|
| |
Reinaerts historie, 4001-5000
Ende vet vier maende groot
Van honger. ende bad my dat ic liep
Totter mery ende haer aen riep
4005[regelnummer]
Of sy tvolen woude vercopen
Jc haeste my ende ic ginck lopen
Totter mery ende vraechde hair dat
Ende si seide my si vercoft my om een scat
Jc vraechde huer hoe zijt woude geuen
4010[regelnummer]
Sy sprac reynaert het staet gescreuen
Achter onder mynen rechter voet
En wildijt zien ic laet v lesen
Doe hoordic wair sy wouden wesen
4015[regelnummer]
Jc seide neen in goeder trouwen
Vermery het mocht my rouwen
Jc en can lesen niet een veer
| |
| |
En te copen ic niet en geer
4020[regelnummer]
Jsegrinn heft my hier gesent
Ende wist gern hier off dat waer
So laten seluer doen comen haer
Sprac si ic sels hem maken vroet
Jc seide ic sel. ende mitter spoet
Sy seiden oom wil di eten dat
Vanden voel so lopet zeer
Totter mery si verbeit v ter eer
Sy heeft onder hair voet gescreuen
4030[regelnummer]
Den coop hoe zijt wil geuen
SJ woud my hebben lesen laten
Mer wat soude my dat baten
Want ic een leter en kenne niet
Des dooch ic in mijn hert verdriet
4035[regelnummer]
Dat ic nie en ghinc ter scool
Oom wil di copen dat vool
So mochdijt hebben condi lesen
Ja ic walsch duutsch ende latijn
4040[regelnummer]
Op vestualen ende te prouijn
Ende gegaen tot hoger scolen
Mit ouden wisen sonder folen
Questie gegeuen ende sentencien
4045[regelnummer]
Ende was in loeyen lycensiert
So wat scriften dat men visiert
Can ic lesen gelijc mijn naem
Jc wil tot hair lopen ic raem
Dat ic den coop sel weten ter vaert
4050[regelnummer]
Wair toe bistu goet reynaert
Dattu lesen en const noch scryuen
| |
| |
Doe liep hi heen ende liet my bliuen
Dat ic sijns verbeiden soude
Totter mery ende vraechde off si woude
4055[regelnummer]
Hair vuellen geuen of dat sijt helde
Sy sprac die som vanden gelde
Staet after aen mijn rechter voet
So laet my lesen si sprac ic doet
Ende haren voet verdragen
4060[regelnummer]
Die wel myt yser was beslagen
Al nywe myt hoefnagelen sess
Ende raemde niet alte mess
Want sy smeten so voor sijn hoofft
Dat hi storte ende was verdoeft
4065[regelnummer]
Ende viel ouerdoot dair neder
Eer hi bequam off op stont weder
Mocht men een mijl hebben gereden
Die mery liep myt groter haesten
Mit haren vuellen haerre straten
4070[regelnummer]
Ende heeft ysegrim dair gelaten
Seer mysmaect ende gewont
Hy lach en huylde als een hont
Doe bequam doe bloyde hi zeer
Jc ghinc tot hem ende seide heer
4075[regelnummer]
Ysegrim lieue oom hoe staet
Si di van den vool wel gesaet
Hoe en deildi my niet wat mede
Ende ic doch v bootscap dede
4080[regelnummer]
Wair wast walsch ofte vocael
Dat gescrift onder hair voet
Jc wist wel gi zijt so vroet
Dat nyement bet lesen en can gi
4085[regelnummer]
Jc bid v dat gi v spotten laet
| |
| |
Jc bin so qualiken begaet
Het mocht ontfermen herde stenen
Die hoeyr mitten langen benen
Had haren voet so hooch op verheuen
4090[regelnummer]
Jc waendet hadden geweest letteren gescreuen
Die nagelen die dair in stonden
Si sloech my zess groter wonden
Ten eersten slage dat sy smeet
Dat my thooft wel na spleet
4095[regelnummer]
Ende mijn herssenbecken al ontwee
Sulc lesen en geer ic niet mee
LJue oom ist wair dat gi telt
Dat heeft my wonder want ic helt
V voorden den besten clerc die nv leeft
4100[regelnummer]
Nv hoor ic wel dat men my heeft
Wel eer geseit ende oec gelesen
Jn boeken dat wel wair mach wesen
Dats dat die beste clercke fijn
Dicwijl die wijste lude niet en sijn
4105[regelnummer]
Die leken veruroeden se by wilen
Dat doet dat sy so versubtilen
Jn kunsten dat sy dair in verdwalen
Dus brocht ic ysegrim in dwalen
Dat hi nauwe sijn lijff behelt
4110[regelnummer]
Siet neue ic heb v nv vertelt
Ad dat ic weet van mijnre
Misselic hoet myt my vergaet
Te houe nochtan bin ic sonder vaer
Want ic bin nv sonder sunde claer
4115[regelnummer]
Ende ic wil gern bi uwen rade
Beteren ende comen te genade
Grymbaert die mysdaet is groot
Die doot is moet bliuen doot
Men machs niet weder doen leuen
| |
| |
4120[regelnummer]
Mer oom dit wil ic v al vergeuen
Om den anxt die gi dair om liden moet
Eer gi dair off v ontscout doet
Ende hier op wil ic v absolueren
Mer dat v alre meest sal deren
4125[regelnummer]
Dats dat gi kuwaerts hooft dair sende
Ende den coninck myt logen verblende
Och oom dat was zeer mysdaen
Neef die door die werelt sel gaen
Moet dick horen tsijn vertrecken
4130[regelnummer]
Hy moet hem besmytten ende beulecken
