Raam. Jaargang 1964-1965
(1964-1965)– [tijdschrift] Raam–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 3]
| |
Jan H. Cartens
| |
[pagina 4]
| |
En ziet men het Kruis niet als een Wijnstok ranken, | |
[pagina 5]
| |
...die versmelting van heidense en christelijke elementen, | |
[pagina 7]
| |
Het zal sommigen op het eerste gezicht willekeur toeschijnen, dat in dit essay een deel van de ontwikkelingsgang van Jan Engelman en H. Marsman binnen één lijst worden geplaatst. Engelman werd in studies over Marsman gewoonlijk niet, of slechts in het voorbijgaan genoemd. Tot nu toe heeft alleen Karel Meeuwesse gewezen op enkele overeenkomsten en verschillen die beide dichters verbonden en scheidden. Het is niet het doel van deze studie na te gaan of beide auteurs invloed op elkaar hebben uitgeoefend of in welke mate zij dat hebben gedaan. Beiden zijn echter verscheidene jaren door een intieme vriendschap verbonden geweest en hebben lange tijd geleefd in het ‘Utrechtse’ milieu van de jaren twintig en dertig. Daar zij op gelijke èn van elkaar afwijkende wijzen hebben gereageerd op levensbeschouwingen, artistieke meningen en algemene verschijnselen van die tijd, vaak via identieke thema's en motieven, kan een studie waarin een groot deel van beider groei en de poëtische neerslag daarvan worden nagegaan, verhelderend werken op het beeld dat wij ons gemeenlijk van de twee dichters afzonderlijk vormen. Wanneer in deze beschouwing Marsmans connecties met anderen minder naar voren worden gehaald dan gebruikelijk is, geschiedt dat niet omdat wij die van geringer waarde zouden achten, maar omdat die elders reeds werden beschreven ofwel niet binnen de kring van beide dichters lagen.
VG = Jan Engelman, Verzamelde Gedichten (N V. Em. Querido's Uitgeversmij, Amsterdam 1960); VW = H. Marsman, Verzameld Werk (N.V. Em. Querido's Uitgeversmij N.V., Amsterdam 1960). |
|