Raster. Nieuwe reeks. Jaargang 1992 (nrs. 57-60)

[p. 74]

missiebootjes

De ramp van bladerdeeg die het knisperend en krakend onder het mes begeeft. De ravage die wordt aangericht is zo groot dat de vulling naar buiten drijft. Als de lading van een vrachtschip met zware averij. Maar het gekraak wordt gesmoord door de hete lava waarin de stukjes kip, de vleesballetjes en de champignons voor enige vastigheid en substantie zorgen. De vormeloosheid van die puilende brij. Schilfers in de mond bij de eerste hap. Maar op de tong wint ten slotte toch het weke van het krokante. Een beslag van bloem en melk en boter, aangelengd met kippebouillon en een scheutje room. Soms word je verrast door de hitte die mee in het binnenste zit opgesloten. Oei! Au! Heet! Maar het gebeurt ook dat men te lui of te gehaast is geweest in de keuken om vooraf ook het korstgebakje mee in de oven op te warmen. Dat proef je dan aan het bladerdeeg dat mals en week is.

Maar het hek is van de dam. Vork en mes takelen verder toe en het scheepje maakt zwaar slagzij op je bord. Ten slotte is het vlaggetje dat bij het opdienen als een mast in het bootje geprikt zat, het enige wat er nog van overblijft. De verwachting is eigenlijk dat de genodigden aan de dis dat vlaggetje in hun haar steken. Voor de tantes geen enkel probleem. Voor sommige kale of kalende nonkels echter wel. Die laatsten steken het vlaggetje dan maar in een knoopsgat of op de revers van hun jas. Of ze steken het, zoals ik sommigen af en toe ook met een sigaret of met een potlood zie doen, achter hun oor.

Missiebootjes, zo heette dat gerecht. Op een bruiloftsfeest had het een andere naam: Huwelijksbootjes. En Communiekorfjes noemde men het op een communiefeest. Al naargelang. Tegenwoordig spreekt men van Koninginnehapjes. Of Kippepasteitjes, Vol-au-vent. Maar zelden of nooit zie ik het nog opgediend in de vorm van een bootje. En dat vond ik er juist zo spannend aan. Een bootje op je bord. Een bootje dat je met mes en vork toetakelde en opat. Bootje in de bik. Bootje in de mensen. (En een paar weken na haar afscheidsfeest heb ik het als kind ook in-het-echt gezien: een grote witte pakketboot was het waarmee tante non naar de missies vertrok. Vanuit Antwerpen. Over Londen. Of Liverpool. Eén van de twee. Ik weet het niet meer zeker. Wel herinner ik me hoe ik hevig schrok toen de scheepssirene ineens begon te loeien. Ik zag de opgewondenheid die dat geloei zowel aan boord van het schip als op de wal veroorzaakte. Gebons en gestommel binnen in het ruim. De passagiers die kajuiten in en uit liepen. Commando's die uit de luidsprekers klonken. Gerammel van ankerkettingen en geroep dat weerklonk bij het losgooien van de trossen. Water dat ineens borrelde en opkolkte achteraan het schip. Matrozen die de loopplank introkken. Trage en ingewikkelde en uitgebreide manoeuvres kwa-

[p. 75]

men daar aan te pas zo te zien, aan zo'n afvaart. Plechtstatigheid vooral ook ging met dat alles gepaard. Het had ook iets feestelijks. Alsof het schip speciaal voor deze gelegenheid was bevlagd en helemaal in het wit gezet. Maar hoe ondertussen de meeuwen schreeuwden tegen ons. Hoe ze ons uitlachten en uitkafferden. Ons ja, achterblijvers op de kade. Bedrogenen, zo leek het mij. Omringd door de steenkool, het kopererts, de bananen en de tropische houtsoorten waarvoor we iemand uit onze familie ingeruild hadden. En toen het schip eindelijk op de Schelde gekeerd was, wuifde ze ons na, tante nonneke, met haar grote zwarthouten reiskoffer en met haar fel wapperende kap, staande aan de reling op het achterdek.)

Als een klomp lag het gerecht op de maag. Het summum van wonderbaarlijkheid vond ik het vlaggetje dat erbij hoorde. De ene keer was het van papier, de andere keer was het geknipt uit witte zijde of satijn. De kleuren van het Vatikaan als het Missiebootjes waren. Vastgeplakt aan een houten stokje ter grootte van een tandenstoker. Maar je moest het vlaggetje wel opsteken altijd. Ook al omdat het het onderscheid markeerde tussen wie genodigde was op het afscheidsfeest en wie niet. Soms waren er nonkels en tantes die tussen twee gerechten door van tafel opstonden om buiten een luchtje te scheppen. Zo stonden ze daar dan in hun paasbeste kostuums en feestjurken buiten op straat met dat al lang vergeten, ridicule vlaggetje nog in hun knoopsgat of in hun haar. Terwijl al de anderen, die daar in de nuchterheid van de weekdag passeerden, niet mee mochten doen.

‘Wij zullen onderhand maar eens terug aan tafel gaan zeker?’

‘Wat volgt er nu?’

(Leo Pleysier)