Raam. Jaargang 1964-1965

[p. 18]

Jan Elemans

Hagioscoop

Op een terp
in groen verlaten land
tussen de resten
van een heel klein
heel oud dorp
waarvan de burgemeester
allang is verbrand
de pastoor verjaagd.

Op een terp
ligt het kerkje
van St. Michiel
tufstenen toren
lisenen en boogfriezen
gotisch met roomse resten
gekonserveerd fossiel
van een schelp
die vanbinnen geleefd
heeft geademd.

Sleutel te verkrijgen
op No 62
bij Jansen maar
die is nooit thuis.

Zwervend langs het koor
kijk ik door een muurspleet
in het inwendig:
een leegte vol duisternis.

[p. 19]

Volk in de mis

IN NOMINE PATRIS...
zegt de pastoor,
clara voce
en INTROIBO
en gaat op naar het altaar,
het volk blijft beneden
en prevelt in zijn landstaal
zijn eigen kleine
dagelijks wisselende gebeden
ad petendam pluviam
want onder de wisselende bewolking
van het platteland
is het altijd wat,
is het altijd wat geweest,
is er altijd reden geweest
om te bidden.
OREMUS
zegt de pastoor
submissa voce
en
voce paululum elevata
ORATE
want op een gemengd bedrijf
zal het wel altijd wat blijven,
PER OMNIA SAECULA SAECULORUM.
En SURSUM CORDA
maar het volk blijft beneden
bij het korenaaltje,
bij de wijngaardslak,

[p. 20]

 

zonder broodgraan

 

zonder wijnstok

 

is er voor hen geen leven.

 

Boerenknaapjes brengen nieuwe wijn

 

si musca ceciderit

 

in calicem

 

en nieuw brood

 

si panis non sit

 

triticeus.

 

HOC, HIC EST

 

fluistert de pastoor

 

discrete, distincte et attente

 

en hij bidt,

 

orat aliquantulum

 

pro vivis

 

die het nog steeds niet verstaan,

 

pro defunctis

 

die het allang niet meer horen

 

bidt de pastoor

 

voce non intelligibili

 

voor wijndruif en broodaar,

 

voor levende beesten en boeren

 

in een dode taal.

 

MISSA EST, ITE.

 

Goddank,

 

de boeren kunnen gaan.