Raster. Nieuwe reeks. Jaargang 2001 (nrs. 93-96)

[p. 153]

H.C. ten Berge
Twee gedichten

l'Âge d'homme

Er is een tijd waarin je alles wilt

en niets vermag.

Tijd houdt nog een vinger aan de lippen

of breekt los in onbeschaamd gelach.

Verkwist, benut, betwist,

verschijnt hij ons in wisselende gewaden.

Die passé zijn eer de pols gevoeld,

de slagen van het hart geteld.

De tijd verjaart haast elke dag,

zijn vraatzucht reikt voorbij de verste toppen.

Altijd in opspraak en eeuwig

behept met zoiets als versterf,

Laat hij ons gul en ruimhartig

de sporen van dood en bederf

Lees ze terug, teer op de voedzame resten.

Daal in tot de bron waar (vlug

Als het weerlicht boven de wateren)

de tijd zich ontlaadde, het leven

Zonnig en wreed als de aarde

eensklaps begon.

[p. 154]

Van oude voorwerpen & dingen die voorbijgaan

Voor Frans Budé

De vader was een meester
Die de inktfles hooghield bij de ramen.

Paarsblauw tuimelde het licht naar binnen
Door het glas, de tijd, de klas,

Die al in scherven en verstrooide levens
Is uiteengevallen.

In de opgeheven dorpsschool ruikt het
Muf als in een slecht geluchte zaal.

Geen conciërge, moeders dweilden hier
De tegelgang en de toiletten schoon.

Je ziet een Remington onder een zwarte hoes, een afgedankt
Bureau met een geheime la, groenvloei

Op het schrijfblad, vastgezet in leren hoeken,
Het vloeiblok naast de pennenbak, papierbinders, de brievenweger.

Lege kistjes Señoritas, en een blikken doos
Waarin verpulverde tabak, een pakje Rizla en vergane elastiekjes.

Een schoolbank, tweepersoons, staat nog verweesd in het lokaal.

De inktmop, de inktlap, de inktpot met het schuifje
Naast een afgekloven potlood zonder stuf.

Een verstofte plank waarop ‘Wat vliegt daar?’,
‘Alleen op de wereld’ en ‘Winnetou's Dood’ (gretig,

Met betraande ogen uitgelezen). Aan de wand
Een kleurenplaat: De Noormannen bij Dorestad.

Een zilvermeeuw spreidde zijn vleugels
Naast een blinde kaart van de provincie Gelderland.

[p. 155]

 

Zijn spanwijdte bedroeg wel honderd centimeter.

 

 

 

Wie jarig was tracteerde.

 

Toverballen, toffees of wormstekig fruit.

 

 

 

Je naam prijkte die dag in kleurkrijt op het bord,

 

Op het schoolplein schreeuwde je de longen uit je lijf.

 

 

 

De trots op onze taal. Soms gepaard met die

 

Van vreemde gasten uit een afgelegen oord.

 

 

 

Die dansten eerst en zongen wat, en zeiden iets

 

Over malaria, de gesel Gods, of weggerotte

 

 

 

Lichaamsdelen onder een felle tropenzon.

 

Ze hadden een vermakelijk accent. Waarna

 

 

 

De meester dankte met een enkel woord.

 

 

 

In het berghok theelood, oud papier en zilveren

 

Doppen voor het hart van donker Afrika gespaard.

 

 

 

En daar, vergeten in de vensterbank,

 

Een lege Gimbornfles, de bodem blauwig opgedroogd.

 

 

 

Een oud komfoor met theepot, craquelé. Een slurfje

 

Aan de tuit, een soort condoom tegen het lekken. Beetje

 

 

 

Raar, er waren ijzeren parapluutjes

 

Om bladeren en spilthee op te vangen.

 

 

 

Achterin, de deur van nummer honderd.

 

Het sekreet. Bezoek was streng en per decreet geregeld.

 

 

 

Tijdens lesuren alleen bij hoge nood. Altijd

 

Zwaaiden er twee vingers in de lucht -

 

 

 

‘Vlug, meester, vlug!’ - Jongens plasten,

 

Bijna dansend, naast de pot.

 

 

 

En bleven bij de kraan nog even hangen.

 

 

[p. 156]

 

Na de lessen speelde je weer schooltje thuis: sommen,

 

Zinnen, soms ook strafwerk na de zonde

 

 

 

Tegen het zoveelste gebod.

 

 

 

‘Gij zult uw buurmeisje

 

Niet onder stoel of bank betasten.’

 

 

 

Schrijf dat neer. In schoonschrift. Duizend keer.