Over Multatuli. Jaargang 35. Delen 70-71
(2013)– [tijdschrift] Over Multatuli–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 11]
| |||||||||||
De eerste vertaling van Multatuli in het Chinees
| |||||||||||
[pagina 12]
| |||||||||||
spronkelijke werken van Lu Xun verzameld, in de tweede tien zijn vertalingen, maar niet die van Multatuli. Die vertalingen verschenen pas in 1958, in Lu Xun yiwenji (De verzamelde vertalingen van Lu Xun), een herziene uitgave van 1938 die was aangevuld met een aantal vertalingen die in de vorige editie ontbraken.Ga naar eind7 De vertalingen van Multatuli werden opgenomen in het tiende en laatste deel in de categorie zawen, een Chinees literair genre dat bestaat uit kritische essays over actuele onderwerpen. Dit laatste deel verscheen onder de titel Yicongbu (Aanvulling op de verzamelde vertalingen) en bevat vertalingen die Lu Xun tussen 1907 en 1935 heeft gemaakt. Die vertalingen waren tot dan toe alleen in kranten en tijdschriften verschenen en niet eerder gebundeld. Bij elke vertaling staat vermeld waar en wanneer die eerder gepubliceerd is.Ga naar eind8 Door deze uitgave konden de Chinese literatuurliefhebbers in 1958 opnieuw kennismaken met de twee parabels van Multatuli.  De vertaler Shi Huiye (Jaap Sie)
Hierna heeft het vijftig jaar geduurd voordat de verzamelde vertalingen van Lu Xun werden herdrukt, dit keer als Lu Xun yiwen quanji (De volledige verzamelde vertalingen van Lu Xun). Deze uitgave is geredigeerd door het Beijing Lu Xun Museum en in 2008 door Fujian Education Publishing House te Fuzhou uitgegeven. De tien delen werden teruggebracht tot acht, en Multatuli staat nu in het achtste deel, Yiwen bubian (Toevoeging aan de vertalingen). De voornaamste reden voor de herdruk was dat de editie uit 1958 nog groten- | |||||||||||
[pagina 13]
| |||||||||||
deels in traditionele Chinese karakters was gedrukt in plaats van het vereenvoudigde Chinese schrift dat na de stichting van de Volksrepubliek in 1949 geleidelijk was ingevoerd. Daardoor voldeed de editie van 1958 niet langer aan de eisen van de hedendaagse lezers.Ga naar eind9 Uit een vergelijking van de vertalingen uit 1958 en 2008 blijkt dat er behalve de vervanging van de traditionele karakters door de vereenvoudigde vorm geen veranderingen hebben plaatsgevonden. In dit artikel hebben wij gebruik gemaakt van de vertalingen in het achtste deel uit 2008.Ga naar eind10 | |||||||||||
Vier ‘Ideën’De twee parabels van Multatuli die Lu Xun vertaald heeft, zijn niet bij iedereen bekend. Daarom laten we ze hieronder volgen. In de Ideën zijn ze verdeeld over vier nummers. Wij citeren uit de vijfde door Multatuli herziene druk, die in 1872 bij Funke verscheen. Twee jaar eerder had Funke de rechten op de tot dan toe verschenen delen gekocht. In het voorwoord bij deze druk schrijft Multatuli dat Funke hem had uitgenodigd om de tekst te herzien. ‘Ik nam dit werk met yver ter hand’. Ook de spelling paste Multatuli aan. Hij conformeerde zich zoveel mogelijk aan de gewone spelling, al ging het niet van harte. Hij deed het om niet onnodig lezers af te schrikken; en hij maakte één belangrijke uitzondering: waar hij vroeger een ‘ij’ schreef, schrijft hij nu een ‘y’. De reden daarvoor was dat volgens Multatuli de letters i en j samen geen ‘y-klank’ vormen, terwijl de woorden die met ‘ij’ gespeld worden wel zo worden uitgesproken. Multatuli: ‘Wie ijzer uitspreekt als izer, heeft volkomen recht dat woord te spellen met 'n i. Maar ik, die yzer zeg, schryf ook: yzer.’Ga naar eind11 2.61. Een kapel zweefde hoog, hoog, in de lucht. Ze genoot hare vryheid, haar schoonheid, en vooral verlustigde zy zich in 't aanschouwen van alles wat onder haar was. | |||||||||||
