Garmt Stuiveling ter ere
Hoeveel voortreffelijks er na 1945 over Multatuli is geschreven, het wordt overschaduwd door de verschijning van de Volledige werken van Multatuli zelf: zeven delen met de werken in engere zin in 1950-'53, en daarna een reeks ‘Brieven en documenten’ zo uitgebreid als van geen andere Nederlandse schrijver ter beschikking is. Die uitgave is het werk van Garmt Stuiveling. Al zouden wij lezers van Multatuli hem om meerredenen dankbaar kunnen zijn - Stuiveling leidde het Multatuli-genootschap bij voorbeeld bijna veertig jaar - deze editie is voor ons toch in de eerste plaats reden hem te eren.
Natuurlijk heeft hij medewerkers, maar de uitgaaf stokte in 1960 omdat hij er geen tijd voor had en werd pas voortgezet toen Garmt Stuiveling met v.u.t. ging: op zijn 65ste, ‘om Multatuli af te maken.’ Na een onderbreking van 17 jaar kwam een nieuw deel, het elfde. Sindsdien zijn 12t/m 14gevolgd. Wie ook maar enige indruk heeft van de hoeveelheid werk die voor éen deel verzet moet worden beseft dat hier is voortgegaan in een razend tempo.
Toch wordt Stuiveling vandaag, 21 december 1982, 75 jaar. Om die verjaardag te vieren bieden wij wat tot nu toe opvallend afwezig was: een keuze uit wat hij over Multatuli heeft geschreven. Deze uitgave verschijnt als tiende deel in de reeks Over Multatuli en tegelijk afzonderlijk onder de titel Levenslang. Inhoudelijk is er slechts éen verschil. In Levenslang ontbreekt het achtste stuk ‘Uit het Multatuli Museum’ omdat het thuishoort in de reeks artikelen die in Over Multatuli een vaste rubriek vormen; in Over Multatuli 10 ontbreekt de studie ‘Multatuli als Mainzer Beobachter’ omdat de abonnees dit opstel al bezitten in deel 6. Ook bij de keuze van de overige artikelen is rekening gehouden met het risico van verdubbeling. Daarom zijn Stuivelings andere bijdragen aan Multatuli-bundels niet herdrukt. Evenmin is opgenomen wat hij heeft geschreven ter inleiding en toelichting van de Volledige werken en bij zijn andere Multatuliuitgaven.
Wat volgt is een keuze uit wat Garmt Stuiveling daarnaast nog geschreven heeft: van een radiolezing uit de dertiger jaren en de bekende Tijd en taak-bespreking van De man van Lebak, via de polemiek tegen de katholieke auteur Gerard Brom, tot zijn recente kritiek op de biografie van Hermans. De laatste zijn wij erkentelijk omdat hij instemde met de herdruk van zijn antwoord op Stuivelings kritiek. Garmt Stuiveling moesten wij natuurlijk om toestemming vragen voor de hele uitgave. Hij stelde éen voorwaarde die hem typeert. Hij wilde dat er niet alleen oude stukken zouden worden herdrukt, maar dat ook ongepubliceerd werk een plaats zou krijgen: ‘Uit het Multatuli Museum VIII’ (alleen in Over Multatuli) en een uitvoerig opstel over de biografie van Paul van 't Veer.
E.F.Em.K.
Auteursrechtelijk beschermd
