Logo DBNL
Historie van Reynaert die vos (1892)

Historie van Reynaert die vos

(1892)–Anoniem Reinaerts historie (Reinaert II)–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

[Cap. XXVII.] Hoe reynert anderwerf te houe quam

LIeue neue laet dese onghenoecht varen ende coemt hier in ende siet wat ic v gheuen sal een paer goeder iongher vetter duuen Ick en

mach gheen spise bet Si sijn soe verduwelick men machse bi nae sonder biten swelghen die beenren sijn half bloet ende morch die laet ick al mede dore gaen Ick en beuole mi bi wilen in mijn maghe niet wel. daer om eet ick gheerne lichte spise Mijn wijf ermelijn die sal ons vriendelic ontfanghen mer en segt hoer niet van desen saken. want si soude hoer daer alte seer in verstoren. si is soe cranck van herten si mochte van verueernisse in onmachte vallen Een cleyn dinc dat gaet hoer seer na ende morghen vroe soe wil ic mit v gaen te houe Ende mach ick te sprake comen ick sal mijn saken /3846-3897/ soe verantwoerden dattet den sommigen te na gaen sal Neue suldi oec bi mi staen. als die een maech den anderen sculdich is te doen Iae ick lieue oem mijn lijf ende mijn goet dat is tot uwer behoef danc hebt neue dat is wel gheseit. mach ick leuen dat sal v vroemen Oem ende oec moechi wel comen voer alle die heren om v onscult te doen. men sal v niet vanghen of houden. alsoe langhe als ghi in uwe woerden sijt Dat hebben die coninghinne ende heer lupert also voersproken Reynert sprack. so ben ick vroe. so en sorghe ic voer nyemant een haer. ic sal mijn recht. dan wel bedwinghen Doe sweghen si van desen. ende sijn voert binnen den borch ghecomen Doe vernamen si

daer ermelijn sittende bi horen ionghen ende si spranc mitter haest op ende ontfincse beide vriendelic Grymbaert die groetede sijnre moeyen ende die kinder mit schonen vriendeliken woerden. men bereyde daer die twee ionghe duuen ter maeltijt die reynert brocht Elcker die at daer of dat hem ghebueren mochte nochtan en waren si niet sat Al hadden si daer elcs noch een gehadt daer en bleef niet oeuer Reynert sprac Lieue neue hoe behaghen v mijn kinder roesel ende reynerdijn Si sullen onse gheslachte meerren Si beghinnen hem alrede te gheneren die een die vanget wel een hoen. die ander een kuyken Si konnen oeck wel duyken int water nae kiuitten. ofte nae enden Ick soudese dicke wt seynden om prouande. mer ick wilse eersten leeren hoe si hem voer die stricken hoeden sullen. ende voer die iaghers. ende voer die honden Waren si al soe verre ghecomen dat si des wijs waren. ic waer daer dan wel op ghemoedt. si souden ons dan dicwijl van menigherhande spise onsen lust wel boeten. die wi van node nv deruen moeten Ende si slachten mi seer wel want si spelen al al grymmende Ende die ghene die si haten /3898-3951/ vriendelijcken te ghelaten. op dat si hem te min hoeden. Soe brenghen sise onder die voeten. ende byten hem die kele ont\tween

dit is den aert van reynerdus speel Si sijn ter greep seer snel dat behaghet mi oec herde wel

 

OEm ghi moghet v wel verbliden dat ghi dusdanighe vrome kinderen hebt ende ic verblijts mi mede dat icse in mijn gheslachte weet Grymbert neue ghi hebt ghesweet ende ghi sijt moede dat waer hoghe tijt dat ghi op v ruste waert Oem wildijt hebben soe duncket mi dat oec goet Doe ghinck hi neder legghen op een lytier ghemaket van stroe Reynert sijn wijf ende sijn kinderen die ghinghen oeck slapen Mer reynert dien waren die sinnen also swaer dat alle den nacht lach ende suchtede. ende sorghede ende bedacht raets hoe dat hi hem seluen ontsculdighen mochte Des morghens vroe doe ruymde hi mit grymbaert sijn hof. mer hi nam eersten oerlof aen vrouwe ermelijn sinen wiue ende sijn kinderen Ende hi seide laet v niet verlanghen ic moet ymmer te houe gaen mit grymbert minen neue ende of ic yet te langhe bleue ick en wilt niet veruaert wesen Ende hoerdi oec enighe lede mare die wilt al ten besten slaen mer ymmer sijt op v hoede. ende bewaert uwe casteel ende onse veste wel Ick sal ghinder dat beste vorderen nae dien dat icket daer ghescapen sie Och reynert hoe hebdi dit aldus nv begre\pen

