Historie van Reynaert die vos

[Cap. XLI.] Hoe reynaert tonder ghebrocht wort van ysegrym. ende hoe hi hem met schonen woirden al smekende an ginc also dat reynaert weder bouen quam

HI veghede sine oghen Reynaer die wert blide als hi dit sach ende hi worstelde soe sere dat hi op sijn voete spranc die wile dat hi sijn oeghen wisschede Den wolue en behaechde dit niet wel. ende hi slooch nae hem eer hi hem ontghinc ende hi vincken in sinen arme ende hi hielten vast oeck hoe sere dat hi bloede Reynaer die was doe wee te moede ende sette hem cranckelic ter were Daer worstelden si soe langhe ende soe seer Ende ysegrim die wies sijn toern beide van voer ende van nae So dat hi /7153-7201/ alle

[fol. 100v]

sinen smert vergat Ende hi werp reynaert al plat onder hem dat hem seer misuiel. want sijn een hant die hi ter were settede die schoet mitten valle mit allen in ysegryms kele Doe duchte hi sijn hant te verliesen Isegrym die sprack Nv kiest ende gheuet v tot deser tijt verwonnen. of ic slae di seker doot Dijn stof te scarren dijn zeyken. dijn scimpen. noch dijn were noch alle dijn trecken die en moghen di nv niet baten. du en moghes mi nv niet ontgaen Du hebbeste mi hier te voren soe veel scaden ende scanden ghedaen. ende nv hebbe ick mijn oeghe verloren. ende mede soe ben ick sere ghewont Doe reynert hoerde dattet alsoe rume stont. dat hi hem verwonnen lide of den dootslach. nae dat hem doe stont. soe dochte hem die koer wel thien marck waert wesen Nv hi aldus dat een of dat andere segghen moet. soe wort hi des cort ghewaer ende te raede. ende ghinck hem mit soeten woerden aen Ende seide Lieue heer oem. ick wil gheerne v man werden van alre mijnre hauen Ende ick wil voer v ten heylighen graue gaen. ende verweruen v cloesterwinninghe van allen kerken die int heylighe lant sijn Ende mede alle die perdoenen die daer te halen sijn die sal ick winnen voer v. ende voer uwe ouders sielen Ic waene nye

[fol. 101r]

coninck soe schonen ghebot gheboden en wert Ende ghelijcke onsen eertschen vader den paeus soe wil ic v ewelick dienen in eeren Ende ic wil v hulde sweren ewelijck v dienstknecht te sijn ende te wesen Ende mede soe wil ic mijn maghen daer toe brenghen dat si alles dies ghelijckes mede doen sullen. soe si di een here voer allen rijcken Wie soude dan teghen v doen Ende so wat ic gheuanghen can hoenren gansen snippen of patrise. vissche of vleysch. of wat spise dat mi te gheualle ghebueren mach. daer suldi eerst uwen kuere of hebben. ende mede /7201-7247/ v wijf ende uwe kinderen eer si in minen liue comen sal daer toe soe sal ick tot alre tijt bi v wesen. soe waer ghi sijt ende alsoe mede tot uwen liue sien dat v niet quaets gheschien en sal Ghi sijt starck ende ic ben al loes. houden wi ons te samen. die een mit den rade. ende die andere mit den dade. ons en sal niet misschien moeghen: Ende wi sijn doch malcanderen also na dat wi moghelijk ghenen toern noch scade malcanderen doen en sullen Ick hadde noede teghen v strijt ghehouden hadde ic ontgaen moghen Mer ghi spraect mi eerst te camp aen Doe moeste ic doen dat ic node dede Doch ic hebbe inden vechten mit u hoesschelick gheleden Ick en toende v noch nye mijn vterste macht op v

[fol. 101v]

recht of ghi mi vreemde gheweest weert. want dat die neue den oom spaert dat is grote reden ende dat behoert also Lieue oem aldus heb ic gedaen. had ic hat tot v ghehadt ghi soudet veel te quader tot v ghehadt hebben. mer mijn hert en mocht v gheen quaet doen. dat mocht ghi dicwile mercken als ick doer v vloech. soe hadde ic v wel an v ghemacht verderft hadde ic ghewilt. mer neen so arghen ghedacht en creghe ic nye Ende ick en heb v oec niet ghescadighet dat v hinderen mach. dan dat ongheual dat v een oeghe wt is ghegaen. Och des lyde ick so groten rouwe ende iammer in mijn herte. ick woude v des nye gheschiet en ware lieue oem. ende dattet mi gheschiet ware. op dat ghi daer mede te vreden waert Nochtans soe ben ick des vroet. ende weet des goeden raet. dat ick v gheringhe sal doen ghenesen. ende soe salt v een groet vordeel wesen als ghi rusten of slapen wilt. dat ghi dan niet dan een veynster luken ende sluten en dorst. daer een ander twee vensteren luken moet Noch wil ic v meer doen Mijn wijf ende mijn kinderen ende voert alle mijn maghen. groet ende cleyn. die sullen op horen knyen te voete vallen dat die coninck. ende voert alle die ghene die ghijs begheert dat /7247-7295/ sien sullen. ende bidden v

