De Revisor. Jaargang 22

[p. 58]

Lizanne Schipper
Van het een komt het ander

Wanneer je zonder reden plotseling zwijgt en luistert, komt het geroezemoes en gedempt lachen als een vloedgolf op je af, maar vlak voor je voeten wijkt het water uiteen. Hildwin Mengelmans zag het omgekeerde gebeuren toen op een matig bezochte maar goed geklede party van Alies het gesprek stokte, de stilte in het oog liep, de mensen uiteen weken en hem het gezicht verschaften op de vrouw die zoeven een ongepaste kreet had geslaakt. Ze hield haar hand nu bevallig tegen haar slaap en wankelde of ze van zins was gracieus ineen te zijgen. Een blonde, uiterst gebloemde dame voerde haar heen, een hand zorgzaam op haar rug. Het gemompel hervatte zich opgelucht, even luider dan tevoren. Een sensitief kunstenares, heb ik de eer? een actrice, een figurant, heeft de butler het gedaan, een ongeboren kind dat opspeelt? dacht Hildwin nijdig en ging haar achterna.

‘Die blonde is jouw buurvrouw van drie hoog?’

‘Karel Hildwin-zo was het toch?-ik heb op 't moment een schat van een vriend met een hond en morgen of overmorgen is dat verleden tijd. Over een week ontmoet ik weer een bloedmooie, geheid. In Amsterdam en zéker op en rond de Uitgeverij wemelt het van de boeiende mannen. Veel dichters en romanciers, het manuscript onder de arm en liefdesverzen op het puntje van hun tong. Dacht je dat die goden aan een free-lance corrector van renommee voorbij stapten?’

‘Hoe heb ik het een moment kunnen denken. Ze leek zo zorgzaam, maar het waren de zorgen van de buur van de gastvrouw die meedenkt over het welslagen van een gedempte avond!’

De geijkte postmoderne mengelmoes van kroonluchter en halogeenspot, metalen tuintafel met het formaat van een ruime asbak en leren clubfauteuil. Jeri Boomsma schuift behoedzaam biervilten rolletjes onder haar nagels, hetgeen niet zozeer zenuwen als wel een zekere ongedurigheid verraadt.

‘Ik was wat in de war gisteravond. Het overvalt me soms. Dat is mij vergund. Een gevoel van vervreemding, de leegte die je overvalt.’ Ze lacht luid, herneemt vlak: ‘Ik bén immers kunstenares, buiten dienst weliswaar, maar tóch: kunstenares.’

‘Ik geloof je zomaar. Hoewel, ik zou er wel wat meer van willen weten. Vooral hoe

[p. 59]

het zo gekomen is en of dat met die mannen er iets mee te maken heeft. Past vaste verkering, een echtgenoot godbetert, niet in het artistieke patroon dat jij kennelijk najaagt?’ Hildwin onderstreept zijn toon van oprechte belangstelling met de stand van zijn romp; hij buigt vertrouwelijk over. Jeri leunt naar achteren en kijkt, als een bankdirecteur op een draaistoel, de rook na van haar smalle sigaar.

‘Niemand weet hoe het zo gekomen is, trauma's haal ik met scheppen uit mijn jeugd. 't Is allemaal gezwets wat hier geschiedt. Ik ben allesbehalve kunstenaar, ik corrigeer en verder doe ik zo hier en daar wat klusjes. Is het je niet opgevallen dat geïnterviewde schrijvers, journalisten en mediamannen op non-actief hetzelfde zeggen? Ach, wuiven ze bescheiden weg, ik klus wat voor krant zus, ik doe soms wat dingetjes voor omroep zo. Mijn werkjes beperken zich tot schoffelen en harken en af en toe een keukentje witten. Ik voel me er wel bij.’