dat ghi daer nv weder wesen wilt ghi hebt daer laest werf in so groter vresen geweest dat ghi mitten liue nauwe ontquaemt Ghi hadt doch gheseyt dat ghi daer niet weder en wout: Vrouwe die auentuere is menichuout ende si gaet bi wylen wt ghissen die menige die waent dat te hebben. hi moetet varen laten Ick moet daer nv ymmer wesen. weest te vreden dat is alle sonder anxte Ick hope ick come ten alren langhesten binnen vijf daghen weder Hier /3952-4011/ mede sceyde hi Ende grymbert ende hi die ghinghen tsamen te houe wert Ende doe si op die heyde quamen doe seide reynert Neue sint dat ic leste teghen v biechte. sint so hebbe ic misdaen wilt mi doch daer van nv horen van allen dat ic quaets ghedaen hebbe Ick dede bruynen een grote wonde ende een male wt sijnre siden snyden Ende den wolf ende sijn wijf die schoen van hoeren voeten villen Ic dede die coninck sinen toern tot miwaert sincken ende maecte hem te vreden mit schonen loghenen Ick seide hem dat bruyn ende ysegrym na sinen liue stonden. ende dat si hem verraden wouden Aldus soe maecte ick dat buten horen schulden dat hem die coninck hert wert Oeck so wijsde ic den coninck enen scat dies hem niet te bet en was. want ic loech al dat ic seide Ic leyde bellijn den ram mit mi ende

kyewert die hase dien ic sijn leuen nam Ende ic seynde bellijn met kyewerts hooft den coninck te lede weder om Ende ic duwede dat lampreel soe tusschen sijn oren alsoe dat ick hem bi nae dat leuen ghenomen hadde want mi was leet dat hi ontquam hi was mi te cloeck die roeck mach oec mit rechte op mi wel claghen want ick verslant vrouwe scarpenebbe sijn wijf Ende oec lieue neue soe hebbe ic mi van enen dinghe bedocht dat ic vergat doe ic laesten te biechten was een alten groten hoersscheyt dat wil ick v mede segghen Ic quam mitten wolf gaen tusschen houthulst ende eluerdinghe. daer saghen wi gaen een roede merye. ende si hadde een swart volen bi haer van vier maenden. dat vet ende goet was Isegrym was bi nae van groten hongher ghestoruen. ende badt mi dat ick totter meryen ghinghe. ende vraghede hoer of si hoer volen vercopen woude Ic liep haestelick totter meryen ende vraghede hoer dat Si seyde. si woudet om scat vercopen Ick vraghede hoe si dat gheuen woude Si seide Reynert die staet recht after onder mijn voet ghescreuen. sidi een cloeck clerck ic laet /4011-4066/ v sien of lesen Doe hoerde ick wel waer si wesen woude Ic seide. neen ic trouwen. ick en can niet lesen. ende oec so en begheer ic v kint niet te copene

ysegrym die heeft mi hier ghesent ende hi wiste hier gheerne bescheyt of Die merye seide Laet hem dan selue hier comen Ic sals hem wel wijs maken Ic seide ic sal ende mitter haest liep ic tot ysegrym ende sprac Oom wildi sat van desen volen eten. soe loept gheringhe totter merrien si verwacht uwer. si heeft den coop alsoe si dat gheuen wil onder horen voet ghescreuen Si wout mi hebben laten lesen dat en hadde niet ghedient. want ick en kenne een letter niet des mi alte dicke rouwet. dat ick niet ter scholen ghinck Oem wildi dat volen copen kundi lesen soe moechdijt hebben O wi neue iae ic wel wat soude mi letten Ick can wel walsch. latijn. ende duytsch Ic hebbe terfforden ter scholen ghegaen Oec heb ic mit ouden wisen meesters vander audiencien questien. ende sentencien ghegeuen ende was in loeyen ghelycenceert Soe wat scriften datmen versieren mach die can ick soe reede lesen als mijn naem Ick wil tot hoer lopen. ick sel den coep wel gheringhe vernemen Waen v reynaert . waer toe bistu goet dattu niet lesen of scriuen en conste Ende hi seide dat ic sijns verbeyden soude Ende hi liep hene totter meryen Ende hi vraghede hoer hoe si hoer volen gheuen woude of houden Si seide. die somme vanden ghelde die staet after

onder mijn voet ghescreuen. hi seide Laetse mi lesen Si sprac. ic doet ende si hief op horen voet die mit enen nyewen yser ende mit ses stercke naghelen al vorsche beslaghen was Ende si sloech harde toe ende si en ghinc niet te misse. ende sloech hem voer sijn hoeft dat hi daer neder viel. ende was bi nae doot Men soude wel een mijle ghereden hebben eer hi weder op stont Die

