De Revisor. Jaargang 1

[p. 6]

Anthony Paul
Incident op de ringlijn

Anthony Paul is afkomstig uit Noord-Wales (Cairnarvon, 1941). Hij studeerde Engels (Oxford) en werkte als talendocent (Viterbo, Beiroet, Londen) voor hij in 1971 naar Amsterdam kwam, waar hij les geeft aan het Instituut voor Vertaalkunde. Hij publiceerde twee romans, A Present front Hugo (1966) en Down the Rabbit Hole (1972).

Fenton zat vast in de ondergrondse, in een trein die opeens stil was blijven staan en stampvol zat met slechtgehumeurde, transpirerende mensen. Om zijn gedachten af te leiden ging hij na wat hij had gedaan tot op het eindeloos durende moment waarin hij zich nu bevond.

Ergens op het trajekt was blijkbaar een technische storing geweest, want het had nogal lang geduurd voor de trein was gekomen. Hij had het perron op en neer gelopen, zijn gehandschoende handen op de rug. Hij had de aanplakbiljetten bekeken (Dé Filmgebeurtenis Van Het Jaar) en het verlichte scherm met EERSTE TREIN RINGLIJN VIA KINGS CROSS. Hij liep met kwieke pas het perron langs, ktok ktok ktok, maakte rechtsomkeert, ksjsj, en liep met kwieke pas weer terug. Het perron stroomde vol met mensen die wachtten op de trein. Eindelijk was hij gearriveerd, stampvol al. Passagiers wrongen zich eruit met meer of minder lijdzame onbeholpenheid, sjorden aktetassen en gekreukelde papieren zakken met zich mee en rukten aan de slippen van hun regenjas of overjas om die te bevrijden uit de knellende greep van de massa.

Fenton was een van de laatsten die instapte; hij wachtte achteraan tot iedereen was uitgestapt of zich naar binnen had gewerkt, stapte toen de trein in en leunde naar voren, met juist voldoende kracht om de coupé binnen te komen terwijl de deuren zich achter hem sloten. Hij stond stil en negeerde zijn medepassagiers, de enige manier om de vernedering van een rit in een overvolle metrotrein te doorstaan. Hij keek over de hoofden van de mensen die vlak naast hem stonden en neer op de schouder die klem zat tegen zijn borst. Het was de schouder van een man in een gelige camel jas waarin hij het blijkbaar onbehaaglijk warm had, want hij bleef aan een stuk door snuiven en zuchten, en hij keek om zich heen met de stuurse, half verontschuldigende blik die sommige mensen op hun gezicht krijgen als ze dicht tegen hun medemensen worden aangedrukt in de ondergrondse. Het gezicht van de man was rond en rood, met een schaduw van donkere stoppels op zijn kaken. Hij had stug, donker haar en begon kaal te worden op zijn kruin. Er zat wat roos op de kraag van zijn jas. Aan de andere kant stond Fenton aangedrukt tegen een jonge vrouw in een rode plastic regenjas. De jas was hard en glimmend, een kontrast met de natuurlijke frisheid van haar jeugdige huid.

[p. 7]

Ze behoorde tot het type dat Fenton aantrekkelijk vond: ze had grote treurige ogen en een vrij brede mond waardoor haar gezicht een wat prikkelbare uitdrukking kreeg. Haar strakke lippen en in het niets starende blik gaven haar iets hautains. Misschien was dit niet haar ware aard, maar alleen het masker dat ze in de ondergrondse droeg. Fenton meende te bespeuren dat ze een vage transpiratiegeur verspreidde, een zeker niet onaangenaam luchtje dat de muffe stoffige atmosfeer in de wagon iets menselijks gaf. Fenton leunde tegen de deuren. Het viel hem op dat de passagiers, zoals gewoonlijk, in de ruimte tussen de deuren het dichtste opeengepakt stonden; verderop stonden ze wat meer uit elkaar, met een bijna komfortabele tussenruimte. Dat was logisch: iedereen maakte voor zichzelf een plekje vrij en dacht er niet aan met minder genoegen te nemen voor het plezier van de mensen achter hem.

