Als mijn veronderstelling juist is, dat het morele probleem van de pil al verleden tijd is, zeker in ons land, hoe komt het dan, dat ook hier met gespannen verwachting naar een pauselijke uitspraak wordt uitgezien? Wat wil men eigenlijk nog weten? Ik heb daarover een tamelijk triest vermoeden en daarom sprak ik zojuist van kwaadaardigheid. Wij zijn door onze snelle ethische ontwikkeling en het lange dralen van de kerk tot toeschouwers geworden in plaats van onderdanen. Wij zijn benieuwd of de paus zal zeggen wat wij vinden dat hij zou moeten zeggen, meer dan dat wij bereid zijn ons naar zijn woorden te gedragen. Dat gedrag is al gevonden en het is alleen nog maar de vraag, hoe de paus zich uit zijn netelige situatie zal redden. Het kon bijna niet pijnlijker verzonnen worden dan het zich nu ontwikkeld heeft; de onfeilbaarheid is op een akelige manier in een hoek gedreven en er ontstaat een spannend probleem, zo spannend dat je wel toeschouwer moet worden.
De paus heeft de spanning nog opgevoerd door om uitstel te vragen. Inderdaad kan de manier waarop hij het uitstel aankondigde, als een vragen uitgelegd worden. Hiermee heeft hij een vorstelijke en in het Vaticaan zeer bekende mogelijkheid uitgesloten nl. het zwijgen. Ik kan mij voorstellen dat hij tot zwijgen zou hebben besloten en te kennen gegeven zou hebben dat hij zich in deze materie niet competent achtte. Dat zou dan een verrassend resultaat geweest zijn van een persoonlijk nadenken, dat begonnen of althans in een kritiek stadium gekomen is toen hij deze materie voor zich zelf reserveerde. Hij zou zich hiermee waarschijnlijk de hoogachting van velen verworven en de hoon van veel anderen op de hals gehaald hebben. Maar aangenomen dat zijn woorden aan de praktijk niets veranderen zou dit zwijgen niet alleen van realiteitszin getuigd hebben, maar zeker ook van moed, want het zou een breuk betekend hebben met een lange traditie van dicht aan bemoeizucht grenzende voorschriften op sexueel gebied.
Deze weg is nu zo goed als afgesloten. Een andere uitweg is: een voorlopige uitspraak zonder officiëel en dus onfeilbaar karak-