Reinaerts historie (Reinaert II)

(1998)–Anoniem Reinaerts historie (Reinaert II)– rechtenstatus


Reinaerts historie, 5001-6000 Wi volgens al hoe dat gi segt Want gi weet den rechten gront Reynaert sprac heer my is onkont
[Folio 78v]
Hoe ic dit na haren worden dele 5005[regelnummer] Van horen seggen liecht men vele Mer sage ic dat serpent staen Jn sulker noot also geuaen Als het stont doe die man vant Dair hijt loste ende ontbant 5010[regelnummer] So wist ic wat ick seggen woude Mi dunct dat hi den recht misdede Reynaert wi volgens uwe rede Hier is nyement diet verbeteren kan Dit deed die heer doe ginck die man 5015[regelnummer] Mit v ende dat serpent mede ter stede Dair hijt eerst vant in die droefhede Jn allen schijn dat hijt doe vant Als hijt eerste staende vant Also reynaert had geheten 5020[regelnummer] Doe seit gi reynaert laet my weten Hoe dunct v best dat men dit sceide Reynaert sprac nv sijn sy beyde Ellic so sy waren te voren Sy en hebben gewonnen noch verloren 5025[regelnummer] Nv wijsic heer volcht des my Dat die man mach wil hy Dat serpent lossen als hi dede Ende ontfaen des sekerhede Want hi des bleef ongescaet 5030[regelnummer] Ende meent hy dat hem tegen gaet So wijs ic dat hi wel mach gaen Dair hi wil en latent staen Gebonden so als hi ten eersten mochte Wantet ontrouwe aen hem sochte 5035[regelnummer] Ende hijt halp wt sulker vrese Nv dunct my recht oordel wesen Dat die man heb die koore
[Folio 79r]
Also wel als hi had te voren SJet heer dit oordel docht v goet 5040[regelnummer] Ende al v raet die bi v stoet Voclchdens ende prijsdent reynaert Die man ghinc henen sijnre vaert Quijt ende vri ende dancte v zeer Aldus verwaerde reynaert v eer 5045[regelnummer] Als een trou vrient doet synen heer Wair heeft ysegrim of die beer V so veel eren ye gedaen Sy connen wel bulen myt hoy slaen Ende scoon boffen ende blasen 5050[regelnummer] Ende als sy zwellgen mogen ende asen Die vette morseel ende die goede spise So sijn vroeder dan die wise Salomon off aristotiles So is elken eens lewen moet gewes 5055[regelnummer] Van coenheit ende van hoger daet Mer als sy comen dair die noot aen gaet So sijn sy die eerste die dair wiken Die scamele moeten dan voorwart kyken Ende verwaren die afterhoede 5060[regelnummer] Och heer dit en sijn geen vroede Dees verderuen volc. steden. ende lant Sy en rueken niet wes huus dat brant Des sy hem biden colen wermen Al dat sy houden ofte schermen 5065[regelnummer] Dats haers selfs baet ende geuoech Men vijnt deser meer dan genoech Mer voor dees en plagen Reynaert niet off sijn magen Als ander slapen so zorgen sy zeer 5070[regelnummer] Om haers heren vordel ende sijn eer Om wise vonden ende nauwen raet
[Folio 79v]
Dat groten heren dicwil baet Meer dan cracht ende ouermoet Ende gelijc reynaert doet 5075[regelnummer] Al en heeft hijs nv genen danck Men sel noch vernemen omlanck Wie best vordel weerdich is off sy Van synen magen heer alsegdi Dat si en verscuuen ende versteken 5080[regelnummer] Om sijn loosheit ende sijn treken Dat woudic dat een ander sprake Dair off soude comen sulke wrake Dat hem soud dencken alle sijn dagen Mer heer v willen wi verdragen 5085[regelnummer] Ghi en moocht ons niet myspreken Wair yement die tegen v woude steken Dat wair myt werken of myt talen Dat wouden wi v so helpen verhalen Dat men soude seggen dat wi dair waren 5090[regelnummer] Wi en plegen ons niet veruaren Dair wi camspel hebben mogen Heer ic moet v vmmer togen By oorloue reynaerts mage Die lijff ende goet bi hem souden wagen 5095[regelnummer] En lieten sijn niet door v bedwanc Hem is die mennige na belanc Dies niet en lijt in openbaer Mi seluen maec ic voor een maer Jc bin sijn moey al bin ic een wijff 5100[regelnummer] Jc soude mijn goet end ooc mijn lijff By hem setten had hi noot Dair toe heb ic drie kijnder groot Vol wassen van liue sterc ende coen Die ic voor hem set had hijs te doen 5105[regelnummer] Eer ic hem liet verderuen
[Folio 80r]
