De Revisor. Jaargang 3

[p. 39]

Dagboek getekend Zuyderland

Station ‘Chicago-Milwaukee’. Olieverf op linnen, formaat 56/72 cm, jaar: 1976.

Na mijn serie schilderijen over gevangenissen stuitte ik tijdens een verblijf in New York in mei 1975 - waar ik verbleef om de opening van mijn expositie aldaar bij te wonen - op een idee dat voor mij een voortzetting betekent van de serie gevangenis-schilderijen.
Ik werd getroffen door vorm en sfeer van de ondergrondse die in iedere stad verschillend zijn en op een koele manier verslag uitbrengen van het karakter van de bovengronds liggende stad.
In oktober 1975 keerde ik - voor een expositie in Kansas City - weer terug naar de Verenigde Staten en maakte ik werktekeningen en foto's van de subways van Chicago, Philadelphia, Montreal en opnieuw New York. Het daar verzamelde materiaal ben ik op het ogenblik aan het uitwerken tot een aantal schilderijen. Evenals de gevangenis is de ondergrondse een sterk emotioneel geladen bouwsel, waarbinnen de mens uit zijn ‘normale’ leefomgeving wordt gehaald. Ik hoop dit jaar en het begin van het volgende jaar de volgende steden met een ondergronds systeem te bezoeken:
Boedapest, Moskou, Leningrad, Tokio, San Fransisco, een aantal Europese steden en eventueel Mexico City en Rio de Janeiro.

[p. 40]

Kansas City, 3okt. '75

Vandaag mijn opening. De gehele dag staat in het teken van: wat doe ik hierin godsnaam? Gisteravond na aankomst had Douglas Drake een soort kunstenaarsontmoeting georganiseerd; ik was moe en begreep er vaak niets van.

Hinderde eigenlijk niet. Véél blikken ijskoud bier en een schaal popcorn, niet te eten overigens.

Vanmorgen eerst naar het postkantoor geweest om bericht van goede aankomst te sturen naar A'dam.

Daarna met de vrouw van Douglas haar en mijn boodschappen gedaan. Mijn boodschappen doen bestond uit het kopen van vijfonderbroeken, ook voor volgende week in Chicago.

Mijn meegenomen voorraad ligt nog in mijn koffer in New York.

Wel vreemd natuurlijk. Eerst vroeg ik aan haar ‘is hier ergens een herenmodezaak in de buurt?’, waarop ze voor een zaak met alléén costuums stopte, en ik moest haar toen wel uitleggen dat het om de aankoop van onderbroeken ging.

Toch gelukt, prachtig, stond even in de verleiding om van die shorts te kopen met ruitjes of vruchtjes erop. Maar mijn aankoop is toch wel geslaagd te noemen.

Tijdens het inrichten me wat verveeld, bijna de gehele dag in een stoel gezeten. Af en toe een haakje in de muur slaan.

Aan de overkant van de gallery zijn een aantal antiekwinkels. In de buurt gewandeld, alle winkels bezocht en gelunchd in een plantsoen: een hot-dog en een pak melk met een rietje.

Aan dezelfde weg, State Line, als Douglas Drake's gallery is de Morgan gallery, waar ook vanavond een opening zal worden gehouden van John D. Andrea. Vanmiddag even langs geweest, vier nieuwe beelden, een assemblage, een vreselijk slecht schilderij en een opvallend aardige gallery-assistente, die mij uitnodigde voor de party na afloop van de John D. Andrea opening. Maar Douglas heeft een tafel besteld. Dat betekent: na afloop van mijn opening dineren met Douglas, zijn vrouw en een paar kennissen, i.p.v. een party en leuke assistente.

donderdag 8 okt. 18.00 uur

Ik zit nu in de Greyhoundbus, wat me niet bepaald gelukkig maakt. Ik zit op de vermoedelijk slechtste plaats: achterin tegen het toilet, rokers worden zwaar gestraft!

Naast me zit een door hamburgers

[p. 41]

vetgemeste jongen, leeftijd niet te schatten. Hij is zo dik dat hij me alle ruimte ontneemt. M'n linkerarm slaapt.

Ik zou hem wel een zet willen geven, maar hij ziet er vervaarlijk uit; zo'n type waarvan men later zegt: ‘ach hoe kan dat nou, hij heeft zo'n klein hartje.’ Ondertussen blijkt dan wèl dat hij z'n gehele familie heeft uitgeroeid en de buren erbij.

Hij hangt nu gemoedelijk onderuit, leest een geleende Rolling Stones, drinkt een blikje Root-beer, alkohol vrij, een soort kruising tussen cola en bier.

Met nog zo'n 14 uur voor de boeg belooft het een leuk ritje te worden. Vanmorgen nog in Chicago bij Nancy Lurie schilderijen gefotografeerd, grote zeer realistische schilderijen van barns, wel leuk.

