OSO. Tijdschrift voor Surinaamse Taalkunde, Letterkunde en Geschiedenis. Jaargang 8

[p. 77]

Overzicht van Suriname-collecties II
samenstelling
Hein Vruggink
Bert Paasman

Deze tweede aflevering van het bronnenoverzicht met betrekking tot Suriname bevat, evenals de eerste die in nummer 7/2 van OSO gepubliceerd werd, een groot aantal instellingen. Deels zijn dit instellingen waarvoor in de eerste aflevering geen ruimte meer was, voor een ander deel zijn het instellingen die er nieuw bijgekomen zijn. Het overzicht zal in de komende nummers worden voorgezet, want opnieuw bleek het niet mogelijk om alle binnengekomen bijdragen te plaatsen. Bovendien hopen en verwachten wij dat er, mede dankzij reacties van lezers, nog weer nieuwe instellingen bij zullen komen. In die latere afleveringen zullen ook de buitenlandse instellingen aan bod komen.

Een bronnenoverzicht als dit staat of valt met de respons van de aangeschreven instellingen. Dat deze respons groot is, blijkt wel uit het grote aantal instellingen dat aan dit overzicht meewerkt. Treffend is ook de zorg die besteed is aan een adequate beschrijving van de collecties. Er is dus alle reden om de betreffende instellingen vanaf deze plaats hartelijk te danken voor hun bereidwillige medewerking.

De presentatie van de verschillende bijdragen is eender als in de eerste aflevering. Onder punt 1 zijn vermeld adres (eventueel gesplitst in bezoeken postadres) en telefoonnummer, onder 2 de openingstijden en onder 3 gegevens over de collectie(s). De volgorde waarin de instellingen zijn opgenomen is willekeurig. Aan het eind van het overzicht zijn de namen van de instellingen in alfabetische volgorde gegeven. Een opgave van bibliografieën en naslagwerken vindt men op de pagina's 241-243 van het vorige nummer.

48. Nederlands Bijbelgenootschap

1.	Maarten van Heemskerkstraat 25a/Postbus 620, 2003 RP Haarlem; 023-224119.
2.	de bibliotheek is beperkt toegankelijk; op aanvraag ma t/m wo 10.00-17.00 uur.
3.	Bijbelcollectie inhoud: Nieuwe Testamenten en bijbelgedeelten in het ‘Neger-Engels’/Sranan, ‘Neger-Hollandsch’/Sarnami, Saramaccaans en Arowaks; daarnaast een klein aantal publikaties op het gebied van enkele Surinaamse talen. datering en omvang: vanaf 1816 tot nu; ongeveer 25. ingang: via kaartsysteem (oud classificatieschema); over enige jaren geautomatiseerd toegankelijk.

[p. 78]

49. Rijksarchief in Noord-Brabant

1.	De Citadel, Zuid-Willemsvaart 2, 5211 NW 's-Hertogenbosch; 073-120733.
2.	ma 13.30-17.00 uur; di t/m vr 9.00-17.00 uur; za 9.00-12.30 uur. N.B. Stukken die men op zaterdag wil raadplegen dienen voor vrijdag 12.00 uur te worden aangevraagd.
3.1	Archief van de Stichting Sociaal Kultureel Werk voor Surinamers in Noord-Brabant.

herkomst: verkregen van de vereffenaar van genoemde stichting in liquidatie.

datering en omvang: (1972) 1976-1991 (1984); 2,12 meter.

inhoud: notulen, stukken betreffende de organisatie, het gebouw en zijn inrichting, correspondentie van het bestuur en (vooral) financiële stukken.

ingang: inventaris door drs. J. Wassink, februari 1985, 's-Hertogenbosch.

50. Joods Historisch Museum

1.	Jonas Daniël Meijerplein 2-4/Postbus 16737, 1001 RE Amsterdam; 020-269945.
2.	museum: ma t/m vr 11.00-17.00 uur; mediatheek: ma t/m vr 13.00-17.00 uur; bezoek na afspraak.
3.1	Afbeeldingen - Joodse Savanne in Suriname, door J.A. Kaldenbach (1760-1818), aquarel; - De Joden Savannah en waterbron te Suriname, door P.J. Benoit (1782-1854), lithografie; - Post Gelderland en Joden Savannah te Suriname, door G.B.C. Voorduin (1830-1910), lithografie; - Suriname: Joden Savannah, door G.B.C, Voordum (1830-1910) lithografie.
	N.B. Voor bezichtiging van deze afbeeldingen liefst vooraf afspraak maken.
3.2	Mediatheek
	Er is een klein aantal boeken over Joden in Suriname; daarnaast een achttal artikelen, verschenen in het tijdschrift De Vrijdag Avond. De collectie is geautomatiseerd toegankelijk.

51. Internationaal Informatiecentrum en Archief voor de Vrouwenbeweging (IIAV)

1.	Keizersgracht 10, 1015 CV Amsterdam; 020-242143/244268.
2.	ma t/m vr 10.00-16.00 uur, di 10.00-20.45 uur.
3.	Bibliotheek, archief en documentatieafdeling verzamelen en bewaren alles op het gebied van de vrouw. De collectie over de

[p. 79]

vrouw in Suriname vormt hiervan een - klein - onderdeel.

inhoud: boeken (ook werken van Surinaamse schrijfsters), tijdschriftartikelen, scripties en onderzoeksverslagen.

ingang: op trefwoord Suriname, en in de systematische catalogus (bij Latijns Amerika) op de verschillende onderwerpen: positie van de vrouw, vrouwenarbeid, dagelijks leven, enz.

52. Helders Marinemuseum

1.	Hoofdgracht, 1730 CA Den Helder; 02230-57137.
2.	di t/m vr 10.00-16.45 uur; za/zo 13.00-16.30 uur; ma 13.00-16.45 uur (alleen juni, juli en augustus).
3.1	Onderscheidingsvlaggen gouverneur van Suriname omvang: 8 stuks. ingang: HMM/E/5/15, 16, 17, 18, 24, 25, 72, 90.
3.2	Afbeeldingen Zr. Ms. Suriname omvang: 2 stuks. ingang: HMM/A/2 resp. 3/027 resp. 103.