Nochtan soud ic lieuer steruen Dan ic se voor mijn dode sage So grote liefte ic tot hem drage DAt eerste is biteluus mijn kijnt 5110[regelnummer] Dien heb ic altoos gemynt Want nye en sachmen enen so cloeck Een out vuyl hemd of een broeck Dat nadich is myt veel knopen Dat te besien ende ouer te lopen 5115[regelnummer] Ende te zueren vanden gaudynen Rybauden boeuen ende cockynen Hebben dair zeer vercoren om Sy geuen hem apel haerre som Die sy gecrigen ter luden huus 5120[regelnummer] So gaet weder biteluus Die hair tande dair door steken Also sise door cloyen ende door beten Ende latense rotten ende ongedwogen So groeyen si die dair sitten plogen 5125[regelnummer] Dat sise mitten nagelen verdriuen Ende sleters ende wel te stucken wriuen Hier kanse mijn soen so wel of claren Dat sy sijns wel ontbaren Ende brengen hem totten meerre baet 5130[regelnummer] Dair crijcht sijn brueder of toeuerlaet Sijn ander soen heet vuyl romp Want hi is van synnen so plomp Ende so slecht van synen dingen al Hy en kent nau wit voir root smal 5135[regelnummer] Hy soude dick liden groot gebrec Mer biteluus vult hem den beck Mitter spisen die men hem geeft Doch een grote duecht vuyl romp heeft Dats dat hi is so vreenthout
[Folio 80v]
5140[regelnummer] Ende van herten oec so bout Dat hi bi synen vrient sout bliuen doot Eer hi hem ontginck ter noot Hier om heb icken v zeer gemynt Een dochter is mijn derde kynt 5145[regelnummer] Die ic lieff heb heet hatenet Dese weet ic oeck wel haer wet Ende is voortgaende inder neringen Op hoofd dien node scheert geringen Mit langen hair ongedwogen 5150[regelnummer] Dese dienst megen des gern plogen Die lieuer dansen inden nacht En smorgens slapen lanck en zacht Ende tot alre ledicheit hem bet voegen Dan dat sy hem kemden ende dwoegen 5155[regelnummer] Ende latent verwoeyt groeyen vol neten Diet door wroeten ende door steken So gaen sy clouwen ende wriuen Nochtan en connen sy se niet verdriuen Mer sy biten veel te onsochter 5160[regelnummer] So comen sy tot haer neet mijn dochter Ende doen off huue ende caproen Dese can hem best baet doen Want sy is myt gripen snel Hier om plegen sy ze wel 5165[regelnummer] Mit apelen peren broot ende noot Veel meer danss hem is noot Dat deylt hi vuyl romp synen broeder Dit zie ic gern ic bin hair moeder Dat sy malcander sijn dus trouwe 5170[regelnummer] Doe riep ic tot hair rukenouwe Ende sy gingen bi hair staen Elc was lelic als barlebaen Groot als hair moeder ende niet mynder
[Folio 81r]
Wellecoom seit lieue kijnder 5175[regelnummer] Staet hier bi uwen neeff reynaert Doe sprac si coomt al herwaert Die reynaert bestaen ende my Laet ons den coninc bidden dat hi Hem trecht vanden land doe hier 5180[regelnummer] Tot hair so quam mennich dier Die dus myt enen snellen trade Mit synen wiue vrou lupelkaerde Dat eenkoorn ende dat mvshont Die fluwijn dat maerter bont 5185[regelnummer] Die beuer ende sijn wijff oerdegaelle Die genette ende die oostraelle Die bunsing ende dat forreed Dese twee waren reynaert eerste leed Want sy gern hoenre eten 5190[regelnummer] Die otter soude hem node vergeten Ende panthecrote sijn wijff hem by Nochtant waren die beuer en sy Reynaerts vianden dair te voren Mer sy en dorsten niet verhoren 5195[regelnummer] Vrou rukenau want sy ontsagen Oec was sy thooft van synen magen Wijs van rade ontsiende zeer Dair quammer twijntich ofte meer By reynaert door hair lieue 5200[regelnummer] Vrou aelcrotte ende quantes kyeue Hair twee zusteren quamen mede Die wezel die egel ellic selue dede Dat hermel ende die vledermuys Hoe wel ontfenckse biteluus 5205[regelnummer] Ende sijn moey vrou aelcoot Want het waren hair speel genoot Die water rot ende dat water mael
[Folio 81v]
Dat fories dat lossen ende nochtan wael Wel veertich die ic niet en can genoemen 5210[regelnummer] Die sijn al by reynaert gecomen RVkenau sprac heer coninck Nv moochdi zien op desen rinck Off reynaert heeft enige magen Heer gi moget ons node veriagen 5215[regelnummer] Wy sijn v tru ondersaten Die lijff en goet by v soude laten Wair dat ghijs oec had te doen Al si di machtich sterc ende coen Ons vrientscap en mach v niet scaden 5220[regelnummer] Laet reynaert hem wel beraden Op die zaeck die gi hem tijt En can hi hem onsculdigen nijt So doet hem houes wet Wy en eysschen niet noch en gheren bet 5225[regelnummer] Dit en soud men weygeren nyement Die coninghin sprac ic en doets ghiement Vrou dit seide ic hem ghisteren wel Mer hi was so door fel Dat hi dair na niet horen en woude 5230[regelnummer] Die lupaert ende fyrapeel die boude Spraken heer gi moget niet nochtan Veerre rechten dan wisen v man Want woudi myt gewelt gaen voort Als off gi v eer verloort 5235[regelnummer] Hoort tael ende weder tael Ende dan beraet v seluen wael Hoe gi recht na tbeste besceit Die coninc sprac dits al wairheit Mer ic was so doer gram 5240[regelnummer] Doet my inden mont quam Van kuwaerts hooft ende sijn doot
[Folio 82r]