[pagina 14]
| |||||||||||
Maar honig... honig? Neen, honig was 'r niet daarboven. | |||||||||||
[pagina 15]
| |||||||||||
met het gaeren van honig in de laagte, en niet wisten dat er ook bloemen groeiden daarboven.Ga naar eind13 Dit geschiedde. Maar wyl men in Samojedie geen laster had, geen kopyrecht, geen verdachtmaking, geen domme orthodoxie, noch valsch liberalismus, noch bedorven politiek, noch bedervende ministers, noch verrotte Tweede-Kamer,... sloeg men den patient met de afgekloven beenderen van de robben, die hyzelf gevangen had.Ga naar eind14 | |||||||||||
Heloïze, Spohr en Lu XunIn 1876 stelde Mimi Hamminck Schepel, in nauw overleg met Multatuli zelf, een omvangrijke bloemlezing van meer dan vijfhonderd bladzijden samen uit zijn werk.Ga naar eind15 Hierin nam zij ook bovenstaande ‘Ideeën’ op. Zij maakte van de bij elkaar horende nummers 261, 262 en 483 een geheel en gaf daaraan de titel ‘De Vlinder’, onderverdeeld in ‘I Omlaag’ (261 en 262) en ‘II Omhoog’ (483). Idee 447 kreeg als titel mee ‘Zedeloos en onzedig’. De opmaak van beide teksten verschilt nogal van die in de Ideën - er zijn veel minder alinea's - maar in de tekst veranderde zij, afgezien van een paar ingrepen in de interpunctie, niets.Ga naar eind16 Het is deze tekst die in het Duits vertaald werd door Wilhelm Spohr in zijn Auswahl uit Multatuli's werk. Hoewel Spohr de indruk wekt dat hij de fragmenten voor zijn bloemlezing rechtstreeks uit de Ideën heeft geplukt, moet ook het boek van Heloïze (pseudoniem van M. Hamminck Schepel) op zijn schrijftafel hebben | |||||||||||
[pagina 16]
| |||||||||||
gelegen. ‘Zedeloos en onzedig’ wordt door hem vertaald als ‘Sittenlos und unsittlich’ en ‘De Vlinder’ als ‘Höhenleben’ I en II.Ga naar eind17 Spohr vertaalt zo letterlijk mogelijk, maar één keer lijkt hij iets toe te voegen:
De gecursiveerde zin is echter geen toevoeging van Spohr. Hij moet naast de bloemlezing van Mimi ook de zesde druk van de Ideën onder handbereik hebben gehad. Daar heeft Multatuli deze alinea uitgebreid met
In de bloemlezing van Heloïze komt deze zin niet voor, ook niet in latere drukken.Ga naar eind20
Spohr vertaalde ‘De Vlinder’ even letterlijk, al veranderde hij de titel in ‘Höhenleben’ en hebben I en II geen titels meer. Bovendien grijpt hij drie keer in in de tekst. In I laat hij het slot - oorspronkelijk idee 262 - dat door Heloïze aan idee 261 was vastgeplakt weer weg, en in II schrapt hij het herhalende begin: Een kapel zweefde hoog, hoog in de lucht... Maar de opvallendste verandering is dat de vlinders die bij Multatuli vrouwelijk zijn, in de vertaling van Spohr mannelijk worden. ‘Zy’ wordt ‘er’ en ‘zusters’ wordt ‘Brüder’. Het is het gevolg van het geslacht van het woord. In een noot bij de vijfde druk klaagt Multatuli hier zelf al over. Hij was zijn verhaal begonnen met het woord ‘kapel’, een vrouwelijk substantief, waardoor hij de vlinder aanduidde met ‘zy’ en haar soortgenoten zusters werden. Maar als hij halverwege ter afwisseling het woord vlinder gebruikt, en doorgaat die met ‘zy’ aan te duiden, verzucht hij: ‘Ik bemerk dat ik hier 't woord vlinder vrouwelyk maak. De oorzaak is dat ik begon te spreken van eene kapel. Doch, voor den honderdsten keer, waartoe dient | |||||||||||
[pagina 17]