53. Museum het Princessehof

Nederlands Keramiekmuseum

1.	Grote Kerkstraat 11, 8911 DZ Leeuwarden; 058-127438.
2.	ma t/m za 10.00-17.00 uur, zon- en feestdagen 14.00-17.00 uur.
3.	Surinaams aardewerk orderdelen: - Indiaans: - Caraibs (Galibi): (o.a.) kommetjes (sabera), potjes, plastieken (in totaal ± 15 voorwerpen); - Trip (Alalapadu): (o.a.) potjes, kommetjes; (totaal ± 8 voorwerpen). - Hindostaans, vervaardigd door Bhai Soerdjan Parochi: (o.a.) potjes (kals), aarden olielampjes (diy), molensteentje (janta), belletje (ghanti), potje (bhurki), wierookvat; (totaal ± 20 voorwerpen). - diversen: (o.a.) dierplastieken, scherven (gevonden aan de Waterkant), gereedschappen grondstoffen (klei en materiaal om met klei te mengen en verfstoffen te maken).
	datering en herkomst: de meeste voorwerpen zijn in de jaren 1974/1975 verzameld door B. Asselbergs tijdens diens studiereis naar Suriname. ingang: de verzameling is min of meer toegankelijk via de catalogus Surinaams Aardewerk, door B. Asselbergs vervaardigd ter gelegenheid van een tentoonstelling die in 1975 in museum Het Princessehof werd gehouden. N.B. De collectie bevindt zich in depot en is slechts op aanvraag te zien.

[p. 80]

54. Rijksarchief in Gelderland

1.	Markt 1, 6811 CG Arnhem; 085-420148.
2.	di t/m vr 9.00-17.00 uur; voor raadplegen registers Burgerlijke Stand e.d. ook ma 13.30-17.00 uur en za 9.00-12.30 uur. N.B. Stukken die men zaterdag wil raadplegen dient men voor vrijdag 12.00 uur aan te vragen.
3.	Familiearchief Brantsen

datering en omvang: 1734-1873; 1 omslag + 1 pak.

inhoud: stukken betreffende de plantages Vossenburg, Wajampibo en Onverwagt, voornamelijk bestaande uit rekeningen en briefwisseling over het beheer van de plantages; (inv. nr. 735). Deze plantages waren eigendom van Gerhard de Vree (1679-1726), raad van politie en criminele justitie in Suriname, wiens beide dochters gehuwd waren met Johan en Hendrik Willem Brantsen.

ingang: inventaris R. Wartena, Het archief van de familie Brantsen, Arnhem, 1966.

N.B. Bij het Nederlandsch Economisch-Historisch Archief berusten (door aankoop in 1927) 22 delen betreffende de plantages: Vredesteyn (1777-1779), Vossenburg en Wajampibo (1723-1782, 1796, 1798, 1799), Suriname (1775-1787, 1788 en 1799).

55. Etnomusicologisch Centrum Jaap Kunst

Universiteit van Amsterdam

1.	Spuistraat 134, 1012 VB Amsterdam; 020-5254431.
2.	ma, wo, vr 9.00-17.00 uur; di/do 9.00-22.00 uur.
3.1	Bibliotheek
	Er is een vijftigtal publicaties over muziek en dans in Suriname.
3.2	Geluidsarchief
	Hierin 32 elpees en 17 banden met muziek opgenomen in Suriname alsook in het Koninklijk Instituut voor de Tropen tussen 1960 en 1980.
3.3	Bronnenverzameling ‘Muziek en dans in Suriname, 1599-1960’

inhoud:

-	copieën (± 4000) van alles wat in de diverse schriftelijke bronnen waarin Surinaamse muziek en dans behandeld worden, aangetroffen wordt;
-	foto's van afbeeldingen die voorkomen in de zojuist genoemde bronnen.

ingang: zeer uitgebreide index op de hoofdonderwerpen: bevolkingsgroep, muzikale gelegenheid en muzikaal onderwerp, en op combinaties van deze onderwerpen.

N.B.

-	De collectie wordt binnenkort op microfiche uitgegeven: J.J. IJzermans en C. Creben (eds.), Muziek en dans in bronnen

[p. 81]

over Suriname, 1599-1960, I.D.V., Leiden, 1989. Vijf exemplaren van de gehele verzameling (copieën, afbeeldingen en index) zullen door WVC geschonken worden aan vier grote openbare bilbiotheken in Nederland, naar verwachting in Amsterdam, Rotterdam, Eindhoven en Groningen; en aan het Surinaams Museum of een ander instituut in Paramaribo.

56. Museon

1.	Stadhouderslaan 41, 2517 HV Den Haag; 070-514181.
2.	di t/m vr 10.00-17.00 uur; za, zo- en feestdagen 12.00-17.00 uur. Het Museon verzamelt en beheert collecties op het gebied van mensen natuurwetenschappen om daarmee de bezoeker op educatieve wijze informatie en ontspanning te verschaffen.
3.	Suriname collectie omvang: vier- tot vijfduizend voorwerpen. onderdelen: de voorwerpen zijn ondergebracht in de rubrieken Suriname algemeen, Suriname Stads Creolen, Suriname Indianen algemeen, Suri-Indianen Caraïben, Suriname Indianen Trio, Chinezen, Hindostanen, Javanen, Libanezen. Deze hoofdrubrieken zijn onderverdeeld in subcategorieën als: modellen, huisraad, werken, wapens, kunst en techniek, textiel, persoonlijke acessoires, muziek, spel, religie, theater, enz. Een onderdeel van de collectie bestaat uit voorwerpen die het Museon in 1957 van de toenmalige koningin Juliana ten geschenke heeft gekregen ter gelegenheid van haar bezoek aan Suriname in 1955. Dit onderdeel omvat ongeveer vierhonderd voorwerpen, zoals kalebassen, vlechtwerk, aardewerk, pijlen en bogen, korjaal, enz. belang: naast bovengenoemde koninklijke collectie is het meest interessante deel van de verzameling de aardewerken voorwerpen van Surinaamse Indianen. ingang: via registratiekaarten waarop vermeld staat: naam voorwerp, categorie, nummer, beschrijving, andere namen van het voorwerp, de geschiedenis, afmeting en materiaal.

