Parmentier. Jaargang 12

PARMENTIER | JAARGANG 12 NUMMER 3 - 4 ‘ON/ECHT’, November 2003

Literair Tijdschrift PARMENTIER wordt uitgegeven door Stichting Parmentier in Nijmegen en verschijnt vier keer per jaar.

REDACTIE | Arnoud van Adrichem, Bart de Goeij, Pim Franssen, Hanz Mirck en Floor van Renssen.

EINDREDACTIE | Floor van Renssen.

GRAFISCHE VORMGEVING | Simone Kol (skol@planet.nl)

DRUK | Drukkerij Wilco b.v. Amersfoort

ABONNEMENT | Een abonnement kost 23 euro per jaargang. Abonneer u via het redactiesecretariaat. Abonnementen worden stilzwijgend verlengd. Opzegging kan alleen geschieden vóór toezending van het laatst betaalde nummer.

REDACTIESECRETARIAAT PARMENTIER | t.a.v. Dirk de Hond (redactiesecretaris), Postbus 1084, 6501 BB Nijmegen.

info@hetwildeoosten.nl /

www.hetwildeoosten.nl

KOPIJ | Bijdragen worden getypt en in viervoud naar het redactiesecretariaat gestuurd, of digitaal naar info@hetwildeoosten.nl. Bijdragen worden niet teruggestuurd.

BEELDMATERIAAL | De redactie ontvangt graag beeldmateriaal van beeldend kunstenaars en vormgevers voor illustraties in Parmentier. Inzendingen kunnen gestuurd worden naar skol@planet.nl

De uitgave van dit nummer werd mede mogelijk gemaakt door het Nederlands Literair Produktie- en Vertalingenfonds en de Provincie Gelderland.

Personen die niet konden worden bereikt voor een regeling inzake copyright wordt verzocht contact op to nemen met de redactie.

sterk uitvergroot of juist minuscuul verkleind. onze badmeester boorde op een stille zondagavond na sluitingstijd gaatjes in de badhokjes waardoorheen hij de naakte, glimmende lijven van de zwemmers kon bekijken. toen zijn voyeurisme aan het licht kwam, moest hij bij de directeur van het zwembad komen en kreeg hij op staande voet ontslag. zijn vrouw liep bij hem weg, hij raakte aan de drank en stierf uiteindelijk aan een verwaarloosde leveraandoening. dat is misschien een aardig verhaal om ooit eens voor een roman te gebruiken, maar je kunt het niet zonder meer incorporeren in een tekst. je moet er iets mee dóén. nog een voorbeeld. tijdens een ruzie met onze oudere broer wierpen wij een bord naar zijn hoofd. hij dook weg en het bord knalde tegen het zeeaquarium van mijn vader. het kleine scheurtje in het glas begon zich te vertakken, eerst langzaam en toen steeds sneller, alsof een onzichtbare spin in een versneld tempo een web aan het weven was, zoals je dat in natuurfilms wel eens ziet. het water kolkte over de houten vloer, vissen klapperden stompzinnig met hun staarten en wieren kleefden aan onze drijfnatte schoenen. onze vader die op dat moment de huiskamer binnenstapte sloeg de stadia van ongeloof en woede over en barste direct in janken uit. hij jankte als een hond, hoog en met lange uithalen. nooit kwam er meer een aquarium in ons huis, zelfs geen lullige viskom. ook dit verhaal maakt kans op een plaats in een roman, maar ook hier geldt dat eerst de fantasie eraan te pas moet komen voor het die status kan verwerven. wij hebben trouwens al gelogen. in werkelijkheid vochten wij een dispuut uit met ons jongere broertje (die sterker is dan wij, vandaar dat bord) en ging het niet om een aquarium, maar om een viskom waarin slechts twee goudvissen rondzwommen. en onze vader werd wel degelijk woedend. sterker, wij voelen de klap nog steeds nagloeien in ons gezicht. (jezus, wat heeft die man een harde handen.) de volgende dag stond er gewoon weer een nieuwe viskom op het stenen plateau. nu hebben wij alweer gelogen (we just can't help ourselves): het duurde minstens drie dagen voordat mijn vader (de kalmheid zelve) overging tot de aanschaf van een nieuwe viskom. ‘dichters liegen de waarheid’ is een bekende uitspraak van bertus aafjes en waarschijnlijk een van de verstandigste dingen die hij ooit gezegd heeft. (laten we wel wezen, de rest van zijn werk is bagger. maar hier slaat hij de spijker op zijn kop. dachten wij.) wij zijn fantasten, aartsleugenaars, zieke snoevers, bedrieglijk echte bluffers, onechte grootsprekers, pure praalhanzen, pathologische pochers, notoire jokkebrokken met gevoel voor drama. al vanaf onze vroegste jeugd keken wij neer op de waarheid. wie de werkelijkheid ongefilterd optekent, doet niet aan literatuur maar aan geschiedschrijving. en daar is natuurlijk niks mis mee. maar wij zijn meer van de geschiedvervalsing. van het boerenbedrog, de fraude en de zwendel. lekker veel smeuïge fictie en lekker weinig droge feiten. autobiografie prima, maar geef er wel een fantastische slinger aan. wij vangen nooit één vis, maar minstens drie die stuk voor stuk de lengte hebben van de arm van een volwassen man. bliekvis bestaat niet. als wij met iemand neuken, dan is diegene óf zo lelijk als de nacht óf zo mooi als een italiaans supermodel. wij kijken liever naar een kleurenfilm dan naar een film in zwart-wit. als schrijver heb je überhaupt niets aan de werkelijkheid, want die hangt van toevalligheden en onwaarschijnlijkheden aan elkaar vast. in een goed boek komt geen toeval voor. maar dan ook helemáál niet. je moet als schrijver huizenhoog boven je onderwerp uitstijgen en alle losse eindjes in het verhaal aan elkaar vastknopen. als bijvoorbeeld een personage plotseling - geheel toevallig - besluit om een bank te gaan beroven, zal geen mens je geloven. ‘dat is niet realistisch!’ roepen ze dan en leggen het boek weg om het nooit meer een blik waardig te gunnen. terecht. ook al is het in werkelijkheid precies zo gegaan. ‘echt gebeurd, is geen excuus’, zie reve al en wij geven hem groot gelijk. wij vertellen u dan ook niets nieuws. (ook pfeijffer riep onlangs nog iets zinnigs over de onbruikbaarheld van de werkelijkheid.) maar er is nog iets. en dat is de schrijfstijl van de auteur, zijn stilistisch vermogen. hij moet alle retorische trucs uit de kast halen om de lezer te overtuigen van zijn waarheid (die dus per definitie gelogen is). je moet buurten bij corax van syracuse, grasduinen in het werk van demosthenes en plato, op de koffie bij cicero en in de leer bij aristoteles. stilistiek is retorica en retorica is stilistiek. dat wilden wij even kwijt. en hier is been woord van gelogen. nee serieus, ECHT NIET.