De trein was gestopt bij een halte en hij was op het perron gestapt om de deur vrij te maken. Hij wachtte, zijn gehandschoende handen op de rug. Toen hij weer ingestapt was, hadden een paar nieuwe passagiers zich achter hem naar binnen gedrongen zodat hij niet meer bij de deur stond maar midden in de opeengedrongen massa, hoewel het toch iets minder vol was dan eerst. Het meisje in de regenjas stond nu tegenover Fenton. Ze staarde recht voor zich uit, zonder enige uitdrukking op haar gezicht. Ze was bleek, zo te zien een koel, gereserveerd type, met iets intelligents dat misschien misleidend was, een indruk die alleen aan haar aantrekkelijk uiterlijk te danken kon zijn. Fenton keek naar de andere mensen, of de fragmenten ervan die hij zien kon: het kortgeknipte, met wit doorschoten haar op de slapen van een man van middelbare leeftijd (een militair?), de terracotta pothoed op het blauwgespoelde permanent van een dame.

De trein, die tot op dat moment gestaag verder was gedenderd, stopte plotseling, zoals treinen dat soms doen, zonder waarschuwing. Het ene ogenblik stond de opeengepakte menigte, zich vastklampend aan lussen en stangen, zachtjes te deinen, voortgejaagd over de rails van de Ringlijn, het volgende werden ze tegen elkaar gesmeten en stonden stil. De mensen zuchtten, lieten het gewicht van hun verkrampte, te dik geklede lichamen op het andere been rusten en verplaatsten hun hand een fractie langs de stangen en lussen die warm waren van hun greep. De man in de camel jas werd tegen Fenton aangeworpen toen de golfbeweging van de opeengepakte massa hem een moment van zijn evenwicht beroofde. Zijn kruin was even vlakbij Fenton's gezicht en Fenton kon de donkere poriën van zijn schedel zien op de plaats waar zijn haar dun werd; vaag kon hij de weeïge geur ruiken van de haarlotion die de man gebruikte. De man hervond zijn evenwicht en deed een stap naar achteren. Fenton haalde vrijer adem. Uit zijn ooghoek zag hij dat de man met puffende geluidjes zijn schouders ophaalde om zijn spijt te betuigen over het verliezen van zijn evenwicht. Even bleef Fentons blik rusten op het meisje in de rode plastic regenjas, dat nog steeds onbewogen en uitdrukkingloos voor zich uit keek. Ze leek hem een van die vrouwen die onder een beheerst uiterlijk een grote hoeveelheid seksuele energie verborgen. De menigte bewoog, maakte ritselende geluiden, ademde; sommige mensen staarden voor zich uit terwijl de zweetdruppels langs hun gezicht liepen. Uit de tunnel die hen omsloot kwamen af en toe klikgeluiden of een dof metalig gebons.

Omdat ze daar maar stonden en er niets gebeurde, was Fenton alles wat er tijdens de rit had plaatsgevonden nog eens nauwkeurig nagegaan; nu was hij gekomen bij het punt waarop hij was begonnen en er was nog niets veranderd. Omdat hij zich alles tot in details voor de geest had gehaald, had het waarschijnlijk even lang geduurd als de gebeurtenissen zelf, al viel dat moeilijk te kontroleren, omdat de snelheid waarmee dingen in je geest gebeuren niet te vergelijken is met de snelheid van de realiteit. Toch schenen dromen net zo lang te duren als de gebeurtenissen in werkelijkheid geduurd zouden hebben; het kwam door de abrupte overgangen en het gemak waarmee alles gebeurde dat dromen iets gejaagds kregen. Iets dergelijks had Fenton gelezen in een tijdschriftartikel.