57. Rijksmuseum voor Volkenkunde ‘Justinus van Nassau’

1.	Kasteelplein 55/Postbus 3330, 4800 DH Breda; 076-224710.
2.	di t/m za 10.00-17,00 uur; zon- en feestdagen 13.00-17.00 uur.
3.1	Bibliotheek inhoud: publicaties over diverse onderwerpen m.b.t. Suriname. omvang: ca. 150 publicaties (boeken, artikelen, brochures, etc.). ingang: middels alfabetische en systematische catalogi.
3.2	Voorwerpen inhoud: diverse voorwerpen (aardewerk, verentooien, muziekinstrumenten, etc.) van verschillende Indianenstammen, zoals: Arowakken, Wayana, Caraiben, Trio en van Bosnegers. omvang: ongeveer 50 voorwerpen. datering en herkomst: verzameld tijdens de zgn. Gonni-expeditie (1903-1904), waar C.H. de Goeje als topograaf aan deelnam. ingang: via kaartensysteem.

[p. 82]

58. Mineralogisch-Geologisch Museum

Faculteit der Mijnbouwkunde en Petroleumwinning

Technische Universiteit Delft

1.	Mijnbouwstraat 120, 2628 RX Delft; 015-786021.
2.	ma t/m vr 9.00-17.00 uur.
3.1	Collectie Suriname inhoud: ca. 5000 monsters van mineralen, gesteenten, ertsen en geologische verschijnselen. ingang: de collectie is wetenschappelijk beschreven door ir. J.A.C. Vermeulen.
3.2	Bibliotheek Vele mijnbouwkundige en geologische geschriften en prentenboeken. Deze zijn voornamelijk bezit van het Koninklijk Nederlands Geologisch Mijnbouwkundig Genootschap (K.N.G.M.G.).

59. Instituut voor Ontwikkelingsvraagstukken (ivo)

Katholieke Universiteit Brabant

1.	Hogeschoollaan 225, A 193, 5037 GC Tilburg; 013-662127/662093.
2.	ma t/m vr 9.00-17.30 uur, di 9.00-20.30 uur.
3.	De bibliotheek van het IVO bevat ± 10.000 boeken op het gebied van ontwikkelingsvraagstukken, met name de sociale en economische aspecten. Over Suriname is aanwezig: inhoud: ± 200 boeken, met name op het gebied van landbouw, sociaaleconomische situatie en planning; daarnaast is er statistisch materiaal. ingang: de collectie is ontsloten op UDC en opgenomen in de catalogus van de bibliotheek, die on-line toegankelijk is; tijdschriftartikelen worden selectief ontsloten in een kaartcatalogus, op een aantal trefwoorden en op land.

60. Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (k.n.m.i.)

1.	Wilhelminalaan 10/Postbus 201, 3730 AE De Bilt; 030-206911/206369.
2.	tijdens kantooruren.
3.1	Bibliotheek Er is een klein aantal publicaties met betrekking tot het Surinaamse klimaat, waaronder Mededelingen van de Meteorologische Dienst Suriname.
3.2	Centraal Archief van Waarnemingen Aanwezig zijn enige klimatologische gegevens van Suriname over de periode 1896-1971.

[p. 83]

61. Antiquariaat Batavia

1.	Dorpsstraat 171, 2992 AA Barendrecht; 01806-19816.
2.	ma, wo t/m vr 10.00-17.30 uur, za 10.00-17.00 uur.
3.	Het antiquariaat heeft een aparte collectie Surinamica.

62. Sectie Militaire Geschiedenis van de Landmachtstaf

1.	Frederikkazerne, Gebouw 103, v.d. Burchlaan 31/Postbus 90701, 2509 LS Den Haag; 070-165836.
2.	alleen toegankelijk na afspraak; het tekenen van een verklaring vooraf kan voorwaarde zijn voor inzage van stukken.
3.1	Bibliotheek/documentatie - persdocumentatie 1956 t/m 1975; geordend op jaar; - manuscript (100 pagina's met bijlagen) met militair geschiedkundig overzicht van Suriname (1500-1945); - losse aantekeningen over Suriname tijdens de Tweede Wereldoorlog; - artikelendocumentatie betreffende de Troepenmacht in Suriname (TRIS); ontsloten via trefwoorden.
3.2	Foto's/negatieven inhoud en omvang: - ± 100 foto's van de TRIS na 1947; - 1050 negatieven betreffende de TRIS vanaf 1973; nog niet ontsloten.
3.3	Films/videobanden inhoud: - Soldaat in Suriname. - Van Albina tot Nickerie. - Wij varen naar Paramaribo. - Suriname. Leger neemt afscheid.

63. Nederlandsche Vereeniging van Belangstellenden in het Spoor- en Tramwegwezen

1.	p/a Insulindeweg 26, 2612 EM Delft; 015-121592.
2.	voor informatie kan men contact opnemen met prof. dr. H.J.A. Duparc, op bovenstaand adres en telefoonnummer.
3.1	Krantenknipselcollectie inhoud: knipsels uit kranten en tijdschriften over de spoorwegen in Suriname. omvang: ruim veertig. datering: 1895-heden.
3.2	Foto's en prentbriefkaarten omvang: ruim 200.

[p. 84]

3.3	Voorwerpen inhoud: vervoerbewijzen (spoorkaartjes). omvang: ongeveer tien.

64. Haags Gemeentemuseum

1.	Stadhouderslaan 41, 2517 HV Den Haag; 070-514181.
2.	di t/m zo 11.00-17.00 uur.
3.	Muziekafdeling inhoud: stel voetrammelaars (Bosnegers), 2 apinti's, 1 gamelan-stel (Javaans).

65. Antiquariaat Gert Jan Bestebreurtje

1.	Lichte Gaard 2/Postbus 364, 3500 AJ Utrecht; 030-319286.
2.	winkeltijden.
3.	Het antiquariaat heeft een aparte collectie Surinamica, bestaande uit boeken, kaarten, prenten en foto's.

