Parmentier. Jaargang 16

[p. 71]

Mohana van den Kroonenberg
Een verslag uit het aapenland of revolutionaire ‘droom’ in 2007:
Wegens toekomstige gebeurtenissen tot 2207

Vlucht

Er is op me gejaagd! Dagen lang. Ze kregen me te pakken. Wat ze precies van me wilden was me niet meteen duidelijk. Maar dat mijn zwijgen ze tergde lijdt geen twijfel. Om me aan het praten te krijgen werd ik eerst verwend, vertroeteld, geknuffeld. Daarna geslagen. Met de hand. Met een stok. Met een ketting. En uiteindelijk werd mijn hoofd minutenlang in een badkuip met water gedwongen. Als ik boven kwam, groen zag en om adem schreeuwde, werd ik er direct weer ingedrukt.

Maar apen praten niet. Ze kunnen het wel maar ze willen niet. Men kan ze niet dwingen, met geen enkel middel.

Veracht mij niet! Ik ben uw voorvader. Dat ik een staart heb, een vacht, kromme benen, dat rechtop lopen me nog altijd moeite kost, dat ik liever kastanjes eet dan al het andere wat u me dagelijks voorschotelt, dat inburgeren zoals u het van me eist maar niet lukken wil; vergeef het me. Want dat ik hier nu woon, in uw midden, in een prachtig huis (al is het in het souterrain), dat ik slaap op een bed, rechtop aan tafel zit, mijn behoefte doe op een toilet (overigens zonder fonteintje, zeep en handdoek, zelfs toiletpapier wordt mij geweigerd; ze menen nog altijd dat apen geen hygiëne kennen!) wil nog niet zeggen dat ik me één voel met u, of dat dit alles ooit mijn bedoeling is geweest. Integendeel. Mijn komst was geen opzet. Het gebeurde.

Die mens, die Aapenland binnenstormde, veroorzaakte daar nogal wat opschudding. De apen beschouwden het als een teken, een aaplievend oogmerk; de aap zal in de mens herschapen worden! En er werd, na eindeloos vergaderen, over innerlijk en uiterlijk, tot actie besloten. Maar dat alles beviel mij allerminst. Ik wilde geen mens worden. Ik ben tenslotte als aap geboren, ik wilde mijn staart behouden en ben nu, onbedoeld, dichter bij de mensen dan zij, die bloedend op de grond liggen te creperen.

Ik vluchtte, almaar rechtdoor, en na enkele dagen vreesde ik van de aardbol af te rennen en op een van de dichtstbijzijnde sterren te belanden als ik niet onmiddellijk mijn pas inhield. Dus hop, daar stond ik al stil, hijgend. De angst voor het verliezen van mijn staart had me zo opgejaagd dat ik ongemerkt de grens met Menschenland was overgerend.

Ik bevond me op een plein in Europa. Een voorbijganger sprak me aan en ik liet me gewillig maar zwijgend meevoeren naar de arts van de stad. Enkele weken was men zeer van mij gecharmeerd, men was alleraardigst kan ik wel zeggen. Ik werd bezocht door hooggeëerd publiek, mee uitgevraagd; recepties, feesten, diners...

Maar al snel begreep ik dat ik mijn vrijheid genoot in gevangenschap. Ik wilde weg. Maar hola! Wacht eens even! Hoe ondenkbaar en ondankbaar om deze gastvrijheid de rug toe te

[p. 72]

keren... Mijn verdwijning werd allerminst op prijs gesteld. De jacht werd ingezet en toen ze me te pakken kregen was het gedaan met de vriendelijkheid.

Gevangenschap

Eenmaal in gevangenschap vreesde ik de dierentuin of het variété. Het werd de wetenschap! De heren van de academie proberen inzicht te krijgen in hun afkomst. Ik zucht ervan... altijd onenigheid... slaande ruzie kan ik wel zeggen.

Ik ben van adres naar adres gestuurd, van hot naar her gesleept. Uit heel het land, uit heel de wereld, zo leek het, kwam men mij bezoeken, bekijken en bestuderen. Iedereen had een mening, een programma.

Nu woon ik alweer zeven jaar op dezelfde plek. Bij een alfawetenschapper in het souterrain. Onder zijn aanvoering word ik dagelijks begeleid door een speciaal team. Hij is niet onaardig maar ik heb geen vrijheid, ik mag nooit naar buiten en ik moet mij stil houden als hij boven bezoek ontvangt.