Dat dede my dat ic so verscoot Doch wil ic reynaert horen spreken Kan hy die ondaet van hem steken 5245[regelnummer] Die men seit dat hi heeft gedaen Jc laten ghern quijt gaen Ende meest om beden wil van sinen magen Ende hi docht myt herten zere God geef mijnre moeyen eere 5250[regelnummer] Sy heeft mijn rijsgen wel doen bloeyen Sy heeft wel aen mijn kar gecroegen Sy heeft my geboden wel die hant God danck dat sy den vont so vant Jc heb nv enen goeden voet 5255[regelnummer] Op te dansen bin ic vroet Jc wil nv selue zien wt mijn ogen Ende brengen voort deel schoon logen Die ye gehoort is ouerluut Om my te helpen self hier wt. 5260[regelnummer] DOe sprac hi heer coninc o wy Js kuwart doot wat zeg dy Ende wair is bellijn die ram Wat bracht hi v hier doe hi quam Want ic hem drie Juwelen gaff 5265[regelnummer] Dair ic dat waer gern wist aff Wair dat sy sijn gebleuen Dat een soude hi v hebben gegeuen Ende mijnre vrouwen die ander twee Bellijn en bracht ons myn noch mee 5270[regelnummer] Dan kuwarts hooft al ic wilneer sprack Dat ic vlusch op hem wrack Want ic hem dede nemen tlijff Want hi seide self die vuyl katijff Dat hi den raet dair toe had gegeuen 5275[regelnummer] Dat die brieue waren gescreuen
[Folio 82v]
Die men in die scerpe vant al dair Och arme heer ist vmmer wair Tfy katijff dat ic ye was geboren Sijn dan Juwelen verloren 5280[regelnummer] Des claech ic mijnre lieuer vrouwen Jc woude mijn hert brake van rouwe Dat ic leue dat is my leet Wat sel mijn wijff seggen als zijt weet Sy sel onvroet wesen op my 5285[regelnummer] Also node hengede sy Dat ic die iuwelen hier seynde Nvmmermeer is mijns leuens eynde En ward ic goet vreent tegens haer Sy sel als si weet voor waer 5290[regelnummer] Driuen also groten rauwe Wat neue sprac vrou rukenauwe Wat baet dat gi droeft dus seer Noemt ons die iuwelen hebt genen deer Wy sellense by vrienden raet 5295[regelnummer] Wel crigen tsy vroe off laet Des sy bouen der eerden sijn Van onsen meyster akarijn Sel dair om lesen in sijn boeken Wi sellen te ban doen ende vloeken 5300[regelnummer] Jn allen kerken dier off weet Tot dat hi dair off doet besceet Het en mach ons niet ontstaen Neen hebt des genen waen So wiese heeft en sceit dair niet aeff 5305[regelnummer] Nye en gaff coninck so riken gaeff Als iuwelen sijn Doch dat hert hebdi mijn So zeer verlicht myt uwen troost Mer ist dat my god verloost
[Folio 83r]
5310[regelnummer] Tot mynen wil wt desen onrecht Dair om dese lose knecht Mit logentael hebben behangen Al soud ic dese werelt door gangen Ende dair om laten tleuen mijn 5315[regelnummer] Jc sel weten wair dat sy sijn MJt eenre geuensder rouwiger clagen Sprac reynaert hoort al mijn magen Jc sal v noemen die iuwele Doch moocgdi seggen dat ic fele 5320[regelnummer] Gelucs ende eeren hebben verloren Teen was een vingerlijn noem ic voren Van fynen goude was dien rynck Ende bynnen dat tegen den vynger ghinck Stonte letteren geamelgiert 5325[regelnummer] Van sabel ende van azuer vysiert Ende dat hebreeusche namen Jc en condse gespelden noch versamen Want ic die tael niet en verstont Mer een wijs man maecte my des cont 5330[regelnummer] Het was meyster abrioen van tryer Hier isser veel die sijn manier Wel kennen hi verstaet alle dingen Tusschen arkeloos ende drongelingen Ende enam ende floorsbergen 5335[regelnummer] Jn alle die wildernisse nergen En is geen dier so sterck so coen Ten is van meyster abrioen Bedwongen als hijt aensiet Ende moet al doen dat hy gebiet 5340[regelnummer] Nochtan en looft hi niet aen gode Mer het is die beste iode Diemen in der werelt vijnt
[Folio 83v]
Crude ende gesteente hi wel kynt Hair virtuten ende wat dat sijn 5345[regelnummer] Jc liet hem sien dit vingerlijn Hy seide my dat drie namen Eerst wtten paradise quamen En datse seth synen vader brocht Doe hi den ontfermigen oly zocht 5350[regelnummer] So wie namen ouer hem draecht Hy blijft altijt ongeplaecht Vander temptatien ende vanden quaden Donre blixom mach hem niet scaden Touery noch alfs gedroch 5355[regelnummer] Meerre lude duecht leytter an noch Hy en mach niet verderuen van coude Al lage hi nact in enen woude Al moeder naect op een velt Drie wijntersche nacht aen een getelt 5360[regelnummer] Al vroost ende weidet wtten noorden So grote cracht hebben die woorden Jn orconde meyster abryoen Een steen van wonderliken doen Stont buten aent vingerlijn 5365[regelnummer] Hy en mocht niet verbetert sijn Ende was gedeilt van verwen drye Als root cristal was deen pertye Ende dat blencte so claer Off hi barnenende vuyr wair 5370[regelnummer] Also was hi altoos gedaen So wair een woud by nachte gaen Ende des hi myt hem droech den steen Hy en behoefde lichts en geen Van keersen want hi zach 5375[regelnummer] So wel oft wair schoon dach