Wie honich handelt vinger lect
Van mijnre conscientien bynnen
4135[regelnummer]
Ende mynen euen kersten als my
Dattet goods liefste wille sy
Ende dat dit wair dat beste recht
Wat waendi dat die reden vecht
Van bynen tegens die vterste wille
4140[regelnummer]
Dan sta ic in my seluen stille
Op mijn eygen vry vernuft
En warde van synnen so versuft
Dat ic niet en weet wat mijns gesciet
4145[regelnummer]
Jc heb en bin van allen gelaten
Dat wil ic van my steken ende haten
Ende hoge clymmen bouen sijn gebot
Ende bescouwen der contemplacien
4150[regelnummer]
Mer dese sonderlinge gratien
Gescien my als ic bin alleen
Mitter werlt noch myt mensch gemeen
Ende ic my seluen van bynnen zie claer
| |
| |
Mer ouer een corte wijl dair naer
4155[regelnummer]
Als ic der werelt ward gemeen
So vijnd ic so veel steen
Jn mynen wech achter ende voren
Ende ic zie die voet sporen
Dair dese prelaten in gaen
4160[regelnummer]
So ward ic weder vluysch geuaen
So coomt die werelt en wil dat vleisch
Mit groter genuechten sonder eysch
Ende leggen my so veel te voren
Dat ic die vriheit heb verloren
4165[regelnummer]
End dat leuen dair ic eerst in was
So hoor ic sanck ende pijp geblas
Lachen spelen end vrolicheit
Jc hoor dat dese off gemeen seit
Die anders seggen ofte penzen
4170[regelnummer]
Dair leer ic liegen ende venzen
Jn sonderlingen heren houe
Dair sprect meest alte loue
Heren vrouwen papen clercken
Dit sijn die geen die meest die luegen stercken
4175[regelnummer]
Men der die heren niet tseggen twair
Lieue neue hier leer ic naer
Ofte men soude my buten sluten
Jc heb veel lude dic horen spreken
4180[regelnummer]
Die reckelic ende wairach leken
Als sy een reden vertogen
Die hoor redene mocht geliken
Sy lietense mede door striken
4185[regelnummer]
Op dat hair tael wair te scoonre
Nyet dan die luegenaer waeir coenre
Mit verrade inder reden begyn
| |
| |
Mer die reden wil dair in
Ymmer sijn ende wantse wel clede
4190[regelnummer]
So liet hise dair varen mede
NEue dus moet men hier ende dair
Nv liegen ende zeggen wair
Dreigen smeken bidden ende vloeken
Ende ellic op sijn hooft zoeken
4195[regelnummer]
Die die werelt wil hantieren
Ende een luegen wil vysieren
Ende op hair scoonste dan setten voort
Ende so bewympelen dair mense hoort
Mit doeken die hi dair om wijnt
4200[regelnummer]
Datmense voor die wairheit mynt
Die en is sijn meyster niet ontlopen
Can hise so subtilic knopen
Dat hi niet en stamert in sijn tael
Ende dan dat hi gehoort is wael
4205[regelnummer]
Neue dese mach wonder maken
Hy mach bont dragen ende scaerlaken
Jnt geestlic end int weerlic recht
Nochtan en trect hi sweert noch knijff
4210[regelnummer]
Nv vijnt men mennigen losen katijff
Diet zeer benijt dat hi ziet
Dat desen dus vordel gesciet
Ende meent dat hijt wel can
Liegen ende grijpt een luegen an
4215[regelnummer]
Die hi verschoont ende voort wil setten
Hy aet oec gern vanden vetten
Mer hi en is gelooft noch gehoort
Ende sulc is so plomp als hi sijn woort
Ten besten waent seggen ende sluten
4220[regelnummer]
Valt hi al sijnre materien buten
Ende en cant so wel niet zaluen
| |
| |
Hy en laet sijn reden staen ten haluen
Sonder hooft off sonder steert
So wart hi voor een dwaes vermeert
4225[regelnummer]
Ende men hout dair mede spot
Mer die een luegen geeft een slot
Ende seit sijn reden sonder sneuen
Als oft voor hem stont gescreuen
Ende maectse alle gader dooff
Dan die wairheit dats die man
Wat const ende wijsheit is dair an
Die wairheit te seggen dat is goet te doen
Hoe lachen sy dan onder hair caproen
4235[regelnummer]
Die lose scalcken geuen den raet
Ende die geen die die logen aen gaet
Als hair onrecht gaet te bouen
Ende trecht wart afterwaert gescouen
Och neue dan sy alte vroe
4240[regelnummer]
Scout scepen rade dair toe
Achterbaets ende helpent sijt in setten
Off rechters van anderen wetten
Ende leren door die vinger sien
Op datsi mede genyeten in dien
4245[regelnummer]
Off in hoore vrienden gonst
Och neue dats een quade const
Die sprekers die hair tonge verhueren
Mogen hier in veel verbueren
Logen te spreken myt berade
4250[regelnummer]
Dair scand off coomt ende lijfs scade
IC en seg niet men moet wel biwilen
Spotten. boerten. liegen. gilen
Jn dingen van mysseliken zake
Want die altoos die wairheit sprake
4255[regelnummer]
En conde die strate nergent houwen
| |
| |
Sulc sweert ende seit by sijnre
trouwen
Dat hi mach doern herde no
4260[regelnummer]
Die altoos die waerheit sprake
