Reis van Jan van Mandeville

Hoe die grote can ontschoel onder enen boem ende ontquam ouermits enen voghel.

Doe gheuielt op enen dach, dat dese can reet met cleynen gheselscap, want hi en voer niet verder of dan sine castele ende sine sterten van sinen lande waren, dat hi ghewonnen hadde, so dat hi ontmoette grote menichte van sinen vianden ende om dat hi sine liede goede exemple gheuen woud, so sloech hi eerst werf in sinen vianden ende daer wart hi van sinen paerde neder

[fol. 116ra]

gheslaghen ende sijn paert ghedoot. Ende als sijn volc hem saghen neder gheslaghen, waenden si, dat hi doot hadde gheweest ende vloghen alle hare vaerde. Ende die viande jaechden hem na, want si en wisten niet, dat die keyser after hem was bleuen. Ende als die viande van hem verre waren dander jaghende, die keyser stont op ende ghinc hem in een dicke bossche berghen. Ende alse die viande weder keerden ende moede waren dander te jaghene, doe voeren si door den bosch soekende, of hem daer yement gheborghen hadde, so dat sire vele vonden die si doot sloeghen. Ende alse voeren aldus soeken derwaert daer die can was gheborghen, saghen si enen voghel diemen heet rub op enen boom sitten, daer onder dat

[fol. 116rb]

die can sat, so dat si onder hem seyden, dat daer niement en ware, na dien dat daer die voghel op dien boom stonde. Ende also keerden si weder om anders waer te soeken ende die keyser wort daer vander doot behoedt. Ende dies nachts so schiet heymelike die keyser van daer ende ghinc te sinen lieden waert, die van sijnre coomste blide waren ende dancten den ontsterfliken god ende den voghel, bi den welken haer here wart behouden. Ende daer omme eren si desen voghel bouen alle voghele, die in die werelt zijn. Ende die van sinen plumen heeft of hebben mach, si houdense herde werdelike, als oft heylichdom ware ende draghense

[fol. 116va]

op haer hooft mit groter waerdicheit ende wanen behoedt zijn van allen tempeesten, diese ouer hem hebben. Ende daer om draghen sise meer opt hooft dan erghent elwaer. Daer na vergaderde die can sijn liede ende ghereidde hem weder te gane op die ghene, diene aldus gheureest hadden ende wanse al te sinen wille ende maectse al eyghen onder hem. Ende alse die can hadde ghewonnen ende onder hem ghedaen al tlant in desside des berch van beliaen, die witte ridder quam noch tote hem anderwerf in sinen slape ende seyde: Can, die wille des ontsterflicken ende aelmachtighen gods is, dattu lijds den berch van beliane ende dattu wins tlant ende dattu

[fol. 116vb]

sets in dijn hant menighe lantscape; ende omme dattu niet en vindes goeden wech daer waert te gaen, so gaet ten berghe van beliaen, die op die zee is; daer kniel neghen weruen ten oosten waert in die ere des ontsterfliken gods ende bidt hem, dat hi v tone enen wech, daer du door gaen moghes. Ende die can deedt aldus. Ende staphants die zee, die aen dien berch quam, trac haer achter waert ende maecte hem enen sconen wech ix voete breet ende also leedt hi met sinen volke ende wan tlant van cathay, dat dat meeste conincrike is van alder werelt. Ende omme dese ix knielinghe ende dese ix voet weechs die can ende alle die van tarta\rien

[fol. 117ra]

hebben oyt sint tghetal van neghenen ghehadt in groter werdicheden. Ende daer om so wie hem enech prosent doen wil, ist van paerden of van voghelen of van frute of van andren dinghen, altoos seint men hem toten ghetale van neghenen toe, om datmen dat prosent te lieuer ontfaen sal dan ofter c ofte ij^c. ware, want hem dunct, dat dat ghetal van neghenen gheheylicht is, om dat die bode des ontsterflicken gods visierde ende noemde.