[fol. 102r]

ghenadeliken dat ghi reynert uwen neue sijn lijf laten wilt Oeck sal ic mi sculdich gheuen v scalc ende v eyghen altoes te wesen ende dat ic trouweloes ende meynedich dicke teghen v gheweest hebbe Oeck sal ic segghen wes quades dat ic ye van v gheseit mach hebben dat ic daer valschelic an gheloghen hebbe Hoe soude enighen here meer eeren moghen gheschien dan ick v biede Men mocht mi gheen goet gheuen lieve oem heer ysegrym daer ick dit om doen wilde. daer om wilt v hier mede ghenueghen laten

IC bekenne wel woudi te hant ghi mocht mi hier wel doden mer wat laghe v daer aen. ende wat hebdi dan ghewonnen. soe moest ghi after dese tijt v alle weghe hoeden voer alle mijn maghen ende mijn gheslachte. wat leyt aen dese hoede te draghen Daer om soe is hi wijs die in sinen toernighen moede hem seluen niet en verhaest. ende hem wel voersiet wat daer hem na of gheschien mocht. wie hem in sinen toern wel versint daer is vryliken grote wijsheit in verborghen Men vint menighen quaden dwaes die hem dicke in heeten moede verhaesticht: daer hem groet last scade ende scande of coemt dan soe beroutet hem. mer soe ist te late. mer lieue oem daer so sidi te wijs toe Het is beter

[fol. 102v]

dat een heeft veel eeren prijs ende ghemack ende vrede. ende vele vrienden die hem dienen dan dat hi heeft scade scande ende onruste ende mede vele vianden die hem wachten om sijn quaetste te doen Oeck soe ist cleyn eere wie dat enen verwonnen man doot slaet. mer dat is groet scande. niet alleen om mijn leuen Al waer ick doot dat waer v cleyn te achten

ISegrym sprac ay dief hoe gaerne waerstu verlost dat hoer ic an dinen woerden wel Waerstu van mi op dinen vrijen voeten. du en begheerste mi niet een eydoppe Al gheloofde ghi mi alle die werelt van roden goude ick en liet v te hant van mi niet gaen. ick achte di. ende /7295-7346/ alle dine maghen seer luttel. ick sal daer mijn veede wel mede draghen Alle dat ghene datstu hier gheseit hebbeste. dat en is niet dan loghentael. ende gheueynsde loesheyt. waenstu mi aldus te verleyden Ten is van huyden niet dat ick di kenne. ick en ben gheen voghel diemen mit kaue locken mach. Ick kenne wel goede garste Och hoe soudestu mit mi focken. of ick di aldus gaen liete. haddestu dit enen anderen toe gheseyt die dijn lose dasen niet en kende dan soudeste wel verdoren Als hi aldus dine schoene flocken hoerde. mer alle dine schoene floeyten die

[fol. 103r]

salstu hier verliesen. want ic verstae dijn logentael te wel Du heues my soe dicke bedrogen dat ic my nv wel behoeue voer di te hoeden Segt quade loese ondadige boeue du segges du hebs mi in desen camp ghespaert Sich herwaerts tot my is mijn een oghe niet wt daertoe hebstu my mere dan tot twintich steden in mijn huyt ghewont. du en lietste my niet alsoe veel rusten dat ick mynen aem verhalen mocht Ick soude alte seer dwalen soude ic v hier ghenade doen So menighe confuse ende scanden als ghi mi altoos ghedaen hebt Ende dat my bouen al gaet dat ghi eerswijnde mijn wijf die ic ghelike my seluen lief hebbe Dattu dye bedrogen ende ghescandalizeert hebste Soe dat si ewelijck onteert bliuen sal hoe soude ick dat nymmermeer vergheten moghen Wanneer my dat te voeren coemt Soe vernyewet my alle mijn leet Dye wile dat ysegrim aldus inder spraken was soe bedacht hem reynaert Ende stack sijn ander hant al beneden heymeliken tusschen sine been Ende greep ysegrym al vaste by beyde sine cullen Ende hij duweden alsoe dat hy van weede ende van noeden lude krijsschen ende hulen moeste Doe toech reynaert sijn andere hant wt sinen mule ysegrym had alsulcke weede ende onghemac

[fol. 103v]

van dat hem reynaer alsoe zere duwede so dat hi bloet spoech Ende dat hi hem van groter pynen mit allen bescheet