Inleiding tot het thema
Schriftelijke bedrijfscommunicatie
Hoewel schriftelijke bedrijfscommunicatie als zodanig geen vast onderdeel vormt van het curriculum in Praag, leek het ons goed onze studenten tijdens het colloquium kennis te laten maken met dit aspect van de taalbeheersing.
Er waren zowel meer theoretische bijdragen als praktisch gerichte onderdelen, van welke laatste de workshop door Joep Jaspers de hoofdmoot vormde. Hierbij kregen de studenten de gelegenheid met een ervaren schrijfadviseur en trainer te oefenen in het schrijven van een van de lastigste briefsoorten: de klachtenbrief.
Het werd daarbij al snel duidelijk dat niet alleen talige, maar ook culturele aspecten een rolspelen: de Tsjechische studenten hadden een geheel ander idee over de inhoud van zo'n brief dan in Nederland gebruikelijk is. Joep Jaspers geeft hiervan in zijn artikel een interessant voorbeeld, en tevens maakt hij ons wegwijs in de wereld van de bedrijfscommunicatie en van de praktijk van de schrijfadviseur.
Dat culturele factoren altijd goed in het oog gehouden moeten worden bij zakelijke communicatie, was ook al duidelijk geworden bij de lezing van Aukje Spoelstra. Zij werkte vanuit haar praktijkervaring in Praag mee aan de totstandkoming van het boek Taal in zaken, een nieuwe methode zakelijk Nederlands voor anderstaligen. Met voorbeelden laat zij in haar bijdrage zien wat er bij een zakelijk gesprek allemaal kan gebeuren wanneer deze culturele factoren genegeerd worden.
De meer theoretische bijdragen worden gevormd door die van Zdenka Hrnčířová, Hanny Vermaas en Guy Janssens. Zdenka Hrnčířová onderzoekt hoe modaliteit een rol speelt in zakenbrieven, en welke talige middelen (morfologische, syntactische en lexicologische) daartoe ter beschikking staan.
In een aantal gastlezingen voor de studenten Nederlands in Praag heeft Hanny Vermaas verteld over haar onderzoek naar de veranderingen in de Nederlandse aanspreekvormen in het algemeen. In haar artikel geeft zij een samenvatting van haar bevindingen. Dit onderwerp heeft uiteraard eveneens raakvlakken met de zakelijke communicatie - ook in de zakelijke wereld is sprake van een verschuiving in het gebruik van aanspreekvormen.
Dit deel van de bundel wordt echter geopend met de bijdrage van Guy Janssens, die communicatieproblemen bij vaktaal behandelt. Hij maakt ons wegwijs in deze problematiek en laat zien dat normalisatie vanwege de enorme wildgroei aan vaktermen onontbeerlijk is, hoe daaraan gewerkt wordt en op welke manieren normalisatie - helaas - kan mislukken.
Nienke van de Waal
Auteursrechtelijk beschermd