Dick Welsink
Een aanvullinkje op Ter Laan
Op blz. 422, in de tweede kolom, staat in de Multatuli encyclopedie een lemma gewijd aan Jos J. Schürmann. In kort bestek worden enige levensfeiten van deze persoon gegeven, met name die welke van belang zijn voor zijn relatie met Multatuli, maar een geboorte- en sterfjaar ontbreken. Één blik op blz. 2215 van de ‘Tweede en definitieve Uitgave’ van het niet genoeg te waarderen Lectuur-Repertorium (1954) had de bewerkster van de encyclopedie het volgende (in telegramstijl) opgeleverd: ‘schürmann, joseph, J.: schr. ook o. ps. Impressario, Frans (R'dam 1857-...?) Vertelde zijn ervaringen als impressario in Europa en Amerika; schreef bovendien toneel’. Op dezelfde bladzijde wordt ook een aantal woorden gewijd aan de dichter Jules B. (1874-1927) en de dichter en toneelschrijver Willem Frederik Schürmann (1876-1915), beiden eveneens in Rotterdam geboren. Ik kom daar aan het slot nog even op terug.
Gewapend met deze wetenschap bracht ik een bezoekje aan het Rotterdamse gemeentearchief. De geboorteakte van Jos(eph) J. Schürmann was snel gevonden, alleen luidde de achternaam volgens dat officiële stuk Schurmann (zonder Umlaut dus). De volledige voornamen waren Josephus Johannes, de volledige geboortedatum was 2 april 1857, en de namen van zijn ouders Johann Gerhard Schurmann en Fanny Ochse. Een akte van overlijden werd in Rotterdam niet gevonden. Gelukkig bezit het Centraal Bureau voor de Genealogie in Den Haag een zeer uitgebreide collectie familie-advertenties. Daarin bleek zich een overlijdensadvertentie te bevinden van Jos. J. Schürmann (hier dus weer met Umlaut). Hij blies op 9 augustus 1930 te Parijs de laatste adem uit, in de leeftijd van ruim 73 jaar. De annonce vermeldt verder nog dat hij gehuwd was met L. Labadie en zich Officier de la Légion d'honneur mocht noemen.
Julius Bernard Schurmann, geboren in 1873 (niet in 1874!), en Willem Fredrik (niet Frederik!) Schürmann - er bleef gehannes met die Umlaut - waren broers van Josephus Johannes.
Auteursrechtelijk beschermd