bruggetje over en dan de Galgenstraat in. Of nee, gooi me er hier maar uit, loop ik het laatste stukje, anders moet u dat hele stuk omrijden.’

De chauffeur stopte. ‘Dat was het?’

‘Meer kan ik er voor het moment niet van maken. En?’

De chauffeur kwam ook naar buiten, spreidde de armen en zong luidkeels ‘En hoeperdepoep zat op de stoep, kom laten wij vrolijk wezen! Hoeperdepoep zat op de stoep, kom laten wij vrolijk zijn!’

Daar hoorde de veelbelovende jonge kunstenaar toch wel even van op.

‘Bedankt!’ zei hij en liep voldaan het bruggetje naar de Galgenstraat op.

Hij snoof de frisse vroege ochtendlucht diep in en ging met verende tred op weg naar huis. Aan het einde van de Galgenstraat gekomen draaide hij zich nog even om en riep: ‘En houd er de moed maar in!’

Zijn oproep werd beantwoord met een zware diepe plons.

Hij holde terug door de Galgenstraat, over het bruggetje en zag de taxi wegzinken in het woelige water van de Prinseneilandsgracht.

‘Waarom doet niemand wat!’ schreeuwde hij tegen afgestapte fietsers en nieuwsgierige vroege ochtendwandelaars. Zittend op de kade wrikte hij vloekend zijn sportschoenen uit, sprong op, gooide zijn jasje van zich af en maakte aanstalten om in het water te springen. ‘Rustig nou maar...’ hoorde hij achter zich. ‘Wat nou rustig! Donder op! Uit de weg!’ gromde hij en sloeg zijn armen wild naar achteren. Zich even omdraaiend om te zien wie hij met zijn armslag trof, keek hij recht in een groot wit gezicht.

‘Ik ben het niet, hoor,’ zei de man.

‘Ik heb toch met u in die auto zitten praten...’

‘Dat was een taxichauffeur,’ zei de man.

Hij sloeg zich op de dijen van pret.

En maakte zich uit de voeten.