[Folio 84r]
MJt sulke gelijc was dander twaer So fijn ende so door claer Als oft wair gebruneert So wat mysquamen den ogen deert 5380[regelnummer] Off aen den lichaem enich geswel Dat conde dat wt boeten wel Nie dan ment bestreeck dair mede Jn allen hooftzweer ende swairhede Off inden lichaem enich ongesond 5385[regelnummer] Die van versumentheit comen cond Van vergiffenisse ende venijn Off enige ziecte die mach sijn Lanc euel gycht. ende tysike Fistel kancker ende artike 5390[regelnummer] Ende alle siecte sonder die doot Op dat men een luttel fonteynen goot Dair men den witten steen in stack En dat dranc al ongemack Wort hy quijt cond hi geswelgen 5395[regelnummer] Mit groten recht mach ic my belgen Dat ic dus vulic heb verloren Die derde verwe moochdi horen Die was groen als een glas Mer zommich dropel dair in was 5400[regelnummer] Gemengt recht als purpur vaer Die meyster seide my voorwaer So wie dat droege sulcken steen Van synen vianden en souden geen So sterck wesen off so coen 5405[regelnummer] Die hem macht had te mysdoen Ende hi soude alle wege So wair hi vocht hebben zege Waert bi nachte off by dage
[Folio 84v]
Dess hi den steen nuchteren aensage 5410[regelnummer] Ende dair toe soude hi liefgetal Sijn mitten luden ouer al Al hadden si hem gehaet te voren Hy soude vergeten alle toren Ende droech hi den steen dat si en sagen 5415[regelnummer] Ende en soude hi niet versagen Door geen bedroch. door geen gewelt Tegen hondert gewapend te voet So soude hi blide ende wel gemoet Ende vrolic van herten keren 5420[regelnummer] Behoude sijns lijfs ende eren Mer hi most sijn een edel man Dair geen dorperheit wair an Off alle dese cracht en holp hem niet Lieue vrienden nv besiet 5425[regelnummer] Hebdi ye in waren wort Van steen meerre cracht gehoort Ende om dat hi was so goet So docht ic dat my niet en stoet Te hebben so dueren scat 5430[regelnummer] Ende had den coninc om dat Mynen lieuen heer geseynt Als een voor den edelsten die men vijnt Ende wanttet al aen hem leit Al onse eer en onse zalicheit 5435[regelnummer] Op dat sijn lijff voor allen vresen Te bet altoos bewaert soud wesen EEn spiegel ende een kam Die ic ter seluer steden nam Dair ic vant dat vingerlijn 5440[regelnummer] Dus wil ict openbaer sijn Dat was in mijns vaders scat
[Folio 85r]
Ny en creech ick meer dan dat Ende die woude vmmer hebben mijn wijf So wel waren sy hair gerijf 5445[regelnummer] Dat icse dair niet en mocht laten Die had ic ter eren ende haerre baten Der coninghin geseynt mijnre vrouwe Want sy my vrientscap ende trouwe Ende grote huescheit heeft bewijst 5450[regelnummer] Die kan ende mocht niet sijn volprijst Hy was gemaect van een been End dat was suuer ende reen Dat is geheten panthera Tusschen dat groot Jndia 5455[regelnummer] Ende dat eerdsche paradise Voir dese beest ende oec hair spise Van verwen is hi also schoon Dat men onders hemels throon Geen verwe en vijnt so diere 5460[regelnummer] Panthera en heefs een maniere Dair toe so ruuct hi also zoet Dat sijn lucht can geuen boet Van eniger groter quale Sijn schoonheit ende dat hi ruuct so wale 5465[regelnummer] Dat doet mennich dier dat hem volcht na Een scouder been heeft panthera Seer dvn breet ende dat so vast Dat hem deren en mach geen last Ende als men hem dat leuende wynt wt 5470[regelnummer] So blijft hem altoos die virtuut Vander zueter lucht ende roke Ten mach niet rotten noch crigen broke Nvmmermeer tot genen dagen Water vuyr. steeck. noch slagen
[Folio 85v]
5475[regelnummer] En mach hem niet scaden licht So hert so vast ist en so dicht Die zuete lucht die dair wt schiet En soude die mennich louen niet Het heeft al sulke cracht 5480[regelnummer] Dat etens noch drinckens en acht Die sijn zade dair by mach wesen Die is alles euels genesen Gesont van herten vri ende vro Dit been is gepolijst also 5485[regelnummer] Claer oft wair van suluer fijn Dair toe wit alst mach sijn Van yuorien off bockraen Die tanden die dair aen staen Sijn nauwe te maten ende smal 5490[regelnummer] So slecht off sy waren van glasen al En tusschen die tand ist velt so breet Datter mennich beeld in steet Van finen goude wel gesmeden Half duuekels lanc en dair beneden 5495[regelnummer] En sach nye sijns gelijcs in reden Die velde sijn gescakiert Van sabel van kelen geammelgiert Van synoper ende van azuer Ende is die hystorie ende auentuer 5500[regelnummer] Hoe venus. Jvno. en pallas Een apel die fijn gouden was Onder hem drien hadden gemeen Ende ellic wouden hebben alleen Alle wijl sy dair om keuen 5505[regelnummer] Ten lesten sijns zijs op een bleuen Dat sy aen parijs ghingen Ende hem den gouden appel bringen