Hij richtte zijn aandacht weer op de beklemmende realiteit van de stilstaande trein. Op hetzelfde ogenblik golfde er een verward geroezemoes door het rijtuig. Er was een vrouw flauwgevallen. Blij met deze aanleiding om menslievendheid en goede wil te tonen, maakte men zo veel mogelijk ruimte voor haar vrij. Een van de gelukkigen die een zitplaats had stond die af aan de vrouw. Mensen begonnen te praten met degenen die naast hen stonden - het werd toch te gek - die vertragingen werden steeds erger - het openbaar vervoer was beneden alle peil - wat een toestand! Fenton deed niet mee aan het gebabbel, het geruststellend kontakt zoeken met de medemens, tientallen meters onder de grootste stad van Europa. Hij zei niets en bleef zo bedaard mogelijk.

Nadat alle voor de hand liggende oppervlakkigheden waren uitgewisseld, werd er weer gezwegen, behalve door degenen die elkaar kenden en op halfluide toon aan de praat bleven. Geen van de anderen zei tegen degene die naast hem stond: ‘Waar komt u vandaan?’ ‘Hoeveel verdient u?’ ‘Bent u getrouwd?’ of zelfs maar: ‘Hebt u gisteravond televisie gekeken?’ Wat er toen gebeurde kwam heel plotseling, maar Fenton had het half en half verwacht, had zich erop voorbereid, zodat hij wist wat hem te doen stond. De vrouw van middelbare leeftijd met het blauwgespoelde permanent en de roestrode hoed sperde haar mond open en begon te gillen. De gespannen stilte van de menigte verscherpte zich voelbaar. De heer met het witte haar scheen te zeggen ‘Mevrouwtje toch,’ en de man met het ronde, rode gezicht keek om zich heen met een dwaas vertoon van verbroedering; de anderen staarden naar hun schoenen en deden of er niets aan de hand was. De vrouw bleef gillen, haar rood aangelopen gepoederde wangen beurtelings pafferig slap en strak gespannen. Fenton wrong zich tussen de mensen door, greep haar bij de schouders en zei scherp: ‘Mond dicht, mens!’ terwijl hij haar zo hard hij kon heen en weer schudde of liever gezegd door elkaar rammelde. De

[p. 8]

vrouw hield op met gillen, keek hem verbijsterd aan en begon zachtjes te huilen. Haar gezicht trilde. Niemand zei iets, maar ze keken Fenton aan, sommigen vol bewondering, anderen met de stomme vijandigheid die de passieve massa meestal aan de dag legt tegenover mensen die handelend optreden.

Fenton sprak luid genoeg om zich voor iedereen in het rijtuig verstaanbaar te maken. ‘Zou iemand zijn zitplaats aan deze dame willen afstaan?’. zei hij. ‘En verder zou het geen gek idee zijn als alle mannen die nog zitten opstonden voor de vrouwen.’ Er ontstond een geschuifel toen de mensen deden wat hij zei. Het meisje in de plastic regenjas wilde niet zitten. ‘Ik ben jong en gezond,’ zei ze. Fenton dacht even een spoor van een glimlach op haar gezicht te zien, alleen voor hem bedoeld, om haar goedkeuring aan te geven voor wat hij had gedaan om de situatie meester te worden.