66. Gemeentearchief Leiden

1.	Boisotkade 2A, 2311 PZ Leiden; 071-120191.
2.	ma t/m vr 9.30-17,00 uur, za 9.00-12.15 uur.
3.	Het Leids Gemeentearchief bezit geen complete collectie die van belang is voor de Surinamistiek. Wel zijn er enkele losse stukken, waaronder in:
3.1	Stadsarchief van Leiden, 1574-1816
-	stukken betreffende het zenden van troepen naar Suriname, 1774, (inv. nr. 9544) Het is niet onmogelijk dat in ditzelfde archief, in de stukken van algemene aard van de Leidse gedeputeerden ter dagvaart (naar de Staten van Holland), ook opmerkingen over Suriname voorkomen.
3.2	Arch ef Weeskamer Leiden
-	stuk m.b.t. vendu boedel Daniël van Bueren, Paramaribo, 1698. (inv. nr. 1069)
-	ten aanzien van Jan de Raedt: (a) Verkoopvoorwaarden van een plantage in Suriname, 5 april 1689; (b) Liquidatie, 6 October 1692; (c) Correspondentie met Weesmeesteren in Suriname en over de verkoop der door hen verzonden suiker, 1692-1694; (d) Liquidatie, 28 juli 1694; (e) Staat der nalatenschap in Suriname opgemaakt, toegezonden in 1696; (f) Brieven en bijlagen; (g) Genealogische staat. (nr. 3366)

[p. 85]

67. Nijmeegs Volkenkundig Museum

Katholieke Universiteit Nijmegen

1.	Thomas van Aquinostraat 1/Postbus 9108, 6500 HK Nijmegen; 080-575577.
2.	tijdens tentoonstellingen op werkdagen van 9.00-17.00 uur.
3.1	Eigen collectie Ongeveer 50 gebruiksvoorwerpen, voornamelijk Indiaans.
3.2	Collectie Beijens (bruikleen Gemeente Nijmegen) Voornamelijk aardewerk.
3.3	Collectie Paters Redemptoristen Deze collectie bevat voorwerpen van de diverse bevolkingsgroepen van Suriname.

68. Instituut voor Aardwetenschappen

Rijksuniversiteit Utrecht

1.	Postbus 80021, 3508 TA Utrecht; 030-535068.
2.	bezoek op afspraak.
3.	Collectie Ijzerman Ongeveer 300 gesteentemonsters, eind jaren twintig verzameld door R. Ijzerman. Hoewel het kustgebied ook vertegenwoordigd is, ligt de nadruk op het Surinaamse binnenland. Zie ook: R. Ijzerman, Outline of the geology and petrology of Surinam (Dutch Guiana). Utrecht, 1931.

69. Koninklijke Bibliotheek (KB)

1.	Prins Willem Alexanderhof 5/Postbus 90407, 2509 LK Den Haag; 070-140911.
2.	ma t/m vr 9.00-17.00 uur, za 9.00-12.00 uur.
3.1	De boekencollectie met betrekking tot Suriname is over verschillende vakgebieden verdeeld. inhoud en omvang: - Geschiedenis: ± 200 titels (syst. nr. 1333 h) - Sociale geografie: ± 100 titels (syst. nr. 1435 cl) - Culturele anthropologice en folklore: ± 25 titels (syst. nr. 1445 dacb) - Taal- en letterkunde: ± 200 titels (diverse syst. nrs.) - Andere vakgebieden: onbekend aantal titels ingang: a. alfabetische hoofdwoordencatalogus op fiches b. systematische catalogus op fiches + trefwoordenregister c. voor boeken verschenen na ± 1980: Online Publiekscatalogus (OPC) Literatuur: M.T.G.E. van Delft, Bibliografie van de Koninklijke Bibliotheek, in Opstellen over de Koninklijke Bibliotheek en andere studies, Hilversum, 1986: 473-540.

[p. 86]

N.B. In de KB bevinden zich de Centrale Catalogi van Boeken, Tijdschriften en Congressen (CC, CCP en CCC). Hier wordt het bezit van een groot aantal bibliotheken in Nederland geregistreerd. Met behujp van deze catalogi kan men dus nagaan in welke bibliotheek een bepaalde publicatie aanwezig is.

3.2

Afdeling Handschriften Het is mogelijk dat er meer is, maar de systematische catalogus verwijst in ieder geval naar de hieronder genoemde handschriften: - Requesten/Missiven van o.a. directeuren van de colonie van Suriname gericht aan de ‘Hoogmogende Heere Staten Generaal der Vereenigde Needer landen’; Extracten uit het register der Resolutien van de Hoogmogende Heren etc., 1774-1782, I map. (131 D 22) - De emancipatie der slaven in de Nederlandsche West-Indische Koloniën, door F.J. Tyndall, handschrift, 41 fol. (over Suriname 12 fol.) (75 E 21) - Resoluties van de West-Indische Compagnie over het jaar 1647, 1 deel, 217 fol. (75 D 13) - Mixed Commission at Surinam (Dutch Guiana) 1823-1833, following the Treaty of H.M. Government with that of the Netherlands for the Suppression of the Slave Trade, 4 May 1818. (135 D 22) - Notes on the Colonu of Surinam, geschreven tussen 1 februari en mei 1800, verm. door Bourdois, 17 fol. (134 B 8) - Receuil van echte stukken en bewijzen door Salomon du Plessis... jegens Mr. Jan Jacob Mauritius, door Salomon du Plessis, ca. 1750. (73 A 9) - In de Collectie Hamelberg (120 B 1-10), die merendeels materiaal over Curacao bevat, bevindt zich hier en daar (zie bijv. 120 B 2) materiaal dat voor Suriname van belang is.

70. Koninklijk Nederlands Leger- en Wapenmuseum ‘Generaal Hoefer’

1.	Korte Geer 1, 2611 CA Delft; 015-150500.
2.	museum: ma t/m za 10.00-17.00 uur, zo 13.00-17.00 uur. bibliotheek: op afspraak; di t/m vr gedurende de museum-uren; in de weekends gesloten, behalve de eerste zaterdag van de maand.
3.1	Museum Er is een permanente tentoonstelling gewijd aan de Troepenmacht in Suriname (TRIS) uit de jaren zestig en zeventig.
3.2	Bibliotheek De collectie (ca. 250.000 boeken) omvat (militaire) geschiedenis van Nederland en overzeese gebieden, krijgswetenschap, uniformkunde en vele andere onderwerpen die met het militair bedrijf verband houden. Tevens is er een Prentenkabinet met ongeveer 27.000 tekeningen, prenten en foto's. In beheer is een ouder deel van de bibliotheek van het Ministerie van Defensie. Hierin bevindt zich een beperkt aantal boeken over Suriname, ook 19e eeuws, zoals Stedman Narrative of a five year's expedition etc., second edition 1806. Tevens is er een klein aantal foto's, voornamelijk van na de 2e Wereldoorlog.

