Over Multatuli. Jaargang 32. Delen 64-65

[p. 2]

[Nummer 65]

150 jaar Max Havelaar Vlaanderen

Ter gelegenheid van de 150ste verjaardag van de verschijning van Max Havelaar heeft de hub (Hogeschool-Universiteit Brussel) op vrijdag 14 mei 2010 een marathonvoorlezing van Multatuli's meesterwerk georganiseerd die om acht uur 's morgens startte en eindigde om middernacht. Om de tien minuten kwam een andere voorlezer aan het woord. Europees president Herman Van Rompuy beet de spits af en hij werd gevolgd door tientallen politici, academici, acteurs, auteurs, kunstenaars, journalisten en producers die geven om literatuur in het algemeen en om Multatuli in het bijzonder. Op vrijdag 15 oktober 2010 organiseerde de hub een symposium over Max Havelaar in vertaling en een concert met muziek die geïnspireerd is door dat boek, waaronder ook de wereldpremière van een nieuw, voor deze gelegenheid gecomponeerd werk.

Om deze Multatulihulde een meer blijvend karakter te geven, werd aan alle deelnemers en bezoekers van de marathonlezing een speciaal voor de gelegenheid gedrukt en genummerd exemplaar gegeven van het gedicht Ik weet niet waar ik sterven zal. Het blijvende karakter van het concert werd gegarandeerd door de cd met de muziek die daar ten gehore werd gebracht en de teksten van het symposium worden vastgelegd in dit nummer van Over Multatuli, aangevuld met de publicatie van acht onbekende brieven aan en over Multatuli van de hand van Julius De Geyter, de man die Multatuli in Vlaanderen heeft geïntroduceerd.

Reinier Salverda bestudeert de Engelse vertalingen van Max Havelaar vanuit een meer politiek-historische invalshoek. Multatuli's meesterwerk, zijn humor en zijn koloniale visie blijken op grond van de verschillende Engelse vertalingen die in de afgelopen anderhalve eeuw gepubliceerd zijn, telkens weer anders beoordeeld te zijn geworden, wat wereldwijd aanleiding heeft gegeven tot discussie tot op de dag van vandaag. De Duitse vertalingen van Max Havelaar komen aan bod in de bijdrage van Jelle Stegeman. Vanuit een verhelderend theoretisch kader gaat hij in op de manier waarop ze voor verschuivingen, toevoegingen en weglatingen hebben

[p. 3]

gezorgd. Bovendien wordt een en ander getoetst bij proefpersonen en dat leidt tot verrassende inzichten. Kees Snoek, ten slotte, staat stil bij de vertalingen van Max Havelaar in het Indonesisch en besteedt daarbij niet alleen aandacht aan de volledige vertalingen, maar ook aan fragmenten en aan vertalingen die in feuilletonvorm verschenen zijn. Uit alle bijdragen blijkt overduidelijk hoe polyinterpretabel Max Havelaar is en hoe daarvan steeds weer gebruik is gemaakt in verschillende politieke, economische en artistieke contexten.

Met deze Vlaamse aflevering van Over Multatuli hoopt de hub een bijdrage te leveren aan de studie van de grootste roman die het Nederlandse taalgebied in de negentiende eeuw heeft voortgebracht, maar ook hulde te brengen aan de auteur ervan en vooral de belangstelling levendig te houden voor Max Havelaar, dit sublieme boek, dat in Brussel werd geschreven op een boogscheut van de hub.

Philip Vermoortel

Naschrift

De teksten van de lezingen zijn totstandgekomen onder verantwoordelijkheid van de symposiumcommissie aan de hub, waarbij Philip Vermoortel optrad als gastredacteur.

Redactie Over Multatuli