Princesse Liet-boec

[Laodemia en Protesilaus] [vertaling]

LIef ongestoort / u toch nu spoort⁵⁶⁹
Nae u Lief u te keeren
doch na my hoort / ic blijf versmoort⁵⁷⁰
Moet ick u dus ontbeeren⁵⁷¹
O felle wint / ghy waert ontsint⁵⁷²
Doen ghy my deet verlaten⁵⁷³
Die int hert geprint / my heeft bemint
Ick wort schier desperate.⁵⁷⁴

Aen u ick schrijf / hoort mijn motijf⁵⁷⁵

Doen ick eylaes sach varen⁵⁷⁶
U schip seer stijf / en ick hier blijf⁵⁷⁷
Therte was vol beswaren /
Bedroefde tijt / jont mijn respijt/⁵⁷⁸
Dat ick hem hier mach houwen
Ick sucht en krijt / ter werelt wijt⁵⁷⁹
Is gheen bedruckter Vrouwe.⁵⁸⁰

Och Paris saen / wat hebdy ghedaen?⁵⁸¹

Dat ghy hebt gaen ontschaken⁵⁸²
Helena plaen / u fel bestaen⁵⁸³
Doet my soo dickwils waken /
O lief vaillant / tis niet u lant⁵⁸⁴
Daermen u nae siet spueren:⁵⁸⁵
O lief playsant / wilt triumphant⁵⁸⁶
Voor een ander avontueren.⁵⁸⁷

Mijn hoop is goet / maer mijnen moet⁵⁸⁸

Die doet my heel swichten /
Aeolus voorspoet / is niet soo soet⁵⁸⁹
Seer wreet zijn zijn ghesichten /⁵⁹⁰
U troost is cleen / hoort mijn verbreen⁵⁹¹
Meendy dat God sal lyen?⁵⁹²
Dat Troyen reen / comt int gheween⁵⁹³

569 ongestoort: onafgebroken (bij spoort); u [...] spoort: haast u

570 ic blijf versmoort: ik ga bijna dood

571 ontbeeren: missen

572 waert ontsint: had het verstand verloren

573 Doen: toen

574 schier: bijna; desperate: wanhopig

575 motijf: beweegreden

576 eylaas: helaas

577 stijf: sterk

578 jont: gun; respijt: extra tijd

579 krijt: huil

580 bedruckter: bedroefdere

581 saen: voorwaar

582 ontschaken: roven

583 plaen: eenvoudigweg; fel: onstuimig

584 vaillant: dapper

585 nae [...] spueren: op [...] richten

586 playsant: aangenaam; triumphant: zegevierend

587 avontueren: het leven wagen

588 moet: gevoel

589 Aeolus: god van de winden, die hij in zijn grot opsluit of vrij laat waaien

590 ghesichten: gezichten (d.w.z. karaktereigenschappen)

591 cleen: klein; verbreen: uitweiding

592 lyen: verdragen

593 reen: rein

[p. 33]

 

T'is te stercken partije.

 

Wat wil ick claer / mijn selven swaer

 

Aldus gaen tormenteren /⁵⁹⁴

 

Laet varen daer / thoont voorspoet naer

 

Ons Edel Griecksche Heeren /

 

Och mocht ick dan / Edel vroom man

 

U lustich uyt gheleyden /⁵⁹⁵

 

Als ghy quaemt van / des crijchs gespan

 

Soud' ick u weer verbeyden⁵⁹⁶

 

Prince seer jent / dees bee bekent⁵⁹⁷

 

Wilt die doch nu aenvaten /⁵⁹⁸

 

Ick lijd torment / dat ick absent⁵⁹⁹

 

Ben van u dus verlaten /

 

Denckt om u lieff / door desen brieff

 

T'is my pijn u te derven /⁶⁰⁰

 

Want t' pijnlijck grieff / dat ick besieff⁶⁰¹

 

Dat doet my de doot sterven.