[Folio 86r]
Dat hi en gaue openbaer Die van hem drien die scoonste waer 5510[regelnummer] PArijs die schoon was ende haerde Buten troyen op die heide Jvno geloofde hem ende seide Die meeste rijcheit te hebben dan Die doe ter werelt had enich man 5515[regelnummer] Op dat hi hair den appel wijsde toe Pallas die geloofde hem doe Woude hi hair den appel toe wisen Sy souden hooch in machten doen rysen Dat hi alle sijn viande soude 5520[regelnummer] Onder hem dwingen hoe hi woude Venus sprac wat seg di van scat Off van gewelt berecht my dat Js priamus niet dijn vader Ende hector dijn brueder die algader 5525[regelnummer] Tlant heeft bedwongen voor ende na En is niet dijn moeder ecuba En is troeyen niet dijn die grote stat Jc sel di geuen die meeste scat Den edelsten ende den besten dair by 5530[regelnummer] Die in alle die werelt sy Wilstu my voor die scoonste prisen Ende den gouden appel my toe wisen Du selste hebben dat scoonste wijff Die ye ontfenck op eerden lijff 5535[regelnummer] Ende vmmermeer gecrigen sal So bistu rijck bouen al So clymstu allen heren bouen Dats een scat die nyement can vollouen Want reyn vrouwen scoon ende goet 5540[regelnummer] Die connen sterken mannes moet
[Folio 86v]
Ende verdriuen alles herten leyt Sijn doen plegen scamelheit Sy doen duecht ende wijsheit keren Parijs hoorde hair presenteren 5545[regelnummer] Sijn hert wart in groter vroude Hy bad dat sy hem nomen woude Die scone vrouwe wie sy wair Venus sprac ic seg di wair Des conincs wijff van grieken helene 5550[regelnummer] Scoonre vrou en leeft nv gene Edel zedich . rijck ende wijs Doe gaff hair den appel parijs Ende seide dat si die scoonste waer Hoe hi helenen creech dair naer 5555[regelnummer] Ende namse den coninc menelaus By hulpen der godynne venus Ende brachtse te troyen bynnen Dat grote solaes der herten mynnen Dat sy twee te samen dreuen 5560[regelnummer] Gout dair myt beelden op gegeuen Ende letteren dair op gegreuen Dair men bi mocht boecstauen gereet Van ellic dinck dat ondersceet NV hoort van dat spiegel goet 5565[regelnummer] Dat glas dat dair in stoet Dat was schoon ende onmaten claer Dat men dair in sach ver ende naer Al dat op mijl na gesciede Wast aen beesten off aen liede 5570[regelnummer] Van dingen die men weten wilde Ende die oec voorden spiegel hilde Sijn aengesicht ende hi dair in zaghe Had hi sproete smette off vlage
[Folio 87r]
Op sijn oge peerle off twitte 5575[regelnummer] Vluys ofte cobe oft ander smitte Dat genas hi claerlic al So groot virtuut so groot gheual Dat had dat spiegel glas in hem Jst wonder dat ic mysmoedich ben 5580[regelnummer] Te verliesen so groten vont Dat hout dair dat glas in stont Was licht ende vast ende heet eetijn Het soude ewelike sijn Eert rotte ende wormstake 5585[regelnummer] Ende om dese selue sake Dede die coninc salomon Synen tempel bynnen doen Mit desen hout al om gecleden Om sijnre groter reynicheden 5590[regelnummer] Men prijstet beter dan enich gout Het is gelijc elenushout Die wilen die coninc trompaert Off had gemaect dat houten paert Om lieften des maradigas 5595[regelnummer] Dochter die so schoon was Op dat hise waende wynnen Dat peert was so gemaect van bynnen So wie dair op sat ende hijs begeerden Hy voer henen sijnre veerden 5600[regelnummer] Hondert mylen bynnen eenre vren Dat quam tot scerper auentueren Cleomedis synen soen Want hi en woude nie gelouen die goen Dattet houten peert had sulken macht 5605[regelnummer] Hy sat dair op ende besacht Want hi was moedich ende koen Ende geerde hoge dade te doen
[Folio 87v]
Om der werelt prijs te ontfaen Crompaert dreide om enen weruel saen 5610[regelnummer] Die in des borst te voren stont Doe hief peert op wt vryen gront Ende voir ter veynster wt vander zael Eer men een pater noster soude lesen wael Hy seide hi was tien mylen ver 5615[regelnummer] Clemoedes was droeue ende er Hy en waende nummermeer keren Die hystorien dair off ons leren Wat groter anxt dat hi leet Ende hoe ver dat hi reet 5620[regelnummer] Op dat hi lemus houten paert Eer hi vernemen conde den aert Hoe ment weder keren dede Hoe ment daelde ende op voer mede Doch doe hijt wist so was hi vro 5625[regelnummer] En dit quam meeste deel so Bi des edels houts cracht Dair sulcke kunst was in gevracht Ende al des gelijcs so was Dat hout dair op stont tspiegel glas 5630[regelnummer] Ende was oec ander haluen voet Breder dan dair dat glas in stoet Buten om gaende alront Dair mennich hystori vreemd in stont Dat my te seggen wair te veel 5635[regelnummer] Van goud. van sabel ende van keel Azwer. suluer. ende synoper Dese sess verwen waren proper Dair in gewrocht daert behoorde Ende onder ellic hystori die woorde 5640[regelnummer] Gegreuen ende geammelgiert Wat ellic bedude so wel visiert
