Over Multatuli. Jaargang 21. Delen 42-43

[p. 61]

Jos van Waterschoot
Multatuli-kroniek 1998

Was het voorheen zo dat wat betreft Multatuli er altijd wel wat gebeurde in het land en daarbuiten, dit jaar was het uitzonderlijk stil. Stilte voor de storm? Wie weet, want er staat wel wat op stapel, zoals een Multatuli-Symposium in Ingelheim, dat alweer voorbij is als u dit leest en ook de plannen om de Volledige werken van Multatuli te digitaliseren worden steeds concreter. De kopieerapparatenfabriek Ricoh heeft het Multatuli Museum namelijk op zeer gulle wijze gesponsord met een vier-in-één apparaat: het kan printen, kopiëren, faxen en scannen. Vooral de mogelijkheid om te scannen is waardevol voor de plannen met de Volledige werken. Het idee is om de delen 9 tot en met 25 in te scannen en de teksten. Deel 1 tot en met 8 zijn reeds in het verleden gedaan. Dat zou betekenen dat u in de toekomst bij het museum terecht kunt voor elke komma die u in Multatuli's werk zoekt. Voeg daarbij de fax- en emailmogelijkheid en u begrijpt dat het museum nog nooit zo bereikbaar is geweest.

Maar terug naar 1998. Bij de voorjaarsvergadering, die plaatsvond op zaterdag 7 maart, sprak bestuurslid Chantal Keijsper over Multatuli en zijn uitgevers. De afwezigen hadden ongelijk er niet bij te zijn, want de lezing gaf veel boeiende aspecten over de meestal problematische verhoudingen tussen de schrijver en zijn uitgevers. U heeft dat inmiddels kunnen lezen in het vorige nummer (41) van Over Multatuli. De najaarsbijeenkomst was minstens zo boeiend, door de lezing van historiscus en vvd-prominent Henk Vonhoff. Hij sprak over Multatuli en Thorbecke en wist door zijn woorden de aanwezigen te prikkelen, zodat er een stevige discussie ontstond. Tevens werd bij deze bijeenkomst de ‘volkseditie’ van de historisch-kritische uitgave van Max Havelaar van de hand van voormalig Genootschaps-bestuurslid mevrouw Annemarie Kets-Vree uitgereikt aan Vonhoff, die zich er zeer mee in zijn nopjes toonde. Vanwege het thema van de lezing verscheen er overigens meteen maar een thema-bundel in de reeks Multatuli-bloemlezingen die door het Multatuli Museum verzorgd en uitgegeven wordt. De titel van het bundeltje luidt Liberalismus. Overigens was dat het derde bundeltje in de reeks. Het tweede verscheen al bij de jaarvergadering in maart en had als titel Meisjes, dit naar aanleiding van de tentoonstelling met die naam die het afgelopen jaar in het Multatuli Museum te zien was. De reeks is een succes, want de eerste twee bundeltjes (Lezen! en Meisjes) zijn inmiddels uitverkocht. De tentoonstelling mocht zich overigens ook in een grote belangstelling verheugen. Dit jaar overschreden maar liefst 1135 bezoekers de drempel van het museum, zonder dat daar dit jaar een bijzondere dag als de Open Monumentendag voor nodig was.

[p. 62]

Wellicht heeft de toename van de bezoekers uit binnen- en buitenland (15% van onze bezoekers is buitenlander!) te maken met het feit dat het museum op diverse Internet-sites te zien is. Het museum is zelf het meest direct betrokken bij de site die gemaakt en verzorgd wordt door Genootschapslid Inge van der Stadt. U vindt daar bijvoorbeeld ook diverse Multatuli-teksten en het is de bedoeling er in het vervolg ook onze Nieuwsbrief aan te koppelen. Het adres:

http://people.goplay.com/IngeVandeStadt/mulmuseng.html

Niet alleen in het Multatuli Museum is Multatuli dit jaar tentoongesteld. In de permanente overzichtstentoonstelling van het Letterkundig Museum neemt Multatuli een hele hoek in. Zij kregen daarvoor materiaal in langdurig bruikleen van het Multatuli Museum. Ook werd de urn van Multatuli in de Rotterdamse Kunsthal enkele maanden tentoongesteld in het kader van de tentoonstelling ‘Botje bij botje. Menselijke resten in musea’, samengesteld door Ewald Vanvugt. Bij deze tentoonstelling verscheen een boekje met dezelfde titel.

Nog enkele noemenswaardige publicaties. In Denemarken werd het afgelopen jaar de Deense Max Havelaar-(koffie)stichting opgericht. Ter gelegenheid hiervan oprichting verscheen de tweede druk van de Deense Max Havelaar. En ook in China vond men het tijd voor een tweede druk van dit meesterwerk. Helaas verscheen er dit jaar in Nederland niets nieuws van Multatuli, met uitzondering van de zoëven al genoemde Max Havelaar en de themabundeltjes.

Over Multatuli in een wat breder kader verschenen het afgelopen jaar twee noemenswaardige publicaties. Van de kenner van onze koloniale literatuur, E.M. Beekman, werkzaam in Amerika, verscheen het overzichtswerk Paradijzen van weleer. Koloniale literatuur uit Nederlands-Indië 1600-1950. Onder redactie van Theo D'haen en Gerard Termorshuizen verscheen De geest van Multatuli. Proteststemmen in vroegere Europese koloniën met een veertiental artikelen over het in de titel genoemde thema. Van minder belang, maar toch noemenswaard is het boek Oost-Indische inkt. 400 jaar Indië in de Nederlandse letteren. Tot slot verscheen in de reeks Mitteilungen der Internationale Multatuli-Gesellschaft deel 6, met daarin de teksten van de lezingen die werden uitgesproken bij het Multatuli-symposium dat in februari 1997 plaatsvond in Ingelheim.