Parmentier. Jaargang 14

[p. 105]

Robert van Ruyssevelt
Uit het Dagboek van een Modelbouwer (selectie)

Vijf uur. Je verwacht kritiek. Het is maar goed dat je met Amerika begonnen bent. Haar behaarde, rode hoofden staan achteraan op gebeitste planken. Vooraan haarstukken en vlechten; achteloos doorwoeld ochtendhaar. Een roodomrand perkamenten bord spreekt Amerika uit in gotische letters. Je kan er zeker van zijn - wanneer je blik bij de grijze, uitgedroogde vlecht aankomt - dat een schril gefluit je aandacht opeist. Dan, omdat je nooit voor de etalage van de pruikenwinkel stond loop je achter een man van middelbare leeftijd aan: hij draagt het fluiten. Je zou sneller kunnen lopen, hem inhalen en z'n gesloten mond opmerken, maar dan - in de luttele seconden voor het achterlaten - kijkt hij je wat spottend aan, haakt een gestrekte wijsvinger achter z'n oor, op het hoorapparaat dat je natuurlijk ontgaan was. Zo abrupt kan het fluiten ophouden. Er is geen sprake van een onbezet moment: voor je zwenkt een echtpaar het voetpad op. Rode stippen op haar kousloze benen dansen voor je uit, bij iedere stap schuiven de ketsende, hoge hakken wat naar voren, alsof ze elk moment kunnen afscheuren. Het is duidelijk dat de schoenen dezelfde kleur hebben als het hoorapparaat. Daarom zal je het tempo moeten opdrijven, om de grijze vlecht, de dreigende misstap en een waarschuwing van je af te schudden.

[p. 106]

0162 - Surface Grey

Neem de proef op de som! Druk hen witroze papieren zakjes in de hand, en ze kauwen op harde, bronskleurige peulen. Maak er een heersende mode van. Vertrouw hun geheugen niet. Volg hun doelloze wandelingen en spreek lange zinnen in een dictafoon. Beschrijf de rommel die ze nalaten tijdens de massale vlucht; bezoek de plaatsen van bloedbaden en leg lijsten aan van de vorige bezoekers, waaronder heel wat bekende namen zijn. Schets in nieuwbouwwijken de uitgelezen plaatsen voor hinderlagen. Neem je voor dat je overal het geluid van gesmeerde kogellagers kan herkennen. Kleef onder iedere schoenzool een tandenstoker. Volg de lichthalmen. En alle donkere voordeuren zijn belachelijk in de smalle gevels, een grapje van iemand die met het idee van toegankelijkheid en hulp speelde.

[p. 107]

5029 - Dark Earth

Het bloed verpulvert en desondanks pompt het stralende hart tot barstens toe. De krachten nemen af, je kan nog net een achterdeur openen, om zo door de verwilderde achtertuin te strompelen. Een terugtocht, en in die sneeuw wachten de hoge, zwarte bomen. Op een gewrongen mond; een unieke, ongehoorde schreeuw. Op de bewijzen. Ze trillen zachtjes, want op deze stilte hadden ze niet gerekend; uit hun oksels rollen bolletjes oud ijs.

Het witte geboortehuis staat er nog steeds, trots en onverzettelijk. Een lauwe wind, een jongen frunnikt aan de kleine geslachtsdelen van een bronzen kind dat een kamwiel overeind houdt, twee opgeschoten meisjes grinniken en ontvouwen een springtouw. De magere hond met scheve heup snuffelt aan het eind van de tramsporen en heeft de ondergaande zon achter zich.

De rest mag een onbegrijpelijk ijlen zijn.

[p. 108]

03254 - Trümmermenschen

Onbeschilderd! Wat oogwit, paarse lippen: ingeschaduwd. Een ridicuul smalspoor, abrupt eindigend in varkensstaartjes. Laat de spandoeken maar achterwege. Een slaphangende zin zal niemand een hart onder de riem steken. Even niet door het gebruikelijke puinstof waden, nee, genieten van het ontruimde. We lopen dicht tegen elkaar aan, en blijven in de buurt van de gevelstukken. Je stapt op een deur en voelt hoe je naaldhakken in het rotte hout dringen. Je aanvaardt het vallen, en omdat er niemand anders is (shiftwissel) concentreer ik me op de uitdrukking van je gezicht. Nu ben je een achterovervallende vrouw (shiftwissel). Ik geloof je.

[p. 109]

Mijn meisjes sterven. Maar ik blijf ze trouw. Hun doffe borsten lichten het terrein op; dovende vuurvliegen op platgeslagen, doorzichtig gras. Het sterven moet je ook van de onderkant kunnen zien. Boven dat veld hangen twee bureaulampen; de kappen onverbiddelijk op een voorgrond gericht. Daar bewegen bleke handen - dieren die als grotwezens voorgoed van het daglicht afgescheiden zijn. Ik volg ze, en al wat ze voltooien. De hechte band met de voorgrond: dat zou een kurassier kunnen zijn, reeds zachtjes in de klei gedrukt en het gapende gat in de rugplaat al gevuld met het paarszwarte. Of een gebogen man in de krokodillenklem; het hemd onder oksels en op de rug donker van inspanning. Misschien is het metalen rooster, een bed groot, waarop het naakt in een vreemde boog gespannen ligt wel overbodig. De folteraar hoeft enkel een kabel in de hand te hebben.