Soud dicwil vijnder wederstoot
Men moet wel liegen alst doet noot
En dair na beteren by rade
Tot allen mysdoen staet genade
4265[regelnummer]
Ten is nyement hi en dwaelt bitiden
Wat oom v en can niet ontgliden
Gi weet dat nauste op alle dingen
Gi soud my wel brengen in dwalingen
V. reden is buten mijn verstaen
4270[regelnummer]
Wat noot is v te biecht te gaen
Ghi soud selue sijn die paep
Ende laten my ende ander scaep
Tegens v biechten ende nemen raet
Ghi weet so claer der werelt staet
4275[regelnummer]
Dat nyement en mach voor v gaen manck
Mit deser talen ende niet lanck
Quamen sy int hoff gegaen
Reynaert wart een deel ondaen
4280[regelnummer]
Nochtans dede hi dairt hem toe stoet
Ende maecte int herte coen
Hy streeck door alle die baroen
Tot dair die coninc selue was
Ende het ghinc by hem die dass
4285[regelnummer]
Die tot hem seide oom reynaert
Weest goets moets en onueruaert
Die blode en dooch tot geenre wr
Den coenen helpt die auentuer
Een dach is beter dan sulc een iaer
| |
| |
4290[regelnummer]
Reynaert sprac neue gi segt waer
God danck v gi troost my wael
Maecte hi een gelaet so fier
4295[regelnummer]
Als wie wat wil die come haer
Hy zach dair veel in die scaer
Van synen magen die dair stonden
Die hem nochtan geen goet en gonden
Ende dat conde hi wel verdienen
4300[regelnummer]
Die otter. die beer myt hem tyenen
Die ic hier noch wel sel noemen
Doch was dair oec sulc comen
Dien mynden ende hadden lieff
Reynaert knyelde ende op hieff
4305[regelnummer]
Sijn tael ende voorden coninck
Hy sprac god die nye en verghinck
Ende alles machtich blijft altoos
Bewair mijn heer den coninc altoos
Ende sijnre vrouwen der coninghin
4310[regelnummer]
En geef hem wijsheit ende syn
Wie dat recht off onrecht heeft
Want dair veel op eerden leeft
Die van buten dragen schijn
Anders dan si van bynnen sijn
4315[regelnummer]
Jc woud god toonde openbaer
Ende voor thooft gescreuen waer
Jc liets my costen een lieff dinck
Ende ghijt also wist heer coninck
Van allen saken als ic doe
4320[regelnummer]
Jc heb geweest laet ende vroe
Altoos in uwen dienst geuoecht
En dair om bin ic dus gewroecht
Mit logen voor v vanden quaden
| |
| |
Die my gern souden scaden
4325[regelnummer]
Ende doen verliesen v hulde
Mit onrecht ende sonder sculde
Des roep ic wopen ouer hair lijff
Doch hoop Jc heer ende v goede wijff
Sijt so wijs ende so besceiden
4330[regelnummer]
Dat gi so niet en sijt te verleiden
Mit loosheit off myt logentaelen
Dat gi trecht yet laet verdwalen
Want gi en hebs nye geplogen
Dair om heer hebt voor ogen
Jst in daden of in spraken
Ende doet ellic gelijc wet
Dats my genoech en geer niet bet
Die sculdich is die scaem hem
4340[regelnummer]
Men sel wel weten wie ic ben
Jc en can smeken off flatteren
Jc wil mijn hooft ondecken myt eren
ALle die int pallaes waren
Swegen ende haddens wonder twaren
4345[regelnummer]
Dat reynaert sprac so stoute tael
Die coninc seide och hoe wael
V scone bootsen ende saluaci
4350[regelnummer]
Jc waen noch huden v keel
Jc en wil niet veel myt v scelden
Dat gi ons lief hebt dat is aenschijn
4355[regelnummer]
Aent conijn ende aen corbout
V scalcke vond loos ende stout
Sellen v doen steruen sonder zuuct
| |
| |
So lange gaet te water die kruuck
Dat sy brect ende valt aen sticken
4360[regelnummer]
Jc waen die kruuck die ons so dicken
Heeft bedrogen haest sel breken
Reynaert die was om dit spreken
Jn groten anxt ende in vaer
Hy woude dat hi tot colen waer
4365[regelnummer]
Ende hi dair niet en wair gecomen
Doe dochte hi wat mach my vromen
Jc moet der duer so hoe ict make
Heer coninc sprac hi gi sout mijn sprake
Wt horen dat wair reden goet
4370[regelnummer]
Al wair ic geoordelt totter doet
Nochtan soud men mijn tael horen
Jc heb v doch hier te voren
Mennigen nvtten raet gegeuen
Ende ic bin ter noot bi v gebleuen
4375[regelnummer]
Dicke dair v die ander ontweken
Off my die lose myt valschen treken
Tonrecht tegen v my hebben belogen
Ende ic des geen onscout en moet togen
So mach ic mijn misual wel clagen
4380[regelnummer]
Jc heb gesien in ouden dagen
Dat ic gehoort was voer een ander
Noch mocht die dach comen voir ander
Ende comen in haren ouden staet
Men sel gedencken ouder daet
4385[regelnummer]
Ende myt besceide dair in voort gaen
Jc zie hier noch so veel staen
Mijnre magen ende geslachten
Die luttel schinen mijns te achten
Diet nochtant soude deren
4390[regelnummer]
Heer coninc dat gi my sout ontheren
Off verderuen myt onrecht.
