Raam. Jaargang 1974

[p. 12]

E.P. Boerdam
Verwoordingen (fragment)

En waar gaat u met uw huid naar toe? Maar de huid zegt het al. Eerst heel simpel, later meer uitgesproken. Omdat de spiegel u nu eenmaal niets voorspiegelt.

Want de huidspecialisten zijn formeel; ondanks de moderne hygiëne kan uw huid vlugger verouderen. Hoe dat mogelijk is? Door zonnebaden, hard water, luchtbezoedeling en noem maar op. Menigeen is dan geneigd met een grote boog om de spiegel heen te lopen, alsof dat een oplossing zou zijn.

Hebt u ook wel eens zo'n dag? Het gevoel alsof u iets mist van het bruisende leven. Bent u vermoeid? Op van de zenuwen? Hangerig, verkouden, grieperig, koortsig? Of gewoon wat neerslachtig? Ziek zijn is duur en wordt steeds kostbaarder. De winter heeft een funeste invloed. De natuur wordt immers grimmiger en vraagt meer van onze weerstand. De winter veroudert uw gezicht. Uit een warm huis bent u met één stap in een buiten-temperatuur, die soms tientallen graden lager ligt. Want dat klimaat van ons is niet zo zonnig, nietwaar? Om in Nederland wat zon te vinden, moet je het hoog zoeken. Ging het maar zo makkelijk. Toch hebben we die zon nodig. Om er lekker gezond uit te zien. En om een fikse weerstand te krijgen. In Nederland met z'n druilerig klimaat komt er weinig van die zon-gezondheid. Want de zon schijnt er maar gemiddeld 31 dagen per jaar, om over de nadelige gevolgen van onze industrie maar te zwijgen.

De vervuiling van ons landje wordt met de dag erger. We leven tussen uitlaatgassen en rookwolken. Tussen vieze stranden en vuile rivieren. Alleen in het hooggebergte is alles nog zuiver en puur, op die maagdelijke sneeuwtoppen. U kunt niet in de bergen gaan leven.

Elke dag opnieuw wordt zo uw gezondheid bedreigd. Totdat... er geen weerstand meer is. Ja, uw leven is wat het is. Niet te voorspellen. En soms hard. Van alles heeft u geprobeerd. Helpt er dan niets?

Ik zal jullie uitkleden en jullie zullen me aankleden en ik zal jullie aankleden en jullie liefjes zullen me uitkleden en ik zal jullie wassen en jullie zullen mij wassen en we zullen elkaar kappen en elkaar opmaken en elkaar ontharen en elkaar manicuren, we zullen elkaar voeren als waren we schuwe, onschatbare exemplaren van een uitstervende diersoort, we zullen elkaars gat afvegen en telkens als jullie wel zullen willen zal ik jullie kontjes schoonlikken, liefjes we zullen zorgen dat we elkaar onverwacht weer ontmoeten en we zullen elkaar nog maar eens ongenadig verleiden en vele getuigen aanstoot geven door ons onbehoorlijk gedrag in het openbaar, wanneer we geil zullen zijn zullen we elkaar nog geiler maken door te tonen en te weigeren en te zeggen, we zullen elkaar klaarmaken met de vingers of de lippen of de tong of de knie of de voet, soms

[p. 13]

