Reis van Jan van Mandeville

Van dye gheboerte mamets.

Ende ghi sult weten, dat mahomet was van arabien gheboren ende plach een arm knecht te sijn ende plach paerde te hoeden ende plach na die coopmanne te lopen ende quam eens met coopmanne in egypten, die doe al ker\stine

[fol. 71vb]

waren. Ende hi ghinc in die wildernisse van arabien tot eenre capellen, daer een clusenaer in woonde. Ende doe hi in die capelle ghinc, die herde clein was ende hadde een herde cleyn duer ende lage, doe wart die inganc also groot ende also wijt, offet hadde gheweest van enen palayse ende dit was deerste miracle, die mahomet dede in sijn joncheit. Daer na begonste hi wijs ende rijc te werdene. Daerna was hi regerende dat lant des princhen van coroudane ende bestellet ende beleidet wijsliken in sulker manieren dat als die prinche starf, dat hi sine vrouwe te wiue nam, die hiet cadgige. Nochtan viel mahomet dicwille vanden vallenden euele, waer

[fol. 72ra]

om dat die vrouwe herde erre was, dat si een ghenomen hadde. Mer mahomet gaf haer te verstane, dat also dicwille als hi viel, die enghel gabriel quam jeghen hem spreken ende dat hi hem niet en conste ghehouden, hine moste vallen ouermids die grote claerheit des ynghels. Ende daer om segghen die heyden, dat die ynghele dicwile jeghen hem sprack. Dese mahomet regnerde in arabien jnt jaer ons heren v^c. ende x ende hi was van ysmahels gheslachte, die abrahams zone was, die hi wan an agar sijnre camerieren. Ende daer om sijn so menighe sarrasine, diemen heet ysmaheliten ende sulke hetense agarien van agar. Ende dair sijn somighe die proper heten sarrasinen van sarra.

[fol. 72rb]

En daer sijn ooc somighe, die heten moabiten ende sulke heten amoniten om die twee loths zonen, die moab ende amon hieten, die hi wan an sijn dochteren, die namals grote ardsche heren waren. Jtem mahomet minde herde zere eens enen goeden man enen clusenare, die woonde in die wildernisse in eenre milen na den berghe van synay inden wech, daer men gaet van arabien te caldeen waert ende te inden, in eenre dachuaert na der zee, daer die coopmanne dicwille plagen te comene om haer comanscape. Ende so dicwille ghinc mahomet omtrent desen goeden man, dat sine knechte daer om erre worden ende dats hem verdroot. Want

[fol. 72va]

hi plach desen goeden man gherne horen te predicken ende te spreken ende dede sine knechte na hem waken bi na alden nacht, so dat dese knechte peynsden, datsi desen goeden man doden zouden. Soe dattet op enen nacht gheuel, dat ma\homet herde droncken was ende so vele wijns hadde ghedroncken, doe namen zine knechte mahomets zwaert al die wile dat hi sliep ende doden desen goeden man. Ende daer na stakense mahomets zwaert al bebloet in sijn scede. Ende des morghens vrooch, alse mahomet desen goeden man

[fol. 72vb]

doot vant, was hi herde erre ende woude ouer dese mordenaren rechten, mer die knechten seyden bi accorden van allen, dat hijt zelue ghedaen hadde, want hi was doe al droncken ende toonden hem zijn zwaert al bebloet. Ende als hi dit sach waende hi waers. Ende daer om so vermaledyde hi den wijn ende alle die ghene, diene vercochten ende droncken. Ende om deser redenen wille en drincken die heylighe sarrasine ghenen wijn, mer men vinter vele, diene gherne drincken heymelijc, mar wist ment si souden daer of berespt sijn. Ende sij drincken harden goeden dranc die zuet es

[fol. 73ra]

ende wel voet, diemen maect van calamelle, dat es daer men tsuker of maect, dat van goeden smake es ende maect een herde goede borst. Jtem het gheualt wel sulken tijt, dat somighe kerstene sarrasine worden van simpelheden ofte van quaetheden ofte van armoeden. Ende haer archeflaminne, dats hair artdsche bisscop ofte haer flammine, dat es haer bisscop ofte haer pape, alse hise ontfaet, seit hi aldus: la el loch ella mahomet tosel allabech, dat es te segghene: het en es mer een god ende mahomet was zijn messelgier ofte bode. Ende na dien dat jc v bediet ende gheseit hebbe een deel van haren gheloue, jc sal v tonen ende wisen, op dat ghi wilt, wat letteren si hebben ende

[fol. 73rb]

hoe si heten: almi bechach cary delfoy effoci ferchi corchi garaphi hethmi iothi kath lothni malach nabeyrch orthi thoriser nicholach rouchi salen tocinut azazot yroom aroucy zocizaat het. Ende noch hebben si iiij letteren meer omme die selsienheit van hare spraec, om dat si so in die kele spreken, ghelijc dat wi in ynghelant twee lettren meer hebben dan in haren a b c staet, dats te wetene y ende z, die wi daer mede hebben.