/4066-4120/ merye liep sere mit horen volen hoere straten Ende si liet ysegrym daer seer mismaect ende ghewont. hi lach ende hi bloede seer. ende hi huylde als een hont Ic ghinc tot hem ende seide Heer ysegrym lieue oem hoe staet mit v. sidi al sat vanden volen. hoe en gheuet ghi mi niet want ic dede doch die boetscappe: Hebdi v eten verslapen Segget mi dat onder der meryen voeten stont. waer wast. prose veers vocael of ryme. ick wistet gheerne. ick meent cantum was men hoerde v so verre ick wistet gheern. want ghi waert des soe wijs dattet nyemant bet lesen en mochte dan ghi O wi o wi reynert ic bid v dat ghi v spotten laet. ic ben also swaerlic begaet dat mocht enen stenen hart iammeren Die hoere mitten langhen benen die had enen yseren voet. ic waende die naghelen die daer in stonden letteren gheweest hadden Ende si sloech mi ten eersten slaghe ses groter wonden in mijn hooft. soe dattet bi nae ghespleten is:

Ende dat ic oec alsodanighe letteren nymmermeer en gheer meer te lesen

 

LIeue oem ist oec waer dat ghi mi segget dat heeft mi alte groet wonder want ic hielt v voer een die wijste die nv leeft Nv hoer ic dat waer is datmen mi welneer gheseit ende ghelesen heeft dat die beste clercken dicke die wijste niet en sijn Die leeken en vervroeden si bi wilen dat doet dat si inden consten also versubtilen dat si daer alle in verdwalen Aldus soe brocht ic ysegrym in desen groten last so dat hi nauwe sijn lijf en behielt Lieue neue. nv heb ic v geseyt al mijn misdaet alle dat ic weet misselic hoe dattet mit mi te houe vergaen mochte: Doch so en bin ic nv niet so seer veruaert want ic ben claer van sonden ende ic wil gaerne tot ghenaden comen. ende boete bi uwen rade ontfanghen: Grymbert sprack die misdaet is groet. nochtans so wie doot is die moet doot bliuen Ende oom dat wil ic v vergheuen al te samen ouermits die anxt dien ghi daer om liden sult. eer ghi noch v /4120-4174/ onscult daer of doet Ende hier op soe wil ic v absolueren. mer dat v alre meest hinderen sal dat is dat ghi kywaerts hoeft soe te houe seyndet Ende den coninck mit loghentaelen alsoe verblinde Lieue oem dat was alte seer misdaen Wat lieue neue wie doer die werelt gaen wil

dit te horen ende dat te sien ende dat dan weder te vertrecken dat en is waerliken so claer niet te doen Hoe soude enich man honich handelen hi en soude die vingheren licken Ic werde wel dicke in mijnre consciencien ghewecket. als gode bouen al te minnen. ende myn euen kersten gelike mi seluen Also dat dit wel gode behaghelike waer. ende voer gode dat beste recht. want waendi hoe vechten dan die reden van binnen teghen die vtersten wille. dan so stae ick al stille in mi seluen dat ick bi nae in minen sinnen versuft werde Ende ick en weet niet wat mi is Ende ic ben dan in een verdriet Ic hebt nv al ghelaten. ende hate alle dinck dat god niet en is: Ende ic climme hoghe in bescouwender contemplacien bouen sijn ghebode. mer dese sonderlinghe gracie die ghescien mi als ic alleen ben. mer ouer een corte wile daer nae. ende mi een luttel des werelts incoemt soe vinde ick soe vele stenen in minen weghe. ende ick vinde die voetsporen daer dese lose prelaten in gaende sijn soe werde ick vluchs weder gheuanghen So coemt die werelt. ende wil dat hoer. ende dat vleysch mit groter ghenuechten houden Ende dese legghen mi so vele te voeren Alsoe dat ic dan den goeden sijn al verlien Ic hoer daer singhen pipen lachen. spelen. ende alle vrolicheyt

Ende ick hoer dat dese al anders segghen dan si dencken. daer soe leer ic lyeghen Die loeghen die bedrijft sonderlinge inder heren houe meest aen twiuel Heren vrouwen papen ende clerken die stercken die loeghen meest Men dar den heren die waerheyt niet segghen Lief neue /4174-4224/ hier leer ict aen Ic moet mede louetuten of men soude mi buten die dore sluten Ic heb dicke luden horen spreken die waerachtich ende rechtuaerdich leken. ende si een reden vertoghen daer si een loeghen die totter reden gheleec mede in brochten ende lietense mede doer striken op dat hoerre reden te schoenre gheliken soude die loghen die coemt dicke sonder verraet ende si valt onuersiens in een redene Ende want si daer in wel cledet soe laetmense mede doere gaen

