Raster. Nieuwe reeks. Jaargang 2000 (nrs. 89-92)

[p. 83]

Patrick Lane
Gedichten

In de storm oplossend

Herken in hem een witte man.
Zijwaarts loopt hij in de wind
om zijn linkerhelft te laten

vergeten wat de rechterhelft
kent als kou. Zijn oren
veranderen in dood alles wat

zijn ogen niet kunnen zien. De hele dag
loopt hij weg van de zon
in de storm oplossend. Verwar hem niet

met het gejank dat je hoort
of het spoor dat je denkt
te volgen. Het vinden van een witte man

in de sneeuw is naar de doden te zoeken.
Hij is verschroeid door de wind.
Te veel vlees heeft hij verloren

op het witte metaal van de winter
om zijn kleur als een teken achter te laten.
Koud wit. Koud vlees. Hij leunt

zijwaarts in de wind; doodt zonder
genade alles ter linkerzij van hem
opduikend als waanzin in de sneeuw.

[p. 84]

Er zijn nog altijd de bergen

Het is winter en de nauwelijks gerezen zon
kruipt boven de bomen. Donker sta ik
en zwaai mijn arm door het licht
tarwe strooiend over het ijs
terwijl de vogels neerstrijken om te pikken.
Opgesloten tussen ijspegels
hoest de lynx, zijn honger afmetend
aan de vrijheid die hij verduurt. De kleintjes
leven net voorbij zijn klauwen.

In elk ander seizoen zou ik hem graag
dood zien. Half verscheurd door deze sneeuw
ontrukt hij een soort schoonheid aan mijn geest,
een dunne witte eenzaamheid. Fragiele explosies
van vogels vliegen op in de lucht
cirkelen razend rond het roofdierhoofd,
verdrijven hem leeg, donker over de sneeuw.

[p. 85]

Het stiltespel

voor michael en richard

Wij geven de verborgen dingen namen
verzinnen vorm en kleur,
tanden, klauwen en veren,
monsters zo klein als naalden en vogels
zo groot als jagende wolken
wanneer zij door de wind worden opgedreven
om te breken op de gebroken tanden
van de landen die wij berg noemen.
Het heet het stiltespel.

Vandaag nemen ze mij mee naar het bos
om te wijzen waar de beer slaapt.
Het is niet de echte beer,
die ene die iedere dag eet
bij de groeve achter ons huis.
Allemaal weten we dat.
Tussen bomen donker als het geheugen
houden we stil, hurken we neer.
We zijn nu al zo lang samen
dat geen van ons zich kan herinneren
wanneer we elkaar begonnen te worden.

De beer die geen beer is
staat op uit zijn bed van mos
en schudt zijn woeste snuit.
Boven hem draait een vlieg een rondje.
Zijn tong zwabbert zachtjes
over onze gezichten
als hij tussen ons door loopt.
We draaien ons om en zien hem gaan.

Op de terugweg zeggen we weinig,
Stoppen maar een keer om een paddestoel te zien groeien.
Ik laat hen achter spelend bij de elzen
en ga met mijn koffie op de veranda zitten.
Over een paar jaar zullen zij
naar de openbare school gaan waar
een jonge vrouw uit de stad

[p. 86]

 

hen kennis bij zal brengen.

 

Ik denk daar aan nu wij

 

gescheiden worden door berg na berg

 

en duizend mijl van prairie

 

en weer laat die koele vochtige tong

 

zijn woord achter op mijn wang.

[p. 87]

Ijsstorm

Als was de sneeuw meer dan alleen een gevangenis.
Het ijs sloot zich als een ooglid over de vogels
onder de sneeuw. Omdat ik meer ben dan alleen

de eigenaar van dit veld, iedere vogel ken
die ik bevrijd, zal ik er nog een dozijn dood vinden.
Mijn voet springt terug van de kou,

kwaad nu, mijn vuisten schuddend naar de zeldzame
ontploffingen onder mij, voeten die breken door
het ijzige wolkendek van hun graven.

[p. 88]

Witte leeuwen in de namiddag

Ligt de paddestoel lang genoeg dan laat hij
zijn spoor, een blauwe bloem plots als de nacht,
op het witte papier achter. Wat mooi is verduurt.
Er zijn witte leeuwen in de namiddag
zoals er littekens zijn die over polsen glijden
van kleine onhandige kinderen. Zij zijn hetzelfde
als het scherp geschroeide gaatje in een oog
dat te lang heeft gekeken naar de zon.
Iets aan het uiteinde van de geest
schreeuwt. Dat is wanneer de pijn komt,
zonder motief, met een pure efficiëntie.
Wij besteden het einde van ons leven
aan het over onszelf afroepen van de beelden:
de paddestoel die bleek vlees opdiept
uit de herinnering aan regen, het litteken
als een armband rond een delicate pols gewikkeld,
een gaatje in een oog. Zij zijn de reden waarom wij slapen
en waarom tijdens het ontwaken, verward door de dag,
de witte leeuwen samen met ons overeind komen in de zon
en met grote kalmte bewegen naar de geest.

[p. 89]

Echo's

De stemmen die ik mij wil herinneren
zijn als willen weten wat er is in het binnenste
van een gloeilamp wanneer die is uitgebrand.
Het glas is grijs als een eeuwenoud ei
gevonden in een land heel ver van het hart.
Willen is wat we zeggen wanneer we alleen zijn.
Het licht van een ster vlak na het nova worden,
de heldere vleugels van het licht in het hoge noorden,
de dans die kleine wezens tijdens het vliegen maken
als niemand kijkt. Dat is waarheen
betekenissen gaan als zij het pogen moe zijn.

Het is dezelfde plek waarnaar de ogen van een kind vliegen
als hij een zaklamp richt op de nacht.
en zich afvraagt waarheen het licht gaat
als hij hem uitdoet. Sneller dan het licht.

Het eruit gooien van je stem is niet hetzelfde.
Je naam komt altijd naar je terug.
Hij keert weer als een gewonde hond bij zijn baas.
Als een hond met een ontvelde kop, als een dier
dat zichzelf probeerde op te eten en de pijn ontdekte.
Dat is de stem die je wilt herinneren.
Dat is waarom je de vuurvliegjes het bos in volgt,
dieper en dieper, je ogen die willen weten
hoe het is om te branden met zo'n koud vuur.

vertaling: k. michel