| |||||||||||
dat onderscheid der geslachten van woorden? Het is in ònze taal eene onwaarheid!’Ga naar eind21 Vlinder is evenals het Duitse Schmetterling een manlijk substantief. Ook dit keer blijkt uit een klein verschil in vertaling dat Spohr naast de tekst van Heloïze ook de zesde druk van de Ideën geraadpleegd heeft. Vergelijk:
Zo nauwgezet als Spohr de tekst van Multatuli volgde, zo volgde Lu Xun weer de Duitse vertaling. Dat viel van hem ook te verwachten. Getrouwheid aan de inhoud van de brontekst was voor hem bij een vertaling zeer belangrijk. Hij is degene die het begrip ‘direct translation’ (zhiyi) in China heeft geïntroduceerd.Ga naar eind22 Hij nam de titels van Spohr over en vertaalde die in het Chinees als ‘Zedeloos en onzedig’ (Wuli yu feili) en ‘Hoog leven’ (Gaoshang shenghuo); en ook bij hem zijn de vlinders broers geworden. Wel heeft Lu Xun ernaar gestreefd om de tekst zoveel mogelijk aan te passen aan de dagelijkse spreektaal, wat in die tijd origineel en revolutionair was. Daarvoor moest hij een aantal veranderingen in de zinsvolgorde aanbrengen en een enkel detail toevoegen, zodat het doelpubliek de vertalingen vloeiend kon lezen. | |||||||||||
WereldverbeteraarsMultatuli is in China zo goed als onbekend. Daar is ook door de vertaling van Max Havelaar geen verandering in gekomen. Lu Xun daarentegen is een van de bekendste Chinese schrijvers. Hoe kwam hij erbij om deze parabels van Multatuli in 1924 te vertalen? Lu Xun vertrok in 1902, toen hij 21 jaar oud was, naar Japan om medicijnen te studeren. Omdat die opleiding naar Duits voorbeeld was opgezet, moest hij naast Japans ook Duits leren om de studie te kunnen volgen. Zo heeft hij via het Duits en Japans de wereldliteratuur leren kennen.Ga naar eind23 Engels kende hij niet, zoals blijkt uit een opmerking in zijn essaybundel Fen (Graf, 1929), waarin hij schrijft: ‘Helaas ken ik geen Engels, en daarom lees ik alleen vertalingen [van Engelstalige literatuur].’Ga naar eind24 Lu Xun was een idealist en een wereldverbeteraar. Hij was medicijnen gaan studeren om van China een beter en gezonder land te maken. Maar na vier jaar studie kwam hij erachter dat in de toenmalige Chinese samenleving de geestelijke ge- | |||||||||||
[pagina 18]
| |||||||||||
steldheid van de bevolking een nog veel groter probleem was dan de fysieke. Hij staakte zijn studie en wierp zich op de literatuur om daardoor de geest van de Chinezen gezond te maken.Ga naar eind25 Kort nadat hij die beslissing genomen had, ontdekte hij een Duitse vertaling van Frederik van Eedens De kleine Johannes (1887). In 1906 kocht Lu Xun in een boekhandel in Tokio een aantal oude nummers van Duitse literaire tijdschriften. In een van die tijdschriften trof hij een vertaling aan van het vijfde hoofdstuk van De kleine Johannes en een artikel door de Vlaamse schrijver en criticus Pol de Mont over het leven en werk van Van Eeden.Ga naar eind26 Hij was door wat hij las onmiddellijk gegrepen en vroeg de boekhandel om de Duitse vertaling van De kleine Johannes te bestellen. Drie maanden later had hij het boek in handen, in de vertaling door Anna Fles uit 1892 (Halle, Otto Hendel Verlag). Hij had het boek niet op een beter moment kunnen lezen. Het was hem uit het hart gegrepen en hij zou het later, na zijn terugkeer in China, vertalen.Ga naar eind27 Zijn liefde en bewondering voor het werk van Van Eeden zullen zijn belangstelling voor de Nederlandse literatuur gewekt hebben. Zo moet hij op het spoor zijn