Parmentier. Jaargang 12

[p. 10]

Eva Gerlach
Over het maken van iets

Een nieuw gedicht over het brein, ten behoeve van een poëtisch onderzoek naar de werking van ‘hetzelve’. Achter mijn computer denkt degeen die ik ik noem een beetje na over het gedoe in mijn hoofd om werkelijkheid te bevatten. Die waar je steeds doorheen zakt omdat er gaten in zitten denk je maar het zijn de holten in je eigen zeef, te weinig zien en te veel vergeten, te weinig begrijpen en veel te veel gezeur. In het wilde weg typ ik een zin, een begin van herinneren - ‘op een dag kwam je langs’ - en flarden tekst dienen zich aan, die zo op het oog niet veel perspectief op iets onverwachts bieden. Weggooien? Half elf - eerst maar eens koffie zetten en een boodschappenlijstje maken.

Juist als ik met koffie en kladbloc aan de keukentafel ga zitten, komt B. binnen. Gehaast en zonder een woord te spreken pakt zij een jampot van de bovenste kastplank en verdwijnt ermee. Weer alleen tussen de pannen besef ik deel te hebben uitgemaakt van een Merkwaardig Voorval. Waarom zei mijn kind niets tegen mij, wat moet zij met die pot jam, waarom heb ik zelf niets gezegd?

Terugdenkend besef ik ook dat ik haar nauwelijks heb gezien. Ik heb wat coördinaten in mijn hoofd samengevoegd tot het beeld dat daarin nu van deze gebeurtenis bestaat; maar wat had zij om haar hals? in haar haar? hoe keek zij? Waar is zij eigenlijk naar toe met mijn dure Franse vijgenjam? Wanneer ik probeer het gebeurde terug te roepen in mijn geest, verschijnen diverse deels optionele B.'s in opeenvolgende gestalten als de afzonderlijke beeldjes van een tekenfilm en ik vraag mij weer eens af in hoeverre dit allemaal te maken heeft met onvermogen te onthouden. Is er niet gewoon sprake van een per definitie altijd gebrekkige registratie, die door zekere patroonvormende instantie daar binnenin onophoudelijk wordt omverteld tot iets plausibels hoe dan ook?, (patroon! patroon!) om het maar eens beknopt te zeggen? en als mijn hoofd zelf die klem zet, hoe ontsnap ik dan: per gedicht? of kom ik domweg nooit achter de werkelijkheid, moet ik me erbij neerleggen dat ik daarvoor niet ben bedoeld? - Omdat ik hier toch met potlood en papier zit, schrijf ik op ‘Iemand komt binnen’ en drie vier zinnen raken vlot, een ritme neemt de boel mee zoals B. daareven de jam, tot halverwege een regel het hele proces plotseling stokt:

een scherpte vloog het oog in en er ook
weer uit,

wat nu? Er druppelt iets na:

[p. 11]

 

weer uit, knipper je even, kan de jam

Ik twijfel, die jam wordt wel erg prominent zo. Laat maar. Eerst dat lijstje. Als ik het ding nog eens overlees voor ik boodschappen ga doen, valt er een handvol woorden in het gat:

weer uit, knipper je, zie je dubbel nu

Verder niets aan doen, maar wil ik het houden? Ik weet het niet, het is aanweziger dan het vorige maar beschouwender dan ik zou willen. Dat over het ontsnappen speelt er wel bevredigend in door; als ik uit het hoofd B. haar diverse ruggen nog eens teken zoals ze zich richting bovenste plank begaven, zie ik weer hoe haar aanwezigheid uit elkaar valt in langdradige vezels kleefstof. Toch mis ik het een of ander, het gedicht is duidelijk af maar ik blijf op dat papier haken, ook wanneer ik allang op de fiets zit. Onveilige toestand.

's Avonds voor B. naar haar feest gaat, vraag ik wat dat moest met die jam. O ze zaten boven te ontbijten en ze waren de jam vergeten, hoezo? Is er iets? Ze komt laat thuis vannacht, ‘je merkt het wel,’ er valt iets als een zuchtje wind op mij van bovenaf en daar gaat ze met haar heuplange onkambare haren wapperend over haar Gothic attire. Om halfeen belt ze dat ze bij M. blijft slapen en of er iets is, ik deed vanochtend ook al zo vreemd. Welnee wat zou er zijn schat veel plezier.

Nu ik toch wakker ben, komen wat beelden aanwaaien die via het schermpje van mijn notebook een deur openzetten ergens in mijn hoofd, men gaat daar bezoek ontvangen zonder dat ik erbij ben; een ding ontstaat, een voortzetting misschien van ‘kan de jam’, juist een geschrapte tekst kan nasleep geven:

Kan je wel nagaan hoe het
nog thuiskomt met zijn eigen sleutel in je
(....)

Deze beweegt los van me zou je zeggen, heeft zijn eigen leven, klinkt naar zichzelf. Kan ik wel houden, bevat is er niets maar er is iets opgeroepen, wat, sliert half waargenomen wereld, binnen of buiten? in elk geval weg voor de samenhang jokkende instantie er helemaal bij kan. Ding wil met rust gelaten worden, ik hou het verder voor gezien.

Meer heb je niet dan de bewegingen van je geest, onverschillig in stand gehouden door de buitenwereld, of is het andersom? Ik vouw nog een was op, teken die haren vol knieën en ga weer eens slapen.