 

NEue aldus so moetmen nv hier lyeghen ende daer waer segghen smeken dreyghen bidden vloecken. ende soecken een yeghelijck op sijn weecst Wie anders die werelt nv hantieren wille. dan hi een loeghen wel op dat scoenste gheuisieren can. ende wel bewimpelen mit doexkens daer omme Also datmen voer die waerheyt meent die en is sinen meester niet al ontlopen Can hi dat subtilijcken alsoe dat hi in sinen woerden niet en stamert. ende hi dan dat ghehoer heeft Neue dese man die mach wonder

coken hi mach draghen bont ende scarlaken luden gheesteliken recht ende oec in weerliken recht. hi verwint so waer hi doende is. nochtans so en trect hi mes noch swaert Nv vintmen menighen losen gast die seer benijt dat hi dit siet dat desen aldus groet vordel gheschiet Ende meent dat hi oec wel conne lyeghen Ende grijpt aen loghenen die hi voert wil segghen Hi soude gheerne mede vanden vetten eten mer hi en is gheloeft noch ghehoert Ende die menighe is soe plomp. als hi sine woerden best waent te seggen ende te besluten so valt hi buten sijnre materien Ende soe en can hi dan dat so niet saluen. hi en laet sijn reden sonder start of hoeft te haluen bliuen soe wort hi vermeert voer enen dwaes: Ende die menighe houden dan hoer spot daer mede. mer soe wie eenre loghenen /4224-4278/ hoer slot gheuet. ende seit sine woerden sonder tatelen als of si voer hem ghescreuen stonden Ende hi die luyden also verblint datmen sijnre loghen bet gheloeft dan der waerheyt dat is nv die man. wat const is die waerheit te segghen. dat is goet te doen Hoe lachen dese lose scalcken onder hoere coeuel die die loghenen gheraden hebben: Ende dient dan selue an gaet ende hoer onrecht bouen dat recht gaet Och neue dan sijn si alte vroe Scouten ende scepenen raden after rugghes

toe ende helpent mede insetten ende leren doer den vingher sien om dat si mede ghenieten. of om hoere vrienden gonst Och neue dit is een quade const die spreken ende hoer tonghen verhueren ende die mit verrade loghenen starcken. daer lijfscade of comen mach die moghen hier alte vele verbueren

 

IC en segghe niet men en moet bi wilen spotten boerten ende lyeghen in cleynen misseliken saken. want die altoes die waerheit seide die en mocht te hants nerghens mede die sulke seit ende sweert bi trouwen. ende spreken in placebo dat si node doen moghen willen si mit ghemake leuen. die altoes die waerheyt seide die soude dicke wederstoet vinden Men moet wel lyeghen alst noot doet. ende daer na bi rade beteren Tot allen misdoen staet ghenade Daer en is nyemant soe wijs. hi en dwaelt bi tiden wel Lieue oem wat can v gheletten Ghi weet op allen dinghen dat nauweste. ghi soudt mi haest in dwalinghe brenghen. uwe redene die sijn buten verstant. wat noot doet v te biechten. ghi sout selue die paep wesen. ende laten mi ende andere scapen tot v te biechten comen: Ghi weet der werelt staet. soe dat nyemant voer v manck en mach gaen Mit aldusdanighen woerden niet langher. soe quamen si

inden houe ghegaen Reynert die wort eens deels besorghet in sinen moet. nochtans dede hi alst daert hem /4278-4324/ toe stont Ende hi maecte hem in sijn herte koen. ende hi streec doer alle dat volck totter stede daer die coninc selue was Ende grymbert die was alle weghe bi hem Ende hi seide reynaert oem weest onueruaert ende goets moedes Die blode en doecht tot gheenre tijt. die coene is dien helpt die auentuere. dicke so is dien enen dach beter dan menighen een heel iaer Reynert sprac Neue ghi segghet waer God danc v ghi troest mi wel Eer reynert die spraec quam so ghelyet hi misselic. ende hi sach al om hier ende daer recht als wie wat wille die come Hi sach daer vele van sinen maghen staen die hem nochtans hier voer niet veel goets en gonden dat hi wel verdienen conde. als die otter beuer ende noch hoerre tien die ic noch na nomen sal Doch so waren die sommighe daer die hem minden ende wel lief hadde Reynert die viel op sine knyen voer den coninc ende began sine woerden ende sprack


Vorige Volgende