gekomen van de Auswahl door Spohr uit het werk van Multatuli, waarin een uitvoerige biografische schets van Multatuli was opgenomen. In deze ‘Charakteristik’ geeft Spohr ruim baan aan zijn bewondering voor de revolutionaire en idealistische schrijver, die breekt met elke traditie, die zich verzette tegen de heersende religie en moraal, en die zich ten doel gesteld had het volk op te voeden. Hij wilde de mensen verlossen uit de bekrompen wereld waarin ze leefden en opheffen naar een hoger plan. Lu Xun zal het met instemming gelezen hebben: na Van Eeden ontmoette hij hier een tweede geestverwant, iemand die bovendien nog veel radicaler was.Ga naar eind28 In de Chinese literatuurgeschiedenis staat Lu Xun bekend als iemand die zich als een van de weinigen bekommerde om de ellende van de gewone mensen. Hij vocht ertegen met zijn pen en verwierf zich daardoor de reputatie van een belangrijke ‘geestelijke soldaat’ van het Chinese volk.Ga naar eind29 In 1912 was er een einde gekomen aan het laatste keizerrijk - de Qing-dynastie (1644-1912) - en werd de Republiek China uitgeroepen. Het waren moeilijke en onzekere tijden. In de negentiende eeuw had China twee Opiumoorlogen (1839-1842, 1856-1860) meegemaakt en was aan het einde van de eeuw twee keer gevoelig verslagen: eerst in de Chinees-Japanse Oorlog (1894-1895) en daarna door de westerse grootmachten in de Bokseropsrand (1899-1901). Het leidde tot chaos en onzekerheid die niet alleen het einde betekenden van het keizerrijk maar van het geloof in de bestaande zekerheden. In plaats van het traditionele confucianisme dat duizenden jaren de heersende ideologie was geweest, moest er een andere grondslag gevonden worden die beter voldeed aan de eisen van een nieuwe samenleving.Ga naar eind30 Om nieuwe ideeën te introduceren zochten intellectuelen zoals Lu Xun hun toevlucht tot de literatuur. Hierin konden zij hun moderne opvattingen uitdragen | |||||||||||
[pagina 19]
| |||||||||||
voor een breed publiek. Daarvoor moest dan wel de taal worden aangepast. Evenals Multatuli verzette ook Lu Xun zich tegen de bestaande traditionele schrijftaal. Hij pleitte voor het gebruik van de zogenaamde baihua (het gesproken Chinees), omdat de oude schrijftaal voor de elite was bestemd en te veel van het dagelijkse taalgebruik afweek. De meeste Chinezen waren laag opgeleid en konden de bestaande schrijftaal niet lezen. Bovendien belemmerde deze traditionele taal zowel de ontwikkeling van de literatuur als die van het volk. Om de gewone mensen te bereiken moest er op een toegankelijker manier geschreven worden. Door literaire werken in baihua te schrijven leerde het volk lezen en werd de literatuur een belangrijk middel om mensen op te voeden en te sturen, en om kritiek op de samenleving te uiten.Ga naar eind31 Behalve door zelf verhalen en romans te schrijven waren ook vertalingen in baihua een goede manier om de nieuwe taal te introduceren en te verspreiden. Bovendien kon men via vertalingen het volk in contact brengen met moderne westerse literatuur, met nieuwe stijlen en vormen. | |||||||||||