zeer teder en zeer stil, soms doldriftig met veel getier en gevloek, wanneer we niet geil zullen zijn zullen we anderen gaan opgeilen tot ze ons om genade smeken liefjes of we zullen elkaar opgeilen, heel langzaam heel koelbloedig, urenlang met onze handige vingers aan elkaars tepels, oren, aarzen, tenen, waaien, oksels, kutten, navels en monden ho liefjes soms ook zullen we uit pure verdorvenheid-van-vroeger opzichtig alleen voor de anderen masturberen, demonstratief en afgetrokken als achter een vitrine, god liefjes wat hou ik van dat woord masturberen, ik ben verslingerd op het woord mas-tur-beeeee-ren en jullie kunnen het zo heerlijk uitspreken ook hoo liefjes ik zou jullie willen opvreten en dit is echt geen stijlfiguur ik meen het echt en als ik het niet doe dan is het alleen omdat ik jullie niet wil verbruiken opbruiken en jullie niet wil kwetsen en snijden en rijten, gaaf wil ik jullie houden, ik wou dat ik jullie ineens kon opslikken zoals de atmosfeer jullie heeft opgeslokt toen jullie uit moeders buik zijn gekropen, liefjes we zullen elkaars bloed drinken, liefjes we moeten elkaar vaker als waterpot gebruiken, de holte van onderbuik en dijen als we in het bad neerhurken, of de kut of de mond, ik wil alles opeten wat jullie lichamen loslaten, nagelschrapsels haartjes neusvocht huidschilfers tranen speeksel nagelknipsels zweet strond ooggeel menses en serumen howoo liefjes ik wou dat jullie geheel in mij waren ik wou dat ik geheel in jullie was en ik moet altijd maar door denken aan de nacht van april op mei hoe jullie op m'n duimen stonden te rijden, ik had moeite om jullie wilde ritme bij te houden, hoe jullie hijgend op en neer door jullie knieën knikten jullie waren adembenemend weet je wel, over sierlijkheid en charme heen waren jullie prachtbeesten hinnikend in geil galop alsof een natuurkracht overal onderdrukt was en alleen door jullie heen los kon breken, jullie grijnsden jullie tanden bloot en toen jullie kreunend de eindmeet haalden was ik bijna zo bezweet en uitgeput als jullie, zoals een ruiter zijn paard hadden jullie mij verplicht mezelf te overtreffen ho liefjes wij willen elkaar vast samenvoegen wij willen elkaar doordringen door en door en daartoe tasten wij voortdurend onvermoeibaar al onze zeven openingen af op zoek me natuulijk vergissen, zei de doder, en toch kan ik me maar niet van de indruk ontdoen dat de overgrote meerderheid van de leken zich een totaal verkeerd beeld vormt over ons vak. Daar zal de slechte invloed van de film ongetwijfeld in grote mate debet aan zijn, voor ons beroepsmensen vormt de manier waarop het doden in de filmzalen wordt voorgesteld een regelrechte aanfluiting van het vak. Om maar een enkel voorbeeld te noemen: een particulier die rechtstreeks door een kogel wordt getroffen, ondergaat een fractie van een

[p. 14]

seconde lang een druk van ik weet al niet meer hoevele kilograms, met het gevolg dat hij omzeggens altijd onmiddellijk neervalt - of hij moet vast tegen een muur of een paal aanleunen. Maar wat zien we in de meeste films: de getroffen helden blijven na het schot nog secondenlang overeind, de tijd om nog allerlei interessante lichaams- en gelaatsuitdrukkingen te produceren, en wanneer ze uiteindelijk toch neervallen, lijkt dit een wilsdaad van hen, of het gevolg van de schotwonde; het kleinere grut wordt daarentegen wél neer-geknald, maar hier gaat de val gepaard met een hele reeks van spectaculaire, maar totaal onwaarschijnlijke buitelingen en spartelingen. En denkt u ook eens aan de westerns: indien de cowboys wérkelijk zo'n scherpschutters-vanuit-de-heup waren geweest als de film het voorstelt, dan hadden ze elkaar binnen een tiental jaren volledig uitgemoord. Is het dan verbazend dat de meesten van ons alleen nog naar musicals kijken of documentaires? Dagelijks ervaren we immers hoe noodlottig de invloed van al die film- en tv-clichés wel is, wanneer we de begaafde jongeren moeten diets maken dat ons beroep helemaal niet zo spectaculair is als zij zich wel inbeelden. Neen, de werkelijke toedracht van ons vak blijft voor omzeggens alle burgers een gesloten boek. En nu weet ik wel dat dit ook voor de meeste beroepen geldt. Maar van de meeste beroepen wordt althans niet dagelijks en uitdrukkelijk voor miljoenen kijkers een volkomen vals beeld opgehangen?

Natuurlijk beschikken we over geen enkel weermiddel, wij staan zogezegd buiten de wet. Maar persoonlijk beschouw ik dit als een reden om het irrealisme van de filmdoders nog sterker te betreuren. Ware het juist niet wenselijk dat de burgers zich een waarheidsgetrouw beeld konden vormen van een activiteit die buiten hún wet is gesteld? Nee, de leken maken zich heel wat illusies over de voldoeningen die ons vak te bieden heeft. Wat mij na zovele jaren praktijk nog altijd het meest treft is de gelaatsuitdrukking van de getroffen particulieren. In heel wat gevallen kan je niet eens van een gelaatsuitdrukking spreken. Waar je - misschien mede onder invloed van de film? - woede verwacht, pijn of angst of tenminste verbazing, daar stel je iets heel anders vast. Heel vaak schaamte, een soort van slaafse verlegenheid, zoals van iemand die in een hondedrol heeft getrapt, of die het in zijn broek heeft gedaan. Vrees om overlast te bezorgen, om op te vallen, om belachelijk te lijken, en zeer dikwijls zelfs een verontschuldigende glimlach. Sommigen proberen nog recht te scharrelen, blijkbaar alleen om aan de vernedering van de liggende houding te ontkomen? Of willen ze tot het einde toe bewijzen dat ze echt hun best doen om niemand overlast te bezorgen? Van verscheidene van mijn particulieren weet ik zelfs dat ze de omstanders trachtten gerust te stellen met een ‘Het is niets, het is niets’, alsof ze maar gestruikeld

