Jaarboek Multatuli 2015

[p. 89]

In de media
Een selectie
Klaartje Groot

Havelaar kledingverkoper

Max Havelaar is in 1882 een kledingzaak begonnen in Deventer, aldus schrijver Kees 't Hart in NRC Handelsblad van 11 septenber 2015, waarin hij voor een aantal beroemde literaire figuren een toekomst heeft uitgestippeld. Zoals menig armoelijdende idealist koos Havelaar natuurlijk toch maar voor het geld. Multatuli heeft zich over dit particuliere geval nooit uitgelaten - en hopelijk heeft hij het nooit geweten -, maar zijn mening laat zich raden. Want waar haalde Havelaar zijn winkelvoorraad vandaan? De arbeiders van de katoenfabrieken in de regio Twente hadden nogal te lijden in die tijd. Zou 't Harts mededeling trouwens een Multatuliaanse vingerwijzing zijn voor de hedendaagse consument? De kledingarbeiders van Bangladesh zijn per slot van rekening de Saïdjah's en Adinda's van onze tijd.

Actrice Georgina Verbaan TWEETTE - november 2015 - enthousiast over het Multatuli T-shirt met Idee 415 ‘Niemand weet het’. Inmiddels is in het Multatuli Huis nog een Multatuli-shirt te koop met idee 155 ‘Van de maan af gezien zyn we allen even groot...’ Nu maar hopen dat de begerenswaardige T-shirts fairtrade zijn.

Rendementsdenken

Naar aanleiding van de bezetting van het Maagdenhuis laat hoogleraar en columniste Beatrice de Graaf NRC Handelsblad van 25 april 2015 zien dat rendementsdenken - in termen van winstmaximalisering, efficiëntie en kwantificeerbare resultaten - niet nieuw is. De Max Havelaar was de ultieme aanval op het rendementsdenken. Het moeilijke van deze ideële strijd is dat de rendementsdenkers zeggen geen ideologie aan te hangen, maar slechts de resultaten in de praktijk te laten tellen. Net zoals Droogstoppel, die geen filosofisch systeem aanhing maar slechts lette op de ‘ondervinding’ in zijn beurs.

Waterloo 1865-2015

In Trouw (13 juni 2015) vond de recensent van een paar studies over de Slag bij Waterloo juist de mening van Multatuli, ‘grootste schrijver aller tijden’, vermeldenswaard: ‘Multatuli hekelde bij het vijftig jarig jubileum van Waterloo in 1865 “de blufferige ophef

[p. 90]

dien wy maken van heldenmoed en verdere onvergelykelyke hoedanigheden onze voorvaderen.”’

Zonnebril

In NRC Handelsblad van 21 november 2015 beweerde Walter Nuyens, eigenaar van vijf jachthavens en zonnebrillenverzamelaar, dat hij de zonnebril van Multatuli in zijn collectie heeft. Hij zou hem van een nazaat van een maîtresse van Multatuli gekregen hebben.

Multatuli lezen in Congo

Schrijver David van Reybrouck heeft Multatuli ontdekt in Congo, vertelde hij in BUITENHOF van 27 december 2015. In een bestoft en beschimmeld depot van een koloniale bibliotheek vond hij de Max Havelaar, die hem inspireerde tot het schrijven van een boek over Indonesië.

Onbeschaamde zwendelarij

Eén citaat van Multatuli werd node gemist in alle artikelen over inhalige bankdirecteuren, corrupte farmaceuten, megalomane woningcorporatie- en schoolbestuurders, doortrapte managers in de auto-industrie en daartegenover de zieltogende culturele instellingen en kunstenaars, namelijk Idee 655: ‘Dat Nederland z'n kunstenaars en schryvers niet behoorlyk betalen kan, laat ik nu daar, schoon er toch dagelyks blykt dat er geld genoeg in 't land is om de onbeschaamde zwendelary aantemoedigen.’

Het nieuwe Multatuli-T-shirt met Idee 155: ‘Van de maan af gezien zyn we allen even groot’.