Raster. Nieuwe reeks. Jaargang 2004 (nrs. 105-108)

[p. 95]

Erik Menkveld
Gedichten

Openbaar aanklager heropent na jaren de zaak
tegen vermeende moordenaars met nieuw materiaal:

het aanhoudend warme weer, de mogelijke klimatologische
veranderingen, duizelingwekkende luchtopnames

van Vietnam, de oprechte twijfels achteraf en spijtbetuiging
van een bommenwerperpiloot, seismografische metingen,

olie- en gasboringen, militaire oefeningen met sonars
en scheepvaartverkeer, het lawaai onder water...

*

Groots gladiatorentreffen bij neo-Romeinse nederzetting.
Monsterlijke reus ontpopt zich als messias, wordt later

samen met ontsnapte gevangene voor homostel gehouden
in Texaans dorp. Leg de tomaten in kokendheet water.

Aan de karakteristieke zang is het individu te herkennen.
Onderwatercanyons versterken het geluid door weerkaatsing.

*

Keurige jongen mijn broer: geen één tatoeage. Ik heb een draak.
Een van de best gedocumenteerde gevallen van Australië -

veel paniek veroorzaakt onder zeezoogdieren, prompt
op alle omliggende eilanden walvis- en dolfijnstrandingen.

[p. 96]

 

De biologen mogen gebruik maken van het wereldwijd

 

marinenetwerk van onderwatermicrofoons om schepen

 

 

 

overal ter wereld aan hun motorgeluid te kunnen herkennen.

 

In de atoomvrije bunkers is ook één enkele blauwe vinvis

 

 

 

ergens in de oceaan tienduizend kilometer verder

 

op onze beeldschermen te volgen zolang we willen.

[p. 97]

Hoekse Waard 1

 

Gaarne biedt ons kunstenaarscollectief jongens

 

laat elkaar eens met rust deels bestaande uit architecten

 

u als dichter vierentwintig uur exclusief

 

volstrekte eenzaamheid jongens mag ik dit even

 

lezen in een grote, sober vormgegeven lege houten kist

 

ergens in the middle of nowhere koelkast magnetron

 

matras en verder niks toe nou jongens hou eens op

 

met dat gekibbel eventueel een blocnote mag

 

natuurlijk maar het gaat om wat er zich dan in u

 

af zal spelen nu is het afgelopen naar jullie kamers

 

allebei laat u ons even weten of u ervoor voelt

 

gebruik te maken van deze mogelijkheid.

[p. 98]

Hoekse Waard 2

 

Spoelgeluiden, wasvrouwvingerige spoelgeluiden, slikken,

 

kinderslaapademen, geur van duimen - even meen ik

 

mijn naast mij gekropen dochter naast mij, met haar rug

 

naar me toe, van het dromen zweet ik altijd

 

uit mijn mond zegt ze maar ik ontwaak alleen

 

in deze Hoekse Waard die nu weer weids is. Bed

 

in kubus leegte, suikerbietenveld aan alle kanten eromheen,

 

niks of niemand bij me, iets waaraan ik

 

meewerk lijkt dit niet. Buiten zon in banen

 

over elke plant tot aan de einder, verre populieren

 

flikkerend in ochtendlicht. Wat zou het zijn?

 

Half mei al? Donker dan daarnet! En waaien!

 

Het eerste woord dat bij me opkomt: kraaiebast.

 

Maar de suikerbieten hebben zich voorbeeldig

 

gedragen, ik kan niets anders zeggen.

[p. 99]

Eerlijke uren

 

Met mijn opgeruimdste gezichten een dag beginnen:

 

probeer ik het eens, blijkt hij niet op te lichten. Niks geen

 

schaarsbebloemde voorbijgangsterslach in mijn raam

 

of dat kind op haar vuurrode fietsje dat me wolkeloos

 

zwaaide en zag - eerlijke uren

 

waren het vandaag. Dodelijke,

 

onverkwikkelijke, hopeloos

 

uitgekeken uren.

[p. 100]

Hartegrond

 

Zie ons hier succesvol staan: door alle netten

 

gevlogen draagster van petrolblauwe rok

 

en lila lijfje dat haar borsten als een openstaande

 

bloemenkelk omhult, schijnkindermondig

 

in gesprek met sprankelend scherp stuk

 

in deux-pièce, cape'je van changéant roze-oranje organza,

 

verantwoord geile zijsplit, trots op haar tong -

 

twee kakelgrage, fraai op de kwetsbare buikzijde

 

uitgelichte braniekarkassen, onzelfinzichtig klaar

 

om tor-achtig danwel voormalig jumbolog

 

door te taxiën naar het gemoedelijk gekraak

 

van openbrekende oesterschelpen of ander gepraat.

 

O zelden geherbergde hartegrond! O langvervlogen

 

carrièrrebegin met zelfverkozen damescolbert

 

over bureaustoel en uitzicht op kleine

 

door glas omgeven binnenplaats, Japanse

 

naaldbomen, witte keien, fonteintje...

[p. 101]

Wat spraken wij

 

Wat spraken wij vanzelf nog allebei

 

in onze weldoorbloede goedlachse

 

schutterige lichamen Gerard toen

 

we samen de grote van het roken

 

rolstoelbehoevende roker Zbigniew

 

Herbert de grote dichter ook

 

hier in jouw woorden rondreden

 

door het Scheepvaartmuseum -

 

wat spraken wij vanzelf nog toen

 

naast deze amechtige broze al bijna

 

dode olijke dwingeland en toen moest

 

hij tegen sluitingstijd ook nog

 

boeken over de scheepsbouw

 

in de Republiek der Vereenigde

 

Nederlanden kopen en duwden

 

wij hem lachend krachtig

 

de museumshop door die sloot

 

maar hij had alle tijd en wij

 

ook en hij laadde of zijn leven

 

ervan afhing alles wat zijn

 

hart begeerde in zijn schoot

 

en wij verontschuldigden hem

 

overtuigend: deze Meneer

 

moet morgenochtend weer

 

naar Polen en we schoten hem

 

voor want wat hij onder het

 

ongeduldig oog van de kassadame

 

uit zijn zakken wist te vissen

 

bleek bij lange na niet meer

 

knipoog ja wat dachten wij -

 

ach Gerard wat sprak ik wat sprak jij

 

toen nog vanzelf elk in ons eigen

 

achterbakse lijf dat ons nog even

 

niet de mond ging snoeren dacht ik

 

denk ik dacht jij.