| |
| |
So deed gijt oec een den getruutsten
knecht
Wat waendi heer had ic becant
4395[regelnummer]
Jn my enige brueke ofte smette
Dat ic te rechte of te wette
Jn v oge hier gecomen waer
Ende onder mijnre viande scaer
Neen ic om een werelt van goude
4400[regelnummer]
Jc was dair ic wesen woude
Op mijn rwmt ende op mijn vry
So claer sonder enige vlecken
Dat ic wel openbaer der trecken
4405[regelnummer]
Jnt licht en spreken voir die goede
Mer my was so wee te moede
Doe my grymbert brocht die maer
Dat ic al om liep haer en daer
Bijster als een onvroet man
4410[regelnummer]
Ende wair dat ic was inden ban
Jc wair hier gecomen sonder beiden
Dair ic dus dwaelde aen die heiden
Quam mijn oom mertijn die aep
Die wiser is dan enich paep
4415[regelnummer]
Van gramarien inder practiken
Hy was des biscops van cameriken
Hy zach my dryuen groot misbaer
Ende sprac neue wat is dat v let
Segt my wiet v heeft gedaen
Men selt den vrienden doen verstaen
Swaer saken die gaen ter noot
Een tru vrient is een hulpe groot
4425[regelnummer]
Hy vijnt dicke beteren raet
| |
| |
Ter noot dan diet aen gaet
Al is hi nochtan niet so vroet
Dat doet den man ontgaet den moet
En die wijsheit also zeer
4430[regelnummer]
Alst hem aen tlijff gaet off aen deer
Ende is so myt hem begaen
Hy en weet wat doen off eerst bestaen
Recht off hi wair sonder syn
Och lieue oom seide ic meer off myn
4435[regelnummer]
Also gi my seg is my gesciet
Jc coom in groten swaren verdriet
Sonder scout ende onuerdient
Van hem dien ic so groten vrient
Van herten altoos heb gesijn
4440[regelnummer]
Dat is een dat lampreel ende conijn
Dat deet my quam gisteren morgen
Dair ic sat voir mijn borge
Ende soude mijn getide lesen
Hy seide dat hi te houe woude wesen
4445[regelnummer]
Hy gruete my schoon ende ic hem
Doe seide hi reynaert ic ben
Moede gelopen ende hongerich mede
Heb di ye teten door mijnre bede
Jc seide ia ic genoech coomt haer
4450[regelnummer]
Doe dede ic hem geuen een paer
Kersspette dair botter op lach
Want het was op enen woensdach
Dat ic geen vleisch en plach te eten
Ende oec vaste ic sel di weten
4455[regelnummer]
Tegens pijnsteren die ons nv naect
Want die hoochste wijsheit die smaect
Ende geestelic leuen wil leyden
Die sel hem tegen die hoochtijt bereiden
Te veruulen des heren gebot
| |
| |
4460[regelnummer]
Het was estote parati seit got
Jn dat ewangelium lieue oom
Jc dede sijns nemen goede goom
Van boeten ende van sconen brode
Dats goede haue voir hongers node.
4465[regelnummer]
ENde doe hi sat gegeten was lampreel
Quam mijn ionxste soen geheel
Ende woude wech doen dat relijff
Want ionge kijnder eten lief
Doe hi taste na dat conijn
4470[regelnummer]
Slochen voir die tande sijn
Dat hem dat bloed wt ran ten ogen
Ende viel in onmacht in swaren dogen
Doe reynaert mijn outste zoen
Dit sach liep hi ende geerde loen
4475[regelnummer]
Ende greep biden hoofde dat lampreel
Jc hadden gestuert totten morseel
Ten waer dat ict hem benam
Dair halp ic hem dat hi ontquam
En sceidse ende sloech mijn kijnt zeer
4480[regelnummer]
Dat conijn liep tot mynen heer
Den coninc ende seide ic wilden moorden
Siet oom dus coomtet inden worden
My is groot ongelijc gesciet
Nochtan claecht hi ende ic niet.
