Raster. Nieuwe reeks. Jaargang 2001 (nrs. 93-96)

[p. 111]

Wim Hofman
Klein uurtje van Kerstmis

Benodigdheden: 1 kaars; ten minste 3 lucifers om de kaars aan te steken. De kaars wordt aangestoken.

De zon is een mooie opening, een oog, een o in de donkere, omberen, Pruisisch-blauwe lucht en de maan een c, een c-cedille of een sikkeltje dat langzaam langs de hemel sukkelt, knalgeel als een banaan door Adriaan Coorte of was het Juan Cotán? Voor het schilderen mathematisch aan een koordje opgehangen tegen een uiterst donkere achtergrond.

Coorte schilderde een witte bloem als een morgenster boven de aardbeien. Hier zijn sterren aan spijkertjes gestoken. Ja, aan puntige spijkertjes zitten wij, zingen zij. De engelen zingen: een Kind is ons geboren, wij zingen als nooit tevoren. O, onze monden zijn ronde gaatjes, ootjes en zingen kunnen wij net zo gemakkelijk ondersteboven of achterstevoren:

allelujaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa aaaaaaaaaa

Instrumenten hebben zij niet nodig en zij hebben geen lijf. Ze klinken als hemelse castraten maar dan zonder de bijgedachte aan de gloeiende tang (oeiii) en het dichtschroeien (ss), nee hier slechts halsloze hoofden met blauw, wit, zwart gevederde vlerkjes vergroeid met de oren, ze moeten zo wel horen wat ze zingen:

aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa etcetera

Ze wapperen er dapper mee, ze werken als ventilatoren, waaiers in de vorm van karbonades, o, wat zingen zij toch wonderschoon hun o-anti-

[p. 112]

fonen boven alles uit, wat een agogische accenten, wat een delicate miniaturen! En horen wij daar niet steeds en meer Alberti-bassen? Zo ontstaan dus de wolken, ze zweven even, ze dansen en gaan dan paren.

Ah, hoe verrukkelijk zacht gaan ze op elkaar in en, ongelooflijk, haast tezelfdertijd verschijnen al de jonge wolkjes, ze komen als makke schaapjes te voorschijn. Schapen zien we ook, beneden in de moerassige sapgroene velden onder de donkere nachtblauwe lucht. Door het vette glacis zijn de lammetjes blauw als butagasvlammetjes.

De maan zoekt, hoe poëtisch, de rivier die donker als de nacht is en als darmpek zo zwart is en gedijt als een woordenbrij, er drijft vroom een lijk van een heilige voorbij. De visser op de dijk heeft slechts oog voor zijn haarfijne vislijn en voor de goudgroene vis die geluk brengt en het gelijk verstoort. De rivier stroomt verder, stroomt ongestoord voort.

O ja, rivier, stroom eeuwig voort met je maan, je heilige vissen en haakjes, takjes, blaadjes, flesjes met briefjes aan onbekende liefjes. Stroom van hoog naar laag. Dat kan toch niet anders? Maar ach, stroomt hij wel die slome sliert van stroop? Niet te zien, echt niet te zien, en zoals altijd is er nog minder geloof dan hoop. Wij zien niet waar hij uitmondt.

De maan, o wonder, het rossige zondige zusje van de zon wordt steeds ronder, wordt volrond als een kwee, rolt onbekommerd over de heuvels met de okergele huizen. Daar zullen we de eivolle herberg hebben: je ziet het aan het uithangbord met de beer en de haan en de bh die als een vaan in de wind aan een bezemsteel quasi zorgeloos uit het zolderraam hangt.

Een koortsachtig gezang (lalalala) komt het raam uit, het luik staat aldoor open, glas kennen ze niet. Het lijkt ons flink doorgecomponeerd met nogal wat wisselnoten en een stel overmatige kwarten als zwarte schapen ertussen. En let op de basnachtegalen! En dan weer het haast ongemerkt terughalen van die o-antifonen, o, er komt geen eind aan het gejengel.

Het onderkomen is een decoratieve puinhoop, verkruimelende stapelmuren, halfvermolmde balken, nogal wat gaten in het strooien dak. Je kunt de hemellichamen zien, de hemel diep als een oceaan. Maria, de vierpersoonsvrouw in het azuurblauw, wijdbeens zittend bij de heilige limoenboom en de gezegende smaragdgroene sycomoor.

[p. 113]

Het kind trappelt en fietst als het drinkt en bijt in de deels witte deels frambozenpuddingroze borst met de bruine tepelhof. Zij lacht daar een beetje zuurzoet bij, mooi glimlichtje op de wat uitstekende pruillip en ze weet niet meer waar te kijken want het doet immens pijn dat gebijt. Lijden is goed, brengt verlossing, Verlossing komt na de pijn, weet zij.

De kaars wordt uitgeblazen en de kaars wordt daarna onmiddellijk weer aangestoken..

Eerst pijn, dan min of meer overeenkomstig genot, zo is de volgorde, er is geen betere. En, als de mens zo graag gelijk werd aan ons waarom dan ook niet andersom, waarom zouden wij ons dan ook niet verwaardigen tot het laagste van het laagste, een mens, een mannetje nog wel, en worden wij niet gelijk aan hem? De gedachte alleen al doet verbazen.

