Het Expressionisme, Breughel, Granville, een zwakzinnigen-instituut, de houtnijverheid enz.;
c. een groot aantal scenario's voor filmen die men zou realizeren en die men niet gerealiseerd heeft, en die mijn weduwe moeiteloos aan Hitchcock en Fellini kwijt zal kunnen;
d. de scenario's van de filmen die ik zelf heb gemaakt, waaronder ‘Anthologie’ (35 mm 40 min.) naar Griekse Gedichten, ‘De Vijanden’ (35 mm 92 min.) een der beste oorlogsfilms van Europa, ‘Speelmeisje’ (35 mm 28 min.) een preutse, slijmerige science-fictionfilm;
e. de medewerking aan scenario's van verwezenlijkte speelfilms, waarbij mijn medewerking goed betaald werd, anoniem was en anoniem wenst te blijven;
f. de verkoop van auteursrechten van romans of toneelstukken, waarvoor ik zelf het scenario niet wens te schrijven, zoals ‘Suiker’ en ‘Het Jaar van de Kreeft’;
g. het cadeau-geven van de auteursrechten van novellen aan debuterende filmers.
2 Vanaf het prilste begin wou ik al voor films schrijven, zoniet zelf filmen regisseren. Rond 1950 schreef ik een aantal, meestal door Von Stroheim en Dali-Bunuel beïnvloede, scenario's waarvan ik de belangrijkste momenten fotografeerde, of liever, liet fotograferen. Als er toen een minieme kans had bestaan om in Vlaanderen films te maken, had ik een romans als ‘De Metsiers' nooit geschreven, maar verfilmd.
Het eerste contact met de ‘normale’ film ontstond jaren later toen Fons Rademakers mij, na het zien van mijn toneelstuk ‘Een Bruid in de Morgen’, vroeg om het scenario te maken van ‘Dorp aan de Rivier’, langs deze weg dank ik hem hiervoor. Ah, had hij toen kunnen bevroeden...
3 Ik ben een uiterst slecht voorbeeld van een medewerker. Het liefst praat ik zorgvuldig en aandachtig met de film-maker, vervaardig het scenario, in afzondering, zo duidelijk mogelijk naar de wensen en wensdromen van de filmmaker en lever het dan stipt op datum in. Een paar discussies kunnen er bepaald nog af, na die tijd, maar bij opnamen aanwezig zijn, bijvoorbeeld, is een foltering omdat ik het zoveel beter weet en kan dan wie ook op de set.
4 Elk resultaat is zwakker dan men het zich heeft voorgesteld en verschilt ook aanzienlijk van de voorstelling die men zich heeft gemaakt. Dat is inherent aan de situatie van de scenarioschrijver, daarom zal de aspirant-scenarioschrijver ervoor waken dat
5 alleen die aspecten van zijn werk verloren kunnen gaan die hij er niet listig in verwerkt heeft. Ik bedoel dat je bij elke sequence die je opschrijft niet alleen total loss moet verwachten maar dat je het moet incalculeren. De scenarist is, althans in de verbeelding, altijd een betere regisseur dan de opdrachtgever.
6 Een oorspronkelijk scenario verdient de voorkeur indien het van de hand is van een oorspronkelijk scenarist.
Bij de meeste producenten kan je beter met een bestaande roman of toneelstuk aankomen want dan hoeft de producent geen beroep te doen op zijn verbeelding en krijgt hij thema, karakters, intrigue enz. al keurig ingepakt.
7 Ja, ik heb ooit de ambitie gehad om films te maken. Deze ambitie die mij tijdelijk is vergaan, o.a. door de quasi-totale afwijzing van ‘De Vijanden’ door de connoisseurs van de Nederlandse filmpers, zal ik binnenkort in het buitenland volop laten bloeien.
8 Films hebben mij als schrijver beïnvloed. Het direct betrokken zijn bij het maken van films niet.
Auteursrechtelijk beschermd