SChoon liefken plaisant / Ic heb tblijde pant⁶⁰²
U brieff triumphant⁶⁰³
In Aulide ontfaen / geteekent metter hant⁶⁰⁴
Twelc my doet onderstant⁶⁰⁵
want der liefden bant / mijn herte doorbrant
O waerde Diamant /
Ick ben soo seer belaen / so menighen natten traen⁶⁰⁶
Cost het my saen /⁶⁰⁷
Dat ick soo plaen / van u most scheyen /⁶⁰⁸
Dat ick op een nieu / sprack den lesten adieu /
Geneucht / en vreucht / sou ick dan verbeyen.⁶⁰⁹

Ghy claget verblint / seer over den wint

O reyn Venus kint / dat die u doet noot /
Weest so niet gesint / want dat doch verslint /⁶¹⁰
Mijn jonc hert beghint / deur u reyn lieff bemint
Als oprechte vrint
Te sterven schier de doot / als u mondeken root⁶¹¹
Dus kermt seer groot / gy vraecht seer snoot⁶¹²
O schoone Cieragie /⁶¹³
U schoon goutgeel haer / verciert nu seer claer⁶¹⁴

594 tormenteren: kwellen

595 uyt gheleyden: uitgeleide doen

596 verbeyden: opwachten

597 jent: edel; bee: bede

598 aenvaten: aanvaarden

599 torment: kwelling; absent: afwezig

600 derven: missen

601 grieff: leed; besieff: onderga

602 plaisant: aangenaam

603 triumphant: vol vreugde

604 Aulide: Aulis, Griekse havenstad vanwaaruit de vloot naar Troje vertrok; ontfaen: ontvangen

605 onderstant: hulp

606 belaen: bezwaard

607 saen: dikwijls

608 plaen: zonder voorbehoud

609 verbeyen: verwachten

610 want dat doch verslint: en hou daar mee op

611 schier: bijna

612 snoot: droevig

613 Cieragie: sierraad

614 claer: stralend

[p. 34]

 

Verslyt / u tijt // met vreucht schoon personagie

 

Schoon liefken geeert /

 

Myn dunckt ghy murmureert /⁶¹⁵

 

Dat ick sal worden verneert // Van Hectors stercke handt:⁶¹⁶

 

U niet tormenteert⁶¹⁷

 

Dat is ghepropheteert / niet en rebbelleert⁶¹⁸

 

Noch niet corrumpeert:⁶¹⁹

 

Dat is myn begheert⁶²⁰

 

Der goden haer macht /

 

Die fortuyn onsacht⁶²¹

 

Laet werden volbracht / heeft sy verpacht⁶²²

 

Op mijn haer cueren.⁶²³

 

Dus weest lieff ghetroost // dit is myn propoost:⁶²⁴

 

Als helt / int velt / sal ick myn lijf avontueren:⁶²⁵

 

Prince

 

Princesse expaert / weest toch niet beswaert⁶²⁶

 

Maer u liefde baert / denckt om myn altijt /⁶²⁷

 

Twert u verclaert / Venus haeren aert

 

Schoon lief vermaert /⁶²⁸

 

Al ben ick ionck ghejaert

 

Mijn lief sal zijn bewaert:

 

Voor u sonder respijt /⁶²⁹

 

Myn hert verblijt /

 

Dat ick subyt / sal comen met vlyt⁶³⁰

 

Dus wilt myn wachten.

 

En verhalen bloot / myn feyten groot /⁶³¹

 

Schoon lief dees brief /

 

Laet die by u verwacht.

615 murmureert: mompelen

616 verneert: vernederd

617 tormenteert: kwel

618 gepropheteert: voorspeld; niet en rebbelleert: kom niet in opstand

619 noch niet corrumpeert: grijp niet in

620 begheert: wens

621 fortuyn: lot

622 verpacht: ten uitvoer gebracht

623 cueren: grillen

624 propoost: plan

625 myn lijf avontueren: mijn leven wagen

626 expaert: beproefd

627 u liefde baert: toon uw liefde

628 vermaert: befaamd

629 respijt: uitstel

630 subyt: spoedig

631 verhalen: vertellen; bloot: openlijk; feyten: daden

568 De Trojaanse Oorlog was een bron voor talloze liefdesverhalen en een daarvan is het verhaal van Laodamia en Protesilaus. Volgens een voorspelling zou de eerste Griek die voet aan wal zet op Trojaanse bodem ook als eerste sneuvelen. Dat overkomt Protesilaus, maar zijn bruid Laodamia weet daar nog niets van. Ze smeekt haar bruidegom in een brief om toch vooral heel voorzichtig te zijn en zijn leven voor haar te sparen. Bij Ovidius zijn haar waarschuwingen in Heroides 13 vergeefs: de lezers weten dat Protesilaus al dood is wanneer de brief aan hem wordt geschreven. In het Princesse Liet-boec hebben de smeekbeden wel degelijk effect, want Laodamia krijgt antwoord in het pendantliedje.