4485[regelnummer]
Hier na quam corbout geulogen
Die my een droef gelaet ginc togen
Jc seide wat is dy laet dijn kermen
Hy sprac mijn wijff is doot ochermen
Ghinder leyt een doot aes vol maeden
4490[regelnummer]
Dair mede woud sy hair saden
Ende at vanden wormen so veel
Dat sy hair spleten wtter keel
Ende sterff en cond hair niet verbieden
| |
| |
Jc bad hem dat hi my bedieden
4495[regelnummer]
Soude. wat dair wair gesciet
Doe vlooch hi henen ende liet
Mi staen en conde niet van hem weten
Nv seit hi ic heb die hoer doot gesmeten
Off ic hebse doot gebeten
4500[regelnummer]
Alst niet en is dat moet god weten
Want sy vlieget ende ic ga
Siet oom dus bin ic bedragen
Jc mach mijn auentuer wel clagen
4505[regelnummer]
Dat geluc is my zeer onthout
Mer licht het is mijnre sonden scout
Het is my goet cond ict geliden
Neue gi sult te houe tiden
Ende doen v ontscout voor den heren
4510[regelnummer]
Och oom des moet ic al ontberen
Want my heer herman die provisoor
Jn spaeus ban heeft swaerlic voor
Om dat ic ysegrim raet gaff
Dat hi sciet ende sijn oorden ouer gaff
4515[regelnummer]
Ter elmaer dair hi in was begeuen
Hy seide het was so swaren leuen
Hy soude steruen soud lange dueren
My iamerde sijn karmen ende trueren
Ende halp hem als een vrient getrouwe
4520[regelnummer]
Dat hi wt quam des heb ic rouwe
Want hi meent bouen alle dinck
My te behangen voor den coninck
Dus loont hi my goet myt quaet
Siet oom dus bin ic teynden mijn raet
4525[regelnummer]
Jc moet te romen om een absoluci
Ende so naect grote persecuci
Mynen wiue ende mynen kijnderen
| |
| |
Want dese quadien die my dus hijnderen
4530[regelnummer]
Ende dit soud ic gerne keren
So ginck ic ende ver andwoorde my
Nv en derfs ic niet bestaen
Dus soud ic onder goede lude gaen
4535[regelnummer]
Jc heb anxt god soud my plagen
Neen neue laet v niet versagen
Eer ic v dus verdrucken laet
Jc ken te romen wel den staet
Ende versta my wel opt werck
4540[regelnummer]
Jc heet mertijn des biscops clerck
Jc sel den prouisoor doen cytiren
Te romen ende tegen hem pleytiren
Neue ende doen v exsecuci
Ende brengen v een absoluci
4545[regelnummer]
Sijns ondanckens al waert hem leet
Want ic in thoff den loop wel weet
Wat ic laten sel off doen
Dair is oec mijn oom symoen
Die machtich is ende seer verheuen
4550[regelnummer]
Hi helpt gern die wat geuen
Dair is prentout ende luyster wel
Scalcuont ende geeft my greep snel
Dat sijn al onss naeste magen
Ende oec sel ic myt my dragen
4555[regelnummer]
Een deel gelts off ics had te doen
Die bede is mitter giften coen
Men sel den penninck houden leren
Ter noot dat onrecht me te keren
Een trouwe vrient sel lijff en goet
4560[regelnummer]
Voor sinen vrient setten alst noot doet
Wel is die vrient ende gelt verdoemt
| |
| |
Dair nyement troost off baet off coomt
NEue troost v hier wel toe
Jc en rust niet na morgen vroe
4565[regelnummer]
Eer ic te houe bin voor die heren
Jc sel v saken al inpetreren
Gaet te houe als gi eerst moget
Alle die sonde ende ondoget
Dair v in verswaren mach die ban
4570[regelnummer]
Die treck ic my seluen an
Jc laetse v quijt en neemse op my
Als gi te houe coomt dair seldi
Rukenau mijn vijff vijnden
Ende hair zuster ende mijn kijnder
4575[regelnummer]
Ende uwer magen veel nochtan
Neue die sprect dan coenlic an
Mijn wijff is sonderlinge goet
Ende die gern om die vrienden doet
Ghi selt dair aen vijnden vrientscap groot
4580[regelnummer]
Want trecht heeft dicwil hulpe noot
Die vriend sijn altoos goet besocht
Al had mense oec een deel verwrocht
Waert dat v geen recht schien en mach
Seynt ouer nacht ende ouer dach
4585[regelnummer]
Jnt hooff om my ende laet my weten
Alle die in tlant sijn geseten
Jst coninck ist vrou ist wijff off man
Sel ic brengen in des paeus ban
Ende seynden een interdict so swaer
4590[regelnummer]
Dat men en sel voor noch naer
Doden grauen singen noch lesen
Dair en sel oec nyement gedoopt wesen
Noch geen sacrament ontfaen
Ten is eerst vol recht gedaen
4595[regelnummer]
Neue dat sal ic v te hant beiagen
| |
| |
Want die paeus is out van dagen
Also dat mens niet veel en acht
Mer altemael des hoofs macht
Heeft die cardenael van valoot
4600[regelnummer]
Hy is ionc ende van magen groot
Ende hi is oec also in schijn
Bouen allen dingen lief ende weert
So wat hi aen hem begeert
4605[regelnummer]
Dat vercrijcht si alte licht
Siet neue dit is mijn nycht
Ende dair bin ic so wael mede
Doet vorderen so wat ic begeer
4610[regelnummer]
Doch neue bid ic den coninc mynen heer
Om hulp dat v recht gesciet
Jc weet wel hi en weigert my niet
Ende trecht is elken swair genoech
Heer coninc doe ic dit hoorde ic loech
4615[regelnummer]
Mit groter bliscap quam ic haer
Ende heb v geseit alt waer
Mach yement enich ander dingen
Mit goeden tugen op my bringen
Als men billix sel doen enen edelen man
4620[regelnummer]
Lat my na recht beteren dan
Off willen sijs my doen geen verdrach
Men set my velt ende dach
Ende enen goeden man tegen my
4625[regelnummer]
Ende laet ellic dair sijn recht bekynnen
Welc die eer wynt men laetse myt mynnen
Dit recht heeft hier altoos gestaen
Dair om en latet nv niet vergaen
Ouer my alst is nv ouer mijn.