Een paar uur later rijd ik door een leeg landschap, alleen af en toe onderbroken door diezelfde barns. Het begint nu donker te worden en ik ben er niet spijtig om. Wel stom: ik ga met de greyhound om wat van Amerika te zien, maar het is hier zo vervelend, eindeloze maisvelden. Wat maken ze ervan? Cornflakes, popcorn?

[p. 42]

[p. 43]

[p. 44]

New York 11 okt.

Vandaag naar de tentoonstelling van Hannah Wilke bij Ronald Feldman gallery geweest. Gelokt door een foto in de village voice, waarop Hannah Wilke, een prachtige vrouw, in spijkerbroek, bloot bovenlijf, waarop kleine propjes geplakt zaten. Een leuke tentoonstelling, de propjes bleken klontjes kauwgum te zijn, vaak verschillende kleuren door elkaar gekauwd.

Behalve zichzelf beplakken, plakt ze ook vellen papier vol. Sommige zijn echt prachtig, en roepen de herinnering op aan de tijd dat ik van die wonderkauwgum kocht en die dan tijdens het kauwen regelmatig uit mijn mond haalde om te kijken of de kleur al veranderd was.

Coney Island, N.Y.C. vrijdag 17 okt.

Grijs en regen.

Bijna alle attracties ingepakt. Maar één waakhond gezien, lag er rustig bij. Dit in tegenstelling met de eerste keer dat ik hier was, in februari dit jaar.

Het was toen heel angstaanjagend, overal achter de hekken waarlangs ik liep waren herdershonden, tanden ontbloot, tegen de afrasteringen aanspringend, en ik maar hopen dat er niet ergens een gat zou zitten.

Ook geen oude mannen meer, die zoals in februari en in mei vaak in groepjes bij elkaar stonden, of een enkele verscholen in een nis van een attractie.

Vandaag alleen een bijna naakte oude vrouw gezien, stond in een tot haar middel afgezakte zwarte onderjurk, voorovergebogen in een doos met vodden te graaien op zoek naar een nieuwe garderobe. Had wel een foto van haar willen maken, maar durfde niet, heb er ook niks aan.

Wel foto's van wat attracties gemaakt, vermoedelijk te donker.

N.Y.C. Zondagnacht 26 okt. '75

Regen, sinds gisteren alles in een dichte grijze nevel gehuld.

Vanmiddag naar de zondagmarkt in de East-village geweest, daarna thuis t.v. gekeken, véél blikken pils (Budweiser, Miller), broodjes met haringsalade gekocht.

Mark kwam om 10 uur thuis van Fire Island. Samen naar een toneelstuk op de t.v. gekeken.

Om 11 uur klopte Ingrid (?) op de deur, Mark's benedenbuurvrouw, een duitse actrice, sinds 4 maanden in New York, verdient haar geld met het inhijgen van amerikaanse export pornofilms voor de duitse markt.

Gekleed in kimono, wou duidelijk geneukt worden, had niet op mijn aanwezigheid gerekend.

Ik kan die meid niet uitstaan!

Mark voelde zich wat verlegen met de situatie, mijn laatste avond in New York, morgen naar huis, hij wou toch nog de gastheer zijn. Ik stelde hem voor om met haar naar beneden te gaan, maar dat wees hij af.

Ben toen maar om 12 uur nog even alleen een wandeling gaan maken, een soort afscheids-blokje om.

Nog steeds regen.

Eerst naar Spring St. bar, doodstil, zondagavonden en nachten zijn in N.Y. wat betreft het café-wezen even slecht als in de rest van de wereld. Ik had wat honger. Een roastbeef sandwich gekocht in een nieuwe nachtzaak op W. Broadway. Lopend eten, zo'n bruine papieren zak in je hand om één uur 's nachts, vééls te veel beleg. Eén helft naar binnen kunnen krijgen, de andere wou ik bewaren voor het ontbijt.

Wel idioot, loopje op de Bowery op weg naar Tin palace met een halve sandwich in je hand die je niet opkan. Hoe vaak heb ik al niet die gasten om een bite horen vragen? Ik had het toch kunnen weggeven?

Toch liep ik gewoon vastberaden mijn ontbijt te beschermen. Zag wel een fantastisch beeld op de Bowery.

In een ‘brandewijn’-café, neonlicht, deur open, zaten drie klanten, alledrie in een rolstoel voor de tapkast, verder niemand te zien.

Ik kan er niks mee doen, maar toch...

In Tin-palace was levende muziek, ook weinig mensen, de muziek wel goed, ik klapte maar flink mee na ieder nummer, lijkt het wat minder stil Zak met sandwich naast mijn pils. Om 3 uur weer thuis, voorzichtig binnen komen, maar Mark sliep al, en alléén, die duitse was na een ruzie weer vertrokken: wou hem voor zichzelf hebben en houden, zijn manier van leven veranderen.

Nog wat dagboeknotities gemaakt en de sandwich maar weggegooid.