Over Multatuli. Jaargang 22. Delen 44-45

[p. 55]

Jos van Waterschoot
Multatuli-Kroniek 1999

Een bewogen Multatuli-jaar is 1999 geworden, al was er geen jubileum te vieren en verschenen er weinig aansprekende uitgaven van en over Multatuli. Het zat hem veel meer, en dat lijkt ook niet te vermijden met de komst van een nieuw millennium, in de blik op de toekomst van Multatuli, zijn werk en het museum.

Om met het laatste te beginnen: op de rand van het zilveren jubileum van het Multatuli Museum in de Korsjespoortsteeg (het museum werd er geopend op 1 maart 1975) is het museum grondig verbouwd. Sinds de opening was er weinig gebeurd behalve hier en daar het noodzakelijke onderhoud. Na honorering van subsidie-aanvragen bij de Gemeente Amsterdam, Dienst Binnenstad en het VSB-fonds is het museum in een nieuw jasje gestoken. Behalve dat het geheel fris in de verf is gezet, kwam er cv, werden de vloeren nieuw belegd, bouwde men een enorme boekenkast op maat en een brandvrije kluis en werden er enkele reparaties en aanpassingen doorgevoerd. De boeken die in slechte conditie verkeerden werden opgeknapt door restauratrice Ada Teitler. In het komende jaar worden dan ook nog eens de brochures en krantenknipsels, alsmede de manuscripten en andere kostbare geschreven en gedrukte boeken op microfilm gezet in het kader van het landelijke Metamorfoze-project, waarvoor de toekenning in augustus 1999 rondkwam. Daarmee wordt de bewaring van de informatie die deze documenten en boeken bevatten, gegarandeerd.

Overigens werd de collectie met een belangrijk object uitgebreid. Het Multatuli Museum verwierf op 2 juni op een veiling in Haarlem een tot nu toe deels onbekende brief van Multatuli aan H.C. Muller van 21 oktober 1882. De brief omvat 12 pagina's en de tekst werd integraal afgedrukt in nummer 43 van Over Multatuli.

Verder deed het museum, in samenwerking met drukkerij De Enkidu-Pers uit Philippine, twee nieuwe deeltjes verschijnen in de reeks ‘Door Multatuli’. Thema's van dit jaar waren Geld en Rechtvaardigheid. Het boekje Geld verscheen bij de gelijknamige tentoonstelling in het museum en door grote belangstelling van de pers bleek al snel een tweede druk noodzakelijk. Het bundeltje Rechtvaardigheid verscheen ter gelegenheid van de lezing van S.J. Doorman over Multatuli, Aristoteles en de slavernij, gehouden in oktober tijdens de najaarsbijeenkomst van het Multatuli Genootschap.

Bij Dumont Verlag in Keulen verscheen een nieuwe uitgave van ‘Woutertje Pieterse’ onder de titel Die Abenteuer des kleinen Walther. Het betreft een vertaling van Wilhelm Spohr uit 1900, maar de tekst is voor deze nieuwe uitgave bewerkt door Arnold Thünker, die een aantal jaren geleden als uitgever nog

[p. 56]

verantwoordelijk was voor nieuwe vertalingen van Max Havelaar en Minnebrieven.

Een publicatie die eveneens aandacht verdient is de dissertatie van mevrouw Hilde Krips-Van der Laan, Woord en daad. De zoektocht van Derk Roelfs Mansholt naar een betere samenleving. In dit boek worden de politieke en geestelijke ontwikkeling van de herenboer Mansholt geschetst, die goed bevriend was met Multatuli. Het eerste hoofdstuk gaat in zijn geheel over de invloed van Multatuli op Mansholts politiek-sociale denkbeelden en schetst de vriendschap èn de verschillen tussen de boer en de schrijver.

Op 19 en 20 februari 1999 vond in Ingelheim (Duitsland) het tweejaarlijkse symposium plaats van de Internationale Multatuli-Gesellschaft. De onderwerpen van de lezingen dit jaar bepaalden zich tot de politieke en maatschappelijke ontwikkelingen in Indonesië in de negentiende en twintigste eeuw. Het symposium is populair, want ongeveer veertig belangstellenden waren aanwezig. Een verslag van het symposium vindt u in Over Multatuli 43.

Multatuli-prominenten kwamen en gingen het afgelopen jaar. In juli kwam Pramoedya Ananta Toer, de voormalige dissidente Indonesische schrijver, naar Nederland voor een aantal lezingen. Hij liet zich daarbij de kans niet ontgaan om het geboortehuis van zijn favoriete Nederlandse schrijver te bezoeken. Op 9 juli bezocht hij het museum.

En dan zij die gingen dit jaar. Op 19 maart overleed Chris Bij, voormalig bestuurslid en penningmeester van het Multatuli Genootschap. Op 6 juli overleed de voorzitter van het Multatuli Genootschap, Jaap Oversteegen. Beiden werden op de najaarsbijeenkomst herdacht, de laatste in aanwezigheid van zijn weduwe. En tenslotte: op 11 november overleed Hans Jalvingh, eveneens voormalig bestuurslid en penningmeester van het Genootschap. Alle drie waren het kenners en liefhebbers van het werk van Multatuli en hadden zij elk op hun eigen wijze hun grote verdienste voor Multatuli.