Nop Maas
Voordrachtentournees 1878-1881 (II)
Inleiding
Als vervolg op mijn artikel over de voordrachtentournees van Multatuli in 1878-1881 in aflevering 9 van Over Multatuli wordt hier een tweetal pogingen gepresenteerd om Multatuli's opmerkingen over enig onderwerp te rekonstrueren. Ik heb om te beginnen twee onderwerpen gekozen die betrekkelijk overzichtelijk waren, zowel wat betreft het aantal keren dat Multatuli erover gesproken heeft, als wat betreft de hoeveelheid verslagen. Uit deze twee gevallen blijkt, dat de hoeveelheid beschikbare informatie per onderwerp sterk verschilt. Terwijl bij de lezingen over strafrecht twee uitgebreide verslagen beschikbaar zijn, moeten we het bij de talrijkere voordrachten over ‘zestig jaar in leven en literatuur’ met kleine en weinig zeggende berichtjes doen. Niettemin levert ook het laatste geval wel interessante informatie op.
In de spreekbeurtenlijst bij het vorige artikel moet een korrektie en een aanvulling aangebracht worden:
Op 5 februari 1880 spreekt Multatuli in Gouda niet over ‘zestig jaar’ etc, maar over ‘idealisme en realisme’. Het verslag in de Goudsche courant verschijnt niet op 14, maar op 8 februari 1880.
Op 16 februari 1881 spreekt Multatuli in Dordrecht (volgens: P. Breman en M. Teeuw, Kroniek van het kulturele leven in Dordrecht 1880-1900. Dordrecht 1981, p. 8).