Multatuli als voorbeeldIn het werk van Multatuli vond Lu Xun de vernieuwing die hij zocht. In Nederland staat Multatuli bekend als ‘voorstander van de vereenvoudiging van de spelling’. Hij zette zich af tegen de ‘gebruikelijke schrijftaal’ en probeerde de gesproken taal te benaderen. Hij luisterde ‘naar zijn volk’ en was ‘in staat om de volkstaal natuurgetrouw weer te geven’.Ga naar eind32 Dat was precies wat Lu Xun in het Chinees probeerde te verwezenlijken. Zelfs in de Duitse vertaling is dit streven naar een natuurlijk taalgebruik te herkennen, terwijl er bovendien in de ‘Charakteristik’ van Spohr expliciet op gewezen wordt. Ook zal Lu Xun in de vertaalde fragmenten uit de Ideën getroffen zijn door Multatuli's strijdbaarheid. Multatuli wilde immers met dit werk, dat bestond uit een veelheid aan genres, de ‘rottende ziekte’ - ‘de leugen’ - waaraan het Nederlandse volk leed, uitroeien.Ga naar eind33 Lu Xun stond hetzelfde doel voor ogen en al zal hij de hierboven geciteerde woorden niet hebben gekend, de boodschap van Multatuli kan hem niet zijn ontgaan. Bij Multatuli vond Lu Xun ideeën die hem aanspraken en die hij met zijn landgenoten wilde delen. In ‘Hoog leven’ valt de vlinder weliswaar naar beneden en wordt hij door een ezel vertrapt, maar het gedrag van zijn broeders die alleen maar aan honing denken is bepaald geen voorbeeld. Idealisme houdt een risico in, maar is altijd te verkiezen boven de zelfgenoegzame tevredenheid van mensen die hun idealen hebben ingeruild voor een volle maag. Het is een standpunt dat door Multatuli in idee 262 - dat Lu Xun overigens niet heeft gekend - nog eens wordt onderstreept door te wijzen op de hardvochtigheid van de vlinders die nooit ‘met deernis’ aan hun gevallen zuster dachten, maar ‘altyd met wat genoegen over eigen wysheid, die wel be- | |||||||||||
[pagina 20]
| |||||||||||
schouwd toch maar voortkwam uit honigzucht.’ ‘Zoo zyn we!’ - voegt Multatuli er met een uitroepteken aan toe. Bovendien wordt het idealisme in deel II van deze parabel wel beloond. De vlinder die aan het laag-bij-de-grondse bestaan ontsnapt, bereikt het geluk, terwijl het nu de beurt is aan zijn kortzichtige broeders om door ezels vertrapt te worden. Ook het verhaal ‘Zedeloos en onzedig’ past in Lu Xuns streven om de wereld te verbeteren. De jonge Samojeed werd door zijn landgenoten doodgeslagen, omdat hij inging tegen de traditie. Maar tegelijkertijd was duidelijk dat hij het gelijk aan zijn kant had, en zijn vernieuwingen verbeteringen waren. Het paste uitstekend bij de situatie in het China van 1924. Conservatieven die aan de oude traditie geïnspireerd door het confucianisme wilden vasthouden stonden tegenover revolutionairen die China wilden moderniseren. Lu Xun was zo'n revolutionair: hij streefde naar een nieuwe cultuur en samenleving waarin vrijheid centraal stond. In zijn werk wilde hij de oneerlijkheid en de schijnvrijheid in de politiek en samenleving blootleggen. In dit verband zal met name het slot van deze parabel hem hebben aangesproken: Maar wyl men in Samojedie geen laster had, geen kopyrecht, geen verdachtmaking, geen domme orthodoxie, noch valsch liberalismus, noch bedorven politiek, noch bedervende ministers, noch verrotte Tweede-Kamer,... sloeg men den patient met de afgekloven beenderen van de robben, die hyzelf gevangen had. Het sarcasme dat Multatuli hier gebruikt was ook een van Lu Xuns favoriete stijlfiguren om het rechtsstelsel, de godsdienst en de politiek in de samenleving van zijn tijd te bekritiseren. De door Multatuli genoemde factoren die het oude systeem beschermden en de ontwikkeling en de vrijheid van het volk tegenhielden, herkende Lu Xun eveneens in zijn eigen land. Zo sluiten deze parabels in verschillende opzichten - het taalgebruik, de stijl en vooral de ideeën - naadloos aan bij de moderne opvattingen die Lu Xun in China wilde introduceren. Ook het door