Raster. Jaargang 3

[p. 2]

[Nummer 1]

Raster 69

In de eerste aflevering van de 3de jaargang zijn enkele opmerkingen over de dingen die gaan komen gewenst. Dit houdt geen teoretiese uiteenzetting in over een beleid dat de lezer uit zijn Rasterlektúur zelfstandig kan destilleren. Het betreft hier de aankondiging van een paar onderwerpen die in het komende jaar aan de orde zullen worden gesteld en waarvan de redaktie meent, dat het niet alleen belangrijk maar ook de hoogste tijd is om ze ter sprake te brengen.

I.

Raster iii, nr. 2 (zomer '69) zal een reeks artikelen bevatten waarin verscheidene aspekten en problemen van de linguistiek zullen worden behandeld.

In toenemende mate wordt men in literair-teoretiese opstellen en geschriften (en daarin niet alleen) met begrippen en termen uit de taalkunde gekonfronteerd, waarbij men wel kan vaststellen dat het grootste deel van de lezers, inklusief ondergetekende, die termen en begrippen niet kent. Zo nu en dan duiken ook in Raster-essays linguistiese sleutelwoorden op, welke op dat moment niet nader kunnen worden verklaard, dan wel bekend worden verondersteld. Het schijnt zelfs voor te komen dat enkele verhitte vertegenwoordigers van deze koele wetenschap zich in opinieweek-, en -maandbladen tebuitengaan aan langdurige debatten over brandende taalkundige vraagstukken, of iets dergelijks, maar dat verzuimd wordt de lezer een begeleidende kommentaar aan te bieden of mededeling te doen over: wat linguistiek is.

Raster hoopt de lezers die geen linguisten zijn, maar die wel iets meer willen weten van wat er in de taalkunde van Moskou tot Massachusetts gaande is, een dienst te bewijzen met de publikatie van deze zakelijke kroniek, welke door een drietal jonge linguisten zal worden verzorgd: D. Betlem (historiese schets), Frits Kortlandt (enkele problemen van de hedendaagse linguistiek), en T.A. Van

[p. 3]

Dijk (de relatie tussen taal- en literatuurteorie).

De filmmbriek zal hierop aansluiten met een bespreking door Rein Bloem van Christian Metz' Essays sur la signification au cinéma, en van andere publikaties die zich bezighouden met ‘de taal’ van de film. Het ‘linguistieknummer’ zal uiteraard ook de gebruikelijke bijdragen bevatten.

II.

In de 2de helft van 1969 verschijnt een speciale aflevering die gewijd zal zijn aan de Hedendaagse poëzie in internationaal perspektief.

De poëtiese ontwikkelingen van de laatste 15 tot 20 jaar in een 8-tal grote taalgebieden zullen hierin aan een onderzoek worden onderworpen. Een bloemlezing van 40 tot 60 gedichten (voor elke taal worden er enkele door de betreffende essayist gekozen) zal aan deze opstellen worden toegevoegd om poëzie en betoog zo nauw mogelijk op elkaar te laten aansluiten.

Raster beoogt hiermee een greep te krijgen op, en informatie te verschaffen over poëtiese verschijnselen in het buitenland - welke wij niet of nauwelijks kunnen volgen. Tevens is het interessant om op de aldus verkregen gegevens te reageren vanuit de nederlandse poëtiese situatie, en - wellicht - te komen tot een plaatsbepaling van de nederlandstalige poëzie t.o.v. buitenlandse stromingen en ontwikkelingen.

Aan het internationale poëzienummer zullen dichters en essayisten uit binnen- en buitenland meewerken. In de inleiding tot de betreffende aflevering zal nader op een en ander worden ingegaan. Er zijn oorspronkelijke bijdragen te verwachten van:

Kenneth White	Engeland
Charles Grivel	Frankrijk
Karl Krolow	Duitsland
Edoardo Sanguineti	Italië
Branimir Donat	Oost Europa
Dr. G.A.M. Janssens	Verenigde Staten
Mevr. J. Vidal de Lorda	Latijns Amerika
Prof. Dr. C. Ouwehand	Japan

Een algemene beschouwing over de artistieke ontwikkelingen in verschillende kunsten, van de hand van Prof. Dr. Theodor W.

[p. 4]

Adorno, zal aan de poëziebeschouwingen voorafgaan, met het oogmerk de grenzen van het striktliteraire vakgebied - een Raster-‘traditie’ getrouw - te doorbreken.

Alle essays zullen in een nederlandse vertaling worden gepubliceerd.

Het beginsel van de beweeglijkheid dat het beleid van Raster in sterke mate beïnvloedt, heeft er toe bijgedragen dat een tendens tot internationalisering voor '69 kenmerkend zal zijn. Het spreekt vanzelf dat de publikaties van scheppend en essayisties werk van eigen bodem worden voortgezet op de wijze die tot nu toe gebruikelijk was.

III.

Raster prijst zich gelukkig in deze aflevering de nog niet eerder gepubliceerde tekst van een voordracht door Prof. Dr. Alexander Mitscherlich, Die Idee des Friedens und die menschliche Agressivität, te kunnen brengen. Hoewel de bijdrage van Prof. Mitscherlich niets heeft uit te staan met ‘de literatuur’, acht de redaktie publikatie ervan, overeenkomstig het boven geformuleerde beginsel, op deze plaats alleszins gerechtvaardigd en zinvol.

Ik wil hier mijn dank uitspreken aan degenen die mij - van verschillende zijden - bij de voorbereiding van een en ander adviezen en hulp hebben geboden.

H.C. ten Berge