Ze waren in een nieuwe fase gekomen, want nu - na hoe lang? een kwartier, ruim een half uur in deze wurgende stilte? - was men het er stilzwijgend over eens dat er een toestand was ontstaan waar iets aan gedaan moest worden. Het nieuwe gemompel van kommentaar dat door de menigte ging was wat levendiger en geïnteresseerder. Het ging niet langer om het ongemak en de hinder die men ondervond; niemand vroeg zich meer af hoe laat hij op zijn werk zou komen, maar wèl hoe lang ze hier nog vast zouden zitten, en of ze hun situatie op de een of andere manier draaglijker konden maken. Er was een groter gevoel van eensgezindheid ontstaan onder de passagiers die elkaar nu als medegevangenen gingen beschouwen: sommige van de mensen die stonden deden hun zware jassen uit en vouwden ze op zodat de mensen die zaten ze op de banken konden leggen. Iedereen kreeg zo wat meer ruimte en de mensen die stonden voelden zich lichter en vrijer. Het meisje gleed uit haar rode plastic regenjas en liet hem tussen de menigte doorgeven in de richting van de banken. Het kon haar blijkbaar niet schelen waar hij bleef. Ze ving Fentons blik op en sprak voor het eerst tegen hem. ‘Blij dat ik die kwijt ben,’ zei ze. Ze had een beetje het lijzige aksent van Zuid-Londen, maar niet sterk genoeg om onaangenaam aan te doen; het maakte haar alleen maar aantrekkelijker, net als het plukje okselhaar dat hij nu kon zien omdat ze een mouwloos katoenen bloesje droeg. Ze zag er fris, gezond en natuurlijk uit. Fenton glimlachte terug. ‘U boft dat u zo luchtig gekleed bent,’ zei hij. ‘U zou eigenlijk ook beter uw jasje uit kunnen trekken,’ antwoordde ze. ‘Als we hier lang vastzitten zal dat misschien wel moeten.’ ‘Hoe lang zou het nog duren, denkt u?’ ‘Geen idee. Er moet iets behoorlijk mis zijn gegaan. Misschien is er ergens een ongeluk gebeurd op dit trajekt; we zullen het pas weten als we het vanavond in de krant lezen.’ Hij had het op opgewekte toon gezegd, half en half in de hoop dat het waar zou zijn. Maar gedurende de tijd die volgde, een uur of zo waarin de kortstondige opleving onder de passagiers weer inzakte en ieder zich dieper terugtrok in de eigen beschermende lethargie, vervloog ook het laatste sprankje hoop dat het een gewone storing betrof zoals je zo vaak meemaakte. Fenton bekeek de feiten nuchter. Toen hij eenmaal had begrepen wat er aan de hand was kon hij bijna niet meer geloven dat hij het niet meteen had doorzien. Hun trein was hier tot stilstand gebracht, een miniem onderdeel van de crisis, en ze zouden hier in duistere, stille holen gevangen worden gehouden, evenals talloze anderen, totdat het hun nieuwe meesters zou behagen hen weer naar de oppervlakte te brengen. Wat er nu gebeurde had hij immers al een tijd lang aan zien komen - de voortekenen waren vaag maar onmiskenbaar geweest; experimenten van het gezag op kleine schaal, de straffere maatregelen die hier en daar al werden genomen, terwijl het bouwwerk van de stedelijke beschaving onopvallend steeds verder afbrokkelde. Hij had gezien hoe men eksperimenteerde met het dirigeren en indammen van verkeersstromen, hij had bestudeerd hoe men opstoppingen kon veroorzaken en weer oplossen door manipulaties met verkeerslichten en andere signalen; het was hem opgevallen met hoeveel raffinement de hoge gebouwen in Londen steeds op strategische punten neergezet waren en hij had ontdekt dat er bijna niet achter te komen was aan wie de bovenste verdiepingen eigenlijk waren verhuurd. Net als anderen had hij gezien hoe het gezicht van de premier steeds meer verstrakte tot een zielloos masker, maar hij was de enige die had begrepen dat je medelijden met de man moest hebben: het kontrast tussen zijn autoritaire uiterlijk en de buiksprekerspop die zich daarachter verschool, was tegelijkertijd onheilspellend en bespottelijk. Dit waren de dingen die Fenton had waargenomen, en er was nog meer, dingen die alleen doeltreffend konden zijn als niemand ze ontdekte - de vreemde smaak van het water als je het niet kookte, zoiets als de lijmsmaak van postzegels en de kleefrand van officiële enveloppen, het heel zachte, vredige gezoem dat de radio soms voortbracht. Zelf was hij in staat geweest op zijn hoede te blijven voor dit soort dingen, maar hij had er natuurlijk met niemand over kunnen praten. Hij wist niet in hoeverre de andere mensen in de bewegingloze trein al tot slaaf waren gemaakt en zonder het te weten waren beroofd van hun wil om te bestaan als menselijke individuen.

De atmosfeer in het rijtuig was bedompt geworden. De mensen die een zitplaats hadden knikkebolden, degenen die stonden bewogen zich alleen als ze hun das wilden losmaken of wat lauwe lucht wilden toelaten tot hun natgezwete oksels. Iemand haalde een flesje reukzout voor de dag dat werd doorgegeven en spoedig leeg was.