[p. 15]

waren. Anderen drukken helemaal niets uit. Het is bepaald moeilijk om een idee te geven van die afwezigheid van expressie. Je kunt het niet vergelijken met de slaap, slapende mensen zijn volstrekt niet uitdrukkingloos, de ene straalt vreedzaamheid uit, de andere concentreert zich als het ware op zijn slaap als op een zware arbeid. Ik kan het echt niet anders kenmerken dan als stompzinnigheid, rundachtigheid. Die particulieren kijken heus ongelooflijk dom, ze slaan gewoon een ongelooflijk dwaas figuur. Als beginneling in het vak kun je niet nalaten je daarover te verbazen, en je macht om telkens weer die onbetamelijke, totaal inadequate gelaatsuitdrukkingen te voorschijn te brengen laat aanvankelijk niet na je een zeker genoegen te verschaffen. Maar mettertijd wordt het wel eentonig.

Je gaat je weleens de vraag stellen: of er dan geen mens in staat is, het beslissende van zijn dood ook tot uitdrukking te brengen? Soms denk ik dat ik misschien wel onbewust op zoek ben naar zo'n particulier. Dat de mens die zijn dood op een adequate wijze zou uitdrukken ook mijn laatste

Droog uw tranen maar. Werp uw stoffer weg. Laat een fijne dag nooit bederven door uw menstruatie. Denk eraan vóór het te laat is. U is handiger dan u denkt. Naar de duivel met de gulden middenweg. Stap nu eens van gewoon over op buiten-gewoon, als u met uw tijd meegaat. Leef het grote leven i.p.v. altijdhetzelfde. Geniet van het leven. 't Is er de tijd voor. Voor hem, voor haar, van welke leeftijd dan ook. Om te genieten, bewust. Niet zomaar uit sleur, maar bewust genieten. Want laten we wel wezen: deze tijd, ons hele leven vraagt om een bewuste instelling. En genieten is ook leven. Durf het aan. Leef het leven van nu. Maak iets van uw leven. Probeer la vie en rose. Het leven langs de schone kant bekijken, er af en toe een vleugje romanitiek in brengen, gelukkig zijn.

Iedere dag. Sparen? Ja (een kleine goudreserve is nooit weg) maar eerst goed leven! Een beetje pittiger leven. Een beetje levendiger. Een beetje echter.

Na een volle dag drukte een moment rust persoonlijk stil genieten. 'n Moment voor jezelf... een vrouw heeft er recht op. Als het even rustig is, neem dan eens de tijd om u volmaakt te ontspannen. Naar lichaam én naar geest. Eens de dag voorbij, glijd dan in uw schuimbad. Het blauwe water verwent u, streelt u... uw spieren ontspannen zich. U ademt diep en genoeglijk de tintelende, tonische parfums van de denne-essences. U voelt de weldadige aanraking van het balsemende schuim dat u omringt. Vermoeidheid en spanning verlaten u. De extracten van Indische kastanjes verzachten uw huid, stimuleren de bloedsomloop. Exotische betovering van tedere acacia, invrouwelijke jasmijn, pittig sandelhout... 55 bekorende geuren in één. Ontspannen van geest voelt u uw lichaam herleven.

[p. 16]

En dan in de herfstzon de betovering van het ogenblik genieten. Samen genieten als de avond valt. Koele rozige wijn drinken. Klinken op het warme samenzijn. Met een kruikje vol parelende genegenheid. Rook bewust, zo rookt u alleen maar voor uw plezier, heerlijk rustig. Proef het zelf, dat echte aroma, puur, ongewoon zacht en o zo zuiver. Een fijne lichte smaak. Als een zonnestraal. Een klein pittig aroma. Als een avontuurlijk parfum. Een mild gevoel op uw lippen.

Als een vleugje zonneschijn. Maakt het roken van lichte tabak tot een ongekend genoegen. Zoveel zachter, zoveel frisser én... u geniet zoveel meer.