Hildwin wenkt naar een strakgeshirt meisje dat ontspannen tegen de meanderende bar leunt. ‘Een borrel voor de gezelligheid en nog een droge witte. Ik’ hij wendt zich met nadruk tot Jeri, ‘ik ben getrouwd en heb een vaste, ik mag wel zeggen goed betaalde baan bij het omg. Als je me vraagt of ik gelukkig ben, dan zeg ik: tot op zekere hoogte. Beslist.’

‘Ik vraag je niks’, mompelt Jeri koel.

Op de kop af drie jaar geleden had Jeri geleerd om op beslissende momenten niets te vragen, geen lieve woordjes, geen toezeggingen, geen telefoonnummers. Ze was drieëntwintig jaar, had een blauwe maandag hbov gelopen op de school voor gezondheidszorg in Leusden en was praktizerend lid en tapper van een vrouwencafé in Utrecht. Een feestje in Amsterdam was in twee opzichten bepalend voor haar levensloop. Van een roodharige kreeg ze een doorslaggevend adresje van een anti-kraakpand-eindelijk uitzicht op het hoofdstedelijk leven in het verschiet. Een man maakte haar het hof. Ja werkelijk, zo was het. Hij draaide voortdurend om haar heen, wendde zijn blik geen moment van haar af. Zelfs wanneer hij naar de bar snelde om haar van drank te voorzien, hield hij haar, zijn hoofd een kwartslag gedraaid, scherp in het oog. Verder vleide hij haar en luisterde, moedigde haar aan en knikte instemmend. Toen ze tegen het eind van de avond richting voordeur liepen, greep hij haar zelfs hoffelijk bij de elleboog. In Utrecht had zo nu en dan een student dralend om haar heen gehangen. Maar dit was een man en dit was Amsterdam. Zijn vrienden knikten bemoedigend en proostten instemmend bij hun gezamenlijk vertrek. De vrouwenliefde zei Jeri vanaf die nacht voorgoed en zonder spijt vaarwel. Met deze man, die rauw steunde in bed, haar vederlicht aaide waar en hoe lang ze maar wilde, die niets zei maar zachtjes lachte naar zijn spiegel-

[p. 60]

beeld terwijl hij zich schoor met haar okselgerei, met deze man wilde zij nachten en ochtenden door, zonder ontbijt, tot ze een ons woog. Maar het bleef bij die ene nacht, die ene morgen en hoewel Jeri er kilo na kilo bij won bleven de mannen komen, zo om de paar weken en meestal voor een nacht.

‘En Alies is onbetwist de rode draad in ieders leven’, besloot Hildwin na een kennelijke overpeinzing. ‘Het grappige is, het is een mens dat me absoluut niet aanstaat. Ze zwalkt van hot naar her, een Gooise kakmadam met kunstzinnige ambities. En dus mogen alle dorstige dichters en musici van wie ze via via het hoofd kent haar feesten komen opluisteren met een artistiek element. Ik zag een Velpse bridge- en golffanate met ontzag en een overzenuwde giechel naar een woestgelokte delicatessenverkoper staren die zich voor de gelegenheid voordeed als sculpteur. En toch ben ik ieder jaar van de partij, nu eens aangelokt door een mooie vrouw, dan meegetroond door een eeuwige student die denkt dat ik me begraaf in Deventer.’

De mooie vrouw, dat waren die lange benen die hij in de zomer van '90 over het Velpse gravel had zien schuiven. Wat hem had gefascineerd was haar piekerige vlasblonde haar, het ontbreken van het heen en weer dansende staartje. Hij wachtte haar vergeefs op op het terras. Ze dook op haar fiets en verdween met een vaart of ze een afspraak bij de tandarts had. Spijtig keek Hildwin in zijn glas. Bas zei ferm dat je de vrouw van je leven niet aan je neus voorbij mag laten gaan, je aandacht afgeleid door triviale zaken. ‘Het mooie is: ik ken die meid, dit ga ik voor je fiksen, ik ga je matsen tot en met.’ Hildwin verplichtte zich liever niet aan die grappenmaker, maar het werd een halszaak. Het meisje met de pieken bleef serveren voor zijn geestesoog. Bas bood hem een lift aan. Het was allemaal zo gemakkelijk. Op het feest was het meisje meer een vrouw. Ze droeg hoge hakken en haar benen gingen verscholen onder een zwiepende wikkelrok. Maar ze zwikte op de naalden, ze was en bleef een tennismeisje. Van het ene feestje kwam het andere.

