van stal worden gehaald, een echt literatuur-programma is er niet. Ja, ‘Zeeman met Boeken’ gaat naar verluidt over boeken. Er kijken zo'n honderdduizend mensen naar, als je de cijfers van Kijk-en Luisteronderzoek mag geloven. Of die kijkers al kort na het begin voor de tv in slaap zijn gebabbeld valt uit de meetgegevens niet op te maken. Ik kan alleen op mijn eigen ervaringen afgaan, andere Zeeman-kijkers ben ik nooit tegengekomen. Maar een echte boekenshow met interviews, optredens, experimenten, literaire videoclips en reportages is er niet. De laatste poging daartoe stamt alweer van vijftien jaar terug. Boudewijn Büch kan er niet genoeg om geprezen worden. De enige literatuurverkoper van de Nederlandse media is momenteel de oude kortademige Martin Ros. Zoals hij de mensen opzweept, smeekt en vermaant om vooral dit of dat boek te lezen is iedere zaterdagochtend weer een waar genot. Radio 1, even voor half elf.
En dat zeg ik nu niet omdat hij zo enthousiast was over de vorige Passionate, de Vaandragerspecial. We waren eerlijk gezegd nogal onder de indruk van alle haast mateloos positieve reacties van kranten, tijdschriften en lezers. Ook de verkoop overdonderde ons. Het leek wel een heuse kortstondige Vaandragerhype! Boekhandels moesten wachtlijsten aanmaken, wie had dat verwacht? Zeker Vaandrager zelf niet. Al hadden we het nummer, de reclame en marketing achtergrond van Vaandrager indachtig, wel flink gepromoot. Overal posters in de stad en zoveel mogelijk met onze kop of stem op de tv en radio om aandacht te vragen voor onze Vaandrager-editie. Ja, § schaamt zich nergens voor om de literatuur in het algemeen en ons blad in het bijzonder aan de man te brengen.
Daarom vind ik het huidige Poetry International zo goed. Dat bulkt van de goede ideeën en ze hebben het organisatietalent om die ideeën waar te maken. De invoering van een Landelijke Gedichtendag is op zich al een goed initiatief. Iedere dichter die zijn gebit een kwartier zonder onderbreken in de mond kan houden, weet zich die dag van één of meer goedbetaalde schnabbels verzekerd. Afgelopen editie had Poetry het levenslied als thema gekozen. Een daverend succes, en niet alleen op die Gedichtendag zelf. Tot op de dag van vandaag lees je in de uitagenda over bibliotheken en clubhuizen die literaire smartlappen workshops organiseren. Op de slotavond van haar jaarlijkse festival in juni presenteert Poetry zelfs een literaire smartlappen-cd. In deze § een artikel hierover en een interview met één van de vertolkers, de miglior fabbro (laat ik na alle free publicity rond de collageroman van Ilja Pfeiffer ook eens uit The waste land citeren) van Acda & De Munnik: Maarten van Roozendaal.
Op datzelfde festival van Poetry International staat Patricia Smith; vanouds een poetryslam koningin, dus heel bewust van de verkooptechnieken van de dichter. Haar gedichten over de ghetto's van Amerikaans urbania zijn voor het in de probleemwijk (zo noemen wij ghetto's in Nederland) Delfshaven gehuisveste § zo herkenbaar dat wij haar graag als specialist-in-the-field hebben uitgenodigd op pagina 28. Als ruraal tegengif krijg je Arjan Witte's gedicht voor een kikkerskelet uit zijn tuin. Waarom Arjan Witte niet vaker op tv is, is mij een raadsel. Hij is een frisse verschijning, heeft een mening en weet hoe die onder woorden te brengen, en hij speelt piano en gitaar. Zo iemand kan ‘Hilversum’ toch altijd gebruiken?
In België doet de minister van cultuur Bert Anciaux ook aan literatuurpromotie. Revolutionair: hij wil Vuur, de roman van de jonge Bart Koubaa gratis verspreiden onder veertigduidend wat hij noemt ‘achtergestelden’. Samen met een speciale ‘Vuur-button’ die je kunt opspelden wanneer je het boek gelezen hebt. Dan kan je er in de trein (ook in België reizen achtergestelden kennelijk met de trein) met wildvreemden over discussiëren, zo is de gedachte. In hoeverre hier nog van enige werkelijkheidszin sprake is, weet ik niet. Wat ik wel weet is dat Anciaux, om de Belgische cinema te promoten, overweegt te investeren in een bioscoopfilm over de Vlaamse meidengroep K3. In Humo beweerde Anciaux, boodschappenjongen van het Belgische hof inzake de Reve/Schafthuizen ‘pielemuisje-rel’, enige tijd geleden dat hij Gerard Reve's De nachten met plezier had gelezen. De nachten! Toch zou ik er geen bezwaar tegen hebben als de nieuwe staatssecretaris van cultuur van Nederland Passionates wil uitdelen aan alle ‘achtergestelden’ van Nederland en Vlaanderen. Daarvoor wil ik best een weekend lang onophoudelijk aan de drukpersen staan. Daarna linea recta naar Hilversum (met mijn button op in de trein) om wild met mijn gratis § te wapperen in ieder tv-decor dat ik er tegenkom.
Zover is het nog niet. Jij behoort waarschijnlijk niet tot die groep achtergestelden, zoals geoormerkt door de heer Anciaux. Je hebt waarschijnlijk voor dit blad betaald. Misschien wil je het zelfs lezen?
Auteursrechtelijk beschermd