De bestaande orde was bij de eerste vluchtige aanraking ineengestort, als een toren van rottende kaas. Fenton was er niet rouwig om; hij voelde een vreemde opwinding, in zijn mond was de scherpe smaak van het onheil. Een onheil - het viel niet te ontkennen - dat een vervuilde, verkankerde, door en door materialistische wereld verdiende. Hij voelde zelfs even een huiver van verbondenheid met de werktuigen van deze vernietiging, de mannen wier tanks en wapens hen zouden opwachten als ze weer naar de oppervlakte werden gebracht. Maar het was slechts de verbondenheid die een frontsoldaat

[p. 9]

kan voelen voor zijn lotgenoten van de tegenpartij; hij zou ze op leven en dood bestrijden; en hij zou overwinnen, want hij was een mens en zij niet meer dan wrede machines die alleen maar konden vernietigen en heersen. Al zou het honderd jaar duren en al zouden ze hem een miljoen keer doden, Fenton wist dat hij zou overwinnen.

Op dat moment werd hij zich weer bewust van de urgentie van zijn taak door een ogenschijnlijk onbeduidend voorval dat hem, in het klein, een scherp beeld gaf van het onheil dat zich voltrok. De man in de camel jas - die hij had uitgetrokken en nu over zijn arm hield - stak een sigaret tussen zijn lippen. ‘U gaat hier toch zeker niet roken?’ zei Fenton.

De man keek hem aan, zijn mond iets open, zijn ogen dof van vermoeienis en boosheid. ‘Nee,’ zei hij, ‘ik ga er het volkslied op spelen en dan eet ik hem op met chocoladesaus.’ Hij stak de sigaret aan. Rook verspreidde zich. Deze man was het blind voor alles wat niet direkt bijdroeg tot de bevrediging van zijn lusten, die het aardoppervlak had vervuild en zo de weg vrij had gemaakt voor de machten die nu de heerschappij hadden gegrepen. Het was maar een klein voorval, maar voor Fenton was het genoeg.

‘Deze wagon is op het moment onze leefruimte,’ verklaarde Fenton. Het moest de man duidelijk gemaakt worden; als dat niet lukte, zou er geweld moeten worden gebruikt. ‘U vergiftigt onze atmosfeer. Dat is ontoelaatbaar.’

‘Tja, dan moet u maar in een niet-roken-leefruimte reizen de volgende keer,’ zei de man en hij keek grinnikend om zich heen. Maar de verwachte bijval bleef uit: de anderen waren te lusteloos en te versuft om aandacht te schenken aan wat er gebeurde.

‘U doet die sigaret uit,’ zei Fenton niet onvriendelijk. ‘Of ik zal u ertoe dwingen.’

De man keek weer om zich heen. Hij likte zijn lippen.

‘Zeg, rustig een beetje,’ zei hij op meer verzoenende toon, misschien omdat hij in Fentons ogen een ijskoude vonk had bespeurd van de wil waartegen hij zich had verzet. ‘We leven in een vrij land, nietwaar?’

‘Nee,’ zei Fenton. ‘Dat doen we niet. Als dát u in de afgelopen twee uur nog niet duidelijk is geworden heeft u er niets van begrepen.’

Het rode gezicht van de man gaapte hem log aan. Fenton zag dat dit aandoenlijk weekdier inderdaad geen notie had van wat er met hem gebeurde.

‘Allejezus kerel, je bent getikt,’ zei de man. ‘Je bent -’ Zijn dunne woordenstroompje werd abrupt gestremd toen Fenton de bungelende sigaret uit zijn mondhoek plukte, uitkneep en op de vloer liet vallen. Het onnozele, grove gezicht, klam van het zweet, bleef Fenton aanstaren.

‘Zeg, dat gaat wel wat ver.’