Wordt jonger jonger jonger. Jonge ideeën, een jonge smaak en jonge mode houden je jong. De wetenschap heeft de laatste tijd een grote ontwikkeling doorgemaakt en stelt u thans in staat om op eenvoudige wijze datgene te doen, waarmee u aantoont een vrouw van deze tijd te zijn. Om meteen al mooier te zijn en mooi te blijven, uw hele leven lang. Het is namelijk zo simpel voor een jonge vrouw om haar mooie huid goed te beschermen en voor de wat ouderen om een stukje jeugdige frisheid van teint terug te winnen. Hoeveel innerlijk genoegen geeft het niet, wanneer de spiegel u vertelt, dat de jaren niet meer als een schaduw heen gaan! Doe uw schoonheid herleven, op heel natuurlijke wijze. Voor 's avonds, voor 's morgens, uiterst vloeiend, zalfachtig, dringt ‘ze’ ogenblikkelijk door, om doodeenvoudig haar schoonheidscheppende rol te vervullen. Als ‘shock’ behandeling verlevendigt en herstelt ‘ze’ op een buitengewone manier de weefsels van vermoeide en verontreinigde opperhuiden. ‘Ze’ vergemakkelijkt het hydreren der huid en verwijdert of verzacht de rimpels. Het Emtesium verleent haar dit vermogen, deze kracht. Als diepe en levende make-up basis, zal ‘ze’ u met de dag de vreugde van de schoonheid, van de grote teruggevonden schoonheid doen ontdekken. Als schoonheid haar kans schoon wil zien...

Wat doen we in de kou (alsof de zon niet straalt boven de zonnestranden van Spanje en Frankrijk, boven de ski-hellingen in het dal van Bohinj in Joegoslavië, en boven al die andere door de natuur verwende oorden...) Natuur, zo maar te koop. Laat de kille tijden maar komen. Er was een tijd dat reizen ook een kwestie van persoonlijkheid en goede smaak was. Het jet-tijdperk heeft dit ongedaan gemaakt, ontluisterd. Toch blijft er een middel om te reizen volgens uw eigen stijl. Ontdek de nieuwe manier van reizen. De allure-rijke. Trek erop uit en ontdek een land dat u nog niet leerde kennen uit boeken of films. De lente verwelkomt u de hele winter in het land der goden (en de prijzen zijn er even zacht als het klimaat). Steden vol sfeer en leven, antieke landschappen begroeid met eucalyptussen, fonkelende zee, warm onthaal. Een nieuwe wereld vol verlokking - dat is duizend wondermooie dromen. Dat zijn gezonken galjoenen,

[p. 17]

eindeloze roze stranden. Op drie uur vliegen ligt een andere wereld, een land van legenden, een wereld van tegenstellingen. Waar twee zeeën elkaar ontmoeten onder een immens-blauwe hemel. Omzoomd door stranden overgoten van zon. Met bergen gekapt door eeuwige sneeuw. De brandende hitte van het woestijnzand, de stille koelte van de cederwouden. De lanen geurend naar jasmijn.

Aan u de vreemde rituelen en het vervoerende ritme van de dansers. Aan u het reizen in het verleden onder de schaduw van een mahonieboom. Achter het strand liggen de legenden. Aan u de turkooisblauwe baaien, de onbewoonde eilanden, de rotsen van koraal. Aan u het godzalig genieten van de zon, de exotische markten met de geur van avontuur. Dwaal door de pracht van de keizerlijke steden. Met paleizen van eeuwen en hotels van nu. Met moskeeën, en souks, en oases. Waar legenden waarheid worden. De zee en de wind - het strand en de golven - en de koelere smaak, de wilde frisheid van limoenen.

Beleef het opnieuw! Kies nu een nieuw gezicht! Besteed uw geld goed. Bouw 'n huis omheen uw eigen persoonlijkheid. Hou Holland mooi. Ontdek een nieuwe bron van jeugd! Smul u slank. Beproef dit heerlijk recept. Wacht niet langer op uw koffie, uw koffie wacht op u. Proef de volle smaak van verse abrikozen op uw boterham. Breng nu eindelijk wat afwisseling in het menu van alle dag.

