|
| |
| |
| |
Prologhe.
Seer beminde Leser hier suldy weten,
Dat die Edele Conste van RHETORICA,
Een vande seuen vrijen wort gheheten,
Die gheensins de minste en is vroech noch spa:
Van alle die andere, (so ick versta:)
Want wt dese Conste seer triumphant,
Canmen heerlicke dinghen (diese wel volghen na)
Vinden, die noodich zijn tot smenschen verstant:
Twelck insiende mijn Heeren van DELFT plaisant,
Hebben niet versmaet dat voor haer ter banen // lach,
Ons versoeck, en nament op voor goet, by reden, want
Een goe leering men niet te veel vermanen // mach.
Als wy t'consent van mijn Heeren hadden ontfanghen,
Sonden wy Chaerten op alle Hollantsche plecken,
Daermen Camer hout nae Rhetorices ganghen,
Dat sy hier binnen Delft souden comen trecken:
Op den neghentienden Iunij was ons Chaerts ontdecken,
Twelck doen oock gheschiet is seer diligentelick:
Alwaermen haer Intree Heerlick sach wtstrecken,
Welcke thien int ghetal zijnde pertinentelick,
Vriendelick ontfanghen vverden en excellentelick
Naer alle behoorte, meer wil icks my beromen // niet,
Want dit moeten weten, al die hier zijn presentelick,
VVtghenomen vrunden men gaern comen // siet.
Sanderdaechs gauen sy ons s'Vraeghs besluytsele,
En den derden dach so werden ghepronunchieert
De Refereynen, tot onses Reghels beduytsele,
Nae dat elck naerstich hadde ghebesongeert,
Mitsgaders t Liedeken dat daer was ghefondeert
Op den sin van t'Refereyns Reghel expaert,
Naer wtwijsen tpoinct in ons Chaert verordineert:
Dit volbracht zijnde nae den Rhetrozijnschen aert,
Hebben die Eervvaerdighe Heeren van Delft vermaert,
Haer tot Iudices seluer by ons gheveucht:
En t'besluyt van dien is alle Camers gheopenbaert,
VVel gherust is hy die hem met tzijn gheneucht.
Elcke Camer, nae dat die deuchtlick heeft ghewrocht,
Hebben wy die Prijsen (haer toegheschreuen)
Triumphelick en met eeren thuys ghebrocht:
Nae dat elck zijn werck wel had aenghedreuen
| |
| |
Welcke thien Camers die daer waren beneuen,
Haer hielden stil en gheschicktelick int gheheel,
So dat wy dees saeck, die doen was aengheheuen,
Heerlick wtghevoert hebben sonder eenich crackeel:
Waer van die Stadt Delft dat schoone Prieel,
Haer Naeme hier deur toch niet verouden // sal,
Mer om dat dit gheschiet is byden menschen veel,
Een langduerighe goede Faem behouden // sal.
Op Rhetorices beroepen Feesten haer vertoonen
Meesters, halfmeesters die const laten blijcken,
En Discipels, die als goetdunckende persoonen,
Hem beroemen datmen niemant vindt haers ghelijcken:
Hoe wel sy int wercken betoonen cleyne practijcken,
Laten nochtans met schrijuen en spreecken weten,
Dat sy bysonder den prijs behooren te strijcken,
Niet merckende op haer meesters wtmeten,
Die met scientie voortbrenghen veel secreten,
En laten hooren, dat sy goede clercken // bennen,
Dit suldy nv verstaen ghy slechte Poëten,
De beste meesters salmen aen haer vvercken // kennen.
Dees Discipels en hebben niet veel gheweest ter baen,
Daermen Rhetorices Const heeft gaen ontfouwen:
En of sy al schoon lang ter school hadden ghegaen,
So en hebben sy daer van niet veel onthouwen:
Want als sy rechts beginnen een Rondeel te bouwen,
So dunckt haer sy hebben des Consts volheyt ghesmaeckt:
Of connen sy wat ghedichts te samen brouwen,
Al ist niet seer goet, haer dunckt sy hebbent wel gheraeckt:
Dan waeren sy stracx gaern een Factoor ghemaeckt:
Mer en wilt so plomp niet nae een groote Name // iaghen,
Sy valt v selffs toe, so ghy constelick blaeckt,
VVant goe Conste sal vvel haer selfs Fame // draghen.