| |
| |
4630[regelnummer]
Het mach hier namaels een ander sijn
Dat recht en doet nyement ongelijc
Sy swegen al arm ende rijck
Doe dus coenlic sprac reynaert
Dat conijn was zeer veruaet
4635[regelnummer]
Ende die roeck si en dorsten niet spreken
Ende sijn beide wtten houe gestreken
Ende spraken doe sy opt rwm waren
God geef dat sy qualic moeten varen
Dese valsche moordenaer fel
4640[regelnummer]
Hy can sijn loosheit cleden so wel
Recht off ewangelien waren
Hier off en weet nyement twaren
Dan wi souden wijt dan betugen
Tis beter dat wi nygen ende bugen
4645[regelnummer]
Ende wie dair tegen hem om vochten
Want wi ons niet verweren en mochten
Hy is so quaet alwair dair viue
Der onser hi beroofde ons vanden liue
DOe was ysegrim te moede wee
4650[regelnummer]
Ende brwn doe van toorn sijn dese twee
Wtten houe ontrumen sagen
Die coninc sprac wil yement clagen
Die coom voort ende laet ons horen
Hier quam dair ghister soveel te voren
4655[regelnummer]
Wair sijn sy nv reynaert is hier
Heer coninc sprac dat felle dier
Sulc claecht zage hi sijn aduersarijs
Hy sweech der clage en dat dit wair is
Mer ic lampreel ende carbout
4660[regelnummer]
Die my voor v so mennichfout
Belogen hebben. dair ic niet en was by
Mer doe ic quam doe vlogen sy
Sy ende dorsten by haren worden niet bliuen
| |
| |
Dair om soudmen loze katyuen
4665[regelnummer]
Gelouen van al datsy spraken
Dair soude veel misual off laken
Aen my alleen lage cleyn zake
Nochtan heer coninc hadden sy
Genade ic segget sonder twy
4670[regelnummer]
By uwen bode aen my begeert
Hoe gern dat sy my hadden gedeert
Jc had hem vriendelic vergeuen
Want ic en wil in haet niet leuen
Noch clage. noch wrake op mijn vianden
4675[regelnummer]
Mer ic settet gode in handen
Hy selt wel wreken als hem dunct goet
Dat set ic vast in mynen moet
Die coninc sprac reynaert gi zijt
4680[regelnummer]
Ende gi zijt in groter mvten
Jst v van bynnen off van buten
HEer ic waent noch nergent naer
Also slecht off also claer
4685[regelnummer]
Jc moet v seggen wat my let
Op v. eer gi enige meerre kijff
Aen my bewijst myt herten stijff
My te doen noch meerre confuse
Doe gi waert wt mynen huse
4690[regelnummer]
Ende ict v al had vergeuen
Die quaetheit die gi had bedreuen
Ende ghi scerp ende staff
Van my ontfenct die ic v gaff
Op dat gi ouer zee sout varen
4695[regelnummer]
Ende v van allen sonden zout claren
Ende voort aen leuen in goeden staet
Doe gi my seynde onreyn quaet
| |
| |
Die scerpe weder ende kuwerts hooft
Dair in so waerdi so verdooft
4700[regelnummer]
Dat gi my dorst doen sulcke scande
Het was een onbequaem offerhande
Enen knecht te seynden synen heer
Hier tegen en weet gi geen weer
Want selue die cappellaen bellijn
4705[regelnummer]
Most hier off die bode sijn
Diet ons al seide hoet verghinck
Alsullic loon als hi ontfinck
Om dat hi die boodscap dede
4710[regelnummer]
Off my sel rechts ende wet ontbreken
Reynaer en weet nv wat spreken
So doorzeer wart hi veruaert
Hem dunct het gaet al achterwaert
Ende al sijn raet en baet hem niet
4715[regelnummer]
Ontfermelic staet hi ende siet
Bleeck van verwen wart hi gedaen
Hi en weet niet wat bestaen
Hy sach dair veel van sinen magen
Die alle swegen hoorden en zagen
4720[regelnummer]
Mer nyement en boot hem noch die hant
Die coninck sprac segt loos calant
Si di nv stom en spreect ghi niet
So stont hi in groot verdriet
Hi had quader dant hem dochte
4725[regelnummer]
Hi versuchte hem onsochte
Dat sijt hoorden altemael
Dat behageden brwn herde wael
Ende ysegrim dat sy loegen
Vrou rukenau en doch niet wel voegen
4730[regelnummer]
Reynaerts moeye die apynne
Dese was mitter coninghinne
| |
| |
Wel gemynt ende liefgetal
Dat was reynaert goet geual
Dat sy dair was op die stont
4735[regelnummer]
Want hair was mennige wijsheit cont.
