De Revisor. Jaargang 24

[p. 50]

Hans de Grunt
'n Droom van 'n gebloemde blauwe jurk!

M'n aandacht werd naar mevrouw Maas d'r ontblote borstbeen getrokken toen ze 't papieren zakdoekje weer terugstopte in d'r beha. Ze deed 'n week met één papieren zakdoekje alsof 't hier Hotel Zonder 'n Sou heette in plaats van Sans Souci. En toen vroeg ze of ik d'r pacemaker wou zien. Jezus! Ik kon er niks aan doen. Want zelf deed ze nooit 't biesje dicht van d'r gebloemde blauwe jurk en meestal liet ze d'r schouders d'rbij hangen en hing d'r jurk open tot aan d'r diafragma en kwam d'r onderjurk onder d'r jurk vandaan. D'r borstbeen leek op 'n kaalgeplukt takje van 'n druiventrosje en was Adam's rib van de literatuur voor de dromer die ik was.

Ze deed de bovenste knoopjes nooit dicht, want anders kon ze geen ademhalen, zei ze. Omdat ze 'n zwak zenuwstelsel had, zei ze. Ze haalde d'r schouders op als ze daarna zei dat ze ermee was geboren. Ze wou ermee zeggen dat er niks aan te doen was. Maar ze vlokte wel 's de dokter stijf dat ie toen geen stukje uit d'r hoofd had weggehaald. D'r borstje was zo roodgroen als druivensap, omdat ze ook zo naar buiten toe ging. Enkel windkracht 10 trotseerde ze niet en striemende regen niet, maar als 't weer eventjes was opgeklaard liep ze weer de hele dag in en uit. Vaak ging ze als ze zo rusteloos was op 'n heen-en-weertje met de 92 naar Amsterdam of als de 92 uit Amsterdam er juist aankwam, stapte ze daarop en dan stapte ze in de Peperstraat over op de 89 naar Krommenie. Daar was ze geboren. Ze stapte nooit uit en ging met dezelfde bus terug. Ik zei telkens tegen 'r dat ze voor de terugreis niet nog 's hoefde te stempelen, want op en neer duurde 't ritje ongeveer 'n uur en of ze nou twee strippen afstempelde of vier, de geldigheidsduur was één uur. Ik zei dat de buschauffeur nooit 'n fooitje kreeg, maar dat was ze zo gewoon, zei ze. Eerst snapte ik 'm ook niet, maar toen bedacht ik dat zij dacht dat ze 'n uitstapje maakte per touringcar.

D'r strippenkaart was om de dag vol en hoe vaak kwam 't niet voor dat ze in de bus 'n kaartje kocht dat twee keer zo duur was. Ik aarzelde nog steeds of ik tegen d'r zoon zou zeggen dat ie 'n abonnement voor 'r moest kopen. Want ik realiseerde me ook wel dat 't elke dag afgelopen kon wezen. Mevrouw Maas zei dat 'n waarzegster op de kermis tegen 'r had gezegd dat ze 'n hoge leeftijd bereikte. Dat kon wel zo wezen. D'r menopauze overdrive. Maar hij kon dan toch 'n maandabonnement

[p. 51]

kopen in plaats van 'n jaarabonnement? Theo leek op Robert Shaw in Jaws en Willempje op Edith Piaf. Ik kende hun allemaal bij hun voornaam, de meisjes uit 't ouden-van-dagen huis, Willempje en Hendrikje en Geertje en Roelofje en Bartje en Pietertje en Dirkje en Teuntje en Pietje en ik kende natuurlijk ook de Grietjes en de Aaltjes en Aafje en Bregje en Betsje en Guurtje en Jannetje en Jansje en Geertruida en Petronella en Albertina en Bertha en Engelina en Nina, zij kwam uit de Oekraïne.

Ze was er weer, zei mevrouw Maas elke keer tegen mij als ze binnenkwam.

Totdat om zeven uur de t.v. aanging en ze ging lingoeën.

Maar omdat ze zo in en uit liep was ze chronisch verkouden. En toen vroeg ze op 'n keer terwijl ze 't papieren zakdoekje waarmee ze d'r neus afveegde weer in d'r beha propte waar ik bijstond, of ik d'r pacemaker wou zien. Ik kon niks doen. Ik kon niet even weglopen en 't was meteen zo duidelijk als wat dat ze d'rvan uitging dat 't toch vanzelf sprak dat ik dat ding wou zien. 't Was op 't obscene af. Maar 't ging niet over arsenicum en oude kant. Ik kon me althans niet indenken dat zij 'n ogenschijnlijk zeer onschuldig oud dametje was die mij de andere wereld injaagde. 'n Argeloze moordenares. Ik hield 'r immers toch zelf aan de praat? Ik was toch 'n engel? Ik kon je verhalen vertellen. 'n Kerstboodschap waarin ikzelf de afhaalmoralist was. Ik was té goed voor deze wereld. Maar ik kon toch moeilijk tegen 'r zeggen van niet? Laat me met rust! Ik had toch ook recht op geluk? Maar ik kon 't niet.

