De Revisor. Jaargang 3

[p. 8]

Peter Handke
Werkdag-gevoelens

Je kijkt naar een film of leest een boek, en vervolgens voel je je aangenaam serieus en vastbesloten om met iedereen om te gaan, maar onmiddellijk als je begint te praten, andere mensen ontmoet, trek je weer alleen je oude grimassen.

Een vrouw loopt op straat met een kind. Het kind niest. De vrouw zegt: Ola! Het kind niest opnieuw. De vrouw zegt: Olala!

In het warenhuis zegt de verkoopster tegen een vrouwelijke klant: ‘Dat staat u geweldig!’ Er komt een derde vrouw bijstaan die zegt: ‘Maar dat klopt toch helemaal niet! U ziet er verschrikkelijk in uit.’

Een foto van bergen in de herfst met daaronder het bijschrift: ‘Late herfst in Vorarlberg tegen de achtergrond van de Silvretta-bergen: Ook rond deze tijd nog lokken de toppen als de weergoden ons welgezind zijn.’ Een kind vraagt: ‘Wat betekent dat nou?’, en een volwassene probeert het bijschrift voor het kind te vertalen.

Met gesloten ogen zit een vrouw in de metro, alsof ze op de dood wacht.

Een kind dat gevallen is en gehuild heeft, zegt: ‘Als jij bij me bent moet ik nog meer huilen.’ - ‘Waarom?’ - ‘Ja, dan zie ik je als ik me pijn doe en dan zou ik je vast willen houden.’

Langs een raam lopen waarachter een televisie aanstaat waar net een reusachtige vogel door het beeld vliegt.

In de auto zet de man de muziek aan en de vrouw zegt: ‘De muziek moet je dus weer redden?’

Een oude man zat in een half toegedekte kalkput tot aan zijn nek in het kalkwater; hij zat daar uit te rusten. Het was zijn gebruikelijke rustplaats.

Naar Kafka: Het is ook een inspanning om naar een lager niveau af te dalen, en nodig!

Een vrouw die met een fiets aan haar hand over straat loopt aanhouden en vragen: Wie bent u?

‘Wat je ouders waren, wat je ouders deden - hou daar nou eindelijk eens over op!’

Het was zondagmiddag
en ik had gewerkt
Tevreden ging ik naar een café
waar het vervolgens avond werd

Ik stond bij de juke-box
en aan de bar stond een vrouw met witte laarzen aan

[p. 9]

 

en ik dacht:

 

Eigenlijk zou het gedicht hier verder moeten gaan

Kijken naar de hemel waar de wolken langstrekken en denken: Nee, ik zal nooit zelfmoord plegen!

Een verkoopster in de supermarkt: alsof ze allang geen vriendelijkheid meer verwacht, van niemand meer.

Bij het zien van de afgevallen bladeren de gedachte dat er een jaar later niets meer te ontdekken zou kunnen zijn.

‘Wat jij me nu over mij vertelt, dat zeg ik natuurlijk ook tegen mezelf - maar misschien is het goed dat een ander het tegen me zegt, omdat ik mezelf vaak niet wil geloven.’

Ik ken iemand die zijn eigen gedachten zo goed bevielen dat hij er tranen van in zijn ogen kreeg.

Zwavelgeel licht laat op de middag in de slaapkamer, en de gedachte daar al sinds enige tijd als lijk te liggen.

Het ene kind over het andere: ‘Nathalie doet haar best te lachen, om maar te lachen.’

Bij veel mensen betreur je bijna dat ze zullen sterven zonder aan doden te zijn toegekomen, terwijl ze daar toch toe voorbestemd leken.

Een kind heeft de wens op een eiland te willen wonen.

De geschiedenis: haar niet voor je opeisen, je niet door haar laten definiëren - haar verachten, in de anderen die hun persoonlijke nietigheid achter haar verbergen - en haar toch kennen, om de anderen te begrijpen en vooral te doorzien (mijn haat jegens de geschiedenis als asyl voor de Nullen).

De levensmomenten
die voor je wegspringen
als katten tussen de graven van grote kerkhoven:
katten
die voor je wegspringen tussen de graven van grote kerkhoven
als levensmomenten

‘Ik voelde vanavond na een lange donkere dag het Ik als een (van nature) onbetrouwbare machine voor het op-gang-brengen van de wereld: alsof als het ware eerst het Ik zichzelf moest inschakelen (als een energiecentrale), opdat de wereld verlicht wordt (zichzelf verlicht).’

Het geluk om tenminste minutenlang op een dag te kunnen denken - alsof daaraan noodzakelijkerwijs een lang pijnlijk manco (gemis) aan belevenissen vooraf zou moeten gaan.

Momenten: Voor de deur gaan staan, waar het al nacht is met lichten, en opgelucht adem halen.

Een kind roept met klagende stem in een verre hoek dat het al erg nodig moet - en de werkelijk satanische lust om niet te antwoorden maar te wachten wat er nu gaat gebeuren.

Een buurman werd vaak bezocht door vrienden die hun komst meestal aankondigden meteen claxon die loeide als een koe. Op de dag dat het kind van de buurman gestorven was, kwamen de vrienden 's avonds voor een condoleantiebezoek. Ze kondigden hun komst zoals gewoonlijk met de koe-claxon aan, alleen drukten ze wat zachter.

Blik op de mensen die over straat lopen: Er zijn nog overlevenden.

‘Twee dagen heb ik erop zitten wachten dat iemand iets liefs tegen me zei. Daarna ben ik naar het buitenland gereisd.’

Een vrouw zag op straat een vriendin langslopen. Ze had tranen in haar ogen. Ze keken elkaar alleen maar aan en gingen getroost huns weegs.

‘Ik moet blijven vasthouden aan wat ik zo nu en dan toch kan zijn: dat is mijn trots, mijn waardigheid.’

Een vrouw vertelt: ‘Ik ben een man in de metro nagereden en vond mezelf van station tot station mooier - en toen hij me tenslotte aansprak was ik al ongenaakbaar, zo mooi was ik.’

‘Dat hij over zichzelf praat, gebeurt vaak alleen maar uit verlegenheid!’

Met de boodschappen het huis bereiken en de etenswaren in de koelkast stoppen: alsof voor een paar dagen nu alles veiliggesteld is.

Naar kinderen in de televisiereclame kijken: plotseling het gevoel dat het ontvoeren van kinderen op zijn plaats is.

Op het moment van de hoogste lust het zekere gevoel dat je de eigenlijke lust weer eens gemist hebt.

De onbekende geliefde:
Ze ontwaakt in de nacht alleen.
Ze glimlacht.
Er valt maanlicht in haar kamer.
Ze slaapt weer in.

vertaling: G.B.

‘Werktagsgefühle.’ Uit: Merkur. Heft 2, febr. 1976