Ende si dorst wel spreken daert was te doen
Sy was sterck cloeck ende coen
Men ontsachse wair sy quam
Heer coninc sprac si en weest niet gram
4740[regelnummer]
Wanneer dat gi te recht sit
Want uwer edelheit en vuecht niet dit
So wat heer dat gramscap draecht
Dair ist recht al wt geiaecht
Een heer sel hebben altoos discrecie
4745[regelnummer]
Dats der rechter wijsheit specie
Mi sijn die pvnten van recht wel cont
Bet dan die sulcken die draget bont
Want ic dair so veel off heb geleert
Dat ic dair in was gefundeert
4750[regelnummer]
Een verheuen meyster in loye
Men maecte my een letter van hoeye
Jnt spaeus hoff door mijn weerde
Dair ander beest lagen opt eerde
Oec had ic altoos die voorsprake
4755[regelnummer]
Als ic te doen had enige sake
Om dattet myt recht my was cont
Senica sprect ons wt synen mont
Een heer sel recht doen ouer al
Nyement hi oec beswaren sal
4760[regelnummer]
Dien hi gegeuen heeft geleide
Buten recht off buten besceide
Men sel trecht door nyement meyncken
Wilde ellic hem seluen bedencken
Van den genen die hier staen
4765[regelnummer]
Wat hi bedreuen off gedaen
| |
| |
Ende noch doet alst valt bi tiden
Hy soude te bet myt reynaert liden
Ellic ken hem seluen dat is mijn raet
Wie is hier die altoos vast staet
4770[regelnummer]
Hy en valt zomtijt ende gelijt
Die nye en myste tot geenre tijt
Die is heilich ende zeer goet
Bi rade te beteren als hi mysdoet
Dats menschelic ende is dic geplogen
4775[regelnummer]
Mer sonder beteren mysdoen ten wil dogen
Dats duuelic leuen en sonderlinc quaet
Merct wat dair gescreuen staet
4780[regelnummer]
Weest ontfermich noch staet dair meer
Oordelt nyement so en sel dy
4785[regelnummer]
Dair staet oec hoe die pharizeen
Jn ouerspel vengen een wijff
Sy wildense stenen ende nemen tlijff
Onse heer vraechde wat sy rieden
Hy sprac so wie van v lieden
4790[regelnummer]
Hem seluen kent van sonden reen
Die warp op hair den eersten steen
Doe vlogen si alle ende lietense dair
Want sy en waren niet van sonden claer
LJcht mochtet hier sijn also
4795[regelnummer]
Sulc ziet in eens anders oge een stro
Die selue in sijn oge een balc heeft
Tis mennich die ouer een ander geeft
Een ordel ende hi is selue die quaetste
Al valt een dicke ende hi int laetste
| |
| |
4800[regelnummer]
Opstaet ende te genade coemt
Dair om en is hi niet verdoemt
God ontfaetse die sijns begeren
Ende nyement den anderen condempneren
Al wist hi wat van sijn gebreke
4805[regelnummer]
Hi en dede eerst off sijns selfs bleke
Reynaert mijn neef en hads niet te quader
Want sijn vader ende sijn oudevader
Hebben altoos in meerre loue
4810[regelnummer]
Ende beter geheten dan ysegrim
Noch brwn. noch alle die mage sijn
Het was een ongelike snede
Dair van eren ende van wijshede
Was te besigen mijn neue ende sy
4815[regelnummer]
Mer die werelt duncket my
Nv al verloren ick en weet hoet gaet
Die scalc risen in horen staet
Biden heren my valschen treken
Ende die goede warden versteken
4820[regelnummer]
Die dueget eer ende wijsheit plien
Jc en can niet wel gesien
Hoe dattet lange sel mogen staen
Vrou had hi v so veel misdaen
Als hi my doet het wair my leet
4825[regelnummer]
Jst wonder dat Jc hem bin wreet
Dat hi mijn geleide dus breken
En hoordi niet wat clagen sy op spreken
Van verradery. moort. ende dieften
Heb Di hem so vecoren in lieften
4830[regelnummer]
Ende hi dunct so goet so goet so claer
En doetten voir een sant aenbeden
Mer hi en leeft niet op die werlt heden
| |
| |
Daer enich duecht off wet in waer
4835[regelnummer]
Ghi moget dair veel off zeggen nyemaer
Men en selt int eynd so niet vijnden
Hy en heeft oec nyement die sijns bewijnden
Hem en wil helpen maech noch vrient
Also heeft hijt ouer al verdient
4840[regelnummer]
Dair om so heeft my vreemt van v
Ende nye en hoord ic sonder nv
Dat hem yement van enich dinck
Bedancte dair hi mede om ghinck
Hy strijct altoos sinen steert
4845[regelnummer]
Heer ic hebben lieff ende weert
Ende oec weet ic van hem mede
Een grote duecht die hi v dede
Jn uwer tegenwoordicheit onlanck
Des gi hem doe wist groten danck
4850[regelnummer]
Al ist nv myt v aldus om geslegen
Dat swaerste moet noch meeste wegen
Een sel sijn lieff mynnen te maten
Ende sijn leet te zeer niet haten
Gestedicheit vuecht wel den heren
4855[regelnummer]
Tis misselic hoe die zaken verkeren
Men sel den dach te zeer niet
Louen noch laken eer men ziet
Dat hy ten auont is comen
Goet raet can dic den genen vromen
4860[regelnummer]
Die hem vlijt dair keret an
Ouer tween iaren quam een man
Hier tot uwen houe een serpent
Om een oordel dat onbekent
4865[regelnummer]
Dat serpent stont tot synen scade
Aen enen twn daert door waende gaen
Wart biden halse in een strick geuaen