[p. 87]

71. Rijksmuseum voor Volkenkunde

1.	Steenstraat 1/Postbus 212, 2300 AE Leiden; 071-211824.
2.	di t/m za 10.00-17.00 uur, zo 13.00-17.00 uur.
3.	De verzameling etnografische voorwerpen uit Suriname is uitgebreid, gevarieerd en van zeer verscheiden herkomst. De voorwerpen zijn te vinden via een centrale kaartencatalogus, gerangschikt op inventarisnummer. Hieronder de belangrijkste collecties met een globale aanduiding van de voorwerpen die erin aangetroffen worden.
3.1	Collectie Koninklijk Kabinet van Zeldzaamheden datering en omvang: 1883; ruim 185 voorwerpen. inhound: - Indianen: diorama's (o.a. van Maas en Schouten), fluiten, tooien, schortjes, knotsen, aardewerk, pagaaien, pijlen en bogen; - Bosnegers en Plantagenegers: diorama's, rammelaars; - snaarinstrument, coll. Stedman. ingang: inv. nr. serie 360.
3.2	Collectie Koloniale Tentoonstelling Amsterdam datering en omvang: 1883; ruim 280 voorwerpen. inhoud: - Indianen: beschilderde kalebassen, sieraden, knotsen, aardewerk, sieraden van veren en kralen, vlechtwerk, pijlen en bogen; - Bosnegers: schalen (verz. Loth), waskloppers, kalebassen, trommen, fluiten. ingang: inv. nr. serie 370.
3.3	Collectie C.A. van Sypesteyn (1823-1892) (gouverneur van Suriname van 1783-1882) datering on omvang: 1883; 93 voorwerpen. inhoud: - Bosnegers: zitbankjes, knotsen, halssnoeren; - Plantagenegers: versierde kalebassen, armringen; - Caraiben/Arowakken: katoenen poppen, vlechtwerk, aardewerk. ingang: inv. nr. serie 399.
3.4	Collectie C.H. de Goeje (1879-1955) (o.a. in Suriname werkzaam als antropoloog en taalkundige) datering en omvang: 1904/1913/1927/1938/1939/1949; totaal ± 340 voorwerpen. inhoud: - Bosnegers: rammelaars, roerspanen, kammen, zitbankjes, strijdknotsen; - Indianen: Wayana: hoofd- en armsieraden, spinstokjes, roerspatels, fluiten, aardewerk, maluana, bankjes, strijdknotsen (verzameld tijdens grensexpeditie in 1937). Arowakken: bankjes, mierenmatjes. ingang: inv. nr. series 1443, 1454, 2131, 2352, 2363, 2404, 2804.
3.5	Collectie A. Ph. Penard (1880-1932) (natuurhistoricus; verzamelaar van mythen/verhalen van Creolen en Indianen) datering en omvang: 1912/1938; 280 voorwerpen.

[p. 88]

	inhoud: - Indianen (Caraiben): knotsen, halssnoeren, enkelbanden, bankjes, kalebassen, spinstokjes, aardewerk, pijlen en bogen, fluiten, kleding, vlechtwerk, hangmatten; (inv. nr. serie 1817); ingang: inv. nr. serie 1817. N.B. In deze collectie bevindt zich een verzameling van 29 archeologische voorwerpen, te weten bijlen en vijzels uit de benedenlanden. Ingang: inv. nr. serie 2349.
3.6	Collectie A.J. Reynvaan datering en omvang: 1940; 840 voorwerpen. inhoud: - Bosnegers (vnl. Aucaners): rammelaars, kalebassen, roerspanen, waskloppers, zitbankjes, pagaaien, vlechtwerk, pijlen en bogen, sieraden; - Stadscreolen: anjisa's, koto's, sieraden. ingang: inv. nr. Serie 2452.
3.7	Collectie P. Kloos (antropoloog, verrichtte tussen 1966 en 1968 veldwerk onder de Caraiben van de Marowijne en in 1973 onder de Akuriyo van de Tapanahony.) datering en omvang: 1977; 86 voorwerpen. inhoud: - Indianen (Akoerio): (draag)manden, hangmat, pijlen en boog, stenen bijl, graafstok, weefgetouwtje, sieraden. ingang: inv. nr. serie 4918.
3.8	Collectie Sticusa datering en omvang: 1985; 95 voorwerpen. inhoud: - Indianen: kleding, aardewerk, fluiten, vlechtwerk; - Bosnegers: houtsnijwerk; - Javanen: dansattributen jaran kepang; - Hindostanen: sieraden, attributen (koper en aardwerk) voor puja; - Creolen: hoofddoeken, muziekinstrumenten. ingang: inv. nr. serie 5379.
3.9	Collectie H. ten Kate datering en omvang: 1886; 69 voorwerpen. inhoud: - Indianen: sieraden; - Bosnegers: fluiten, kammen, kalebassen; - Plantagenegers: Sieraden. ingang: inv. nr. serie 581.
3.10	Collectie J. van Ghert datering en omvang: 1889/1893; 40 voorwerpen. inhoud: - Indianen: model van een Indiaans huis (inv. nr. serie 735); vlechtwerk en muziekinstrumenten (inv. nr. serie 951); - Bosnegers: kalebassen, houten spatels (inv. nr. serie 951).

[p. 89]

3.11	Collectie A.J. Baron van Schimmelpenninck van der Oye (lid van de Raad van State van Bestuur der Kolonie Suriname) datering en omvang: ± 1395. inhoud: - Indianen: sieraden, vlechtwerk, aardewerk; - Bosnegers: aardewerk, schortjes. ingang: inv. nr. serie 1054.
3.12	Collectie Martin datering en omvang: 1949; 69 voorwerpen. inhoud: - Indianen: aardewerk, zitbankjes; - Bosnegers: kalebassen, houtsnijwerk. ingang: inv. nr. serie 2777.
3.13	Collectie Surinaams Museum datering en omvang: 1963; 58 voorwerpen. inhoud: - Bosnegers: kleding, pijl en bogen, houtsnijwerk; - Indianen: aardewerk. ingang: inv. nr. serie 3981.