Let op uw lever! Laat slapend uw wimpers groeien. Hou België mooi. Serveer eens rijst! Haal mode met allure in uw huis! Onttrek aan uw interieur de grauwsluier van de onpersoonlijkheid. Eet smakelijk met het enige regime waar u lekker van kunt smullen. Zorg dat u 't in huis hebt. Vraag aan uw bloemenhandelaar eens een folder met handige tips. Begin vandaag nog uw ‘silhouetkuur’. Proef ze gauw: Krieken - Abrikozen - Aardbeien - Vier Vruchten - Rode Bessen... Rook rustig... en alleen voor uw plezier. Kies uit de 16 kleuren uw kleur, uw nagellak. Feestgeschenk? toon uw persoonlijkheid. Geniet van de mooie, klassieke lijn en de rustige werking van een technisch meesterwerk. Ontzie uw handen, bevrijd uw huid van agressieve wasmiddelen en vuil afwaswater. Voel hoe zacht voeringstof kan zijn. Heb hart voor uw haar. Noem uw favoriete drank bij naam. Breng kleur en fleur in uw badkamer. U geeft hem het beste van uzelf, geef hem ook het zuiverste water. Wees zuinig op uw nagels. U kunt geen nieuwe bestellen. Breng rijst op tafel. Verjong uw huid. Bekijk alles op uw gemak. Let er op in de winkel. Geniet van het leven. Kijk uw huid eens recht in 't gezicht.

Is uw man hiermede te verleiden? Stel hem dan niet teleur! Voedt uw meubels.

Koop bont met plezier. Reken nu af met uw droge huid. Vraag de extra voordelige familieflacon. Gebruik het ook in de keuken! Bespreek eens alles met uw gasbedrijf, aannemer, architekt of installateur of gespecialiseerd luchtverwarmings-

[p. 18]

bedrijf. Ga ook eens praten met deze mensen. Doen. Nu. Profiteer van de speciale introductie-aanbieding. Vergeet niet deze advertentie aan uw man te tonen... leg desnoods een knoop in de vaatdoek. Vraag onmiddellijk prijs en dokumentatie met onderstaande bon. Kom zelf een kijkje nemen en vraag ook naar de kosteloze kleurenkatalogus. Koop nu uw kleuren-tv tegen de voordeligste kredietvoorwaarden van het land. Vraag informatie hierover bij uw dealer. Vraagt onze brochures aan, voor de ideale behandeling van wollegoed en fijne weefsels! Neem vaker 'n bloemetje mee. Kijk uit naar de volgende nummers van dit blad. Er komen nog posters. Voor u. Voor uw vrienden. Zend ons een briefkaart en u ontvangt gratis en zonder verplichting de gekleurde Kanker-catalogus en het Kanker-ontwerpblad. Weet waar u aan begint. Terug is er niet bij. Terug naar zomaar een sherry. Daar moet u meer over weten. Stuur de bon in. Wij zenden u graag de aantrekkelijke kleurenbrochure, die uitleg geeft over alle toestellen voor alle doeleinden. Laat uw kindje fotograferen door een vakman. In levensechte kleuren. Dat is later de mooiste herinnering. Vraag met de bon de kleurenbrochure waarin u tal van suggesties vindt. De winter is heerlijk in Griekenland. Ga er dit jaar nog heen. U wordt er ontvangen als een god. Beter nog: als een vriend. Vraag gratis de luxueuse dokumentatie aan de alleeninvoerder voor België. Vul onderstaande koepon voor kosteloze kleurenbrochure in. En als u dit fijne magazine niet graag stukknipt, is een gele briefkaart net zo goed. Doet u het? Neem de boot naar Engeland dan vliegt de tijd voor u! Vraag intussen onze brochure over uw leefmeubelen. U krijgt meteen een grote poster van bovenstaande illustratie. Ga naar uw reisagentschap. Vraag daar naar de vliegvakanties van Kanker. Vlieg vervolgens naar het land van uw dromen. Haal een fles Kanker en u krijgt deze plaat gratis als affiche op kamerformaat. Vul nú de bon in voor ons wintervakantieboek. En ontdek dat wij waarmaken wat we beloven. Zes rijke kleuren en geuren van Kanker toveren uw badkamer om tot boudoir. Geef de zes kleuren de kans zich steeds te vernieuwen en dromen zullen geen einde kennen... Ga uw kluwens Kanker uitkiezen bij uw winkelier. Vraag hem ook de (gratis) breibeschrijving van het hierboven afgebeelde model. En als u werkelijk niet weet waar u dit alles kunt krijgen, schrijf dan gerust aan Kanker. Koop een fles Kanker en stort uzelf in het avontuur. Vraag een ontwerp: het is volkomen gratis. U ontvangt een echte foto van uw keuken, op maat voor u ontworpen en onmiddellijk leverbaar dank zij ons eigen gloednieuw atelier in België. Laat het één dezer avonden gebeuren. Bel Kanker Nederland of schrijf een briefkaart naar Kanker Nederland n.v. of loop even binnen bij uw handelaar.