Ik vond 't geen fijn gezicht om te zien, maar 'n gruweltentoonstelling. 't Zou er wel mee te maken hebben gehad dat ik ergens tussen m'n elf en dertigste seksueel misbruikt was door de dood. Want ik had al op jonge leeftijd m'n vader verloren. Sindsdien dacht ik onbewust dat 't de afspraak was in dit leven dat je in de vijfde ronde tegen de vlakte ging en gestrekt bleef. Ontkenning, woede, geschipper, depressie en berusting kettingbotsten toen bij mij op elkaar. Hij had 'n slechte gezondheid en ik kon 't niet aanzien. Magere Hein dwong me tot 'n sado-masochistische relatie en in 't ouden-van-dagen huis zag ik 'm terug en toen hervatten we onze verhouding en geleidelijk aan werd ik weer z'n gewillige partner.

Toen ze zeer nadrukkelijk 't geheimzinnige doosje liet zien en daarbij allerlei verklaringen afstak, begreep ik er niks van. Ik begreep nog eerder 'n dikke Chinees die plat Mandarijns tegen me praatte. Nadien lag ik half bewusteloos op bed en er lag een bloederige handdoek naast me. Net als Henno Massing die voor de Duitse belastingdienst werkte die op 6 december 1994 'n computerchip vond op z'n hoofdkussen.

't Begon in alle gevallen met 'n enkele cel en ik ontwikkelde me tot 'n grote fantast wiens zouteloze, dagelijkse beslommeringen als portier in 'n ouden-van-dagen huis uitmondden in 'n verontrustende vertelling over seksuele liaisons in de nacht.

[p. 52]

(Mevrouw Buijs belde.

‘Zegt u 't maar,’ zei ik.

‘Ik zit op de w.c., lieverd,’ zei ze.

‘Moet de zuster u helpen?’

‘Nou, ik geloof 't niet.’

‘Redt u 't wel?’

‘Ik ben zo vol, lieve schat.’

‘Ik stuur de zuster wel eventjes.’

‘Goed zo, lieverd.’)

Ik ging niet beschrijven hoe iemand langzaam verdween. Ik telde tot tien en toen was u ook in mijn hoofd en daar was geen tijd voor idealisme en de ziekte van Alzheimer, degenererende, afstervende hersencellen en incontinentie, zetpillen en catheters. 't Was soms beter als je 't mysterie benaderde met de onbevangenheid van 'n kind. Intuïtie was in deze van doorslaggevend belang. En trouwens, als je geen verbeelding had, werd je ook niet getipt. En trouwens, ik kon niet anders.

Ik en m'n collega's zeiden onder elkaar, Hotel Sans Souci, 'n leven of 'n dag. Afhankelijk of de nieuweling terminaal was als ie hierin kwam of voor onbepaalde tijd.

Als er iets van uw dienst is, zei ik welwillend, drukt u op de rode knop. De zuster zal 't u straks voordoen, maakt u zich maar geen zorgen. Ik zei, Wij bieden privacy, maar ook alle service, maar schoenpoetsen is er niet bij inbegrepen. Mijn naam is Phil. Ik zal 't wel eventjes voor u opschrijven. Phil! ziet u wel?! oké. Is dat uw bagage? De eerste etage is de meerzorgafdeling.

Bezoek kregen die zieke, hulpeloze pasgeboren babies van die etage niet vaak meer. 's Nachts wilden hun bejaarde kinderen liever niet gewaarschuwd worden als moeder overleed, maar 's morgens pas.

't Apparaatje dat was verscholen onder d'r velletje in de duinpan van d'r rechterborst was rechthoekig en net zo groot als 'n blikken tabaksdoos, overdekt met de afslag van d'r verschrompelde mamma, onder 'n bladerdeeg van poreuze gestolde lava.

New Age.

't Was 'n kistje van hout met 'n glazen voorkant en 't glas zat onder 't stof van d'r man die allang dood was en Adam heette. 't Was 'n kijkdoosje met zeven objecten erin. 't Bevatte 'n universum, 'n gedicht. Ik ging helemaal op in de sensatie die dat ding bij me opriep. Ik werd verscheurd door verlies en verlangen toen ik naar die gestolde evocatie keek van de grenzen van de menselijke ervaring. Want weet je wel wat voor ding 't was? 't Was 'n gebrocheerde broche, het souvenir van 'n mensenleven, van de rest van d'r leven.

[p. 53]

't Doosje was netjes bekleed met stukjes zwart leer en er lag 'n theelepeltje in dat met uiterste precisie overlangs in tweeën was gezaagd en daarnaast lag 'n zwartmet-grijs lucifersboekje van 'n brasserie aan de Place Napoléon en 'n verkreukeld leeg pakje Gauloises en er lag 'n door de ouderdom vervuild stukje kant in en 'n botje uit 'n polsgewricht, ongeveer zo groot als m'n wijsvinger en 'n gladde witte knikker van gebakken klei. De pacemaker was vervaardigd door 'n geestelijk gehandicapte, die niet pretendeerde dat zijn werk Gods werk was en dat alleen hij Zijn ware gezicht had gezien, maar de maker van dit kunstwerkje verkeerde wel in de positie om haar d'r vrijheid terug te geven.⁺

En altijd dat snelle, overhaaste slot dat me met angst en ontzetting vervulde.

En 't geluid was slecht.

+ De biochips van Maas zijn ontleend aan de cyberpunktrilogie van William Gibson, De droom van de literatuur.