Pogen. Jaargang 1

[p. 151]

Fragment uit:
De deemstering der zielen^(*)
door Dirk Vansina.

Geerten Gossuit bekijkt het werk dat Veva hem gegeven heeft, heft sceptisch de schouders op al lezend ‘De Evangelieën’, slaat machinaal het boek open, leest, wordt eensklaps zeer bleek.

Wat is dit?

(leest)

‘Indien iemand tot Mij komt en niet haat.... tot zijn eigen ziel toe, deze kan niet mijn volgeling zijn.’

(hij staart voor zich uit, bekijkt nog eens het boek, legt het dan op tafel mompelend:)

Sta ik dan zóó dicht bij Hem?

(met passie, dof)

want ik haat mijn ziel....

(lange stilte.)

Nu moet ik enkel leeren beminnen en dan zou mijn overgave.... de overgave der liefde zijn?...

en ik bemin U immers God.... heel mijn leven was immers een heimwee naar U....

(huiverend)

en is er dan in Uw Wezen een heimwee naar mij?

Wie zijt gij dan God?

Nu ik mij schaam over mijn eigen, naakte wezen, vaart nu Uw adem over mij?

nu ik, walgend van zelfschouwing, de oogen afwend, is het dan Uw beeld dat ik moet ontmoeten?

nu de wereld voor me wegzinkt als de aarde in den nacht,

en er rest niets dan een groote donkerte voor een duister, mysterieuze licht;

en er rest niets dan d'aarde en d'heemelen;

en er rest niets dan wij beiden:

(met bevende stem)

Gij.... en ik....

God!

(*) In een volgend nummer van Pogen zullen wij het tooneelwerk van Vansina bespreken.

[p. 152]

In de groote donkerte die mij heeft opgezogen na de kinderlijke begoocheling voor feërische deemsteringen;

In d'afzonderlijke, klemmende somberte mijner doodsangsten,

trilt dààr....
Uw Hart?...

(dof, haast snikkend.)

Kon dat waar zijn?....

Hebt Ge me dan niet nagezet als een jager om een stuk wild te bemachtigen?

Is Uw jacht dan een bruidsjacht, zooals ik er zag afgebeeld op Etrurisch vaatwerk.... en is de grootste weelde dan, door U te worden veroverd?

Zijt Gij de Minnaar, en vindt mijn ziel in U die schoone eening die z'in zooveel liefden heeft nagejaagd en nooit bereikt heeft.

Zijt Gij de Minnaar, en vindt mijn ziel in U die tijdlooze eeuwigheid der Minne, die z'aan zoovele liefden heeft gevraagd (bitter) en zelf beloofd heeft?

Zijt Gij de Minnaar?.... Degene die ze steeds verwacht heeft.... Degene die haar geheel zou omvatten. Degene in wien zij zich geheel en voor eeuwig zou in verliezen?

God.... God, zijt Gij de Liefde?

Geeft Gij de warme, zachte koestering waar mijn hart om huivert?

Geeft Gij de groote rust der eindelijke verzadiging?

Geeft Gij het gevoel van Uw liefderijk bijzijn, dringend door die vreemde scheede die onze zielen afsluit, en die van ziel tot ziel, steeds blijft beletten, dat voor twee trachtende menschen geheel worde opgelost het gedoemde ‘alleen zijn’?

God..., God.... geeft Gij Uzelf in Uwe Liefde?

Wie zijt Gij?

Oneindige Oergeest die zweefde over de wateren.

Licht, waarvan wij zijn de gulden schaduw.

Keizer, waar mijn ziel slechts gemerkt met Uw beeldenaar, een geldstuk in Uw handen.

[p. 153]

(wrang)

Schepper, die aanschouwt hebt het verval Uwer schepping.

Rechter, die gerecht hebt met het vuurzwaard Uwer engelen en rechters blijft met de priemen Uwer wroeging, als een hand met scheurende nagelen in de wonde van mijn hart.

(lange bange stilte.)

(Angstig.)

Als dreigende donkerkoppen die aandrijven en zich vervoegen tot kokende wolken zie ik ze opdoemen aan alle einders en aanschuiven tusschen de Zon en Uw Wezen en den angst van mijn bezweet gelaat

Mijn zonden,

als een plots uitgestorte zuurstof

invretend

de Hoop van mijn hart,

mijn tallooze misdaden en zonden,

walgelijk

als wormen en naden wriemelend op een lijk aan den grachtkant,

als trage slijmerige gruwinsecten

onder een opgeheven arduinsteen.