Fenton draaide zich om naar het witharige, soldateske gezicht dat had gesproken. ‘Als die knaap wil roken, zie ik niet in waarom hij dat niet zou doen,’ zei de keurige, welmenende, demente oude heer, de spreekbuis en verpersoonlijking van die hele beschaving, gebaseerd op liberalisme, redelijkheid en de vrijheid te kopen, te verkopen en te konsumeren wat men maar wou, ongeacht de smerige, groteske resultaten.

Vriendelijk maar glashelder legde Fenton de andere keer uit dat nu juist hij en zijn halfzachte leven-en-laten-leven-neutraliteit verantwoordelijk waren voor de fatale ouderdomskwalen waardoor de wereld die zij hadden gekend ten onder ging. Tegen de man persoonlijk had hij niets - hoe zou hij ook? Het was onmogelijk om woede te voelen voor een specimen van het soort dat zichzelf op zo'n zielige manier overleefd had.

De toestand was nu duidelijk anders geworden: de mensen die gevangen zaten moesten langzamerhand wel enig idee hebben gekregen van de precaire situatie waarin ze verkeerden - niet langer konden ze zich in lijdzame onwetendheid hullen. Fenton begreep dat het zijn verantwoordelijkheid was uit te leggen wat er was gebeurd, en dat deed hij, met kalme stem, niet luid, maar wel zo dat iedereen in het rijtuig hem kon verstaan. Behalve af en toe wat gesnik van de vrouw die gegild had kreeg hij maar weinig reakties. Dat verbaasde hem niet - wat hij ze verteld had was moeilijk te bevatten. Hij beschreef de ziekten waaraan hun samenleving geleden had en de kwade machten die met deze situatie hun voordeel hadden gedaan; toen sprak hij ze moed in door te zeggen dat ze in de duistere en harde tijd die nu zou aanbreken hun menselijkheid terug zouden vinden, waardoor de overwinning hun niet zou kunnen ontgaan. Nadat hij had gesproken viel er een stilte. Het was een kalme stilte die getuigde van algemene instemming. Als niemand sprak was het omdat er voor het ogenblik niets meer te zeggen viel. Ze wachtten, berustend en geduldig, een door het toeval bijeengebrachte groep mensen, onbenullig, verward, naïef en onbegrijpend, maar op hun eigen manier niet kapot te krijgen. Fentons hart ging naar hen uit.

Het werd warmer. ‘Vrienden,’ zei Fenton, ‘in wat we normale tijden plachten te noemen wordt de temperatuur in de ondergrondse constant op ongeveer twintig graden gehouden; het wordt nu warmer. Dat komt niet doordat er iets defect is geraakt; als dat zo was, zou de temperatuur dalen in plaats van stijgen. Wat er gebeurt is het volgende: onze vijanden, in wier macht wij ons bevinden, laten hun gezag gelden. Ze willen het ons ongemakkelijk maken, ons vernederen. Maar we zullen hun plannen dwarsbomen door onze kleren uit te trekken. Dan zullen we ons niet alleen koeler, maar ook plezieriger voelen - we zullen meer ruimte hebben en we kunnen de kleren op de vloer leggen en ze als vloerkleed of matras gebruiken.’ Het antwoord hierop was een verward gemompel waarin twijfel met instemming om de voorrang streed en beide een geamuseerde ondertoon hadden, waaruit waardering sprak en instemming met Fentons koene uitdaging aan de duistere machten. Degenen die aarzelden zich te ontkleden deden dat zonder enige twijfel omdat ze daarmee het bestaan van een noodsituatie toegaven; het betekende in wezen ook dat al wat vertrouwd en normaal was opzij werd gezet. Terwijl hij zijn

[p. 10]

broek en overhemd uittrok was Fenton zich ervan bewust dat hij een belangrijke revolutionaire daad verrichtte.

