Passionate. Jaargang 11

[p. 20]

[p. 21]

Een zoektocht naar degene die je nooit zult zijn

Laurens Abbink Spaink publiceert in oktober zijn debuutroman Broer bij uitgeverij Podium. In dit nummer een voorpublicatie, voorafgegaan door een kort interview.

Laurens Abbink Spaink (1973) werkte enkele jaren als advocaat, toen hij merkte dar zijn oude liefde voor het schrijven sterk terugkwam. Hij publiceerde zijn eerste verhaal (‘Het nest’, onder het pseudoniem Engelbert van Utrecht, Passionate mei-juni 2002), gaf zijn baan op, en trok zich twee jaar lang terug in een oud klooster in Frankrijk om zich aan het schrijven te wijden. Het tastbare resultaat daarvan, naast enkele publicaties in literaire tijdschriften en twee prijswinnende verhalen, is Broer.

De hoofdpersoon van de roman gaat op zoek naar zijn verloren gewaande broer, wanneer hij op diens spoor gezet wordt door de vondst van een geheimzinnige foto. Een losse scène uit een nooit voltooid verhaal ligt aan Broer ten grondslag. Abbink Spaink: ‘Ik had een scène over een jongen in een bus naar Barcelona, op zoek naar zijn broer. Waar ik naar toe wilde, wist ik niet zo precies en met dit gegeven kon ik nog alle kanten uit. Waarom gaat hij weg, wat gaat hij doen bij aankomst - en zo ben ik verder gegaan. Het broer-motief, over het verlangen naar verwantschap, bleek goed te passen bij het personage waarover ik wilde schrijven, en de tijd en omgeving waarin hij leeft.’

Een onduidelijk verlangen

Broer speelt zich grotendeels af in het Utrecht van de jaren negentig, rond een groep welgestelde maar nogal losgeslagen vrienden. Hun vrije leven blijkt steeds minder vrij, iedereen is voor zich tot stilstand aan het komen. Sebastiaan besluit hen achter te laten en gaat op zoek naar de vervulling van een onduidelijk maar sterk verlangen. ‘Zijn broer staat voor wat zijn omgeving hem niet te bieden heeft. Toch is de roman naar mijn idee eerder een karakterschets van Sebastiaan dan een tijdsbeeld. Hij is daarentegen wel echt een product van zijn tijd: alles willen zonder concessies te hoeven doen. Tegelijkertijd verlangt hij naar onvoorwaardelijke liefde. Hij wil zich dus verbinden met anderen met volledig behoud van zijn identiteit. En dat in een tijd waarin juist verwacht wordt dat je je bij een groep aansluit, of het nu gaat om muziek, uitgaan, wat dan ook. Dat is natuurlijk iets van alle tijden, maar volgens mij is het nu verzuilder dan ooit. Het is heel goed mogelijk dat uiteindelijk iedereen zijn eigen zuil zal worden, naast elkaar, niet verbonden.’

Zoektocht

De hoofdpersoon wil niet moralistisch zijn, hij keurt niet af wat hij om zich heen ziet en voelt zich niet beter. Hij weet zelfs dat hij er in veel opzichten thuishoort. Abbink Spaink: ‘Zijn probleem is alleen dat hij zijn gevoel van eenzaamheid niet op kan lossen. Daar wil hij iets aan doen. Het is echter de vraag of je de afstand naar anderen kunt overbruggen, zolang je geen toegang hebt tot jezelf. Sebastiaan voelt de afstand tot anderen, net zo hard als tot zichzelf.’ In zijn zoektocht schuilt ook het verschil tussen Broer en de literatuur die de Generatie Nix in het vorige decennium heeft opgeleverd. ‘Nix viert de leegte, het ontbreekt ze aan de ambitie die te vullen. Er is niets waardevols in het leven, alles is gefragmenteerd en laten we dat zo houden, is wat ze uiteindelijk zeggen. Sebastiaan is bereid offers te brengen om die toestand te voorkomen. Hij maakt zich los van zijn vrienden om iets onbekends te bereiken.’

Eigen werkelijkheid

‘Ik weet hoe sterk mensen hun eigen werkelijkheid willen handhaven. Als advocaat heb ik het gevecht om de waarheid gezien. De ene werkelijkheid wordt verslonden door de andere en die andere komt er evenmin ongeschonden van af. Sebastiaan gelooft in een waarheid die tegenstellingen kan overbruggen zonder ze geweld aan te doen. Een broer die hem begrijpt en bij wie hij niets van zichzelf hoeft in te leveren. Zelfs zijn beste vriend Yuri kan hem dat niet geven, omdat die de bloedbroeder al verloren heeft die Sebastiaan zoekt (zie hiernavolgend fragment, red.). Yuri is enorm hard geworden. Hij en Sebastiaan kruisen elkaar als het ware in hun ontwikkeling.’

Sebastiaan volgt het spoor van zijn broer tot in Barcelona en nog verder. ‘Het blijkt een zoektocht naar degene die je nooit zult zijn. Hij denkt dat hij zijn verleden kan afzweren. Ook typisch iets van deze tijd; men denkt graag dat het leven uit keuzes bestaat. Het cliché luidt dat het niet van belang is waar je vandaan komt, maar waar je naar toe gaat. Maar het maakt wèl uit waar je vandaan komt, en je gaat nergens heen. Het enige wat je kunt veranderen is hoe je daarmee omgaat.’ ■

(EB)