Multatuli gehanteerde genre van de parabel paste uitstekend in de Chinese cultuur. In de Chinese literatuurgeschiedenis is er een traditie van fabels waaruit men een morele les kon leren. Veel Chinese spreekwoorden die uit vier karakters bestaan (chengyu) zijn gebaseerd op een kort verhaal dat vaak in de vorm van een fabel is geschreven. Verhalen waarin dieren met menselijke eigenschappen de hoofdpersonen zijn, zijn in de regel gemakkelijk om te lezen, te onthouden en door te vertellen, ook voor laagopgeleide mensen. Op die manier kan de literatuur een belangrijke bijdrage leveren aan de volksopvoeding. De hoofdpersoon in ‘Zedeloos en onzedig’ is geen dier, maar er zijn genoeg | |||||||||||
[pagina 21]
| |||||||||||
overeenkomsten met een fabel. Het begint met een onbekend land en een onbekende traditie, wat de nieuwsgierigheid wekt, en in het sarcastische einde wordt de kritiek vervolgens op een niet mis te verstane manier gekoppeld aan de problemen in de eigen samenleving. | |||||||||||
SlotHet feit dat de Chinese vertakt van Max Havelaar, Jaap Sie, deze vertaalde parabels van Multatuli niet kende, zegt genoeg over de bekendheid ervan in de Chinese republiek der letteren.Ga naar eind34 Toch zijn ze niet zonder gevolg gebleven. In 1927 verzamelde Lu Xun drieëntwintig parabels, dromen en korte poëtische bespiegelingen onder de titel Onkruid, die tussen 1924 en 1926 in tijdschriften waren verschenen. Klaas Ruitenbeek, die verschillende werken van Lu Xun in het Nederlands heeft vertaald, wijst op een aantal opvallende overeenkomsten in vorm en beeldspraak tussen het werk van Multatuli - en dan uiteraard het werk van Multatuli in Spohrs Auswahl - en enkele teksten in Onkruid. Voor hem is in die teksten de invloed van Multatuli onmiskenbaar.Ga naar eind35 Zo is de roem van Multatuli in China veel groter dan men tot nu toe heeft aangenomen, ook al kent bijna niemand zijn naam. | |||||||||||
Bijlage: de Chinese vertaling door Lu Xun高尚生活
【荷兰 】 Multatuli
⼀
高远地，高远地在天空中翱翔着一只峡蝶。他自己得意着他的美和 他的自由，而尤其是在享用那些横在他下面的一切的眺望。 ‘同到上面来，这里来！’他大声叫唤，向了一直在他下面的，绕 着地上的树木飞舞着的他的弟兄们。 ‘阿，不的，我们吸蜜而且停在这底下！’ ‘倘使你们知道这里多少好看，一切都在眼中呵！阿，来罢，来!’ ‘在那上面，是否也有花，可以吸养活我们的蜜的么？’ ‘可以从这里看见一切花，而且这享用......’ ‘你在那上面可有蜜么？’ 没有，这是真的，蜜在那上面是没有的！ 这反对住在下面的可怜的蛱蝶，乏了...... 而且他想要停在天空里。 他以为能够俯视一切，一切都在眼中，很美。 | |||||||||||
[pagina 22]
| |||||||||||
然而蜜呢......蜜？没有，蜜在那上面是没有。 他衰弱了，这可怜的蛱蝶6他的翅子的鼓动只是迟钝起来。他向下 面走而且眼界只是减少...... 但是还努力...... 不，还不行，他低下去了！...... ‘唉，你终于到这里来了，’弟兄们叫喊说。‘我们对你怎么说的 呢？现在你来罢，从来吸蜜，像我们一样，我们很知道的花里！’ 弟兄们这样叫喊而且得意，以为他们是对的，也不但因为他们对于 上面的美并没有必要的缘故。 ‘来罢，并且像我们似的吸蜜！’ 这蛱蝶只是低下去......他还要......这里是一丛花卉......他到了这里么?......他早不是低下去，......他落下去了！他落在花丛旁边，在路上，在 车道上...... 他在这里被一匹驴子踏烂了。
⼆
高远地，高远地在天空中翱翔着一只蛱蝶。他自己得意着他的美和 他的自由，而尤其是在享用那些横在他下面的一切的眺望。 他向着他的弟兄们叫唤，教他们应该上来，然而他们反对了，因为 他们不肯离开了在下面的蜜。 他却不愿意在下面了，因为他怕被得得的蹄子踩得稀烂。 这其间，他也如别的蛱蝶们，对于蜜有同样的必要，他便飞到一坐 山上去，那里是生着美丽的花，而且在驴子是过于高峻的。 而且他倘若望见，在下面的他的兄弟们中的个，太走近了路上的 辙迹，曾经踏烂过许多落下的蛱蝶们的地方去，他便尽了他的能力，用 翅子的鼓动来警告。 然而这并没有得到注意。他的弟兄们在下面毫没有看见这山上的蛱 蝶，因为他们只对于蜜的采集在谷底里忙，而不知道山上也生着花卉。
无礼与非礼
【荷兰 】 Multatuli
在萨木夜提--我不知道，这地方可是这样称呼的，然而这是我们 的言语上的缺点，我们应该来弥缝--在萨木夜提有一种礼教，是从头 到脚，满涂上臭烂的柏油。 | |||||||||||
[pagina 23]
| |||||||||||
一个年青的萨木夜提人没有照办。他全不涂，不涂柏油也不涂别的 什么。 ‘他不遵我们的礼教，’一个萨木夜提的老师说，‘他没有礼......他 是无礼。’ 这话都以为很对。那少年自然就被重罚了。他其实比别的人都捉得 更多的海豹，然而也无益。人们夺下他的海豹来，分给了顺从地涂着柏 油的萨木夜提人，而使他挨着饿。 但是来得更坏了。这年青的萨木夜提人在这不涂状态中生活了若干 时之后，终于开手，用香油来洗了...... ‘他违背了礼教做，’这时老师说，‘他是非礼！好，我们要更其 收没他的海豹，而且另外还打他......’ 这事情就实现了。但因为在萨木夜提还没有知道谗镑演说以及压制 法律，以及诬告法，以及胡涂的正教义或虚伪的自由说，还没有腐败的 政治以及腐败的官僚，以及朽烂的下议院--于是人们打这病人，就用 了他自己捉来的海豹的多下来的骨头。 |
|