Omdat ik niet spreken wil maar wel handig ben, hebben ze me pen en papier gegeven. En een ouderwetse typemachine. Alsof ik met een laptop niet overweg zou kunnen! Elke dag komen ze met me ‘praten’. Ze doen verslag. Oké. Mij best. En ondertussen wachten ze... en wachten ze... en wachten ze...

Maar wat ze willen kan ik ze helemaal niet geven. Ik ben niet eens meer in staat om nog iets te zeggen over mijn vroeger leven in Aapenland. Elke herinnering daaraan heb ik zo spoedig mogelijk verdrongen om hier nog enigszins te kunnen functioneren. Het leven was er precies als hier, lijkt me, met dit verschil: daar was ik een vrij dier en hier leef ik in gevangenschap.

Gevangenschap! Dus ik schrijf niet, al draaien ze dagelijks een nieuw vel in de machine. Elke dag neem ik het eruit en gebruik het als toiletpapier. Wat moet ik anders? Ik spoel ze niet door, dat zou maar tot verstoppingen leiden en het is slecht voor het milieu. Ik laat ze drogen en bewaar ze onder de schoenendozen in de kast.

Zeer geëerde heren van de academie!

Uw geduld is op. Ik heb het begrepen. U vraagt mij vanavond voor u te spreken. U blijft erin geloven. U verwacht dat ik mijn tekst aan u voorlees. Maar er is geen tekst. En ik weíl niet, ik ben daar helemaal niet goed in, toch nog dat variété... Het zal een zware avond voor me zijn maar ik ga, dat wel, al zal ik niet praten. Ik glimlach, ik knik, ik drink een glaasje, rook zo nu en dan een sigaar. Zo kwam ik de meeste avonden door.

Er zullen veel gasten zijn. Vooral wetenschappers maar ook groten uit het bedrijfsleven, sponsors, voetballers, leden van het koningshuis. Dus u begrijpt dat ik me netjes zal kleden. Ik pak mijn blouse en trek hem aan. De knoopjes krijg ik makkelijk dicht. Ook de stropdas

[p. 73]

knoop ik met gemak. Ik heb lang geoefend en ik geef toe, men had engelengeduld met mij. Ik draag ondergoed van La Bomba. Nu de pantalon. Dan de schoenen... maar als ik mijn schoenen pak valt mijn oog op die enorme stapel papier in mijn kast en word ik overmand door zo'n treurig gevoel dat ik nauwelijks nog kan slikken. Ziet dan niemand hoe mager ik ben, hoe somber, hoe eenzaam, merkt dan niemand dat ik niet meer eet?

Ik staar naar de stapel en pak een paar blaadjes, bekijk de vlekken, veeg hier en daar de kreukels eruit. Onhygiënisch zou u misschien denken. Ach nee, ik ben vegetariër. Het is als theeblaadjes kijken, als men wil leest men de toekomst erin.

Uitweg

Zie het niet als een verwijt, mijn natuur dwingt me, ik heb de strop al rond de nek gelegd. Nu, na zoveel jaren van eenzaamheid, na zo lang lijden, heb ik besloten het einde zelf maar op te zoeken. Want terug kan ik niet meer. U zult me niet laten gaan. U heeft nog geen resultaten. En dat leven in twee werelden, dat niet hier en niet daar, het duurt me te lang...

Het vinden van een touw viel nog helemaal niet mee. Alles is hier draadloos. Uiteindelijk is het me gelukt om met een veter uit mijn schoen het koordje van de airco te verlengen. En met de andere heb ik een stapel papieren aan elkaar genaaid en tot een mooi bundeltje geknoopt: ‘Verslag uit het Aapenland’. Ik laat het u na. Want ik heb niets anders om na te laten. Behalve mijn lichaam, voor de wetenschap, liever dood dan levend.

U zult me natuurlijk opensnijden en de groenachtige steen vinden, er alchemie mee bedrijven, hem verpulveren, vergruizen en in de wijn strooien. Wat ik daarop te zeggen heb? Eigenlijk niets. Drink het, want dan blijkt dit alles misschien niet meer te zijn dan een nare droom. Maar als u dat niet durft, als u bang bent om te dromen...

... hoe dan ook, ik neem nu afscheid van u en schop de stoel onder me vandaan. Ik heb het verslag in mijn ene hand, met mijn andere houd ik mijn hart vast. Ik wens u geluk tot 2207. Groene steen of niet, schenk uzelve een glas wijn in en lees wat ik u te melden heb... niets moois, geen droom, niet zoals de waereld behoort te zijn, maar zoals ze in weeze is.