Literatuur: de collectie houtsnijwerk is beschreven door L.J.H.J. van Putten, Surinaams bosneger houtsnijwerk in het Rijksmuseum voor Volkenkunde te Leiden, Noordwijk aan Zee, augustus 1984 (niet gepublic.); over een deel van de Indiaanse collectie: F.R. Effert, De Akoerio Indianen. Geschiedenis en materiële cultuur uit het stenen tijdperk, Leiden, 1979 (doct. scriptie).

Bibliotheek

Aanwezig zijn de ‘Reize’ van Stedman (4 dln.) en expeditieverslagen van bijv. De Goeje naar het Toemak Hoemak gebergte.

72. Farmaceutisch Laboratorium

Rijksuniversiteit te Utrecht

1.	Catharijnesingel 60, 3511 GH Utrecht; 030-394196 (contactpersoon: dr. W.G. van der Sluis)/030-394097 (secretariaat).
2.	bezoek op aanvraag.
3.	‘Materia Medica’ Deze collectie bestaat uit geneeskruiden, levens- en genotmiddelen, dierlijke stoffen en varia. Belangrijkste onderdelen met betrekking tot Suriname:
3.1	Apocyanaceae soorten van Suriname herkomst en datering: 's Lands Bosbeheer, Suriname; ca. 1960. omvang: beperkt tot enkele soorten. inhoud: - Aspidosperma soorten (6): herbarium materiaal; basten op alcohol; gedroogde basten; - Spigelia anthelmia: kruid en wortel op alcohol; - geïsoleerde alkaloïden. ingang: museumcollectiemap. literatuur: P. Relyveld, Ondertook naar de alkaloïden van enige in

[p. 90]

	Suriname voorkomende Aspidosperma soorten, diss., Utrecht, 1966. belang: de basten worden bij de boslandbewoners van Zuid-Amerika gebruikt als middel tegen koorts.
3.2	Kwassiehout producten (van Quassia amara L., Fam. Simaroubaceae) herkomst en datering: Suriname; (vnl.) ouder dan 1940, en 1988. omvang: enkele hout- en bastmonsters en 6 bekers. inhoud: - hout met en zonder (losse) bast; - bastmateriaal; - bekers (5 oude en 1 versierde uit 1988).

ingang: museum map.

belang: het kwassiehout wordt in de geneeskunde als een voortreffelijk bittermiddel, dus als een de eetlust opwekkend middel, gebruikt. De inwoners van Zuid-Amerika gebruiken reeds lang het kwassiehout als koortswerend middel, bijv. tegen malaria. Zij snijden uit het hout bekers, waarin zij gedurende een nacht water of een alcoholhoudende drank (jenever, vermouth) laten staan, om dan het aftreksel te drinken. Rond 1800 kon men in Nederlandse apotheken uit dit soort bekers van kwassiehout een ‘bittertje’ drinken, wat vooral aan het einde van de werkdag gebeurde. De brandewijn moest eerst een poosje in deze bekers staan, waardoor de bittere stof van het hout in de drank trok. Kwassiehout vindt toepassing als vliegen-verdelgingsmiddel en als antiparasietenmiddel in de tuinbouw, waarbij aftreksels bereid met water worden gebruikt.

Literatuur: F.W. Ostendorf, Nuttige Planten en Sierplanten in Suriname, 1962.

3.3

Carapa producten (Carapa guianensis en/of Carapa procera; Fam. Meliaceae) herkomst en datering: Suriname; (vnl.) ouder dan 1940, en ca. 1988. inhoud: - bast (Cortex), 2 potten (1 oud, 1 van ca. 1988); - zaden (Semen), 1 pot, oud; - zaadolie (Oleum), 1 pot, oud. ingang: museummap. belang: uit de zaden van de Carapa bereiden de Indianen krapa-olie. Deze wordt als haarolie gebruikt en, vermengd met koeswe, als middel tegen sika's (zandvlooien). literatuur: F.W. Ostendorf, Nuttige Planten en Sierplanten in Suriname, 1962.

73. Rijksmuseum Amsterdam

1.	Stadhouderskade 42/Postbus 5007, 1007 AA Amsterdam; 020-732121.
2.	di t/m za 10.00-17.00 uur, zo 13.00-17.00 uur.
3.1	Afdeling Nederlandse Geschiedenis (tussen haakjes vermelding van inventarisnummer en zaalnummer afdeling Nederlandse Geschiedenis - indien het voorwerp op zaal hangt - anders in depot Nederlandse Geschiedenis).
3.1.1	Objecten Door de onvolledige systematische ontsluiting van de collecties kan

[p. 91]

Kwassiehoutprodukten: kwassiehout met en zonder bast; kwassiehoutbekers (3 oude in verschillende maten en 1 uit 1988); quassia (bittere stof, handelsprodukt)
Farmaceutisch Laboratorium Rijksuniversiteit Utrecht

[p. 92]