‘Die mysterieuze mooie vrouw, kun je me daar wat over vertellen?’ Jeri kijkt ingespannen naar zijn handen die doelloos de asbak omvatten en ronddraaien.

‘Jeri, je bent koket. Maar het is waar: jij bent nog steeds een mooie vrouw, gevoelig ook geloof ik en die zekere molligheid, die flatteert je bijzonder’.

‘Misschien wordt het tijd om te gaan?’

‘Nee blijf nog even, er is nog zoveel te vertellen. We hebben elkaar drie jaar niet gezien. Drie jaar toch, is het niet? Je was toen mager, zelfs wat knokig, hoekig ook in je doen en laten’.

[p. 61]

Een kleine drie jaar getrouwd nu, de trotse eigenaar van een kwieke vrouw, een opgetogen kleine die zelden kermde, een gezellige zithoek en een zwembad in de achtertuin. Een kleine, maar niettemin. Klein geluk, niet versmaad maar wel vertroebeld door een heel banale nevenlijn. Zijn secretaresse had hem eens uitgenodigd voor een etentje, zijn vrouw was Afrikaans dansen en de secretaresse ontbrak het aan de ingecalculeerde vriend. Hij bezag haar plotseling met andere ogen, zij bedwelmde hem met begerige ogen. Ze had iets. Iets ongeremds en bindends. Iets dat hem elke ochtend bij het goedemorgen uit zijn balans bracht. Hem avondlijke hobby's bij zijn vrouw deed stimuleren en vergaderingen simuleren. Hem een scala kwetterende babysitters opleverde, dat 's avonds naar huis diende vervoerd. Zijn leven werd er niet overzichtelijker op.

‘Tegen dergelijke vleierij kan ik niet opboksen. Jij bent er over de hele linie genomen ook niet jonger op geworden. Kom, we nemen er nog een. Kun je je vingers een ogenblik van de asbak terugtrekken voordat mijn as over het strijdveld waait?’

Hildwin lacht. ‘Toch een beetje een dichteres. Het doet me goed je weer eens terug te zien. Aangename herinneringen op te halen’.

‘Ik weet niet precies wat je bedoelt. Met wie ben je eigenlijk getrouwd? Waarom heb ik je niets gevraagd? Waarom ben je niet met mij getrouwd? Waarom ben je niet gebleven tot we een ons wogen?’

‘Ik weet niet waar je op doelt. Ik ben getrouwd met Vera, Vera Veralien, een kortharige stoot met ouders in Velp. Dat was zo bedoeld, op het gravel beslecht, bij Alies beklonken. Aan elkaar geklonken door ringen van eeuwige trouw, maar braaf een jaartje gewacht op het plechtige moment. Vrijgezellenavonden waren er toen nog niet zo, maar mijn laatste Aliesfuif als vrij man deed dienst. Ik ontmoette een aardig potje uit Leusden of Enkhuizen. Ze was eerst een beetje stug of deed alsof, maar ontdooide gaandeweg. Het mondde uit in een tedere vrijage, een eenpersoonsbed in een anti-kraak, een voldaan ochtendtoilet met okselgerei.’

Hildwin staart naar zijn glas tot een kreet hem wakker schudt. Hij kijkt op. Dezelfde gesmoorde gil van de avond tevoren. Ditmaal geen vingers aan het voorhoofd die het geluid verfraaien, geen steun van een zorgzame blonde buur.