[Folio 88r]
Ende ten was nye spiegel na mynen waen Jnt eerst stonter gemaect aen Van enen peerd sterck ende vet 5645[regelnummer] Dat seer myt nyde was besmet Op enen hert die liep int wout So licht so snel dat mennichfout Den peerd die op wies den toren Om dat hi altoos liep voren 5650[regelnummer] En hette niet cond verswellen Hem dochte het soude hem neder vellen Al sout hem dair om raden we Jc wil v seggen noch voort mee Het ghinc ende sprac hem aldus aen 5655[regelnummer] Hadstu enen hert geuaen Die ic di wel soude wisen Di soud dair grote baet off rysen Sijn hoornen sijn vleisch ende vel Dat soutstu vercopen wel 5660[regelnummer] Die herde sprac nv segt my dan Hoe sellen wi dair comen an Dat peert sprac sit op ic sel di dragen En laet dair ons om varen iagen Die herde sat op ende sijn versien 5665[regelnummer] Dit hert voor hem ghinc vlien Want hi was licht ende snel Ende ontliep dat peerd wel Si iaechden so lanc tpeert wart mat Ende sprac totten man die op hem sat 5670[regelnummer] Jc wil my rusten nv sit off Jc bin so moede gyff my oorlof Die herde sprac ic heb di geuaen Du en conste my nv niet ontfaen Jc heb tuegel ende sporen 5675[regelnummer] Jc dwing di alstuut gesworen
[Folio 88v]
Nvmmer en moetstuus hebben danck Siet heer hoet peert hem seluen dwanck Ende vinck in sijns selfs net Hoe mach een sijn geuangen bet 5680[regelnummer] Dan die om synen fellen nijt Hem seluen so vaet dat men hem rijt Sulc pijnt zeer om sijns selfs scade Ende het loont hem seluer almyt quade HEt stont dair tot eenre stont 5685[regelnummer] Een ezel waren end een hond Onthouden myt enen riken man Die den hont seer lieff gewan Wan hi speelde dair tegen Die hont spranc op ende queecte sinen staert 5690[regelnummer] Ende lecte sijn heer omtrent sinen baert Dit sach die ezel boudewijn Die zeer deerde in therte sijn Ende sprac hoe macht wesen Wat ist dat mijn heer aen desen 5695[regelnummer] Vuylen catijff heeft versien Die ic nvmmer orbair en zie plien Dat hi hem lect ende op hem sprinct Mer my die men ten orber dwinct Die sacken te dagen. te lopen te driuen 5700[regelnummer] Hy en soude niet myt hem vyuen Den arbeit doen in enen iaer Die ic in eenre weeck volnaer Nochtan sit hi by mynen heer Ter tafel ende crijcht al sijn begeer 5705[regelnummer] Van been te clvuen van vetten telyuren Ende my en mach anders niet gebueren Dan dijstel netel. ende scerpe kaerden Ende des nachs te leggen op die aerde Sonder stro ende sonder letier
[Folio 89r]
5710[regelnummer] Dit is in my seer cranck bestier Jc en wils niet langer dogen Jc wil om mijns heren wil pogen Te verweruen ende wesen sijn vrient En dienen hem als die hont hem dient 5715[regelnummer] Mittien so quam sijn heer sijn weert Die ezel hief op synen steert Mit synen steert dat hi spranck Hy bleerde hi green hi sanck Mit synen vorsten voeten voren 5720[regelnummer] Vedelde hy sijns heren oren Dat hi hem maecte grote bulen Hy scoot gereets mitter mulen Ende wilden cussen aen synen mont Also hi had sien doen den hont 5725[regelnummer] Doe riep sijn heer myt eernste groot Help help desen ezel slaet my doot Doe quamen die knapen toe gescoten Mit stercken stocken ende myt groten En sloegen so wtermaten 5730[regelnummer] Dat hi sijn lijff dair waende laten Doe liep weder op synen stal Ende at dijstel end had ongeual Netel kaerden ende gras Ende bleeff een ezel als hi was 5735[regelnummer] Die een anderen sijn veluaren vergan Dat hem niet en cost nochtan Ende al wair hi inden staet Des geens geluc dien hi haet Het soude hem recht so wael vuegen 5740[regelnummer] Als myt lepelen teten der suegen Dair om is die beste raet Datmen den ezel den ezel laet Dijstel eten ende dragen den sack
[Folio 89v]