Vraag uw Kanker winkelier nadere uitleg over deze modellen en meteen over de

[p. 19]

geassorteerde panty's en sokken. Vraag om de gratis Kanker folder ‘handige hulpjes’. Vraag gratis het prachtig gekleurd receptenboekje ‘Lekker eten met Kanker’ aan. Vraag aan uw bakker de Kanker-folder vol menu's voor uw ‘laag kalorieën-dieet’. Vraag de gratis Kadologus. Kanker-meisjes, schrijft ons! Het best kunt u meteen even de bon invullen en opsturen. Dan krijgt u van ons gratis een fraaie kleurenfolder, waarin u kennis maakt met de vele mogelijkheden van Kanker (ook wat betreft kleurenvariaties). En waarin u verder alle details vindt op het gebied van prijzen, maten en behandeling. U kunt ons ook bellen - Dank zij ons bandopname-apparaat zijn wij niet alleen overdag, maar ook 's avonds, 's nachts en gedurende het weekeinde bereikbaar. Schrijf een kaartje (zonder postzegel) naar Kanker. Stuur een briefkaartje aan Kanker N.V. onder vermelding van antwoordnummer 25. Dan hoeft u geen postzegel te plakken.

Probeer ook Kanker. Koop een pakje of vraag een proefpakje aan. Knip onderstaande bon uit, doe deze in een open briefomslag en verzend zonder postzegel - die betalen wij - aan Kanker. Bestellen. Stuur 'n briefkaartje of brief (zonder postzegel) naar Kanker postorderservice, Antwoordnummer 3000. Of telefonisch. 020 351711. Geeft u in beide gevallen duidelijk aan: naam, adres, bestelnummer, maat en eventueel klantennummer. Ontvangt u onze kleurencatalogus nog niet regelmatig? Vraag hem dan even aan, per telefoon of per briefkaart. Zend deze coupon in een gesloten envelop zonder postzegel aan: Kanker, antwoordnummer 801, Den Haag. Gewoon een briefkaartje even schrijven aan Kanker Nederland. Vul even onderstaande bon in. Dan verneemt u van ons hoe u met een Kanker-orgel op één-twéé-drie een volleerd musicus wordt. Simpelweg bon invullen en opsturen aan Kanker N.V., Postbus 6104, Rotterdam. Dan krijgt u dit fraaie presentje snel in de bus. Als u alles van Kanker wilt zien en weten stuur dan gauw deze bon met twee postzegels van f 0,25 naar Kanker, Postbus 19408, Amsterdam. Zend ons een briefkaart: u ontvangt gratis en geheel vrijblijvend de uitgebreide kleurenfolder ‘Wonen met Kanker’. Vraag uw Kanker Afgevaardigde even langs te komen of telefoneer nr. 03/17.77.17 of schrijf naar Postbus nr 4144 Brussel. Speel zeker met Kanker. Ontdek zélf het Kanker-geheim. Drink dagelijks Kanker. Het houdt u vitaal omdat Kanker minder zouten bevat dan elk ander bronwater. Maak het Kanker-gebaar: veilig, krachtig, stralend proper. Gun uw badkamer Kanker! Maak kennis met Kanker - de tonic voor hen die 't verschil proeven. Relax! of doe iets aangenaams terwijl uw Kanker voor u wast. Aambeien? Gebruik Kanker (zalf en zetpillen) en vergeet ze. Dus neem de proef op de som: zes keer voltanken met Kanker met cancer (super of regular). Neem liever Kanker, het moderne zoetmiddel zonder calorieën.

[p. 20]

Maar, let op: eis het merk Kanker in het metaal gegraveerd. Neem Kanker, de moderne pijnstiller die vlug en doeltreffend werkt en door het organisme goed verdragen wordt. Hou 't mooi met Kanker. Giet de vloeistof Kanker in de leiding, zonder het staand water te verwijderen. Ga Kanker eens proeven bij de geselekteerde slijters die 'm in voorraad hebben. Of koop een fles en geniet 'm thuis. Schep uw eigen woonklimaat met Kanker van Kanker. Neem 's avonds 1 of 2 Kankerpillen. Vraag daarom uw arts of verloskundige welke Kanker voeding voor uw baby het beste is. Al je wolletjes en fijn linnengoed moet je met Kanker wassen, in koud water. Spuit met Kanker tegen verkoudheid. Eén druk op de knop en beproefde middelen doen direct hun werk in hele kamers tegelijk. Verzorg dus uw héle huid. Met een hydraterend produkt: Kanker. Elke dag. Eet Kanker bij uw maaltijd. Lekkere, lichte, kruimige sneetjes. En u blijft slank! Zorg dat u in geval van pijn een poedertje Kanker bij de hand hebt. Indien de pijn gedurende 10 dagen geregeld weerkeert, raadpleeg uw dokter. Omlijst uw ogen met Kanker. Zet Kanker op tafel en dat haast-je-rep-je koffiedrinken uit school is afgelopen.