| |
| |
Daert vmmer tlijff soude hebben
gelaten
Mer dat die man tot sijnre baten
4870[regelnummer]
Verbi soud gaen ende zach hoet stoet
Daert zeer opriep al myt oetmoet
Dat hi hem holp dair wtter noot
Off het soude dair bliuen doot
DEn man verdocht sijn verdriet
Venijnden en selste nochte scaden
Jc sel di wtter noot ontladen
Dat serpent was des bereet
Ende swoer hem enen dueren eet
4880[regelnummer]
Niet te scadigen in eniger saken
Doe loste hijt wtten ongemake
Ende sijn een stuck te samen gegaen
Doe wart dat serpen beuaen
Mit groten honger so beseten
4885[regelnummer]
Want het en had in langer tijt niet gegeten
So dattet waende bliuen doot
Ende mit dien na den man dattet scoot
Ende wilden ende eten dan
Mit groten anxt onspranc die man
4890[regelnummer]
Wt synen slaep ende sprac wat wilstu
Mi verderuen en hebstu nv
Vergeten die trouwe die ic di dede
Dair du my gaues dijn zekerhede
Dattu my niet soudste misbieden
4895[regelnummer]
Dat serpent sprac voor allen lieden
Mach ic verandwoorden dat ic doe
Want hongers noot dwinct my dair toe
Lijfs noot brect alle wet
Die man sprac macht niet vallen bet
4900[regelnummer]
So geeft my doch so lange vry
Dat wy yement vijnden die wy
| |
| |
Daer wi onse reden vertrecken al
Ende wiemen dan wisen sal
Jnt recht na onser beider boete
4905[regelnummer]
Dat hijt behoude ic bins te moete
Sprac dat serpent dus gingen sy te samen
So lang dat hem te moete quamen
Die roeck ende slijndepier sijn soen
Hair reden vertogen sy zeer schoon
4910[regelnummer]
Carbout wijsde totten man
Hy had dair oec ghern geweest an
Mit synen soen ende hem gesaet
Dat serpent sprac ten man hoet staet
Heb ics niet gewonnen hoe dunct v
4915[regelnummer]
Die man sprac hoe soud comen nv
Een rouer te wisen enich woort
Dat rouen hem oec toe behoort
Ende oec en mach een niet wisen alleen
Laet ons drie off vier gemeen
4920[regelnummer]
Horen spreken die hem rechts verstaen
Laet dan gaen daert sculdich is te gaen
Jc hebt nochtan quaet genoech
Dat serpent myt des ouerdroech
Ende gingen echter so lange stonden
4925[regelnummer]
Dat sy den beer ende den wolf vonden
Die sy alle hair zaeck seiden
Aldair wijsden sy onder hem beiden
Dat serpent den man soude doden
Want hongers dwanck ende lijfs noden
4930[regelnummer]
Brect alle ede ende alle ende alle trouwe
Die man had vaer ende groten rouwe
Doe hi dit hoorde van sinen liue
Dat serpent spranc na hem zeer ryue
4935[regelnummer]
Die man ontspranc myt groter pijn
| |
| |
Ende sprac gi doet my onrecht groot
Dat du dus stacs na mynen doot
Du en hads geen recht dair toe gehat
Dat serpent sprac wair om segstu dat
4940[regelnummer]
Het is di twewarf gewijst tegen
Dat vanden genen die selue plegen
Te moorden. te stelen ende te rouen
Aldat sy sweren off gelouen
Dat en houden sy myn noch meer
4945[regelnummer]
Mer voorden coninc onsen heer
Leit my dair in sijn hoff
Dair beroep ic di hier off
Ende dat moochstu weigeren niet
4950[regelnummer]
Dat wil ic dulden ende dogen
Ende geen weer dair tegen pogen
BRwn die beer ende ysegrim
Seiden totten man dit sal sijn
Dat serpent en sel niet bet geren
4955[regelnummer]
Ende meende quaemt int hof ons heren
Dattet al soude gaen na hare loue
Voor v heer ist v yet te hoge
Des wolfs kijnder ist die veel mogen
Ydenbalch ende selden sat
4960[regelnummer]
Quamen myt haren vader om dat
Sy den man meed souden eten
Want si van honger lude creten
Dat gi hem huus ende hof verboot
Doe stont die man in groter noot
4965[regelnummer]
Ende riep om groot genade
Hy claechde hoe hem tserpent woude scaden
Dien hi so grote duechd dede
Ende bouen trouwe ende sekerhede
Dien hi van hem had ontfaen
| |
| |
4970[regelnummer]
Dat serpent sprac ic en heb niet mysdaen
Des ga ic aenden coninc al bloot
Dat bouen allen node gaet
Ghi coninck ende al v raet
4975[regelnummer]
Waert hier zeer mede begaen
Want v coninclike edelhede
Ende oec v rechtueerdichede
Sach aen die trou vanden man
Ende en wout dair niet comen an
4980[regelnummer]
Dat hi den doot dair om lede
Want men sel billix houden trouwe
Ende vander ziden siet men nouwe
Die noot drijft alst gaet aenden liue
4985[regelnummer]
Heer dus haddi groten kyue
Dair en was nyement int hoff
Diet beste recht wist hier off
Mer dair waren sulc die myt willen
Den man gern hadden helpen villen
Jc zie noch hier die sulc staen
Jc weet wel wat sy doe seiden
Ten leste doet tot genen besceiden
En conde comen wat sy rieden
4995[regelnummer]
Dedi reynaert mynen neef ontbieden
Dat hi die sake soude verclaren
Des was hi bouen alle dier waren
Ghehoort ende bet gelooft voor v
Reynaert sprac gi moet ons nv
5000[regelnummer]
Dit sceiden na dat beste recht
|
|
Auteursrechtelijk beschermd