er ten aanzien van onderstaande lijst geen volledigheid worden gegarandeerd. De voornaamste objecten worden wel genoemd. - Reliëfmodel van een fort bij de Commewijne in Suriname; J. Tolleman, 1769 (NM 140; zaal 102); - Reliëfmodel van een ander fort; id. (NM 141; zaai 102); - Doos met deksel met octrooi W.I.C., (NM 824; zaal 102); - Zilveren slavenpenning, Suriname, 1837. Aan de ene zijde gegraveerd een schip in volle zee met omschrift ‘Justitia, Pietas, Fides’, gehouden door twee Indianen. Verder: ‘Het gouvernement der Kolonie Suriname, Anno 1837’. Aan de keerzijde opschrift ‘Aan den slaaf George van de pl. Leasowes, voor bewezen trouw aan het wettig gezag in 1836’, (NM 8969; zaal 102); zie hierover: E. van den Soogaart, Bij een Surinaamse beloningspenning uit 1837, in: Bulletin van het Rijksmuseum, XXV, 1975: 16-23; - Zonnescherm, tevens wandelstok, gebruikt door It. gen. C.R. Kraijenhoff tijdens zijn verblijf in West-Indië in 1825 (NM 9669); - Diorama van plein te Paramaribo, 1812; reliëfwerk van hout en papier in houten kast met ruit, gemaakt door Gerrit Schouten (geb. 1779 te Paramaribo) (NG 412; zaal 109); zie hierover: Bulletin van het Rijksmuseum, 1963, no. 1; - Boek Slaven en vrijen onder de Nederlandsche wet, door W.R. van Hoevell, twee delen, 1854 (NG 476 a/b); - Gegraveerde kaart van Berbice (Guyana); door J.D. Knapp, Amsterdam, ca. 1700 (NG 477); - Gegraveerde kaart van Suriname; A. de Lavaux, Amsterdam, ca. 1700 (NG 478); - Boek J.G. Stedman: Narrative of a five years' expedition against the revolted Negroes of Surinam, in Guiana, on the wild coast of South America, from the year 1772-1777. With 80 elegant engravings. London, 1806 (NG 488 a/b); - Generale Caart van de Provintie Suriname; in kaart gebracht door Alexander de Lavaux, gegraveerd door J.G. de Lacroix; (op zijde) gedrukt 1737 (NG 539; zaal 102); - Album met platen, landschappen en stadsgezichten West-Indië, 19e eeuw (NG 1064); - Boek: Eerste rapport van de Staatscommissie, 1855 (NG 1975-36); - Aquarellen, gezicht op Paramaribo en Fort Zeelandia, F. Jagerschiold, 1772 (NG 1980-2a, b); - Diorama van een plantage in Suriname, gemaakt door Gerrit Schouten, ca. 1815-1835 (NG 1983-1); N.B. Er bestaan meer diorama's van de hand van Gerrit Schouten of door anderen nagebootst. Het Tropenmuseum te Amsterdam bezit er diverse.

3.1.2

Schilderijen - Portret van Corn. van Aerssen, heer van Sommelsdijk, overste en gouverneur van Suriname vanaf 1683; Noordnederlandse school, ca. 1680, doek (A 1671; zaal 102); - Portret van Johan F.A. Cateau van Rosevelt (1823-1891), (o.a.) directeur van openbare werken te Suriname, Lovera, gedat. 1885, doek (A 2252); - Diverse miniaturen uit onbekende boedel te Paramaribo, begin 19e eeuw (A 2630 t/m 2648); zie: Catalogus van alle schilderijen in het Rijksmuseum, Amsterdam,

[p. 93]

	1976, p. 779-781 en 787; - Pastel van Anspach, perkament, 1802 (A 2630); - Portret van Mr. J.J. Mauricius (1692-1768), gouverneur-generaal van Suriname, dichter en toneelminnaar; door Corn. Troost, 1741, pastel op papier (A 4060); - Plantage in Suriname; door Dirk Valkenburg, gedateerd 1707, doek (A 5075, zaal 102); zie: A.F.E. van Schendel, in: Bulletin van het Rijksmuseum, 1963, nr. 3; - Gezicht op de koffieplantage Meerzorg; door W. de Klerk, 19e eeuw, naar een tekening van A.L. Broekman, doek (A 4087); - Portretten van Daniël F. Schas (1772-1848), en zijn vrouw J.H. Engelen, raad en rechter in de drie hoven van civiele en criminele Justitie en Politie in de kolonie Suriname, lid van de Raad van Koophandel & Koloniën (1814-1820); door J.A. Dubois Drahonet, 1826 (A 4153 + 4154); - Begrafenis van een R.K. priester in West-Indië, ± 1820; Noordnederlandse school, doek (A 4481). ingang: Catalogus van alle schilderijen in het Rijksmuseum, Amsterdam, 1976 (binnenkort zal hiervan een supplement verschijnen.)
3.2	Archief van het Rijksmuseum Onderstaande archieven bevatten stukken over voorwerpen die afkomstig zijn uit Suriname en zich thans bevinden in het Rijksmuseum en het Rijksmuseum voor Volkenkunde te Leiden.
3.2.1	Koninklijk Kabinet van Zeldzaamheden datering en omvang: (1756) 1815-1883; ca. 1,5 meter.
3.2.2	Rijksmuseum van Schilderijen datering en omvang: 1877-1945 (1948); Ca. 8 meter.
3.2.3	Nederlandsch Museum van Geschiedenis en Kunst datering en omvang: (1854) 1876-1927; ca. 6 meter.
3.2.4	Nederlandsch Museum voor Geschiedenis datering en omvang: 1927-1945 (1948); ca. 1 meter.
3.2.5	Hoofddirectie van het Rijksmuseum datering en omvang: (1872) 1883-1945 (1985); ca. 35 meter.

74. Stichting Cultuurgeschiedenis van de Nederlanders Overzee (CNO)

1.	Hobbemastraat 25, 1071 XZ Amsterdam; 020-732121, tst. 334.
2.	bezichtiging op afspraak.
3.	Afbeeldingen en voorwerpen - Album met 35 aquarellen en tekeningen in Suriname vervaardigd door Jhr. Adriaan Martini van Geffen, ca. 1860. (18) - Het nieuwe Waaggebouw en Bank der Colonne Suriname. Ingekleurde litho, ongesigneerd, 19e eeuw. (37) - Gezigt van de Waterkant en Rhede van Paramaribo, in Suriname. Ingekleurde ets door L. Schweickhardt naar een tekening van G. Mabé, begin 19e eeuw. (38)

[p. 94]

- Sommelsdijk, Chirurgijns Etablissement in de Colonie Suriname Anno 1827. Aquarel, ongesigneerd. (39) - Suikerplantage Catharina Sophia (rivierzijde). Aquarel van A.L. Brockmann, ca. 1860. (40) - Suikerplantage Catharina Sophia (landzijde). Aquarel van A.L. Brockmann, ca. 1860. (41) - Portret van J. Wesenhagen (1743-1803), apotheker te Paramaribo en kapitein der plaatselijke schutterij; miniatuur in pastel door A. Maucourt, 1781. (65) zie: Verslagen en aanwinsten 1968-1969 van de Stichting CNO: 50-51. - Verzameling van 34 foto's van Suriname en Curacao, begin 20e eeuw. (85) - Gegraveerd kelkglas T Welvaren van d'Plantagies Schravenhagen on Alida. 18e eeuw. (108) zie: M.P.H. Roessingh in Verslagen en aanwinsten 1974-1975 van de Stichting CNO. - ‘Cents-prent’ voor Aardrijkskunde: ‘Suriname’, ca. 1850. (142) - Kop en schotel, porselein met drukdecor en tekst ‘Als niemand U ziet God ziet U’, 1850-1860. (151) zie: M.P.H. Roessingh in: Verslagen en aanwinsten 1982-1983 van de Stichting CNO: 34-38. - ‘Wilhelmina-doek’. (aanwinst 1988) - 5 fotoalbums, ca. 1910. (aanwinst 1988) N.B. Met uitzondering van stuk 65 (Portret van J. Wesenhagen) wordt bovenstaand bezit bewaard in de depots van het Rijksmuseum en van het Rijksprentenkabinet.