Oprechte Rhetoriziens, dat en mach niet falen,
Verkrijghen prijs deur Patienti tallen termijn:
Hier teghen besietmen weder om behalen,
Veel schanden, die onwetend' en goetdunckende zijn:
Een goet meester doet zijn werck stilswijghende fijn,
Met const, nae een Vraegh of Reghel hem voorghestelt:
Ghedaen zijnde, vertoont dat in der jugeerders aenschijn,
En siet hoet verstaen sal werden dat daer is ghespelt.
Dit poinct misbruyckt den Botten en Plompen Helt,
Die met forts' prijs hebben wil, als een constich Heere:
| |
| |
Ten is so by de Conste niet te doen met ghewelt,
Mer mette vvercken behaeltmen prijs end' eere.
Om dat seer veel plompe twisten en desen,
En dees saeck veel verhalen thaerder onghelucken,
Die niet gheheucht hebben van eens te hooren lesen,
So hebben wy al desen ghelesen stucken,
In een Boecxken tsamen by een laten drucken,
Op dat sy die prijs missen tot allen stonden,
Deurt veel lesen scientie moghen plucken,
En selfs oordeel gheuen van haer onconstich vermonden,
En datter doch veel beter dan thaer wert gheuonden,
Iae als sy den sin van dees grondelick smaecken,
So sullen sy selfs segghen als die werden ghesonden,
Tmeeste ouervvint tminste in allen saecken.
Ghy Leser al schijnt hier wat bitters ontloecken,
En wilt dees Conste daerom niet versmaen,
Tis voor haer die qualicken hebben ghesproecken,
En gheen prijs als dander en hebben ontfaen:
Nochtans hebben wy haer goet en eer ghedaen,
Diemen doch gheen Conste en heeft sien openbaren,
Also ghy wt haer Compositie wel cont verstaen,
Dat sy met haer werck gheen Prijs waerdich en waren,
Mer smacten spijtighe Liedekens tonsen beswaren:
D'ander spraecken vileynich als die in discoort // leuen,
Daerom moet ick desen Reghel hier by verclaren,
Een goede groete doet goet antvvoort // gheuen.
Som duncken dat haer groot onghelijck gheschiet // is,
Om dat sy gheen prijs als dander en hebben ghenooten,
En ghelaten haer met spreecken also men siet // wis
Of al de Iudices waren gheweest Idiooten,
In tgheen dat mijn Heeren selfs hebben gheslooten,
Die wel verstaende haer alder inuentie,
Hebben gunste en alle wangunste verstooten,
Mer begheerden te gheuen een rechte sententie:
En die hier nu teghenstaet heeft cleyn scientie,
Want meer verstants men wt 20. man dan wt eluen // vaet
Veel weten meer dan een, gheeft dit credentie,
Onvvijs is hy die te seer op hem seluen // staet.
So daer yemant by hem noch mochte dichten,
Yet wt te rechten met schrijuen of spreecken,
En meent noch wat Victorys daer mede te vichten,
| |
| |
Die vertoont hem voor ons met constighe treecken,
Wy sullen remedie doen tot die ghebreecken,
Mer en lolt niet als dees Catten achter die hant,
Noch doet niet als slanghen die van achteren steecken,
Mer comt vrijmoedich en opent v verstant,
Wat tot vreucht en vree mach streecken an elcken cant,
Dat is dat wy soecken by knechten en Heeren,
In al ons doen en suldy anders niet vinden, want
Niet dan Const en Vrede is al ons begheeren.
Ghy Rhetrozienen neemt dit voor den besten sin,
Die om Prijsen te winnen voortan wilt pooghen,
Ghy moet soo seer niet sien op dit cleyn ghewin,
Dat ghy gramschap daer deur soud' nemen voor ooghen,
Mer moet v tot goe Const t'exerteren vooghen,
Die elck mensch tot een vreucht verweckende // es
Waer prijs of gheen prijs comt, laet v ghenooghen,
Dat v gheeft altijt tot Const en vreucht streckende // es
Sulcke knechten Rhetorica tot haer treckende // es
Daer sy contrary die Tvvisters wt haere schoolen // drijft
Want sy niet dan Vreedsaem Conse ontdeckende // es
Hier mee Beminde Leser den Heer beuolen // blijft.
|
|
Auteursrechtvrij