[2002/4]
van de redactie
Je kunt naar Indonesië gaan, maar je zult er nooit meer in Indië zijn. Uit verlangen naar die plek, die tijd, kun je historische documenten - foto's, ansichtkaarten - verzamelen, waargebeurde verhalen lezen of schrijven. Voor anderen is Indië verder weg, een naam voor een plek waarop ze hun eigen werkelijkheid kunnen projecteren. Zo is Indië binnen de Nederlandse literatuur een strijdtoneel geworden waarop de historische waarheid vecht tegen de sprookjeswaarheid; een strijd die geen van beide kan winnen.
Verlies is er wel geleden. De Nederlandse literatuur is lezers en schrijvers kwijtgeraakt. Nog maar vijftig jaar geleden pleitten Indonesische intellectuelen voor handhaving van het Nederlands als voertaal voor het onderwijs op de universiteit. De onafhankelijkheidstrijders die in het Nederlands schreven, de schrijvende pemoeda's, werden als pro-Westers beschouwd; één van hen, Ida Nasution, verloor haar leven. De rede, in de persoon van de intellectueel Sjahrir, werd op een zijspoor gezet.
In deze aflevering van De Revisor is het vertrekpunt de realiteit, het korte leven van de feministische schrijfster Ida Nasution, en het eindpunt het sprookje van Reve's Indische jaren. Tussen de essays in staan artikelen die wellicht iets van de gevoelswereld oproepen die bestond tussen het eind van tempo doeloe en de beginjaren van de onafhankelijkheid.
Bij de samenstelling van deze aflevering is de redactie bijgestaan door Liesbeth Dolk, zonder wiens hulp dit nummer van De Revisor niet tot stand zou zijn gekomen.