Hy en can hem vuegen in geen gemac 5745[regelnummer] Al deed men hem oec duechd en eer Hy pleecht altijt sijn oude leer Wair ezels crigen heerscappien Dair siet ment selden wel dyen Want si op nyement off roeken 5750[regelnummer] Dan hairs selfs bate zoeken Nochtan rysen sy alle dage Jn machten dits dat ic meest clage ENde betvoort stont dat mijn vader Ende tybert gingen te gader 5755[regelnummer] Ende hadden gesworen by haer trou Dat sy om weelden noch om rou Niet van malcander en souden sceiden Ende wat sy cregen onder hem beiden Dat souden deilen ten haluen ongetelt 5760[regelnummer] Doe sagen sy comen ouer tfelt Jagers gereden myt veel honden Sy liepen in velt al dat si conden Als die hairs lijfs hadden vaer Tybert reynaert gi segt my waer 5765[regelnummer] Hoe sellen wi best mogen vlien Die iagers hebben ons versien Weet gi enige goeden raet Mijn vader die groot toeuerlaet Aen hem vermoede op sijn gelof 5770[regelnummer] Dat hi lem niet en ging off Door genen noot sprac tybert neve Een sac vol raets ic ons wel geue Die weet ic wel heb wijs te doen Bliuen wi bi een als heelden koen 5775[regelnummer] Wy en dorren iagers noch honde duchten Tybert die began hem te versuchten Ende sprac reynaert wat baet
[Folio 90r]
Jc en weet niet dan enen raet Dair moet ic op nemen goom 5780[regelnummer] Doe clam hi op enen boom Bouen op ouerste onder die bladen Dair en mocht hem nyement scaden Ende liet mynen vader alleen staen Jn groten anxt sijns lijfs beuaen 5785[regelnummer] Want die iagers ende die honden Setten hem na al wat sy conden Men blies den hoorn men riep slach Ende doe die cater tybert dit sach Hielt hi sijn spot myt hem ende sprack 5790[regelnummer] Wat reynaert ondoet nv uwen sack Dair al die raet in is het tis tijt Gi die so wijs geheten zijt Bescud v seluen off v naect toren Dit most nv mijn vader horen 5795[regelnummer] Van dair hi hem meest toeverliet En dien dus iamerlic verriet So dat hi vol na bleef doot Hy liep ende myt vresen groot So zeer dat hem dat sweet wt brack 5800[regelnummer] En sijn mael van achteren leet groot ongemack Om dat hi te lichter soude wesen Nochtan en mochtet niet baten in desen Want die honden waren hem te snel En souden hem hebben gebeten int vel 5805[regelnummer] Mer dat hem die auentuer dat Goste dat hi dair vant een gat Een out hol in die eerde staen Dair croop hi in ende is ontgaen Den honden ende die iagers mede 5810[regelnummer] Dus hielt tybert sijn zekerhede Die hi hem loofde die lose droch
[Folio 90v]
Och hoe veel vijntmender noch Die luttel achten wat sy louen Op dat sy haers willen comen bouen 5815[regelnummer] Ende off ic tybaert noch hier om haet Waert onreden off onmaet Mer neen ic heb te lief mijn ziel Nochtan sage ic dat hem misfiel Aen lijff. aen goe . off aen eren 5820[regelnummer] Jc ducht het en soude my niet deren Op dat een ander deed dan ic ter tijt Nochtan en wil ic hat noch nijt Tot hem dragen ic wilt om god vergeuen Mer noch en ist niet wt gewreuen 5825[regelnummer] Jn mijn hert also claer Dair en staet in mennich haer Van ongunsten alst my coomt te voren Doch dat doet dat vleysch Dat dicke op reden vecht 5830[regelnummer] En doet wil gaen voer recht DAer stont vanden wolf oec mede Die sijns dancks nye goet en dede Hoe hi eens op een heide wilt Vant een doot peert geuilt 5835[regelnummer] Mer dat vleisch was al op geten Doe ghinc hi biten grote beten Aen die beenre die hi in swalch Drie vier teuens in sijn balch Want hi had den honger groot 5840[regelnummer] So gierich was hi dat hem scoot Jn been dwars in sijn keel Dair hi om leet smerten veel Hy socht al om meysters vroet Ende geloofde hem groot goet 5845[regelnummer] Dat hem beterde sijn mysual
[Folio 91r]
Ten lesten doe hi ouer al Sochte ende geen baet en vernam Aen enen craen dat hi doe quam Die enen langen hals had ende vet 5850[regelnummer] Die bad hi dat hi sijn gebrec Beterde hi sout hem wel lonen Ende het soude hem ewelic versconen Die craen hoorde hoe scoon hi boot Ende synen hals in sijn stroot 5855[regelnummer] Ende tooch hem been wt synen beck Die wolf vergifte mytten streck Wopen riep hi du doets my wee Jc vergeeft di en doets niet mee Jc en wouts niet van enen anderen liden 5860[regelnummer] Jsegrim nv ganc di verbliden Sprac die craen gi zijt genesen Nv geeft my dat mijn sal wesen Die wolf sprac nv hoort desen geck Jc bin seluer aent gebreck 5865[regelnummer] Ende hi wil van my goet hebben toe Hy en denct der duecht niet die ic hem doe Want hi stac sijn hooft in mynen mont Ende ic liet hem wt trecken gesont Ende heeft my dair toe zeer gedaen 5870[regelnummer] En soud dair dan yement of baet ontfaen So wair sy my mit allen recht Eens lonen scalcken haren knecht Den genen die hem ducht bewisen Wair men den scalc laet risen 5875[regelnummer] So gaet te niet recht ende eer Het is mennich die enen anderen zeer Wil doen ende sijn gebrec verswaren Mer soude hi hem seluen claren Te grond hi souds meer aen hem vijnden
[Folio 91v]
