Politieke balladen, refereinen, liederen en spotdichten der XVIe eeuw

[p. 312]

Een Nieu Liedeken.

Bemerct nu uwen val al,
Ghendts Calvinist ghetal;
Docteuren, naer u cas, ras,
Surgijn oft wyse liên,
Wilt se bespiên,
En haest ontbiên;
Oft gaet tot M^r Lucas,
Die zal u uryne besien.

Tot Dierick Besa om raedt gaet,
Eer 't u ter herten slaet;
Vraeght Zwinglius oft Melon
En M^r Pieter Viret,
Wat dat u let
An hooft oft zet;
Die zullen u zegghen waerom
Dat valsch es u opset.

[p. 313]

 

Al uwen valschen raedt, daet,

 

Die tendeert al tot quaet;

 

Anziet die eerste practycque,

 

Die ghy deet binnen Ghendt:

 

Vier ordens gheschent,

 

En hemlieden convent;

 

Maer roovage publycque

 

Die was allom ontrent.

 

 

 

Kercken en cloosters daer naer

 

Zagh men bederven claer;

 

Beelden schoffieren en schenden,

 

En rooven al het goet,

 

Te peerde en te voet,

 

Vry metter spoet.

 

Ghy slacht al Calis-benden;

 

Valsch is 't al dat ghy doet.

 

 

 

't En was den afgod niet, ziet,

 

Die ghylieden hadt bespiet;

 

Maer 't was rooven en stelen,

 

Dat ghylieden hadt voor dhant,

 

An elcken cant,

 

Goud, zelver en pant:

 

't En mochte u niet vervelen.

 

Robynen noch diamant

 

 

[p. 314]

 

Tin, yser en metael, stael,

 

Dienden u t'eenemael;

 

Loot, coper, ketels, pannen,

 

Moesten 't becoopen zaen.

 

't Moest mede gaen,

 

't Was haest ghedaen,

 

Pot, schotels, lepels, cannen;

 

Daer en moght niet blyven staen.

 

 

 

Rijs, blocken, turven, haut, smaut,

 

Coorne, taerwe ende maut,

 

Coeyen, peerden ofte schapen,

 

Swynen en gansen in 't cot

 

Was den afgodt,

 

Verstaet wel 't slot,

 

Die men u zach betrapen,

 

En deelen in elck rot.

 

 

 

Erfve, bosch, boomen, landt, sant,

 

Zagh men an elcken cant,

 

Thiende, pachtbrieven oft rente

 

Trecken tot ulieder boort.

 

Ghy gaet'er mê voort,

 

Het wordt gheschoort,

 

Ghy crijght'er af goede vente;

 

Ghy meent dat u behoort.

 

 

[p. 315]

 

Als 't al ghesloten was, ras

 

Zach men al up dat pas

 

Stellen Religions-vrede,

 

Die men heet Liberteyt.

 

Een cleen bescheyt,

 

Zoo elck wel weet;

 

Men dede, te Ghendt in stede,

 

Recht, reden noch equiteyt.

 

 

 

't Accord dat was ghedaen, zaen

 

Besworen, alzo ic waen,

 

By broeder Pieter Gaethenen,

 

En Hembyze excellent,

 

Heere en wet present.

 

't Gheestelick content,

 

Al waeydet ieghens haer schenen,

 

Bezwoeren 't ooc promptement.

 

 

 

Vier kercken excellent, gent,

 

Haddet 't gheestelick binnen Ghent;

 

Broêr Paulus preecte in d'eene;

 

Dat was een Augustijn.

 

Een Jacoppijn,

 

Potter, hielt hem fijn;

 

T'Sente Michiels ghemeene

 

Was Frermineurs termijn.

 

 

[p. 316]

 

Dees predicanten vier, schier

 

Quamen in groot dangier;

 

Te preken was haer verboden;

 

Zy moesten 't laten staen,

 

En elders gaen.

 

Hoort mijn vermaen;

 

Papen en nonnen vloden,

 

't En hielp niet wat zy baên.

 

 

 

Frederic Haeck, snoot callant, quant,

 

En Scheerpaert, den trawant,

 

Quamen in die vier kercken,

 

Ghewapent, harde snel,

 

In dit bestel,

 

Als honden fel.

 

Catholijcke ende clercken

 

Deden zy groot ghequel.

 

 

 

Doen wasser meer dan eerst, meest

 

Gherooft, ghetrocken, gheteest;

 

Kercken en cloosters mede,

 

Zeer bynaer gheraseert;

 

Jae ghemineert,

 

En ghecasseert.

 

Adieu, Religions-vrede,

 

Ghy en wordt niet meer gheuseert.

 

 

[p. 317]

 

Dit was zeer obstinaet, quaet,

 

Gaethenus valschen raet.

 

Dat hy eerst hadde besworen,

 

Daer en hilt hy nu af niet;

 

Wanckelbaer ziet,

 

Al waer 't een riet;

 

Valschen apostaet gheschoren

 

Es hy, en anders niet.

 

 

 

Zijn trauwe en zynen eedt, breet,

 

Heeft hy vervalscht, God weet!

 

Zijn cap ghehanghen op d'haghe

 

T'Ypre, als carmelijt,

 

Die elc beschijt

 

In allen tijt;

 

Hy zal 't in corten daghen

 

Beweenen breet en wijt.

 

 

 

Up papen en nonnen acht zacht,

 

Al eyst dat ghy zeer lacht.

 

Den tijt moght noch wel commen

 

Dat ghy se zoudt ontbiên,

 

Begheeren te zien,

 

Up beede u knien;

 

Up die leere gheclommen,

 

't En zal u nauwe gheschiên.

 

 

[p. 318]

 

Borghers, anziet nu hier schier

 

Datthenus snoo bestier.

 

Hier aen mueghdy wel mercken

 

Dat valsch es zijn upstel;

 

En zynen rel

 

Es boos en fel,

 

Om rooven cluusen en kercken,

 

En den Conynck te zijn rebel.

 

 

 

Ghy calversteerten voort, hoort;

 

Vertrect nu rechte voort

 

Uut Ghendt, die schoone stede,

 

En laet die zoo zy was;

 

Vlucht over den plas,

 

Haest u zeer ras;

 

Leedt u ministers mede,

 

Raed ic u up dit pas.

 

 

 

Prince, bekeert u pleyn reyn,

 

't Es meer dan tijt certeyn,

 

Haudt u aen 't oude gheloove.

 

Den catholicken pilaer,

 

Vijfthien hondert jaer

 

Gheduert voorwaer;

 

Hy zal 't noch al deurclooven,

 

't Staet ons bescreven claer.

 

 

 

CH^s. Van Auweghem.