Raam. Jaargang 1974

[p. 22]

Nico Verhoeven
Vier sonnetten van het medelijden

1

De mens die wortelt in zijn grote droom,
waar vindt hij heul bij deze worsteling;
geen tegenstander die zijn blik verruimt,
geen medeboom die uit het veld verrijst.

De vlakken van het schaambord eeuwigheid,
het roodste rood dat hem met mat bedreigt;
het is geen roos, toornige vingerling
die naar de ringen om de zon heen wijst.

Zo'n dag is diep van duister avontuur:
een afgesleten aambeeld waarop schampt
de klokslag tijd. Dag witte haan die kraait

op weten van een deernis zonder grens.
Verduur het leed dat als een brug de stroom
passeert, azuur dat in zijn vlucht vergrijst.

[p. 23]

2

De winter is te liefelijk van huid
om te voltooien wat aan huis ontviel:
hoe wenkt de rimpel van de dageraad
de oude hoornen van de regelmaat,

de gouden toortsen van het zonnewiel.
De winter is de blinkendste van al.
Blij blijft hij aan het roer en doet zo stil
dat als in huis de waterketel fluit.

Op leien ondergrond schaatst hij en schrijft:
zijn het haar ogen die de stroom verdiept?
Zeg niet de stroom licht dicht. Haar ziel is broos

zoals een boze droom in sterren valt.
Een rookpluim dekt de velden toe met eer.
Ontsluit de deuren. Scherven van geluid.

[p. 24]

3

De binnenste bestaansgrond kent geen vloer
waarop gestaan wordt, open wond en mond;
bijna de ander, maar diezelfde nooit
die wat hij ziet met dovenetels tooit.

Bevracht geen vlonder met twee handen zon;
bedenk de lucht is blauw omdat hij lijkt
op korenbloemen, hun verval, hun fleur
die als een gevel opdoemt voor de ruiten.

De dingen op een rij gezet zijn soms
zo boers, als wasgoed aan een lijn, 't hangt buiten
en hoort zo bij het huis en bij het bed,

dat men het niet meer ziet, het blijft van linnen,
vlas, droomgewas, katoenen woud. Verstand.
Het wappert en er voert geen weg naar binnen.

[p. 25]

4

Dag blauw heelal, wees weerklank van de wind
die zomaar aanklopt, zoals water stroomt;
geruis van gras dat nat is, als van dauw,
en bouw het huis als aalmoes voor de hand.

Die ons verwijst is maar een vlag van hout,
hij is geplant en wervelt als een roos;
sneller klimop dan voetspoor in het zand
ooit terugvindt, vindt in hem gehoor. Wij gaan

als schepelingen, duizendmaal en één,
vol vergelijk, luisterend naar de woorden
schemerend achter waar wij zijn geboren:

bijna een sprookje en een lang verhaal.
De tweede nanacht zal de derde schragen.
En niemand die de tafellampen dooft.