Raster. Jaargang 6

[p. 39]

Ezra Pound
Canto XVII

Zodat de ranken uit mijn vingers breken
En de bijen zwaar van stuifmeel
Loom bewegen in de wingerd-ranken:

tsjirr-tsjirr-tsjirr-rikk-een gonzend geluid,

En de vogels slaperig in de takken.

zagreus! 10 zagreus!

Met het eerste licht dat aan de bleke hemel daagt
En de steden gevat in hun heuvels,
En de godin met de fraaie knieën,
Daar bewegend - met achter haar het eikebos,
De groene helling, met witte honden

rondom haar springend;

En vandaar naar de monding der kreek, tot de avond,
Glad water voor mij,

en bomen groeiend in water,

Marmeren stronken uit stilte,
Verder, voorbij de palazzi,

in stilte,

Het licht nu, niet van de zon.

Chrysophrase,

En het water lichtgroen en lichtblauw;
Voort naar de grote, amberen rotsen.

Daartussen,

Grot van Nerea,

zij, als een grote schelp gewelfd,

En de boot gemeerd zonder geluid,
Zonder geur van tuigwerk,
Geen vogelkreet, geen gerucht van deinende golven,
Geen plons van bruinvis, geen gerucht van deinende golven,
In haar grot, Nerea,

zij, als een grote schelp gewelfd,

In de luwte van het klif;

klip grijsgroen veraf -

[p. 40]

 

Dichtbij, de kloof tussen rotsen van amber,

 

En de deining

 

lichtgroen en lichtblauw,

 

En de grot zoutwit, en purperglanzend,

 

koel, glad als porfier,

 

de rots door zee gesleten,

 

Geen meeuwekreet, geen plons van bruinvis,

 

Zand als van malachiet, en geen kou daar,

 

het licht niet van de zon.

 

 

 

Zagreus voedt zijn panters,

 

helder het gras als op heuvels in licht.

 

En onder de amandelbomen, goden,

 

bij hen, choros nympharum. Goden,

 

Hermes en Athene,

 

als een kompasnaald,

 

Trilden temidden van hen -

 

Links is de plaats van de faunen,

 

sylva nympharum;

 

Het kreupelhout, de heidegroei;

 

de hinde, het jonge gevlekte hert

 

springen op door de brem

 

als dorre bladeren temidden van geel.

 

En door een houw in de heuvels,

 

vallei van de Memnons.

 

Ver weg de zee, schuimkammen over het duin heen gezien

 

Nachtelijke zee karnt de kiezels,

 

Links de vallei met cypressen.

 

Een boot kwam aan,

 

Een man plooide het zeil,

 

Sturend met riem in het dolboord gehaakt, en hij zei:

 

Sturend Daar, in het marmeren woud,

 

Sturend de stenen bomen - uit water -

 

Sturend de bogen van steen -

 

Sturend blad voor blad marmer,

 

Sturend spint voor spint zilver,

 

Sturend zilveren snavels rijzend en dalend,

 

Sturend boeg aan boeg gelegd,

 

Sturend plooi na plooi steen,

 

Sturend de vergulde balken vlammen naar een avond’

 

Borso, Carmagnola, vaardige vaklui, i vitrei,

 

Daarheen, op een keer, keer op keer,

 

En de wateren rijker dan glas,

[p. 41]

 

Brons-goud de gloed over 't zilver,

 

Verfpotten in fakkellicht,

 

De flits van de deining onder de boegen,

 

en de zilveren snavels rijzend en dalend.

 

Stenen bomen, wit en wit-rose in donker,

 

Cypressen daar bij de torens,

 

Drift onder scheepsrompen snachts.

 

 

 

‘In de schemer vergaart

 

Het goud al het licht.’...

 

 

 

Nu ruggelings in het hol, door braamstruiken half-overhuifd,

 

Eén oog op de zee, door dat kijkgat,

 

Grijs licht, met Athene.

 

Zothar met haar olifanten, de gouden lendedoek,

 

Ratelend, ratelend het sistrum,

 

de stoet van haar dansers.

 

En Aletha, in de kromming van de kust,

 

met haar ogen gericht op de zee,

 

en in haar handen het wier

 

Zout-helder met zeeschuim.

 

Koré door de blinkende wei,

 

grijsgroen stof in het gras:

 

‘Op dit uur, broeder van Kirkè.’

 

Arm om mijn schouder gelegd,

 

Zag de zon drie dagen lang, de tanige zon,

 

Als een leeuw boven zandwoestijn klimmen;

 

op die dag,

 

En drie dagen lang, en geen langer;

 

Glans, als de glans van Hermes,

 

En ging vandaar scheep

 

naar het versteende oord,

 

Vaal-wit, boven water,

 

gekend water,

 

En het witte woud van marmer, tak voor tak gebogen,

 

De gevlochten boog van steen,

 

Daarheen Borso, toen zij de hakende pijl naar hem schoten,

 

En Carmagnola, tussen de twee zuilen,

 

Sigismundo, na die schipbreuk in Dalmatië.

 

Valavond als de vlucht van de sprinkhaan.

[p. 42]

Aantekening

Zagreus: Dionysos, god van wijn, vruchtbaarheid en ekstase.

Chrysophrase: chalcedoon, een appelgroene edelsteen.

Nerea: zeenimf, dochter van Nereus (Nereïden).

Malachiet: edelsteen ‘met belijning als van een vloedlijn in zand’.

Memnon: zoon van Tithonus en Eos. Memnons vormen een beeldenrij bij Thebe (Egypte). Er wordt verteld, dat ze een muziekklank voortbrengen als het eerste daglicht hen door de ‘houw in de heuvels’ treft.

Borso: zoon van Niccolö d'Este. Heer van Ferrara, 1431-71.

Carmagnola. Francesco Bussone da, 1380-1432. Italiaanse vechtersbaas, diende onder Filipo Visconti, hertog van Milaan; voerde later weer de troepen van Florence en Venetië aan tegen Visconti. Door zijn vreemde gedrag van verraad beschuldigd door de Venetianen en ter dood gebracht.

i vitrei: de makers van glas.

Zothar: een fiktief personage.

sistrum: egyptische ratel van metaal.

Aletha: fiktieve zeegodin.

Koré: (gr.) dochter. Verwijzing naar Persef one (Kora).

Sigismundo: Sigismondo Pandolfo Malatesta, 1417-68. Maecenas en Condottiere. Dominerende persoonlijkheid in de Italiaanse cantos van Pound.

Deze canto sluit goed aan bij Pound's ‘dionysiese’ ede canto, die indertijd door Rein Bloem in een voortreffelijke Nederlandse vertaling is gebracht. De oorspronkelijke en de vertaalde versie van deze 2de canto werden opgenomen in Ezra Pound, 15 Cantos (een uitgave van Athenaeum-Polak & Van Gennep).

H.C. t. B.