Poëziekrant. Jaargang 20

[p. 2]

[Nr. 5 - jaargang 20 - september-oktober 1996]

Poweetjes

Billy Childish / Foto Kyra

Feest!

Op vrijdag 29 en zaterdag 30 november vindt in het Kunstencentrum Vooruit de tweede editie van het Internationaal Poëziefestival van Gent plaats, dat na het succes van vorig jaar aan uitbreiding toe is. Organisatrice Brigitte Mys: ‘De belangrijkste bedoeling van vorig jaar was een begin te maken met wat in de loop der jaren een uitgebreid feest van de poëzie moest worden, en dat is ook gelukt. Daarom kunnen we dit jaar al een gevoelige expansie presenteren. Zo wordt het festival een tweedaagse, verhuist het naar Vooruit en nemen de randactiviteiten toe. Maar het belangrijkste is dat er dit jaar twee avondvullende poëzieprogramma's gepland zijn, elk met een heel eigen profielen invulling.

Op zaterdag vindt in de theaterzaal van Vooruit Dàt is het. Zoiets. Ongeveer. plaats, dat volgens het stramien van het programma van vorig jaar op een verfrissende maar serene manier gerenommeerde dichters uit de hele wereld wil introduceren. We hebben ze uit hun werk gedichten laten selecteren die flirten met een definitie van poëzie en die worden dan de avond zelf uitgespeeld tegen voor de gelegenheid gecomponeerde entr'actes. Er wordt meegewerkt door (hopelijk) Breyten Breytenbach (Zuid-Afrika), Remco Campert (Nederland), Billy Childish (Engeland), Carl Norac (België), Pierre-Yves Soucy (Canada), Franck Venaille (Frankrijk) en Eddy van Vliet (België).

Op vrijdag is de concertzaal van Vooruit een podium voor baanbrekende performers. Hier mikken we op een publiek dat jong of jong van geest is en interesse heeft voor het grensgebied tussen muziek en literatuur. Een aantal aantredende artiesten hebben nooit eerder in Vlaanderen opgetreden. Zo zullen Serge van Duijnhoven en deejay Dano poëzie en house laten samenvloeien. De Engelse alleskunner John Hegley staat garant voor een mix van humor en gevoeligheid. Jean-Pierre Verheggen en Diana Ozon zijn bekende performers, en ook de komst van Peter Verhelst wekt hoge verwachtingen, zeker na zijn wonderlijke laatste bundel Verhemelte. En dan zijn er nog enkele veelbelovende entr'actes, waarbij het allereerste optreden ooit van Herman Brusselmans' nu al beruchte band The Smiling Disease niet onvermeld mag blijven. Tenslotte treedt Billy Childish, die op zaterdag voor het eerst in ons land poëzie voorleest, op vrijdag aan met de vrolijke punkspektakelmakers thee Headcoats, aangevuld met enkele Headcoatees. Dit programma zal ongetwijfeld ook onszelf verrassen, maar dat het zal bruisen staat wél vast.’

Playmate

De ganzeveer blijft terrein verliezen: stilaan maar zeker doet de cd-rom ook zijn intrede in de literatuur. Er was al geruime tijd Literrom, een tweemaal per jaar geupdate verzameling knipselkranten van de nblc. Niet minder prettig is World's Greatest Classic Books, een cd-rom met meer dan 3500 (!) ‘of the world's best literary works from the greatest writers of all time’. Om copyright-redenen vielen recente klassiekers uit de boot, maar dat maakt de op dit blinkende schijfje opgeslagen hoeveelheid informatie niet minder indrukwekkend. Mits enig handig gemanoeuvreer met de muis kan de bezitter van dit kleinood een dikke drieduizend romans van de eerste tot de laatste bladzijde op het computerscherm oproepen (en ook eventueel uitprinten en op snee verguld laten inbinden als dat gewenst zou zijn).

Ook de poëzieliefhebber deelt in de pret, middels een prettige hoeveelheid verzen: van ‘Abou Ben Adhem (may his tribe increase)’ van Leigh Hunt tot ‘Yellow Violet, The’ van William Cullen Bryant; van Anonymous (‘O Western wind, when wilt thou blow / That the small rain down can rain? / Christ, that my love were in my arms, / And I in my bed again!’) tot Yeats, William Butler. Maar ook de volledige Divine Comedy van Dante, Aenid van Virgil (in de vertaling van John Dryden), Beowulf, Don Juan van Lord Byron, Orlando Furioso van Lodovico Ariosto, Poems van Emily Dickinson en The Sonnets van William Shakespeare zijn aanwezig. Maar er is meer dan de tekst van deze meesterwerken alleen: foto's en biografieën van auteurs, illustraties uit roemruchte uitgaven (Alice in Wonderland!), en een woordenboek. En de kris-kras-zoekmogelijkheden maken van World's Greatest Classic Books een uitgelezen speelkameraadje voor literatureluurders. Een voorbeeld. Speelkameraadje, schreef ik toch? Dat is playmate in het Engels - ‘A companion in play,’ meldt het cd-rom-woordenboek. Na een eenvoudig computercommando wordt duidelijk dat ‘playmate’ in drie gedichten op deze cd-rom voorkomt. In Endymion: A Poetic Romance van John Keats bijvoorbeeld: ‘And her brother / Her playmate, and her wooer in the shade’. In A Child's Garden of Verses van Robert Louis Stevenson (was dat geen treinwachter?) staat het gedicht ‘The Unseen Playmate’: ‘When children are playing alone on the green, / In comes the playmate that never was seen.’ De derde ‘playmate’ tenslotte duikt op in ‘Monument Mountain’ van William Cullen Bryant: ‘One day into the bosom of a friend, / A playmate of the young and innocent years, / She poured her griefs.’ Klachten over het pre-CD-ROM-tijdperk, wellicht.

TS, TS, Eliot!

In augustus 1922 verkocht T.S. Eliot aan zijn werkgever, de New Yorkse advocaat John Quinn, een notitieboekje. De dichter oordeelde dat de vijftig erin verzamelde, op jeugdige leeftijd geschreven gedichten niet in aanmerking kwamen voor publikatie. In het een paar weken geleden toch verschenen Inventions of the March Hare staan dan ook, behalve vroegere versies van intussen bekend geworden klassiekers, een paar merkwaardige gedichten. Zo is er een vers over een vrolijke ketellapper die over een buitenaards orgaan beschikt, en een obsceen rijmwerkje over de ontdekkingsreis van Columbus. Volgens een criticus is het ‘zo volgepropt met seksuele wederwaardigheden dat het opmerkelijk is dat Columbus er ooit toe kwam Amerika te ontdekken’. De publikatie van Eliots verloren gedichten gebeurt naar verluidt met de toestemming van zijn weduwe.