De kaars wordt uitgeblazen.

De Gedachte alleen al, o eeuwig tijdloos moment! En wat voor Gedachte: Dag en Nacht vermengen zich tot Moederwater, en de Duisternis, geheel vervuld van Goddelijkheid, slorpt het Licht van de Geest in zich op, waarop de Machtige Adem van de zichzelfwegblazende Wind zorgt voor de Onwaarschijnlijke Verschijning, uitrijdend op de rug van een Cherub.

Was het niet meer dan een willekeurig gebaar van afstotende kracht, de schreeuw van een furieus nee bij de grote, allereerste, voortijdige uitspatting? Ontelbare sterren aan de rechterkant, aan de linkerkant tientallen superclusters. Duizend maal duizend dienen ons immers en tienduizend maal tienduizenden staan immer voor ons aangezicht!

De kaars wordt aangestoken

Dit is duidelijk een tijd dat telkens allerlei tekens aan de hemel verschijnen zoals 's nachts de dromen in een zeer pijnlijk hoofd. De schedel moet je dan van binnenuit zien als een schoongeschraapte koepel waarop zich allerlei gebroed vertoont: veelkoppigen, Halibuch met zijn mieren-horoscoop, de Xuxvogel speurend naar het laatste vleugje kuisheid.

De Meesterstoorworm, Jan zonder Vlees, de Vissen Die Elkaar Water Geven, Sprinkhaanruiters, Wielen met Ogen, De Bloedzuigers Die Op Elkaar Leven, de Worst die zichzelf opeet. En zien we daar nu niet een citroenkleurige streep dwars door de donkere lucht? Als je niet beter wist zou je zeggen een straaltje Urine, zo weggesprietst uit de Zodiak!

[p. 114]

Een amper rijpe appel haalde ons uit de droom. Een god kent geen gebod, zorgt wel voor wetmatigheden. Draait er zijn hand niet voor om. Verdraait ze terwijl er geen behoefte aan bestaat. Straf ligt automatisch klaar voor de ongeborenen: de kribbe lijkt niet voor niets op een doodskist. Fantastische ziekten en onterechte ontvangenissen roeren zich alom.

Elk bed kan een sterfbed elk slaapliedje (nananana) een begrafenisliedje zijn, maar het perkje met sneeuwklokjes op de voorgrond symboliseert de overwinning op de totaal mislukte natuur en verwijst naar het Nieuwe Leven en een nieuwe tijdrekening met andere dagen, minder werkdagen, veel vrij en wat komen die Wijzen nu doen, hun neus in de lucht?

Tja, wat komen ze doen met hun protserige, brocaten mantels vol Moorse motieljes en reclame voor Chinese draken met vuurrode tongen? Ze glimlachen en buigen diep diep diep, want ze zijn met hun drieën en hun baarden zitten aan elkaar. Jullie zijn ook niet te vroeg. Ze willen alles weten. Ze komen van heel ver. Ze volgden steeds een vreemde ster.

Ze zwaaien in de lucht om aan te geven van hoever. Ze trokken samen op, sliepen in eenzelfde tent op de grond, legden geschillen bij, aten hetzelfde, leefden dicht op elkaar. Hun baarden klitten ineen. Ze waren op zoek naar een knaapje dat uit zichzelf zou stralen, helderder dan duizend maal duizend kaarsen. Wat een licht! Het knijpt er zelf zijn oogjes bij dicht.

Waar komen ze mee aan? Met myrrhe, hars, aloëbladeren, met wierook uit Oman, met gouden aambeien en muizen: zij kennen hun stof, hebben alle schriften gelezen, wijzen zijn het, onderwezen in protodeterminisme, verscheidenheidsleer, astroconcordantie, panoptisch sympletisme, ze kennen de toverpapyri van Trismegistus, weten alles van Thoth.

Kennen zij de geest van de volstrekte Vrijmacht? Die kennen zij. Kennen zij het Samenstelsel der Sferen? Die kennen zij. Het zijn Wichelaars immers. Weten zij van de duisternis van de Cimmerianen? Daar hebben zij weet van. Kennen zij de meteoorsteen van Aegospotamië? Daar hebben zij van gehoord en weten daarmee te bewijzen dat de zon een rots is.

Zij houden zich bezig met verticale problemen, de tegenstrijdige opvat-

[p. 115]

tingen over de Monstering der Schimmen. Kennen natuurlijk allang de betekenis van de tweekoppige slang uit het Tweestromenland. Drijven demonen uit door rook in lichaamsopeningen te blazen. Kennen Shen Noeng en zijn kruidenboek, eten jade, slikken kwik en parelmoerpoeder.

Nu voelen zij aan zijn voetjes, spreiden zijn beentjes en knikken: een Jongetje een Jongetje een Jongetje! Ze glimlachen enthousiast hun gouden tandjes bloot. Hier hadden ze van gedroomd. Die droom hadden zij om niet gekregen en raken zij nooit meer kwijt en daarom zingen zij driemaal tot in de eeuwigheid amen, totdat wij zeggen dat ze moeten ophouden.

De kaars wordt uitgeblazen.