75. Bibliotheek der Rijksuniversiteit te Leiden

1.	Witte Singel 27, 2311 BG Leiden; 071-271801.
2.	ma t/m vr 8.30-22.00 uur (na 17.00 uur beperkte openstelling: studiezalen, uitleenhal en Open Magazijn); za 8.30-17.00 uur (studiezalen, afgifte boeken, uitlening uit Open Magazijn); zo 14.00-17.00 uur (studiezalen, uitleenhal en Open Magazijn); In juli en augustus 's avonds, zaterdagmiddag en zondagmiddag gesloten.
3.1.	Bibliotheek omvang: - Ongeveer 550 publicaties (monografieën); - Tiental abonnementen op tijdschriften die van belang zijn voor de Surmamistiek
	ingang: a. Oude en nieuwe alfabetische catalogus (Leidse boekjes en microfiches) b. Online publiekscatalogus (terminal) c. Systematische catalogus (Leidse boekjes, losse fiches en microfiches) belang: De collectie is vooral relevant vanwege de aanwezigheid van enkele 18e- en 19e-eeuwse publikaties op het gebied van de taalkunde en van enkele zeldzame 18e-eeuwse literaire werken over Suriname en de slavernij.
3.2	Westerse handschriften Er is een klein aantal handschriften (reisbeschrijvingen, correspondentie) dat met Suriname te maken heeft.

[p. 95]

3.3	Collectie Bottel Nijenhuis In deze collectie bevinden zich ca. 95 kaarten van Suriname (d.i. exclusief Berbice en Esseguibo).

76. Centraal Archief van de Tweede Kamer

1.	Lange Peten 10 (gebouw ‘Hotel Centraal’), 's-Gravenhage/Binnenhof 1a, 2513 AA 's-Gravenhage; 070-182225.
2.	ma t/m vr 9.30-17.30 uur.
3.1	Archiefstukken van de Vaste Commissies onderdelen: - Vaste Commissie voor Surinaamse en Antilliaanse Zaken, 1968-1975; - Vaste Commissie voor de Nederlandse Antillen, 1976-1986; - Vaste Commissie Nederlandse en Arubaanse Zaken, 1987. omvang: ± 9 meter. ingang: via fiches op onderwerp, afzender en chronologisch; geen inventaris.
3.2	Archiefbescheiden betreffende Bijzondere Commissies onderdelen: - Migratie van Surinamers en Nederlands-Antillianen, 1972-1975; (kamerstuknr. 12.090); - Migratie van Surinamers en Antillianen, 1974-1976; (kamerstuknr. 13.254); - Positie Migranten uit Suriname in Nederland en het beleid op middellange termijn, 1976-1978; (kamerstuknr. 14.398); - Culturele Minderheden, 1980-1984; (kamerstuknr. 16.102). omvang: ± 3 meter. ingang: via fiches op onderwerp, afzender en chronologisch; geen inventaris.
3.3	Niet gepubliceerde parlementaire stukken of ter inzage gelegde ‘overgelegde stukken’ inhoud: (o.a.) 86 dossiers op onderwerp Suriname. datering: 1946-1987. omvang: samen met het onder 3.4 genoemde ongeveer 2,5 meter. ingang: fiches op onderwerp; (kamerstuknrs. 433 t/m 19.700).
3.4	Overgelegde stukken bij de Aanhangsels, zitting 1945-1946 nr. 74, en zitting 1972-1973 nr. 925 N.B. Deze stukken zijn de bijlagen bij de gepubliceerde schriftelijke vragen gesteld door de leden en de schriftelijke beantwoording door de regering. omvang: samen met het onder 3.3 genoemde ongeveer 2,5 meter. ingang: fiches op onderwerp.
3.5	Gepubliceerde parlementaire stukken inzake Suriname inhoud: Handelingen van de Tweede Kamer. datering: 1945-1975.
3.6	Geluidsbandenarchief betreffende Suriname inhoud: bandopnames van besloten vergaderingen. datering en ingang: 1978-1983; nrs. 51, 89 en 206.

[p. 96]

Index

Antiquariaat Batavia	61
Antiquariaat Gert Jan Bestebreurtje	65
Bibliotheek der Rijksuniversiteit te Leiden	75
Centraal Archief van de Tweede Kamer	76
Etnomusicologisch Centrum Jaap Kunst	55
Farmaceutisch Laboratorium Rijksuniversiteit Utrecht	72
Gemeentearchief Leiden	66
Haags Gemeentemuseum	64
Helders Marinemuseum	52
Instituut voor Aardwetenschappen, Rijksuniversiteit Utrecht	68
Instituut voor Ontwikkelingsvraagstukken (IVO)	59
Internationaal Informatiecentrum en Archief voor de Vrouwenbeweging (IIAV)	51
Joods Historisch Museum	50
Koninklijke Bibliotheek (KB)	69
Koninklijk Nederlands Leger- en Wapenmuseum ‘Generaal Hoefer’	70
Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (K.N.M.I.)	60
Mineralogisch-Geologisch Museum Technische Universiteit Delft	58
Nederlands Bijbelgenootschap	48
Nederlandsche Vereeniging van Belangstellenden in het Spoor- en Tramwegwezen	63
Nijmeegs Volkenkundig Museum, Katholieke Universiteit Nijmegen	67
Rijksarchief te Gelderland	54
Rijksarchief in Noord-Brabant	49
Rijksmuseum Amsterdam	73
Rijksmuseum voor Volkenkunde	71
Rijksmuseum voor Volkenkunde ‘Justinus van Nassau’	57
Sectie Militaire Geschiedenis van de Landmachtstaf	62
Stichting Cultuurgeschiedenis van de Nederlanders (CNO)	74