Zijn volgende instructie betrof het voedselvraagstuk. Weer spoorde hij ze aan de moed niet te verliezen. Ze zouden hier beneden niet vastgehouden worden tot ze verhongerden: dat kon de bedoeling van degenen die hen gevangen hielden niet zijn; wat hadden ze aan een trein vol lijken? Ze wilden de mensen alleen demoraliseren en verzwakken. ‘Maar we zullen ze eens wat laten zien,’ zei Fenton. ‘Ze hebben onze geestkracht onderschat, ze hebben vergeten dat we mensen zijn en wel een stootje kunnen velen. Ze zullen ontdekken dat ze ons niet tot slaaf hebben gemaakt, maar juist onze menselijkheid weer tot leven hebben gebracht. We zullen geduldig wachten en onze krachten sparen. Ik stel voor dat we ons intussen aan onze kranten tegoed doen.’

Hij nam plaats op het kussen van zijn kleren en verorberde in alle rust de Times die hij bij zich had. De kruiswoordpuzzel bewaarde hij, om als voedsel voor zijn geest te dienen.

Juist toen hij aan het kruiswoordraadsel begon, gingen de lichten uit. ‘Ze denken dat dit te veel voor ons zal zijn,’ riep Fenton opgewekt. ‘Dat dit ons tot slaafse, brabbelende idioten zal maken. Maar dat hebben ze mis! We zullen wat rusten, heerlijk slapen op onze luxueuze matras, en als de tijd daar is zullen we de moloch verkwikt, vastberaden en vol listigheid tegemoet treden. De moloch is een stompzinnige bruut die geen verbeelding of gevoel voor humor heeft. We zullen hem verslaan. Niets zal ons tegenhouden.’

Voordat hij zich te slapen legde deed hij met enige moeite de ronde door het overvolle, stikdonkere rijtuig, sprak degenen die daar behoefte aan hadden op zachte toon moed in en beurde zijn medepassagiers en zichzelf op door het wederzijdse fysieke kontakt. Daarna ging hij terug naar zijn plaatsje bij de deur en begaf zich ter ruste, zo goed en kwaad als dat ging.

Hij voelde aarzelende vingers op zijn wang. Hij had helemaal niet meer gedacht aan het meisje, het gereserveerde meisje dat de rode regenjas had gedragen. Hij was te druk bezig geweest met de mensenmassa om zich bewust te blijven van de aanwezigheid van deze ene. Toen haar handen geen weerstand ontmoetten zochten ze zich langzaam een weg over zijn naakte lichaam. ‘Toe,’ fluisterde ze, ‘wil je?’

Hij liet de palm van zijn hand langs haar hals, haar schouders, haar borsten glijden naar het middelpunt van haar lichaam dat al vochtig was en vol verlangen. Vol tederheid werden ze een, in het diepe duister van de stille trein, op de berg kleren met rondom hen de zwijgende menigte, maar alleen in hun liefde en hun lot. Vlak voordat ze vol vreugde in elkaar overvloeiden, fluisterde ze: ‘Ik zal zwanger worden en een held ter wereld brengen.’ Toen, innig verstrengeld, sliepen ze in.

Het licht was weer aan. Fenton ontwaakte uit een diepe en verkwikkende vergetelheid en zag dat de anderen in de trein zich weer hadden aangekleed en stijfjes stonden of zaten in de lompe houdingen van de versteende bewoners van Pompeji en Herculaneum, die waren overvallen door hun sterfelijkheid. Het was duidelijk dat ze niet allemaal zo goed hadden geslapen als hij en een beetje angstig wachtten op de dingen die komen zouden. Zelfs het meisje, nu weer in haar rode plastic regenjas, droeg een uitdrukkingloos masker. Maar dit alles was zoals het behoorde te zijn: ze zouden hun vijanden uitdagend, maar met nietszeggend gezicht tegemoet treden.

De trein kwam in beweging. Fenton richtte zijn blik op de deur. Hij zag zichzelf in de ruit, rechtop, een schrale, naakte man. Toen de trein naast een kaal, schel verlicht perron tot stilstand kwam, keek hij uit naar de mannen in uniform die er ongetwijfeld zouden staan. De automatische deuren zoefden open en Fenton stapte naar buiten, waakzaam en op alles voorbereid. De strijd was begonnen.

vertaling Luc Jalvingh