Uw kinderen kunnen hem zelf gereed maken... en ze zijn er dol op. Bereid hun morgen de aangename verrassing van een vieruurtje met Kanker. Probeer 't maar eens. Completeer uw Kanker-bad of -douche met deze milde, overvloedig schuimende Kanker zeep. Gaat u daarom bij Kanker schoenen gerust op het uiterlijk af. Kies dan wel een Kanker, want die is zo ontworpen dat de heilzame ultra-violette stralen een groter oppervlak bestrijken. U koestert dus meer dan uw gezicht alleen. Maar eerst even uw arts raadplegen. Leef nog beter - spaar bij de Kanker. Gebruik daarom Kanker met zijn versterkte waskracht en zijn snellere werking. Vergeet niet Kanker in huis te halen! Zet daarom eerst uw was in Kanker Groen. Ga maar eens kijken bij uw Kanker dealer. Kleine tip: doe 't vandaag nog. Of desnoods morgen. Anders vergeet u het weer. Was uw linnen nu met Kanker... Gebruik van nu af Kanker als uw eerste schoonheidsbehandeling en voor u zal de tijd minder vlug gaan. Vraag vandaag nog Kanker bij uw apotheker. Maar begin nou maar met een paar rollen Kanker te kopen. Laat uw kleding door Kanker ontwerpen! Kanker moet u gedronken hebben. Al is 't maar eens in uw leven. Al is 't maar eens in uw leven. Meester Pinet bracht een belangrijk detail mee over de wijze waarop de laatste tijd wetenschappelijk verantwoord gemarteld wordt. In een volledig uitgerust verhoorlaboratorium in Rio heeft men kleine kamertjes die reeds uit Auschwitz bekend zijn. Men kan er alleen recht overeind in staan. Het is er of zeer koud of zeer heet. In deze minuscule kamertjes worden elektronische geluiden opgewekt: lokomotieven die zich op de persoon toe bewegen, straaljagers waarvan het geluid wordt versterkt

[p. 21]

en die de indruk wekken op de persoon in te vliegen. Deze geluiden versnellen een deliriumproces teweeg gebracht door voedsel- en slaapgebrek. Dan brengt men de persoon in een andere kamer waar audiovisuele projekties plaatsvinden: een glas water of een bron wordt geprojekteerd en een vriendelijke vrouwenstem zegt dat men zonder meer iets te drinken kan krijgen als men getuigenis aflegt of iets ondertekent. Dat wisten we al eerder maar we hadden het niet in het rapport opgenomen omdat we het slechts uit één bron hadden en we hebben niets opgenomen dat niet minstens uit twee bronnen kwam. Deze zeer geraffineerde middelen vergen grote sommen geld. Dat betekent dat er ergens een plaats in het budget voor moet zijn uitgetrokken. Dan moeten de betrokken autoriteiten er dus van afweten. We moeten dus de ernstige bezorgdheid hebben dat deze dingen met medeweten van die autoriteiten gebeuren, iets wat de Braziliaanse regering tot nu toe altijd ontkend heeft. Over de verhoormethodes wil ik liever niet te veel zeggen, ze staan in het rapport, de belangrijkste methoden zijn de papagaaienschommel, de drakenstoel - een elektrische stoel waarmee men schokken kan toebrengen en de gevoeligste delen kan verbranden, en de ferrinho's, het gebruik van hete ijzers. Belangrijk bij al deze methodes is dat men niet inhoudelijk van de foltering spreekt maar men noemt onmiddellijk de specifieke foltering bij naam, dat wil zeggen dat daarvan een algemene notie bestaat.

Welke diensten zijn met de verhoren belast?

Johannes Brune: Tot voor kort hielden de verschillende legeronderdelen er een eigen dienst op na die zich met verhoor bezighielden. De marine heeft een eigen dienst, de CENIMAR, etc. Als men door de ene instantie was gegaan dan meende een volgende dat er altijd nog wel wat nieuws los te krijgen was en folterde men opnieuw tot men eindelijk in de gevangenis tot rust kwam. Dat was dus niet gecoördineerd. Sinds ongeveer een jaar is er een coördinatiecentrum en alle informatie die door folter wordt verkregen wordt daar opgeslagen.