5880[regelnummer] Dair om seit men en tis waer Wie scelden wil sel wesen claer AL dit en veel mennich nochtan Dat ic wel genoemen kan Was inden spiegel wel gewrocht 5885[regelnummer] Die meyster had veel gesocht Dien maecte was van consten vroet Ende om dat my veel te goet Te houden waren sulke Juwelen Had ic se den coninc tot synen delen 5890[regelnummer] Ende mijnre lieuer vrouwen ter eren gesent Wair sijn nv die sulke present Op trouwen haren haren heer geuen Dien rouwe die mijn twe kijnder dreuen Om dat spiegel dat was te vele 5895[regelnummer] Want sier hem dic myt groten spele Jn plagen te spiegelen ende voor te springen Ende zagen hoe hair stertgens hingen Ende hoe hem hair mwlken stont Ocharmen my was onkont 5900[regelnummer] Dat kuwaert was so na den doot Hoe ic hem op trouwen groot Die scerpe gaff myt die iuwelen Jc en wistet nyement bet te beuelen Jc had gewesen op dat lijff mijn 5905[regelnummer] Dan hem ende den ram bellijn Het waren die trouste vrienden twee Die ic waen te krigen vmmermee Wopen ouer den mordenaer Jc sel dair noch off weten twaer 5910[regelnummer] Al soud ic die werlt dair om door dolen Want mordaet en bleef nye verholen Het mach licht dat hi hier by ons staet Onder den hoop hier dier of weet hoet gaet
[Folio 92r]
Waer kuwart bleef al en seit hijs niet 5915[regelnummer] Want mennich scalc die loosheit pliet Wandelt dic mitten goeden Dair hem nyement en can voir hoeden Sy connen herde wel haren aert bedecken Dat my meest doet verwecken 5920[regelnummer] Dats dat my die coninc onse heer Op loopt dus fellic ende dus zeer Ende seit mijn vader ende ic mede Hem noch den syne nye goet en deden Dit heeft my vreemt van enen coninck 5925[regelnummer] Mer hem coomt so mennich dinck Te voren dair hi syn op let Dat hi dat een mitten anderen verget Ende licht is dit aldus gesciet Lieue heer en gedenct v niet 5930[regelnummer] Hoe v vader den coninck Leefde ende gi een iongelinck Van tween iaren niet veel myn Dat mijn vader quam hier in Vander scolen tot mompelier 5935[regelnummer] Dair hi studeerde der iaren vier Jn recepten van medecinen Ende alle die teyken van vrynen Kende hi so wel als sijn hant Ende alle die crude die men vant 5940[regelnummer] Treckende van viscoppen ende laxitiue Die kende hi bet dan suke viue Die grote meisters nv willen wesen Hy was van consten so wt gelesen Dat hi syden ende bont moch dragen 5945[regelnummer] Hy vant den coninc in groten plagen Van suucte doe hi te houe quam Dat hi swaer ter herten vernam
[Folio 92v]
Want hi en mynde bouen allen heren Die coninck en mocht sijns niet ontberen 5950[regelnummer] So wanneer hi was int hoff Alle die ander hadden dan loff Hy en geloofde nyement voor hem Reynaert sprac hi oec ic ben Die ziecten crijcht so langer so quader 5955[regelnummer] Lieue heer coninc sprac mijn vader Hier is een glas maect v vryne Jc sal v dan seggen zekerlic v pyne Also zaen als ic se aensie myt ogen Ende hoe men v sel helpen mogen 5960[regelnummer] Mijn heer dede dat hi hem riet Want hi en geloofde doe niet Dair hi meerre geloof op droech Al wast dat hi synt omsloech Aen mynen heer die hier staet 5965[regelnummer] Bi quaden geelen bi valschen raet Het geeft my wonder alre meest Dat so verkeerde synen geest Mer het was seker tegens synen doot Hy wart van synnen zeer wonderlic groot 5970[regelnummer] Dat hi so raesde ende dutte Heer coninc sprac hi v is nutte Suldi vmmermeer genesen Ende dat moet entelic wesen Eens wolfs leuer van zeuen iaren 5975[regelnummer] Hier en moet gi niet me sparen Die suldi eten off gi sijt doot Want v vrijn tuget al bloot Ende haest dair mede voir alle dinck Die wolff stont doe dair aen den rinck 5980[regelnummer] Ende hoorde toe ende sweech al stille Mer doe die coninc synen onwille
[Folio 93r]
Hem claechde ende sprac her ysegrijm Nv hoordi wel hoet hier moet sijn V leuer moet my genesen 5985[regelnummer] Doe sprac hi heer ten mach niet wesen Want ic weet wel dat wair Dat ic noch niet out en bin vijf iaer Jc heb mijnre moeder horen seggen Mijn vader sprac heer wat mach v leggen 5990[regelnummer] Aen sijn woorden doeten spouwen Gi doet wel myt sijnre ouwen Jc sel wel aen die leuer zien Off hi wair seit ende mittien Most die wolf ter kueken gaen 5995[regelnummer] Die leuer wart hem wt gedaen Die coninc atse ende hi genas Van allen suucten die in he was Des danckede hi synen vader Ende sijn gesyn hiet hi al gader 6000[regelnummer] Dat men voort meyster reynaert hie[te]

Vorige Volgende

Reinaerts historie (Reinaert II)

Reinaerts historie, 5001-6000

Over het gehele werk

auteurs