Over hoe dat functioneert hebben we gegevens met betrekking tot Rio. Daar is een zaal waar de gevangene op een elektrische stoel zit en verhoord wordt en wel door iemand die via een oortelefoon verbonden is met de centrale, die de verklaringen van gevangenen opzamelt. Daar staat een computer die met alle gegevens over de verzetsbeweging in Brazilië gevoed is. Daar zit ook een specialist voor bijv. de organisatie MR 8 of ALN. Wanneer een lid van MR8 nu verhoord wordt worden zijn verklaringen meteen gecontroleerd en wanneer hij de onwaarheid zegt krijgt de verhoorder daar via de oormicrofoon bericht van dat iets niet klopt en dat hij daarop moet doorgaan. De verhoorders worden ieder uur afgelost en zijn dus altijd vers. Deze laatste ontwikkeling naar een coördinatie-

[p. 22]

centrum staat niet in het rapport omdat we het maar uit één bron hebben, hoewel dat zeer gedetailleerd is. Een Kanker-panty voelt u nauwelijks, maar u ziet hem wel, de perfekte pasvorm, de zijdeachtige glans en de modieuze kleuren moeten u opvallen. Voor 4,95 mag u dan ook wel wat goeds verwachten. Edelstaal automatisch dameshorloge met datumaanduiding (snelverzetting), shockproof en waterdicht tot 70 meter, met verstelbare duikersring, 17 steens, zwarte wijzerplaat, edelstalen band f 172.- Anita. f 179.- Een sportieve namiddagjapon van wolmerk-kamgaren met grote, opgezette zakken, smalle ceintuur met dekoratieve metaalversiersels. Edith. f 149.- Deze gemakkelijke jerseyjapon leeft door zijn uitdrukkingsvolle, geometrische snit. Lady japon f 209.- Japon met jasje f 289.-. Introduktie-aanbieding. Nieuw glas 170 g 22 F - 2.50 F = 19.50 F Vanaf 125 tot 11.700 F biedt Kanker u een geraffineerde keuze. 'n Speelse dubbele lijn golft in 18-karaats goud rond een slanke hals, f 2.560.- 2.995 F kontant of op krediet zonder voorschot: 24 × 152 F Dit onmisbare huishoudgadget zonder metaal werkt volkomen geruisloos. Verkoopprijs: F 434. Wandelwagen met kap en voetenzak en open wandelwagen. Kompl. vanaf ca. hfl. 279.- 15 à 20 badjes in flacon die later zo'n fijne rammelaar is f 3.- Extra grote flacon (30 à 40 badjes) f 4.75 Uitgebalanceerde melange van rijpe Amerikaanse, Virginia en Burley tabakken. De toevoeging van whiskey-flavour geeft de mixture een exclusief accent. 50 gram f 2.90 Zorgvuldige melange van Virginia en Burley tabakken, vermengd met zachte Zuidamerikaanse, Oriënt en Afrikaanse variëteiten en de karakteristieke tic van cherry brandy. 50 gram f 3.15 Veelkleurige blend van Carolina, Georgia en rijpbruine Burley tabakken. De toevoeging van geurige Oriënt en kostbare Latakia geeft de mixture een exotische smaak. 50 gram f 3.30 Ladder stop 49 F Praktische en hygiënische doodrukverpakking. Ook in zuinige 60-tablettendoos: 36 F Besparing: 25% Deze beha bijvoorbeeld. In noisette, transparose en wit. Cupmaten A tot en met D. 325 F Bijpassende broekgaine met speels transparant voorpandje. Antislipband in de pijpjes. 420.- F Extra vingertip. Kanker nagelversterker maakt broze nagels binnen 20 dagen weer gezond en sterk. Flacon 7.50 Bij parfumeurs en drogisten. Zachte, niet vette dagcrème, die direct wordt geabsorbeerd. Beschermt en matteert de huid. Vormt een volmaakte, transparante basis voor make-up. f 2.25 Licht vethoudende, vochtinbrengende dagcrème. Ons ruw klimaat dwingt tot het gebruik van een halfvette verzorgingscrème. Een soepele huid maakt jong. f 2.75 Vitamine-rijke crème, die de huid voedt en verzacht, en 1001 kleine beschadigingen sneller doet herstellen. f 2.50 Kanker hoogtezon vanaf f 83.- De super-de-luxe tissue-keukenrol voor huishouden, badkamer, babyverzorging, make-up enz.